| Cığalazâde Yusuf Sinan Paşa | |
|---|---|
 | |
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 27 Ekim 1596 - 5 Aralık 1596 | |
| Hükümdar | III. Mehmed |
| Yerine geldiği | Damat İbrahim Paşa |
| Yerine gelen | Damat İbrahim Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1545 Messina,Sicilya Krallığı |
| Ölüm | 1606 (60-61 yaşlarında) Diyâr-ı Bekr,Osmanlı İmparatorluğu |
| Çocuk(lar) | Cağalazâde Mahmud Paşa |
Cığalazâde/Cağalazâde/Cağaloğlu Yusuf Sinan Paşa (d. 1545,Messina – ö. 1606,Diyâr-ı Bekr),III. Mehmed saltanatı döneminde 1591-1595 ve 1599-1604 yılları arasında toplam 10 yılKaptan-ı Deryalık, 27 Ekim 1596-5 Aralık 1596 tarihleri arasında da bir ay dokuz günSadrazamlık yapmış birOsmanlı devlet adamıdır.İstanbul'dakiCağaloğlu semti veBağdat'ta yaptırdığıCığalazâde Hanı onun ismini taşımaktadır.
Cığalazâde Yusuf Sinan Paşa, 1545 yılındaSicilya Krallığı'nınMessina kentinde doğdu. Babası, aslenCenevizli olan asil Cicala ailesine mensup Scipione idi.[1] Annesi,Osmanlı İmparatorluğu'nunYeni Hersek kasabasında bulunan Nude Hisarı'nınBoşnak asıllıdizdarının esir alınan kızıydı.[2] Hristiyan olduktan sonra Lucrezia ismini aldı.[3]
Doğum adı babasıyla aynıydı (Scipione di Cicala). 1560 yılındaTunus açıklarında OsmanlılarlaHaçlı donanması arasında yapılanCerbe Deniz Savaşı sırasında babasıyla birlikteOsmanlılara esir düştü veİstanbul'a getirildi. Babası serbest kalıp Messina'ya geri döndüyse de kendiİstanbul'da kalarak devşirme okulunda yetiştirildi.Türkçe isim olarak Yusuf Sinan ismini aldı.İtalyanca aile isminden dolayı yaşamının geri kalan bölümünde Cığalazâde lakabıyla tanındı.
Yusuf Sinan önce sarayda silahtar ve kapıcıbaşı görevlerini yaptı. Sonra yeniçeri ağalığına yükseldi. 1583 yılında vezir oldu veRevan (Erivan) beylerbeyliğine tayin edildi. 1585 yılındaÖzdemiroğlu Osman Paşa komutasındaki Osmanlı ordusununTebriz'i zaptında hazır bulundu. Dönüş yolunda Osman Paşa'nın rahatsızlanması (30 Ekim 1585'te öldü) üzerine komutayı devraldı ve Osmanlı ordusunu baskına uğratmaya çalışanHamza Mirza komutasındakiSafevî ordusunu 28 Ekim'deŞenbigazan, 30-31 Ekim'de iseMayan Muharebesinde mağlup ederek ordunun salimen kışlaklara dönmesini sağladı.
1591 yılındaUluç Hasan Paşa'nın ölümü üzerineKaptan-ı Derya tayin edildi.
PadişahIII. Mehmet'in yanında Eğri Seferine kumandan olarak katıldı. 26 Ekim 1596'da kazanılanHaçova Muharebesinde gösterdiği başarılardan dolayısadrazamlığa getirildi. Ancak savaş meydanından kaçan bazı tımarlı sipahileri şiddetle cezalandırması veKırım hanıII. Gazi Giray'ı görevden alması huzursuzluklara yol açtı. Ayrıca görevden alınanDamat İbrahim Paşa'yı tekrar göreve geri getirmek isteyenlerin baskısıyla sadrazamlığa getirilmesinden 40 gün sonra görevden alındı.
Bir süre devlet hizmeti dışında kalan Yusuf Sinan Paşa 1599'da ikinci defaKaptan-ı Deryalığa getirildi.
1604'te 1 yıl önce başlamış olan1603-1611 Osmanlı-İran Savaşı'nın kumandanlığına getirildiyse de, dönemin koşullarında sefere çıkmak için geç bir tarih olan 15 Haziran 1604'te İstanbul'dan hareket etti ve 8 Kasım'daKars önlerine vardı. İran'ın ele geçirdiği toprakları geri almanın yanı sıra,Celali isyancılarını da bastırmak amacını taşıyan Sinan Paşa isyancılarla çatışmaktansa onları orduya dahil etme yöntemini benimsedi. Yusuf PaşaKars'a ilerlerken bölgedeki İran ordusu da geleneksel olduğu üzere yakıp yıkma taktiğini uyguladı ve Osmanlı ordusunu beraberinde getirdiğinin haricinde her türlü erzaktan yoksun bıraktı. Osmanlı ordusuRevan'ı aşarak İran ordusunun peşine düştüyse de Osmanlı ordusunuİran içlerine çekmek isteyenŞah Abbas'ı başgösteren erzak sıkıntısı ve soğuk havaların başlaması nedeniyle sonuna kadar takip edemedi.
