Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Эчтәлеккә күчү
Wikipedia
Эзләү

Мисыр

27° с. ш. 29° в. д.HGЯO
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Мисыр latin yazuında])
Мисыр
гарәп.جمهوریّة مصر العربیّة
Байрак[d]Илтамга[d]
Нигезләнү датасы28 февраль1922
Сурәт
Рәсми исемجُمهورِيّةُ مِصرَ العَرَبيّةِ
КатнашучыМисыр-Исраил сугышы (1967-1970)[d],Кыямәт көне сугышы[d] һәмИкенче бөтендөнья сугышы
Гомер озынлыгы71,484 ел[1]
... хөрмәтенә аталганПтах[d] һәмМицраим[d]
ДемонимEgyptian,egyiptomi,egypter,ægypter,Egiptiano,Lägüptänan,مِصْرِيّ,مِصْرّيَّة,مِصْرِيُّونَ,египтяне,єгиптянин,єгиптянка,єгиптяни,מצרי,מצרית,egipteni,egiptean,egipteancă,মিশরীয়,egiziano,egiziana,egiziani,egiziane,Ägypter,Ägypterin,Ägypter,Ägypterinnen,misri,egipsian,Egypťan,Egypťanka,Egypťané,Egypťanky,exipcianu,exipciana,Égyptien[2],Égyptienne[2],ezisiana,ezisiane,ezisiani,ezisian,مصري,مصرية,مصراوا,مصريات,Éigipteach[3] һәмorang Mesir
Рәсми телгарәп теле[4]
ГимнМисыр гимны
МәдәниятМисыр мәдәнияте[d]
Шигарь текстыمصر أمّ الدنيا
Дөнья кисәгеАфрика[5]
Дәүләт Мисыр
БашкалаКаһирә
Сәгать поясыUTC+02:00,UTC+03:00[6] һәмАфрика/Каир[d]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуыУрта диңгез,Нил һәмКызыл диңгез
Иң көнчыгыш ноктасы22°03′16″ с. ш. 36°53′40″ в. д.HGЯO
Иң төньяк ноктасы31°38′ с. ш. 25°54′ в. д.HGЯO
Иң көньяк ноктасы21°43′33″ с. ш. 33°33′22″ в. д.HGЯO
Иң көнбатыш ноктасы30°09′17″ с. ш. 24°42′03″ в. д.HGЯO
ГеомәгълүматларData:Egypt.map
Иң югары ноктасыИзге Катерина тавы[d]
Иң түбән ноктасыКаттара[d]
Идарә итү формасыҗөмһүрият
Дәүләт башлыгы вазыйфасыМисыр президенты[d]
Ил башлыгыГабделфәттах әс-Сиси
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасыМисыр премьер-министры[d]
Башкарма хакимият башлыгыМостафа Мәдбули[d]
Министрлар кабинетыМисыр министрлар кабинеты[d]
Башкарма хакимиятМисыр министрлар кабинеты[d]
Канунбирү органыМисыр парламенты[d]
Югары мәхкәмә органыМисыр югары конституция мәхкәмәсе[d]
Үзәк банкыМисыр үзәк банкы[d]
Дипломатик мөнәсәбәтләрКанада,Италия,Бразилия,Россия,Германия,Исраил,Австралия,Украина,Сүрия,Ливия дәүләте,Марокко,Судан,Эфиопия,Фәләстыйн,Франция,Бөекбритания,Словения,Индонезия,Көньяк Африка Җөмһүрияте,Швейцария,Корея Халык Демократик Республикасы[7],Төркия,Монголия,Уругвай,Кипр Республикасы,Хорватия,Аргентина,Болгария,Кытай,Дания,Әлҗәзаир,Гыйрак,Малайзия,Пакьстан,Кытай Җөмһүрияте,БГӘ,Көньяк Корея,Мексика,Көньяк Судан,Сербия,Яңа Зеландия,Үрдүн,Япония,Һиндстан,Гөрҗистан,Әрмәнстан,Кения,Замбия,Маҗарстан һәмПольша
ӘгъзалыкБерләшкән Милләтләр Оешмасы,АБ,Гарәп Лигасы,Бөтендөнья сәүдә оешмасы,Ислам хезмәттәшлеге оешмасы,Халыкара реконструкция һәм үсеш банкы[d],Халыкара үсеш ассоциациясе[d],Халыкара финанс корпорациясе[d],Инвестицияләр иминлеген гарантияләү буенча күпъяклы агентлык[d],Инвестицион бәхәсләрне хәл итү буенча халыкара үзәк[d],Африка үсеш банкы[d][8],ЮНАМИД[d],Африка икътисади үсеше өчен гарәп банкы[d],Икътисади һәм социаль үсеш өчен гарәп фонды[d],Гарәп валюта фонды[d],Интерпол[9][10],Халыкара гидрография оешмасы[d][11],Мәгариф, фән һәм мәдәният сораулары буенча Берләшкән Милләтләр Оешмасы[12],Җирнең биофизик торышын күзәтү төркеме[d],Бөтендөнья почта берлеге[13][14],Халыкара телекоммуникацияләр берлеге[d][15],Франкофония[d],OIPC[d],Бөтендөнья метеорология оешмасы[16],Бөтендөнья сәламәтлек оешмасы[17],Бөтендөнья таможня оешмасы[d][18],BRICS[19],Атом-төш коралларының таратылмау турында килешү[d][20] һәмAfrican Continental Free Trade Area[d][21]
