Gaga kska Yacow kaSingapore, 1 22 N, 103 48 E ka gaga na nniqan.Kana ka knlbangan na o 697 sq km（hangan na o Tg192）(knlbanga dxgal o 687 sq km, knlbangan qsiya o 10 sq km). Kana ka sejiqun o niqan 5,781,728 hiyi. GagaSingapore ka pusu alang paru, jiyax 9 idas 8 ka jiyax skrayan klwaan. Manu ka dxgal Singapore ga wada sugan 1% ka dxgal qpahan, 3.30% ka dxgal bbuyu, rahuq dxgal do niqan 95.70% na.
Bukung klwaan ta sayang o kiya ka Tony Tan, pnaah hngkawas2011 idas 9 jiyax 1pnrajing kmlawa klwaan.
Sinciyapo(sin-ka-pho) pnyahan pnkari Plmukan, snruwan na hengak Ingyi “Singapore”. Ngayan hengak pnkari na Ingun nii de, pneeyah pnkari na Maray “Singapura”. Bobo mslutuc pnyahan pnkari Fan “सिंहपुर “ (IAST:Siṃhapura), druma nasiṃha, rkelic ka dungus na,pura ge, alang paru ka dungus na . Kiya tnngayun “alang Rkelic” ka Sinciyapo nii duri. Pkrayan knlangan Rkelic Ngungu Qcurux nii ka pnyahan na duri. “Sinciyapo” ngalan kndalax pnrdingan pdbrexan ka ngayan na nii.
Psnaxal pheyu Sancenhunri ka oda Luwan Sehu. Nngalan bntaqan senkiyo ka Congtong, Qbsuran knlangan, mmteru knkawas ka ali sqeepah, ma malu malan texan ka ali sqeepah na duri. Giing na Sinciyapo duri pnyahan bntaqan senkiyo duri; rima knkawas ka ali sqeepah daha. Congri ge pnyahan mgrahur Kuohuwe tang truma, tdulun pdoi Sincungcen. Ma ngalan pntburux Kongkong fuuweyen huwe sqlahang komuing pnlawa daka spooda. Sinciyapo Congri de kndalax giing truma pngalan Nekopucang.
Bobo pnheyu knlangan, brexan naq sdoi kingal ba Jenming Singtongtang ka pqlahang(Knpruwan ba bnrexan pnqlhangan). Pnrngagan duri ini ttai meniq beyax ka pjciyuk mpqlahang sooda Fantuwe tang(Duma Fantuwe tang ge, pnlawa, icu pngalan kari 100% msnegul Jenming Sintong tang. Knkawas 1991, pryuxan spooda senkiyu, speeniq mngari ngayan ka Fantuwe tang). Saya de, Sinciyapo Kongjen tang ka paru mpgeela Caye tang. Knkawas 1991, knbgrahan naq sooda pnugyusan niqul(Psngalang gnyusan senkiyo, knkingal speeyah 4-6 ging). Ani saya paru ba beyax na ka Jenming Sintong tang, meniq rahur seediq Sinciyapo, kndalax na pnheyu knlangann, ini ba elih 60% nngalan kana bntaqan nsekiyo. Knii meelih hari, eguw knklengal ka dndilan pusu, so ka meelih qqpahan, ppyahan. Knkawas 2011 pndaan senkiyo ngngalan 60% bntaqan, Knkawas 2011 pndaan senkiyo ngngalan 60% bntaqan, knbrihan kntruma bale daka pnrdingan pnbrexan peni.
Niqal paru ba pnGaya Pusu seekan cntduwan. Madis spcudu knlangan, ma lmeing gnbaruy pcduwan, spqrnutun spgeriq hei. Knbgurah pnGaya patis 185 cang Sinciyapo《pnGaya knmhemuc mangal iyu》, ini srwai peeyan knlangan hmrinas 15 ko hayroing, anaq hmrinas 30 ko Mafe, kukocen, ma hmrinas 500 ko tama; kana ini srwai smmalu anaq knhenu hayroing, mafe, kukocen, pgyaun kana. Ngalan pgyaan pnhuqil kana. Rseno pgyaan(16-50 knkawas) spetan pqrnutun duri（Hniti pnqrinuc Ingkuo, ani si ini sbeti da spqrnutun pnhqilan) . Ini ba klai lmngelung seediq knlangan icil ka pnqrnutun so nii sbetan , ani si duma naq seediq Sinciyapo, pnugaya nii, niqal ba dungus na hmetur, ma smeeliq ndaan pnquuqu nii mesa.
