Sarwatwo Kunghekwo ( kari Sipanya o República de El Salvador, kana dha o Sarwatwo ksun. Gaga mniqdaya klwaan Cungmeycow, ida wana hiya ka ini sdalih Tasian na klwaan, kana ka dxgal klwaan o niqan 21,393 km2. Klwaan nii ga daya gqian hidaw o mlutuc dhaKwatimala, daya hraan hidaw o mseayus dhaHungturas, gqian hidaw o mskiyigTaypinyang, hunac hraan hidaw o msdalih dhaFungsekawan. Pusu bi alang dha o gaga Snsarwatwo. Jiyax15 idas 9 hngkawan 1821 siida mswayay klwaanSipanya .
Kari Sipanya ga “pusu emptutuy knglangan” ksun ka “Sarwatwo”(El Salvador). Hngkawas 1524 siida, manu ka empeelukSpanya-Peyterwo Arwaratwo na nii ga thnganan na “Utux mu Baraw pusu emptutuy knglangan sng” (kari Sipanya:Provincia De Nuestro Señor Jesus Cristo, El Salvador Del Mundo)ka bnegrahan na dxgal, hici do asi dha ksi “pusu emptutuy knglangan” ksun ka “Sarwatwo”(El Salvador)” da, kiya ka “Sarwatwo” sayang.
Hngkawas 1524 siida lukan Sipanya, iyax 15 idas 9 hngkawas 1821 do psgarang murux nanaq da, bukuy do nMosiketikwo uri da. hngkawas 1822 do mngatan ka Tikwo do teumal Cungmeycow Reypang. Bukuy mthurah mthurahhngkawas 1838 ka Cungmeycow Reypang o, pnsgarang phiyug Kunghekwo jiyax18 idas 2 hngkawas 1841 da. Mspais ka ruwan
Sarwatwo(hngkawas1982~1992) siida, ida psaping Cengfu ni qrpuhan msetluk ka mspais, wada hmrinas 75wan seejiq ka mhuqil ni meydang.
Bukuy duri o prajing hngkawas 2004 do pstuq kari ni matas patas pataspshdug (ptakar mspais) ka ruwanCengtang.
Kana ka dxgal klwaan nii ga 70% oJungyey Tayti ni dgiyaq, yabi hari 610M ka Haypa na. Rahuq na mkiyig hunac dgring ni bbaraw na breenux hiya o ida mdgiyaq ni kawyuey kana da, egu dgiyaq mspuniq, thnganan dha “klwaan dgiyaq mspuniq” ksun dha. Haypa 2381M na mspuniq dgiyaqSnganna ga hiya ka bowqah bi pngpung. Mkgsilung ni llbu dxgal o ida mtalux ni mrusaw, msltu ka karac dgiyaq. Yabi hari mniq Ses 17-25 ka hngkwasan.
Sarwatwo ka ciway bi dxgal Cungmeycow ksun,ida hiya ka hbaraw bi sjiqan, mkungyeyhwa bi klwaan. Lmlamu ka qtaan ka nkiya,dxgal mspuniq o kiya ka mnkingal nanaq, kska na hiya o mgpajiq ciway dgiyaq ka niqan bi hangan na(Cerro Verde)ksun, dh aka dgiyaq Isake(Izalco)ni dgiyaq mspuniq Snganna dnii tru dgiyaq mspuniq o mgutu ni mqqpuruh dgiyaq mspuniq da.
Karac mtalux ka ssiyaw klwaanSarwatwo ksun, gaga hiya kana ka niqan bi hangan ssaan msangay hagay gsilung.Yabi ltu kiya ka ddgiyaq, kiya ka kiya ni ltuan karac o ida hmrinas10 na wah!Kingal hngkwasan 4 klgan karac o ida hruan knudus kana.Kana ka ruwan o klwaan o niqan bbuyu ni dgiyaq, egu bi klgan ka mhru knudus ni ssama, manu ka ungac hari qtaan phpahran o krwahun dha bi qmita. Ida mniqan egu bi xiking, xiyin,ryohwang,syo dnii.
