Yeni Osmanlıcılık veyaneo-Osmanlıcılık,Türkiye'delaik milliyetçicumhuriyeti vereformlarını itibarsızlaştıran,Osmanlı Hanedanı'nı vehalifelik gibi gelenekçi kurumları yüceltengerici,revizyonist,monarşist,muhafazakâr veİslamcı bir siyasi ideolojidir.[1][2] Aynı zamanda, en geniş anlamıyla, Türkiye'ninOsmanlı geçmişini onurlandırmayı savunan ve Türkiye Cumhuriyeti'nin, modern Türkiye'nin topraklarını kapsayan öncül devlet olan Osmanlı İmparatorluğu'nun egemenliği altındaki bölgelerde daha fazla siyasi angajmanını teşvik edenirredantist veemperyalist bir ideolojidir.
.jpg)
Terim ilk olarak 1985'teChatham House'daki bir makalede David Barchard tarafından kullanılmıştır;[7] Barchard, yakın gelecekteyeni Osmanlı fikrinin Türkiye için muhtemel bir hedef olabileceğini öne sürer. Ayrıca, 1974'teKıbrıs Barış Harekatı'nın ardındanYunanlar tarafından da kullanıldığı görülmüştür.[8]
Terim son dönemde Türkiye CumhurbaşkanıRecep Tayyip Erdoğan'ınKıbrıs,Yunanistan,Irak,Suriye,Libya veDağlık Karabağ'daki müdahaleci ve yayılmacı dış politikasıyla ilişkilendirildi.[9][10][11]
Yeni Osmanlıcılıktan özellikle Türkiye Cumhuriyeti eski BaşbakanıAhmet Davutoğlu'nun dış politikasına ilişkin bir isim olarak ortaya çıkmıştır. Davutoğlu bu benzetmeye karşı Yeni Osmanlıcılık gibi bir politikası olmadığını ifade etmiştir.[12] Fakat "Stratejik Derinlik" adlı kitabında ise Davutoğlu Yeni OsmanlıcılığıTurgut Özal'ın dış politikası ile bağdaştırır ve ondan diplomatik bir yenilik diye bahseder. Dolayısıyla Davutoğlu bu terimi kendisi de benimsemiştir.[13]
2002 yılındaAdalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidara gelmesinden sonra bu düşünce tekrar gündeme gelmiş, 2009 yılında Yeni Osmanlıcılığı savunan kişilerden, en son dönem Türk dış politikasının arkasındaki isimlerden biri olan Ahmet Davutoğlu'nun dışişleri bakanlığına getirilmesi artık Türk dış politikasının bu yönde gideceğine dair bir izlenim uyandırmıştır. Ahmet Davutoğlu, İngiltere'nin kurduğuİngiliz Milletler Topluluğunu örnek göstererek, Türkiye'nin de Osmanlı Milletler Topluluğunu kurabileceğini açıklamıştır.[14] 2006 yılında döneminTürkiye CumhurbaşkanıAbdullah Gül'ün ve 2012 yılında dönemin dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu'nun gerçekleştirdikleriCezayir seyahatindeCezayir CumhurbaşkanıAbdülaziz Buteflika tarafından bu şekilde bir yapılanmanın Türkiye'nin öncülüğünde kurulması Türk yetkililere beyan edilmiştir.[15]
Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika, Abdullah Gül'e şunları söylemiştir:[16]
| “ | Osmanlı Milletler Topluluğu kuralım. İngiltere Commonwealth denen Britanya Milletler Topluluğu’nu eski sömürgeleriyle kurdu. Biz Osmanlıyı hiçbir zaman sömürgeci görmedik. Güçlü olduğu kadar hoşgörülü Osmanlı düzeni günümüzde de uygulanamaz mı? Biz Osmanlının parçasıyız. Osmanlıyı biz Cezayirliler Cezayir’e davet ettik ama gitmesini istemedik. | „ |
Hasan Celal Güzel, farklı gazeteler için kaleme aldığı birçok yazısında Türkiye'nin gelecek dış politika perspektifi içerisinde Osmanlı Milletler Topluluğu'nun kurulması gerektiğini yazmıştır.[17]
İlber Ortaylı,Milliyet gazetesinde Yeni Osmanlıcılık konusuyla ilgili bir köşe yazısı kaleme aldı ve bazı ülkelerde Türkiye'nin abartılı şekilde "neo-Osmanlı" diye tanımlanmasının normal olduğunu, ama Türkiye'nin imparatorluk hülyaları kurabilecek durumda olmadığını belirtti.[18]Fethullah Gülen, Osmanlı İmparatorluğu ile Türkiye arasında bir devamlılığın mevcut olduğunu ve Türkiye'nin Osmanlı geçmişini sahiplenmesi gerektiğini savunmuştur.[19]
Türk hükûmetiyle diplomatik gerginlikler yaşayan eskiSuriye devlet başkanıBeşşar Esad, Türkiye'nin politikasıyla ilgili olarak "Türkiye'de bazıları hala Osmanlı İmparatorluğu'nu yeniden kurma rüyasında... Türk liderler bu rüyanın imkansız olduğunu biliyorlar ve bu yüzden dini ajandası olan partileri sömürerek Arap dünyasındaki etkilerini artırmak istiyorlar." şeklinde açıklama yapmıştır.[20]
İddia edilen akımın medyaya da yansıdığı görülmektedir. Ocak 2011'den beri yayın hayatına başlayan ve Sultan Süleyman dönemini anlatanMuhteşem Yüzyıl dizisiyle büyük bütçeli Türk filmiFetih 1453'ün vizyona girmesinin ardından, İstanbul Doğu Enstitüsü tarihçilerinden Alexandre Toumarkine, 1453 fethinin Türkiye'nin kendini yeniden göstermeye başlamasıyla örtüştüğünü düşünerek, "İçine kapanık bir ülke konumundan, dışa dönük bir ülke konumuna geçen günümüz Türkiyesi'nin güç hayalleri, atağa dayalı diplomasisi, bir zamanlar büyük bir imparatorluk olduğu düşüncesiyle çok uyumlu.İstanbul kuşatmasının bu hikâyesi, İslamcıların millî tarihe getirdikleri yeni yorumla örtüşüyor." yorumunu kaydetmiştir.
 Türkiye konuları | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|  | |||||||||
| Siyaset veyönetim |
| |||||||||
| Coğrafya |
| |||||||||
| Ekonomi | ||||||||||
| Toplum |
| |||||||||
| Semboller | ||||||||||
| Hükûmet | |
|---|---|
| Kişiler | |
| İlişkili kişiler | |
| Ayrıca bakınız | |
