Казакъстан Җөмһүрияте (Казакъстан, шулай укКазахстан, tat.lat.Qazaqstan(үле сылтама),;каз.Qazaqstan Respublikasy, Қазақстан Республикасы;[qɑzɑqˈstɑn]) — күбесенчәАзиядә урнашкандәүләт.Россия,Кытай,Кыргызстан,Үзбәкстан,Төрекмәнстан илләре белән чиктәш.
1997 елда Казакъстан башкаласы илнең көньягында урнашылганАлматыдан, исеменАстанага үзгәртелгән, үзәгендәгеАкмола шәһәренә күчте. Башкала күчерүенең сәбәпләре арасында киләчәктә Алматыда җир тетрәү көтелүе иде. Моннан тыш, Нурсолтанда күбрәкказакълар яшәсә, Алматыда исәрусларның өлеше зур.
Казакъстан Хөкүмәтенең «Казакъстан Республикасы территориясендә вакытны исәпләү тәртибе турында»гы карарына ярашлы,2024 елның1 мартында 00:00 сәгатьтә бөтен ил территориясендә бердәм сәгать бүлгесе (UTC+5) билгеләнә. Ул Мәскәү вакытыннан 2 сәгатькә алдарак (МСК+2). Берничә шәһәрдә (шул исәптән башкалаАстанада да) һәм 12 өлкәдә вакыт бер сәгатькә артка күчерелгән. Шуңа күрә хәзер республиканың көнбатышында урнашканҖаекта да, көнчыгышында урнашканАлматыда да вакыт — бер үк.[9].
Казакъстан — Азия һәм Аypyпa чигендә урнашкан трансконтиненталь дәүләт; территориянең күпчелеге Азиядә урнашкан.
Казакъстанның территориясен күбесенчәчүлләр (36 %) һәм ярымчүлләр (18 %) били. Казакъстан территориясенең 35% өлешендалалар, 5,9 % —урманнар биләп тора.[10]
Илнең үзәк районнарында Казакъ кечкенә таулар тезмәсе (Казахсᴋий мелкосопчник) урнашкан. Казакъстанның төньягынКөнбатыш Себер тигезлеге биләп тора.
- Алматы шәһәре,
- Акмола өлкәсе (мәркәзе:Күкчетау),
- Актүбә өлкәсе,
- Нурсолтан шәһәре,
- Атырау өлкәсе,
- Көнбатыш Казакъстан өлкәсе (мәркәзе:Орал),
- Байкоңгыр шәһәре,
- Маңгыстау өлкәсе (мәркәзе:Актау),
- Көньяк Казакъстан өлкәсе (мәркәзе:Шымкент),
- Павлодар өлкәсе,
- Караганды өлкәсе,
- Костанай өлкәсе,
- Кызылорда өлкәсе,
- Көнчыгыш Казакъстан өлкәсе (мәркәзе:Өскемен)
- Төньяк Казакъстан өлкәсе (мәркәзе:Кызылъяр),
- Җамбыл өлкәсе (мәркәзе:Тараз).
- 1—2 гыйнвар —Яңа ел
- 8 март — Халыкара хатын-кызлар көне.
- 21—23 март — Наурыз бәйрәме
- 1 май — Казакъстан халкының бердәмлек бәйрәме
- 7 май — Ватанны саклаучы көне
- 9 май — Җиңү көне.
- 6 июль — Башкала көне
- 30 aугыcа — Казакъстан җɵмһүрᴎятсының Конституция көне
- 10 Зөлхиҗҗә (Һиҗри тәкъвиме) —Корбан бәйрәме
- 1 дᴎкәбеp — Казакъстанның беренче президенты көне
- 16—17 дᴎкәбеp — Казакъстанның бәйсезлек көне
Commons |
|---|
| Өлкәләр | | |
|---|
Үзәк хакимият
карамагындагы шәһәрләр | |
|---|
Төрки дәүләтләр һәм автономияләр |
|---|
| Дәүләтләр: | |
|---|
| Автономияләр: | |
|---|
|
|---|
| БДБ әгъзаләре | | |
|---|
| Ассоциацияләүче БДБ әгъзаләре | |
|---|
| Элеккеге әгъзаләр | |
|---|
|
|---|
| ИХО әгъзалары | | |
|---|
| ИХО күзәтүче-илләре | |
|---|
| ИХО күзәтүче-оешмалары | |
|---|
* -2012 елда әгъзалыгы рәсми туктатылган. |
.svg)