Балигълык яше21 яшь
Никахка керү яше21 яшь
Мәҗбүри белем алуның минималь яше6 яшь
Мәҗбүри белем алуның максималь яше14 яшь
Халык саны114 535 772 (2023)[22]
Ир-ат халкы53 429 404[23],54 357 401[23],55 260 287[23] һәм56 124 592[23]
Хатын-кыз халкы52 189 268[23],53 107 732[23],54 001 891[23] һәм54 865 512[23]
Административ бүленешеАлександрия[d],Асуан[d],Асьют[d],Бухейра[d],Бени-Суэйф[d],Каһирә провинциясе[d],Дакахлия[d],Думьят[d],Әл-Файум провинциясе[d],Гарбия[d],Әл-Гизә провинциясе[d],Исмаилия[d],Кафр-эш-Шейх[d],Матрух[d],Эль-Минья[d],Минуфия[d],Яңа Үзән[d],Төньяк Синай[d],Порт-Саид[d],Кальюбия[d],Кена провинциясе[d],Кызыл Диңгез[d],Шаркия[d],Сохаг[d],Көньяк Синай[d],Суэц[d],Луксор провинциясе[d] һәмХелуан[d]
Акча берәмлегеМисыр фунты[d]
Номиналь тулаем эчке продукт424 671 765 456 $[24] һәм476 747 720 365 $[24]
Кеше потенциалы үсеше индексы0,731[25]
Inequality-adjusted Human Development Index0,519[26]
Үз-үзенә кул салулар күрсәткече3,4
Нәрсә белән чиктәшСудан,Ливия дәүләте,Исраил,Фәләстыйн,Бир-Тавиль[d] һәмЛевант
Аның белән шул ук территорияне билиАфрика/Каир[d]
BTI Governance Index3,88[27],4,16[27],4,32[27],4,23[27],4,52[27],4,44[27],3,96[27],3,86[27] һәм3,77[28]
BTI Status Index4,29[27],4,88[27],4,82[27],4,76[27],4,4[27],4,28[27],4,2[27] һәм4,13[28]
Мәктәптә укымаган балалар саны1 456 758[29]
Автомобил хәрәкәте ягыуң[d][30]
Челтәр көчәнеше220 вольт
Электр аергычы төреEuroplug[d][31] һәмSchuko[d][31]
АлыштырганМисыр патшалыгы (1922-1953)[d] һәмБөтенфәләстыйн хөкүмәте (1948-1959)[d]
Кулланылган телгарәп теленең Мисыр диалекты[d],гарәп теленең Ливия диалекты[d],Мисыр ишарә теле[d],заманча әдәби гарәп теле[d],гарәп теленең Көнчыгыш Мисыр һәм Левант бедуиннары диалекты[d],гарәп теленең сәгыйди диалекты[d],Kenzi[d],копт теле[d],сиуа теле[d],беджа теле[d],инглиз теле һәммалай теле
Мәйдан1 010 407,87 ± 0,01 км²
Нинди веб-биттә тасвирланган68k.news/index.php?section=nation&loc=EG&lang=AR
ҺәштәгеEgypt һәмegypt
Югары дәрәҗәле Интернет домены.eg һәмمصر.[d]
Харита сурәте
Позиционная карта
Рельефная позиционная карта
Тематик географияМисыр географиясе[d]
Самый густонаселенная городская территорияКаһирә
Тимер юл хәрәкәте ягысул[d]
Ачык мәгълүматлар порталыEgyptian Open Data initiative[d]
Феноменның икътисадыМисыр икътисады[d]
Феноменның демографиясеМисыр халкы[d]
МәзһәбМәлики мәзһәбе[32]
Джини коэффициенты31,5[33]
Өстәлгән кыйммәт салымы күләме14 процент
Тулаем туулар коэффициенты3,338[34]
Шәһәр халкы45 130 858[23],45 976 808[23],46 831 955[23] һәм47 689 118[23]
Авыл халкы60 487 813[23],61 488 326[23],62 430 223[23] һәм63 300 985[23]
Уку-язу нисбәте71 процент[35]
Демократия индексы2,93[36]
Туым күрсәткече23,568[23],23,051[23],22,558[23] һәм22,107[23]
Үлем күрсәткече5,581[23],5,851[23],6,327[23] һәм6,39[23]
Happy Planet Index score43,2[37]
OpenStreetMap якынлаштыру дәрәҗәсе4
Илнең мобиль коды602
Илнең телефон коды+20
Халыкара префикс0
Гадәттән тыш хәлләрдә ярдәм телефоны122[d][38],123[d][38] һәм180[d][38]
Илнең GS1 коды622
Номер тамгасы кодыET
Диңгездәге идентификацияләү номеры622
Монда җирләнгәннәр төркемеТөркем:Мисырда җирләнгәннәр[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркемеТөркем:Мисырда төшерелгән фильмнар[d]
Карта
 Мисыр Викиҗыентыкта