Egu kari srengo daha ka knlangan Sinciyapo, kana kari srengo knlangan ge, Ingyi, Huwayi, Marayyi, Tanmiaryi. Anu ndaan daha diMaraysiya, 《Pusu pnuGaya Sinciyapo》qtaan pntasan, “Kari Marayyi ge, kari Sinciyapo.” Kndalax pntbrexan knlangan Sinciyapo, Ingyi ngalan sprengo pgkelan knkingal Luwan Seediq, ma ngalan kari stgesa spatis Sinciyapo duri. Ma ngalan “Pnuglaan pnkari”, kana spatis pusu pnuGaya daka Faryi. Meniq hoing truma duri, Ingyi ngalan kari srwanun sreeru kari nuicil; ani si, wano naq 3/1 ka seediq dmoi Ingyi, ma 3/1 ge dmoi Huwajen Sinciyapo, 4/1 ka seediq dmoi Maraysiyayi, ma 2/1 seediq Ingtu mangal pnkari Ingyi kari nbubu mesa, ma maha 5/1 hari ka seediq ini kkela kesun Ingyi.
Sinciyapo ge, rahur Luwan seediq,ma rahur seediq tnheruy. Kiya ka knkana pnsliyan snhei klangan duri icil. Fociyaw ka mgeela knpruwan snhei. Spooda knhbrawan msnegul, snnaxan snhei dah age, Cituciyaw, Isuranciyaw, Juciyaw, Tawciyaw, ma Ingtuciyaw. Kndalax knkawas 2000 – 2010, Cituciyaw, uka snhiyan, ma Tawciyaw dehuk 3% ka pnkrana. Meelih hari ka Fociyaw. Duma naq snhiyan daha ge, ini nanaq klgelu. Maha kana so snhiyun daha, maha so srengo truma nii.
Spegan kana seediq knlangan ge, 33% ka Fociyaw, msnegul na ge, Huwajen. Cituciyaw(kana Citusinciyaw, Tencuciyaw, ma snhei icil ) maha 18.3% ngalan kana hei seediq knlangan. Kndalax maxal knkawas ka snhei msnegul ge, 36.4 wan seediq(mangal 14.6%), 266 kana ka sapah thmkuwan. Pnuglaan ba kiyokay ge, Sice（Hill Street）, kiyokay Yameniya（Armenian Church）daka kiyokay eluw Sungantore . Isuranciyaw kana hei msnegul ge, 14.7%; niqal dara lutuc Maraysiya, ma Pacisutan seediq Musuring, niqal ka tikuh dara lutuc Ingtu Musuring. Kana knlangan truma Msuring maha hari 34.8 wan seediq, ma 80 kana pnheyu ka Cingcunsu. Paru ngayan ge, Huwatima Cingcusu daha ka Sutan Cingcunsu. Tawciyaw mangal kana seediq knlangan maha hari 10.9%, Huwajen naq hari ka kana. Ingtuciyaw mangal hei knlangan 5.1%, hmrinas 8 wan ka msnegul, lutuc naq hari Ingtu, pnhyegan sumiyaw maha hari 22 kana.
Berih knkawas 1965 ini ptburux ciida, Sinciyapo ge, dheran knbgrahan Ingkuo Haysiya alang paru. Dungus hetay Hayciyunciti meniq Tongnayan na Ingkuo. Ma slmeyan asu siyo rcilung, knparu klangan na Hayciyunciti Sinciyapo. Snegul spooda knriyan yayung Suyisuyunho knkawas 1869, wada ini beyo madis pryuxan brigan Klangan, ma ngalan pgdungus pryuxan ppyahan klangan ka Sinciyapo. Sinciyapo duri ini ba pdmai kingal ddaan stamaan asu paru klangan duri .
