Zonguldak,Türkiye'nin 81 ilinden biridir.Karadeniz kıyısında bulunan il, özellikle limanıyla Türkiye'nin Karadeniz ülkeleriyle arasındaki deniz ticaretinde önemli bir yere sahiptir. Ayrıca Türkiye'nin en zengintaşkömürü madenleri burdadır. Fakat son dönemlerde gelirini tek yön olan taşkömüründen kazanması sebebiyle şehir her geçen gün gerilemektedir. 1995 yılındaKarabük'ün il olması sebebiyle sanayi yönünden geri düşmesi şehirden dışarı göçü hızlandırmıştır. Geçmişte madenler sebebiyle çok fazla işçi göçü alan ve uzun yıllar Türkiye topraklarına ekonomik olarak çok fayda sağlayan Zonguldak günümüzde azalan nüfusu ile eski günlerini aramaktadır.
Zonguldak'ın plaka kodu 67'dir.
Zonguldak ilinin deniz seviyesinden yüksekliği 10 metredir.[1]
olmak üzere 15 fakülte, 3 enstitü, 5 yüksekokul, 9 meslek yüksekokulu, 1 devlet konservatuvarından oluşmaktadır.
Üniversite bünyesinde 32 profesör, 32 doçent, 259 yardımcı doçent, 106 öğretim görevlisi, 43okutman, 256 araştırma görevlisi, 8 uzman olmak üzere toplam 736 akademik personel görev yapmaktadır.
Yöre mutfağında ağırlık unlu (buğday ve mısır unu) mamullerden yapılan yemek türlerindedir. Zonguldak ormanlarında kuzu kestanesi yetişmekte olup, mevsiminde toplanan kestane suda haşlanarak tuzlama bütün olarak fırında kavrulmasıyla kavşak, çizilerek ateşte pişirilmesiyle kebap (kömme) biçiminde değerlendirildiği gibi kurutularak da saklanır. Türkiye'de sadeceKaradeniz Ereğli'de yetişen Osmanlı Çileği, orman altı bitki örtüsü içinde yer alan dağ çiçeği, kızılcık (kiren),kuşburnu,böğürtlen,fesleğen,nane,defne,karayemiş,ahlat yöre mutfağında değişik kullanma biçimlerinde değerlendirilmektedir.
Uğmaç çorbası: Uğmaç ya da ovmaç adıyla bilinen çorbanın içindekiler süt, un, su ve nane ile yapılan çorbanın Zonguldak'ın en meşhur yemeklerinden biridir.
Tirit: Kurban bayramının gelenekselleşmiş olan yemeği yufkayla istenilen et çeşidinin birleşiminden oluşmaktadır.
Tenekede tavuk: Tavuk tenekede pişirilerek servise hazır hale getiriliyor. Bu da Zonguldak'ın en meşhur yemeklerinden birisidir.
Pırasalı mancar: Pırasa, barbunya ve bulgur üçlemesinden oluşan bu yemek hem doyurucu hem de lezzetli bir yöresel yemektir.
Malay: Mısır unu kavrularak yapılan yemeğin tatlı ve tuzlu olarak yapılmaktadır. Toz şeker ve ezilmiş ceviz konularak daha lezzetli hale gelen malayı soğan, kaz ciğeri ve tereyağ ekleyerek nefis bir yemek elde edebilirsiniz.
Bol sarımsaklı zılbıt: Bazı yerlerde ıspıt otu, sağır dili veya kaldırık otu denilen bu yemek yumurta eklenerek yapılmaktadır.
Mancar yemeği: Birçok otun bir araya gelmesiyle oluşan bu yemeğin içindekiler şöyledir; pazı, kazayağı, ebegümeci, ıspanak, pırasa, kırmızı pancar gibi faydalı sebzelerden meydana gelmektedir. Zeytinyağı, bulgur ve salça ile lezzetlenerek pişiyor.
Yaprak sarma: Türkiye'nin pek çok yerinde yapılan yaprak sarma, burada da çok meşhur. Kıymalı ve pirinçli yapılan sarma çok lezzetli oluyor.
Keşkek: Yulaf, nohut, buğday ve fasulye gibi sebzelerin eklenerek yapıldığı keşkek bu yörede çok seviliyor.