Мисы́р (гарәп.مصر‎‎‎ –Миср,мәсриمصرМаср), рәсми атамаГарә́п Мисы́р Җөмһүрияте́ (гарәп.جمهورية مصر العربية‎‎‎ – Җүмһүрийәт Миср әл-Гарәбиййә,мәсри جمهورية مصر العربية – Гөмһөрейәт Мәср әл-Гарәбеййә) – төньяк-көнчыгышАфрикада һәмСинай ярымутравында урнашкандәүләт.Исраил,Фәлистыйн,Судан һәмЛивия белән чиктәш. ТөньяктаУрта диңгез белән, ә көнчыгыштаКызыл диңгез белән юыла.

Җәгърафи мәгълүмат

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Иярчен фотосурәте

Мисырның мәйданы — 1 001 450 км². Ләкин илнең климатик корылыгы аркасында, халык күбесенчәНил елгасы буенча яши. Ягъни Мисыр халкының 99 проценты җирнең якынча 5,5 процентын гына куллана.

Мысыр көнбатышта —Ливия, көньякта —Судан, төньяк-көнчыгыштаФәлестыйн һәмИсраил илләре белән чиктәш. Төньяктан улУрта диңгез, көнчыгыштан —Кызыл диңгез сулары белән юыла.Согуд Гарәбстаны һәмҮрдүн белән Мысыр диңгез аша чиктәш.

Мысыр урнашкан урын әһәмиятле геополитик роль уйный, чөнки улСинай ярымутравы ашаАфрика һәмАзия күпере булып тора. Шулай укСүәеш каналы да Урта диңгез беләнҺинд океанын тоташтыра.

Мисырның бөтен җирләре аша дөньяның иң зур елгаларының берсе —Нил ага.

Тарих

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Төп мәкалә:Борынгы Мисыр

Мисыр дәүләт һимны

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Төп мәкалә:Мисыр һимны‎

Халык

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Төп мәкалә:Мисыр халкы
Мисыр демографиясе

2011 ел фаразларына күрә Мисырда 80 миллион 800 меңнән артык кеше яши. Бу күрсәткеч белән ил дөньяда 16 нчы урында тора. Ел саен халык саны 2 %-ка арта.

Уртача гомер озынлыгына килгәндә, ир кешеләрдә бу күрсәткеч — 69,8 ел, хатын-кызларда — 75,1 ел.

Милли состав:гарәпләр — 98 %, калган халыкнынубиялеләр,бәрбәрләр һ. б. халыклар тәшкил итә.

2005 ел мәгълүматларына караганда ирләрнең 83 %-ы белемле булса, хатын-кызларның 59 %-ы — белемле.

Халыкның 43 %-ы шәһәрләрдә яши. Иң Эре шәһәрләр —Каһирә,Искәндәрия,Җизә,Шубра әл-Һәймә,Порт-Сәид,Сүәеш.