Mnrengo berih mpatis sinbungChin Kah Chongrong mesa, Meniq 20-60 suci, knkawas 60-70, ppyahan na Sinciyapo, sptuku ngngalan hetay musa mccebu Yenan na Meykuo, so stahu, pcbuwan hhalung, ma rulu pcbuwan. Malan ba ka pyahan stahu, maha 6 yi meyen pnyahan na Sinciyapo, knkingal idas, nungalan na hetay Mekuo, sdayo na spheyu pnrdingan ppyahan na Sinciyapo. “ Knkingal idas mege pyahan bnbrigan qyqeya 6 yi meyen ka Sinciyapo, pnlutuc ndaan nii msdaling 10 knkawas, kana sntkeyan bnbrigan dehuk 700 yi meyen.”
Egu klegan knmalu ppyahan na ka Sinciyapo, mangal tg 3 stkeyan pryuxan hbangan klangan icil, ma stkeyan pnryuxan hbangan icil na Yaco mangalan tg 1 brigan bakuci mangal tg 2 Tg 3 pryuxan brigan ma renyu brigan ma renyu. Slmeyan kriyan abura. Mangal tg 1 saan stmaan asu daka sslmeyan asu paur ka hini duri Ma ooda hhqulan ppryuxan kana qyqeya klangan duri
Speeniq stkeyan
Niqal daha sapah stkeyan Cukuo ka Sinciyapo. Kingal ge, Tanmasi Kongkuwan kongsu（Temasek Holdings）, ma kingal ge, Sinciyapo Cunghu TocuKongsu（GIC)
1.Tanmasi Kongku Kongsu pnheyu knkawas 1974, nkingal sehu Sinciyapo pdkaan sehu ini ngali nSujen Ciye Tocu kongsu Niqal sdoi Caycungpo sehu 100% kucen Sinciyapo. Betaq knkawas 2013, idas 3, ali 31, Caycung Nentu, nngalan sntkeyan knkawas ge, 106 yi poyen（83 yi meyen）, pnkbrihan kutong 8.9%. Pnspuwan posa hbangan qyqeya maha 2,150 yi poyen（1.318wan yi kangyen（maha hari 1690 yi meyen.）
Kosi nii dmoi kana Tensin Sinciyapo, Hangkong Sinciyapo, Tyite Singciyapo, Kangko Singciyapo, Hayhuwang hangyun, Tenri Sinciyapo, Cipawcituwan, ma Fanten RayFuosu, irih kana pndngusan ooda Sinciyapo, Paru ba sntkeyan Ciye. Dnoi snpegan meti knlangan icil, Tanmasi ddooyan Kongku ssepu kupiyaw, kana brigan kupiyaw na 47% Sinciyapo, maha kesun dmoi kana ppyahan nSinciyapo.
Gingko Censo- 6.15%, 132.07 yi H ku.
Gingko Mingsung- 10%, bnaruy 4 yi meyan.
Gingko Congkuo- 13.79%, spuwan104.8 yi ku, knkawas 2006 idas 2 ali 17, bnaruy 15.2 yi meyen.
Gingko Cata- 19.11% , 3.695 yi ku.
Gingko Pakoray- 2.1%.
Cuyen Congsin- 11.47% spuwan6.94 yi ku.
ICICI - 7.28%, Tg 2 paru Ingtu, Gingko Sangye.
Kosi mqlahang Hutuncucing（Fullerton Fund Management）
Fongsu Canye Sujen Yosen Kongsu
IngniBank Danamon - 69·5% kufun.
Ingni kuoci inghang- 56·9% kufun.
Cicunsu -25% kufun
IngniPermata IngniPermata 64% Betaq knkawas 2011 idas 3, Cituwan Tocucuha maha hari 1930 yi sinyen.