Pusu bi alangSngsarwatwo ksun ga yasa mnrunu egu bi dni niqan bi hangan na da, sdalih na paru runu o mniyah hngkawas 2014, 7.4 ka rnuan ka runu.
Hngkawas 1983 siida Seynfa ka pusu paru bi gaya Sarwatwo. Qtaan ka Seynfa o klwaan Sarwatwo ga ntayiyc mincu ka dhiya, cngfu dha ga niqan saw truma nii:
Quri singcng o ida Kunghekwo Cungtung ka pdudug, manu ka Cungtung na Sarwatwo ga ida ka mnegaaw kana ka sjiqan klwaan, rima hngkwasan ka sqpah niya, dhuq ka jiyax sqpah na do psngayun da. Cungtung ksun o hiya ka sancyun cungsring klwaan, manu ka neykepucang o ida snkulan Cungtung nanaq. Cungtung sayang o Nayipu Pukerey mnangal na hngkawas 2019 ka hangal nii, mqpah dhuq hngkawas 2014.
Quririfa oRifayihwey ksun kamphiyug GayaSarwatwo, mphiyug GayaSarwatwo ga myueync, ida niqan 84 hiyi yiyueyn qnpruhan dha, yiyueyn ga ida pnsgaaw kana ka sjiqan, musa tru hngkawas ka sqpah dha qnpruhan.
Quri sfa o ida tgparu bi Fayueyn ka pdudug, tgparu bi Fayueyn ga niqan 15 hiyi tafakwan, kingal o phyugun dha empqbsuran.
Sayang ga klwaan nii o niqan dha paru cngtaw, mnarac o kwocya kunghe reynmngtang (ARENA)ni meigi Farapntwo. Matimincu ceyfangcngseyn (FMLN). FMLN nii ga paah hngkawas 2009 bitaq sayang. Hngkawas 2010 do kwocya kunghe reynmngtang (ARENA)nii ga mseasug, wada malax sjiqan o phiyug mgnarac na kwocya twancyey eynmngtang(GANA), kiya ni hngkawas 2019 Sarwatwo msgaaw cungtung siida ida dhiya nanaq Napui Pukerey ka wada mangal, mnhdu hiya mpriyux kmlawa ka Sarwatwo.
Quri saw wada mnhmuc smipaq sjiqan ni qrapan kacingcingcaSarwatwo do, ida spruun bi qmita QrpuhanKwocitesecuc. Rahuq na wada 10 hngkwasan o,snpuan qmita qrpuhanKwocitesecuc o, ida niqan ka meydang lqlaqi, snsaniq dha dqrijil, ini dhqi kmlawa ka Gaya ni pgalang pkla saw uxay dungus qpruhan ka Kunghwey dnii msa.
Mniq Sarwatwo ga, nasiryocan ka qrijil, ida dha hlian saw mnnangiTwotay uxay uri o tduwa ka hritun ka rabu ni ini qlahang ksun dha mhili dungan. Duma saw ini kla saw mshjil, uxay uri o ini dhuq qmlahang enbuyas ka qrijil do, yabi pkbsiyaq hmkun ririh saw psruan dha. Ida mrudu bi ka nniqan dha, dqrijil o mrinah bi ungac brahan.
Sarwatwo nii ga wada dha laxan hngkawas 1983 siida na ka uxay ncyunfa na phuqil naqih endaan, kiya ka kiya ni ida mduuy phuqil naqih endaan kacyunfa ksun, phuqil naqih endaan nii ga wana nanaq mspais ka dha klwaan eseisil siida o mduuy. Hici balay nduuy dha phuqil naqih endaan o hngkawas 1973.
Pusu bi ngalan hbangan sjiqan klwaan o ida qpahun dxgal, kafey ni tapungka pusu bi. Ngalang nkiya truma dxgal o niqan xicing, xiin, reyohang ni syo(ruwan klwaan o niqan ka reykungkau yoteyn). Niqan ka psalu quri tminun, mqpah seangal ceuyo, puqan dnii ciway na kungyey, ida gaga mssli Sngsarwatwo ni kiyig na hiya. Duma na o iyux pdudug pnaah eseisil klwaan madas hbangan meiyah hini, bqanan dha ini ngali egu pila swey ka pnaah eseisil klwaan meiyah phiyug kungs(yabi 13% ka seelih dha). Klwaan nii ga smtama bi pila Meyyueyn ksun, ida ungac ka hwopi dha nanaq.