Beyaz baklava: Bol cevizli ince ince açılan baklava kullanılan malzemeleri ve pişirme şekli normal baklavadan biraz daha farklıdır.
Sütlü armut: Leziz tarifler arasında olan sütlü armut da yörenin meşhur yiyecekleri arasındadır. Tencereye biraz su konularak pişirilen armut haşlandıktan sonra güveçte manda sütü ile beraber sunuluyor.kaynak 9 Ocak 2021 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
Gökgöl Mağarası (Gökgöl Mağarası Zonguldak merkezde yer alan Gökgöl Mağarası, 3350 metrelik uzunluğuyla şehrin en uzun 2. Türkiye'nin ise 10. en uzun mağarası. Ayrıca 875 metrelik yürüyüş yolu ile Türkiye'nin en uzun gezi alanına sahip mağarasıdır.[6] Mağaranın içinde kalkerli ve kireçli yapının yer altı suları ile şekillenmesiyle ortaya çıkan travertenler, dikitler ve ve sarkıtlar yer alıyor.
Filyos Limanı: Zonguldak'ın Çaycuma ilçesine bağlı Filyos beldesindeII. Abdülhamid zamanında planlanan, 2016'da yapımına başlanan Filyos Projesi ile, önemli bir ticaret merkezi hâline gelecekFilyos Limanı'nın, Türkiye deniz taşımacılığı ihtiyacının yüzde 10-15'ini karşılamasıyla 20-30 bin kişiye doğrudan ve dolaylı istihdam sağlaması hedeflenmektedir.[7]
İllerde protokolde ilk sırada yer alan vali, merkezi yönetimi temsil eder ve cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Aynı seçmen, ilçe belediye meclisi için de oy kullanarak ilçe belediye meclisini oluşturur. İldeki tüm seçmenler ayrıca il genel meclisi için oy kullanarak il genel meclisinin oluşmasını sağlar.
İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı iseD'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)
İl Genel Meclisi,İl özel idaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik il encümenini seçer.[8][9]
Merkezi yönetim, vali ve il müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.
2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Zonguldak İl Genel Meclisi üye sayısı, 19 AK Parti, 11 CHP ve 1İYİ Parti'den olmak üzere toplam 31’dir.[11] Zonguldak Belediye Meclisi ise 16 AK Parti, 13 CHP ve 2 MHP'den olmak üzere 31 üyeden oluşur.[12]
2018 Genel seçimleri sonucu, Zonguldak'ı temsilenTBMM'yeAK Parti'den 3 milletvekili (Muammer Avcı, Saffet Bozkurt ve Ahmet Çolakoğlu) veCHP'den 2 milletvekili (Deniz Yavuzyılmaz ve Eylem Ertuğ Ertuğrul) seçilmiştir.
Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 6 Şubat 2025 verileri[13])
Zonguldak ilinin nüfusu 586.802'dir. Bu nüfusun %74,46'sı şehirde yaşamaktadır (2024 sonu). İlin yüzölçümü 3.342 km2'dir.[14] İlde km2'ye 176 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkezde 428'dir.) İldeki ilçelerin tamamında nüfus azalmıştır. İldeki nüfus azalış oranı ise %0,79 olmuştur. Nüfusu en çok azalan ilçeKilimli'dir (%-1,89)
06 Şubat 2025TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 8 ilçe, 25 belediye, bu belediyelerde 184 mahalle ve 379 köy vardır.
2024 yılı sonunda Zonguldak ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri
2018-2019 Sezonu sonunda, Futbol takımıZonguldak Kömürspor, 2. Ligde kalmıştır. Ayrıca FutbolBAL'da 2 takımı vardır. Kadınlar futbol 1. Liginde Kdz.Ereğli Bld.spor 5.olmuştur. Voleybol kadınlar 2. Ligdeki takımı Zonguldak DSİ, küme düşmüştür. Hentbol erkekler 2. Liginde Halay GSK bulunmaktadır.
^"1935 Genel Nüfus Sayımı"(PDF).20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ ."1945 Genel Nüfus Sayımı"(PDF).21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
^ ."1955 Genel Nüfus Sayımı"(PDF).23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
"Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları"(html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi:13 Nisan 2016.
"Zonguldak Nüfusu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
"Zonguldak Nüfusu". nufusune.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
"Zonguldak Nüfusu". nufusubu.com.Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
^abİçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