Niqal kingal Luwan Stkeyan posaan hbangan Sinciyapo, pnhyegan knkawas 1981 idas. 5 ali 22, tnngayun GIC, knpruwan ba pstkeyan hbangan na Luwan Sinciyapo. Dmoi pqlahang kana hari pusaan knlangan icil sehu Sinciyapo. Rikuwangyaw ka pungeela pnheyu dmudul. Hucusi ka Ujuwecing. Ani si ida naq Rikuwangyaw ka Tongsucang. Congcay saya ka Riyiten, pnlawa daha Cusingcang Gingko Klangan Canmusu· Woarfunsun meyan pgKuun GIC.
Rima kana ka Luwan kyaan hikokiSinciyapo. Lawan Cangyi daka Luwan Surita ge skyaanknlangan sseediq; ma Luwanskyaan Yeriho, Luwan skyaan Sanpawang, ma Luwan skyaan Tungciya tteru nii ge, skyaan hetay kongCiyun citi.
Luwan skyaan hikoki Cangyipskyaan Tongnanyama ini ba pgdmai pskiyan klangan icil duri, ma ddaan skiya psruun ba ddaan ckceka Awsing daka Ouco mquri eluw skyaan Taysuhangsen. Ini pgdmai 5 skyaan Luwan hikoki Yaco duri. Luwan skyaan Cangyi, tpaanan seediq hmrinas 3000 wan jencu. Anaq hmrinas knkawas 38 ka snkyaan, ani si malu ba ssaan knsselo ttpaan sseediq; niqal 4 sapah stmaan skiya, ma 2 elue ttlangun. Luwan skyaan Cangyi, soda sseediq mpqango 6670 wan kneegu ka sseediq.
Stmaan Asu
Stmaan asuSinciyapo kangko, bukuy na ge Sungtawsa taw.
SMRT Stalang tite Sinciyapo
Sdeeda qtaan Luwan skyaan Cangyi
Shelah hnuqulan asu stmaan Sinciyapo kang
Oda Sshaqun
Eluw rulu
Mtuku ba ka eluw rulu Sinciyapo, 10 kana ka tlangan kndalax tgdaya musa tghunac kawsukongru. Kawsukongru Sinciyapo niqal kawsukongru Fantaw, kawsukongru Congyang, kawsukongru Ucicuma, kawsukongru Surita, kawsukongru Panpingni,kawsukongru Korancu, kawsukongruCiyalung-Payeriho, KongyentatawTonghayan, kuwaysukongru Yayilajo, kuwaysukongru Pinghay, ma ini qhedu pnheyu kuwaysukongru Nanpe Ma eluw sooda hhqulan duri paru ba ka pnkrana, tite, staapa basu, ma takusi ka pglayan. Rima kana ka ddaan saya eluw tite, ma ga spheyu ka kingal dungal; eluw daan basu hmrinas kbekuy, sdudul daha tpaan kosi basu, ki kana ka sinceyun, ma SMART tite Yosenkongsu.
Spruun ba qmita Sinciyapo ka oda Stgesa. Ciyawyipu mhiti ba kuofangpo ssliqan lan hbangan Caycungpu. Pooda snbleqan kesun Cinging ciyawy ka Sinciyapo. Pnuyu Ingkuosucutu. Snaxan ka quri Yiunreko, kana stgesa spooda pskari lngyi tmgesa Pnuuyas 10-11 knkawas llaqi ma riso, bobo na ka mpgao pyasan Cuciseyen. Kawcong, ma so Rikongseyen, pnuuyas tddaha berih nii, mpdeka pddeka seediq musa muuyas Tase knlangan daha. 5 Rikongseyen, ma 3 pyasan Tacuwansehu Sinciyapo, truma na Sinciyapo Kuoritase daka Nanyang Rikongtase ge pyasan niqal ba paru ngayan Yaco. Anu spooda stgesa Ingkuosusitong, ki rahur ka seediq musa muuyas Ingkuo, ma Awco, pyasan daha duri, sdayo daha pooda UCAS ka mpuuyas musa ngkuo
Rahur knkkawas kuxul ssaan riyuse knlangan Telu, ma Maraysiya ka Sinciyapo. Irih ngalan ppyasan quri knlangan nii Yaco hini peni.