Ida Sarwatwo ka tgkingal pstuq matas“Cungmeycow cyomawyi seyting” klwaan.Cungmeycow cyomawyi seyting nii ga iyux pkbiyax spusa dha isil klwaan ka snalu dha uuqun, tang ni cyocing, tninun snalu lukus. Idas 4 hngkawas 2017, knxalan siida yasa lnglingay ni kungkung weysng dnii, ida Sarwatwo ka tgkingal mdakar kmarig nxiluy dxgal dha. Pusu nahiya o yasa mduuy cinghwau kmarig xicing ka kwangyey kungs, psruciq yyayung dha kiya ka sdakar.
Bnatas quri sjiqan Sarwatwog (hngkawas 1961-hnkawas 2003, pnyahan:uuqunReynhekwo ni qpruhan nungyey, hngkawas2005). Kana ka sjiqan Sarwatwo ga yabi niqan 670 wan, kska na hiya o gnmaxan dara InOw( kiya ka lutuc gnmaxan dara seejiq Intian niSipanya) o niqan90%, seejiq bhgay o 9%, rahuq na 1% do o seejiq tnpusu kida. Pusu alangSngsarwatwo o kika hbaraw bi seejiq, niqan210wan ka seejiq gaga mniq hiya, kana ka gaga mniq klealang seejiqo yabi 42%. Qtaan ka snpgan ni bnatas patasReynhekwo o sjiqanSarwatwo ksun ga kana ka dsnaw o 68 hngkwasan ka knudus dha, dqrijil o 74 hngkwasan dha kiya.
SjiqanSarwatwo ga snegaaw snhiiTeyncucyaw. Kana ka sjiqan klwaanSarwatwo ga niqan 83% ka snhiiTeyncucyaw, bgurah na prhulan o yabi15% hari kiy. Ida gisu kmdudul mrana ka snhii bguran prhulan Sarwatwo sayang.
Babaw na mnuda egu kbkuy hngkawas do, manu ka seejiq tnpusu Intian ga wada kpriyux ka kndusan dha da, ida ini kpiya ka hnridan dha GygayaIntian, kndusan ni kari. Manu ka snhian dhaTeyncucyaw o, ida gaga mniq ruwan smiyan dha kana da, kiya ni snhii biTeyncucyaw ka sjiqanSarwatwo.
jiyax
Hangan
smiyan
Hangan tndxgal
psrmalan
Idas 3 uxay o idas 4
四旬期聖週
Semana Santa
Pusu smiyan Teynskyo Sarwatwo, egu ka msrhaw na uda psqaras pdaaun.
Jiyax 1 idas5
Smiyan rawyung
Día de los trabajadores
Kiya ka klwaan smiyan rawtung
Jiyax 10 idas5
Smiyan bubu
Día de la Madre
Jyax 1idas 8- jiyax 7 idas 8
Smiyan Sarwatwo
Fiestas de Agosto
The El Salvador del Mundo
Ghetto Jesus Day Pskrayaan Sarwatwo na pqlahang sngtu the El Salvador del Mundo Smiyan nii ga thnganan Ghetto Jesus Day uri
Kuxul biYuntungSarwatwo o kiya kacucyo. Mnririh klwaan dha hngkawas 1970 ni hngkawas 1982 musa pspung klwaan isil nacucyotwey o ida mnangal tduwa musa pspung knglanganpey cucyo.Pusu bi saan pspung cucyo klwaan o kiya ka gaga Sngsarwatwo na Kuskateran Tiyucang. Tiyucang nii ga paah hngkawas1976 tduwa aan jiun da, tduwa saan 53,400 hiyi, ida hini ka tgparu bi tiyucang Cungmeycow ni Cyarepihay.