Мисырлылар(ингл.)татар. ил халкының ~91 % тәшкил итә. Иң эре этник азчылык —төрекләр,греклар, абазлар һәм бәдәви гарәп кабиләләре, сива һәм нубиялеләр.

Рәсми тел —гарәп теле,инглиз һәмфранцуз телләре киң таралыш алган[39].

Чит илләрдә 2,7 миллионга якын мисырлы яши.Согуд Гарәбстаны,Ливия,Иордания һәмКүвәйт кебек гарәп илләрендә Мисыр иммигрантларының 70 % ы яши. Калган 30 % ыЕвропа һәмТөньяк Америкада (90 000Италиядә, 110 000Канадада һәм 318 000Америка Кушма Штатларында) гомер итә.

Дин

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]

Халыкның 90 % —мөселманнар (сөнниләр), 9 % —христианнар (коптлар).Илдәислам тарафдарлары ~90 % (нигездә,сөнниләр),христианнар — 10 %,яһүд дине вәкилләре — 200 кеше. 2000 кешедән кимрәк булганБәһаи җәмгыяте хөкүмәт тарафыннан танылмый[40].

Мәдәният

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Шулай ук карагыз:Мисырдагы ЮНЕСКО Бөтендөнья матди мәдәни мирас объектлары.

Искәрмәләр

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
  1. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  2. 2,02,1http://cnig.gouv.fr/wp-content/uploads/2020/02/CNT-PVM_r%C3%A9vis%C3%A9_2020-01-27-1.pdf
  3. The National Terminology Database for Irish — 2006.
  4. 2 // Конституция Египта
  5. https://www.workwithdata.com/place/egypt
  6. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/africa
  7. https://www.ncnk.org/sites/default/files/content/resources/publications/NCNK_Issue_Brief_DPRK_Diplomatic_Relations.pdf
  8. https://en.wikipedia.org/wiki/African_Development_Bank
  9. https://www.interpol.int/Member-countries/WorldИнтерпол.
  10. https://www.interpol.int/Who-we-are/Member-countries/Africa/EGYPT
  11. https://www.iho.int/srv1/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=452&lang=enХалыкара гидрография оешмасы.
  12. http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp
  13. http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html
  14. https://www.upu.int/en/Universal-Postal-Union/About-UPU/Member-Countries?csid=-1&cid=103
  15. https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8
  16. https://public.wmo.int/en/members/egypt
  17. https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/
  18. https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf
  19. https://en.wikipedia.org/wiki/Member_states_of_BRICS#Member_states
  20. https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_parties_to_the_Treaty_on_the_Non-Proliferation_of_Nuclear_Weapons
  21. https://en.wikipedia.org/wiki/African_Continental_Free_Trade_Area#List_of_signatories_and_parties_to_the_agreement
  22. https://data.who.int/countries/818
  23. 23,0023,0123,0223,0323,0423,0523,0623,0723,0823,0923,1023,1123,1223,1323,1423,1523,1623,1723,1823,1923,2023,2123,2223,23(unspecified title)база данных Всемирного банка.
  24. 24,024,1https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CDБөтендөнья банкы.
  25. Отчёт о развитии человечестваПрограмма развития ООН, 2022.
  26. Отчёт о развитии человечестваПрограмма развития ООН, 2022.
  27. 27,0027,0127,0227,0327,0427,0527,0627,0727,0827,0927,1027,1127,1227,1327,14https://www.bti-project.org
  28. 28,028,1https://bti-project.org/en/reports/country-dashboard/EGY
  29. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  30. http://chartsbin.com/view/edr
  31. 31,031,1World Plugs / мөхәррирХалыкара иликтер тихникасы кәмисиясе
  32. Distribution of the four schools of Islamic jurisprudence // Islamic Jurisprudence & LawУниверситет Северной Каролины, 2009.
  33. https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI
  34. ЮНЕСКО-ның статистика институты
  35. https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.ZSWB.
  36. 2020 Democracy Index
  37. https://happyplanetindex.org/countries/?c=EGY
  38. 38,038,138,2International Numbering Resources Database: ITU-T E.129 National-only numbers linked with emergency services and other services of social value / мөхәррирХалыкара телекоммуникацияләр берлеге
  39. Egypt Demographics(ингл.)
  40. Egypt Religion, Economy and Politics(ингл.)