Knkana pntuku ptlhayan hei ka Sinciyapo. Bbterun cubu, cuciyo kuxul ba rahur seediq, knkingal niqaul spsekiyo, niqal ptlhayan cuciyocang. Quri bbteran cubu nii, knkawas 1996 niqal pnheyu Cuyecuciyo Rensay ka Sinciyapo di. Ma mnteru mangal mgeela pnssengan Tongnanya Cuciyo Cinpiawsay ka knlangan, ma quri spseung knlangan cil duri,(So ka Ingcaw Rensay) ahur ba ka seediq mplekuh. Niqal dungal, kana ka cmucac ptlhayan Tiyicung Sinciyapo. Bgurah Tiyicang Sinciyapo, ga meniq Sinciyapo Ciyalung（Kallang）ka Sunetiyicang. Kndalax knkawas 2014 idas 4, pnrdingal pnooda. 55,000 jen dhekan prmuxan musa truma. Kii si pntbale ngngalan bgurah Cuciyocang na Sinciyapo. Knkawas 2019.
Ngaianl kesun mgeela Tongnayankoci hetay na ka Sinciyapo Kana Luwan Ruciyun, Luwan Hayciyun,Luwan Kongciyun Ma pgeeruc Ma pgeeruc ba pnubrexan knlangan kahetay duri Pingyicu ka Luwan na kesacu duri.
Hetay Sinciyapo daka hetay Conghuwa Mingkuo meniq pnddayo daha, so ka pheyuhetay Sinciyapo knkana ba ka pnddayo ppyahan, rahur ba ka mnudul qbsuran hetay malix qnpahan na de, musa mgqbsuran dmudul hetay na Sinciyapo. Kndalax ddooyan kenri na Ciyangcingkuo daka Rikuwangyaw, pyahan ptlhayan Taywang ka hetay nSinciyapo. Anu meeyux ka dheran nSinciyapo, ini hadi ptlhayan knlangan putting na Maraysiya, icu pgkela seediq oda hetay, ki hadun Taywang ptlhayan. Msdang pngklaan daha Ciyang Ri, ma mkmalu knlangan Sinciyapo daka Taywan, ki pyahan ptluhe Taywan kesun Sinkuwang Putuwe. Niqul daha waga Taywang Huko Siyang Singcusen, Toriyosu Yunringsen, ma Hongcuncun Pingtongsen.
Anu malu ba sqlhangan pcbuwan ka niqaul dheran na Singciyapo, sdamac ppuqan daha pnGaya Sinciyapo, pnyahan pnspuwan knklegan rahur Luwan Sseediq, ma knbbekuy seeniq
Ppuqan dndilan tndheran Maraysiya, tuuman pnyahan Telu, Ingni, Ingtu, seediqn pusu Telu,npusu Telu, tnheruy 19 suci Ingkuo(kana ka dndilan Ingyi, Putawya, tnngayun Cisu ) ka pnddilan na pntheruy. Ma ppuqun naq nniqal dahanpusu duri mntena, so ka Suriranka, Taykuo, Feriping, ma pnyahan quri Congtong.
Brigan so sbaruy eluw Sinciyapo, so phpure na pneeyah Telu ddilan pnGaya Ingtu, pntalang na knklegan pkcheya pnyahan ppuqun, so ka rowangcu, ciyanghuwang, ma suyo phpure na Ingtu duri, meege damac tnsyusan ware, ma duma naq phpure na Ingtu, ini bege hei babuy daka hei dapa. Dndulan pneeyah knkingal knlangan, mtuku bale kesun pnyahan kingal kesun Sinkuwang hhnguc ppuqun na ka Sinciyapo. Ware bolung, resa, ido rodux Sanan, jokuca, tnsyusan kueya, sate, karang mngihur, nduhan tusu kaye, kafe, mifun karang, kana jojomen.
_-_20000428.jpg)
.jpg)