Ardından ordu kışlamak üzere Doğu Anadolu'ya dağılırken, Yusuf Paşa da komutanlık karargahını 1604-1605 kışındaVan'a kurdu.Şah Abbas ise 1605 Mayıs ayındaVan'daki birliklerin azlığını fark ederek,Allahverdi Han komutasındaki bir birliğini bu kentin üzerine gönderdi. Yusuf Sinan Paşa'nın bu harekâtı İran ordusuVan'a bir günlük mesafedeyken öğrenmesi gerekli hazırlıkların yapılmasını engelledi. Müteferrikabaşı Handan Ağa'nın esir düştüğü ilk çarpışmalar sonucunda Osmanlı ordusu tamamenVan Kalesi'ne sığındı ve kuşatma altında kaldı.Allahverdi Han Mehmed Paşa'nınErzurum'dan yardım getirdiğini öğreninceKarçakay Han komutasındaki bir süvari birliğini bu yardımı engellemek amacıyla gönderdi. Osmanlılar kuşatanlarının sayısının azaldığını görerekhuruç harekâtına yöneldiyse de kuşatmayı yaramadılar.Karçakay Han'ın Mehmed Paşa'yı durdurduğu haberinin de gelmesi üzerine, Yusuf Sinan PaşaVan'daki ordunun komutasınıŞems Bey'e bırakarak tekneyleAdilcevaz'a kaçtı ve oradanHasankale'ye geçti.Allahverdi Han Sinan Paşa'yı yakalamak üzereAdilcevaz veErciş'e ilerlediyse de, Sinan Paşa'nın çoktanHasankale'ye ilerlediğini öğrenerek geri çekildi veVan kuşatmasını da kaldırarakHoy'da bulunanŞah Abbas'a katıldı.
Bölgedeki Kürt emirlerinden de asker desteği alarak ordusunu tekrar toplayan Yusuf Sinan Paşa 1605 sefer mevsimindeTebriz'i geri almak üzere yürüdü. Yusuf Sinan Paşa'nın planıTebriz'den sonraErdebil'i ele geçirmek,Şirvan'da kışladıktan sonra 1606'da nihaî darbeyi vurmaktı. Bununla birlikte,Tebriz'e doğru ilerlerkenUrmiye Muharebesi'ndeŞah Abbas komutasındaki büyük bir yenilgiye uğradı (9 Eylül).
Yusuf Sinan Paşa yanındaki kuvvetlerle önceVan'a, oradan daDiyarbakır'a çekildi. BuradaUrmiye Muharebesi alanına büyük bir kuvvetle yardıma gelen Halep BeylerbeyiCanbolatoğlu Hüseyin Paşa'yı geç kaldığı bahanesiyle idam ettirdi (Bu idamın ardından çıkan ayaklanma sonucundaCanbolatoğlu Ali Paşa,Halep,Trablusşam veŞam'ı ele geçirerek bağımsız bir idare kurdu). Sinan Paşa'nın kendi de bir süre sonra 1606 Şubat ayının ilk günlerinde hayatını kaybetti. Padişâh dâmadı idi. Çocuklarından en meşhurlarıCağalazâde Mahmud Paşa idi.
Cığalazâde Yusuf Sinan Paşaİstanbul'unCağaloğlu semtinde bir saray ve hamam inşa ettirdi. O yüzden bu semt Cığalazâde ya da Cığalaoğlu adıyla anılmaya başladı. Zamanla Cığalazâde, Cağaloğlu olarak değişti ve bu semtin adı olarak günümüze kadar ulaştı. Yusuf Sinan Paşa'nın inşa ettirdiği hamam 1741 yılında yeniden inşa edilerekCağaloğlu Hamamı adıyla günümüze kadar gelmiştir. Ayrıca Yusuf Sinan Paşa'nın 1590 yılındaBağdat'ta inşa ettirdiğiCığalazâde Hanı daHan-ı Zürur adıyla ayakta durmaktadır.
Star Tv de yayınlananMuhteşem Yüzyıl Kösem dizisindeHakan Salınmış canlandırmıştır.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Damat İbrahim Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 27 Ekim 1596 - 5 Aralık 1596 | Sonra gelen: Damat İbrahim Paşa |
| Askerî görevi | ||
| Önce gelen: Kılıç Ali Paşa | Kaptan-ı Derya 17 Temmuz 1591 - 25 Haziran 1595 | Sonra gelen: Damat Halil Paşa |
| Önce gelen: Damat Halil Paşa | Kaptan-ı Derya 8 Nisan 1598 - 24 Ocak 1605 | Sonra gelen: Kubad Mustafa Paşa |