Сылтамалар

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]

Ошибка Lua в Модуль:External_links на строке 666: attempt to call field 'getRefHtml' (a nil value).

Шулай ук кара

[үзгәртү |вики-текстны үзгәрт]
Азәрбайҗан1 • Әрмәнстан • Әфганстан • Бангладеш • Бәхрәйн • Берләшкән Гарәп Әмирлекләре • Бруней • Бутан • Вьетнам • Гөрҗистан1 • Гыйрак • Исраил • Индонезия • Иран • Йәмән • Казакъстан1 • Камбоҗа • Катар • Кипр • Көньяк Корея • Төньяк Корея • Көнчыгыш Тимор • Күвәйт • Кыргызстан • Кытай • Лаос • Лөбнан • Малайзия • Мальдивлар • Мисыр2 • Монголия • Мьянма • Непал • Оман • Пакьстан • Русия1 • Сингапур • Согуд Гарәбстаны • Сүрия • Таҗикстан • Таиланд • Төрекмәнстан • Төркия1 • Үзбәкстан • Үрдүн • Филипин • Һиндстан • Шри-Ланка • Япония

Танылмаган дәүләтләр һәм башка территорияләр:Абхазия • Вазиристан • Гыйрак Көрдстаны
Көньяк Осетия • Кытай Җөмһүрияте • Таулы Карабах • Төньяк Кипр • Фәлистыйн • Шан Дәүләте


1 ӨлешеАурупада.2 КүбесенчәАфрикада.
Ангола  •Әлҗәзаир  •Бенин  •Ботсвана  •Буркина Фасо  •Бурунди •Габон  •Гамбия  •Гана  •Гвинея  •Гвинея-Бисау  •Җибути  •Замбия  •Зимбабве  •Кабо-Верде  •Камерун  •Кения  •Комор утраулары  •Конго Демократик Җөмһүрияте •Конго Республикасы  •Кот-д’Ивуар  •Көньяк Африка Җөмһүрияте  •Көньяк Судан  •Лесото  •Либерия  •Ливия  •Маврикий  •Мавритания  •Мадагаскар  •Малави  •Мали  •Марокко  •Мисыр  •Мозамбик  •Намибия  •Нигер  •Нигерия  •Руанда  •Сан-Томе һәм Принсипи  •Свазиленд  •Сейшел утраулары  •Сенегал  •Сомали  •Судан  •Сьерра-Леоне  •Танзания  •Того  •Тунис  •Уганда  •Үзәк Африка Җөмһүрияте  •Хәбәшстан  •Чад  •Экваториаль Гвинея  •Эритрея

Мөстакыйль булмаган территорияләр:Изге Елена утравы  •Канар утраулары  •Мадейра  •Майотта  •Мелилья  •Реюньон  •Сеута  •Һиндстан океанында Британия территорияләре  •Эпарсе Утраулары


Танылмаган дәүләтләр (де-факто бәйсезләр):Галмудуг  •Нортленд  •Пунтленд  •СГДҖ  •Сомалиленд
ИХО әгъзалары
Азәрбайҗан  •Алжир  •Албания  •Әфганстан  •Бангладеш  •Бәхрәйн  •Бенин  •Бруней  •Буркина-Фасо  •Габон  •Гамбия  •Гвинея  •Гвинея-Бисау  •Джибути  •Мисыр  •Индонезия  •Үрдүн  •Гыйрак  •Иран  •Йәмән  •Камерун  •Казакъстан  •Катар  •Кыргызстан  •Комор утраулары  •Кот-д'Ивуар  •Күвәйт  •Лөбнан  •Ливия  •Мавритания  •Малайзия  •Мали  •Мальдивлар  •Марокко  •Мозамбик  •Нигер  •Нигерия  •Берләшкән Гарәп Әмирлекләре  •Оман  •Пакистан  •Фәләстин  •Согуд Гарәбстаны  •Сенегал  •Сүрия*  •Сомали  •Судан  •Сьерра-Леоне  •Таҗикстан  •Того  •Тунис  •Төркмәнстан  •Төркия  •Уганда  •Үзбәкстан  •Чад
ИХО эмблемасы
ИХО күзәтүче-илләре
ИХО күзәтүче-оешмалары
* -2012 елда әгъзалыгы рәсми туктатылган.


Чыганак —https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Мисыр&oldid=4644025
Төркемнәр:
Яшерен төркемнәр:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp