Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Yalova

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu sayfa Yalova ilinin şehir merkezini anlatmaktadır. İl içinYalova (il) sayfasına bakınız.
Yalova
Şehir
Türkiye'deki yeri
Türkiye'deki yeri
ÜlkeTürkiye
BölgeMarmara Bölgesi
İlYalova
İdare
 • Belediye başkanıMehmet Gürel (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam847 km²
Rakım5 m
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu
77100
Alan kodu226
Plaka kodu77

Yalova,Yalova ilinin merkezi olan şehirdir.

Termal yakınlarındaki Sudüşen Şelalesinde turistler Yalova

ArmutluYarımadası'nın kuzey kıyısı ileSamanlı Dağları'nın kuzey eteklerine kurulmuş olan Yalova, Türkiye'nin kuzeybatısında,Marmara bölgesinin güneydoğu kesiminde yer almaktadır. İlin kuzeyinde ve batısındaMarmara Denizi, doğusundaKocaeli, güneyindeBursa (Orhangazi-Gemlik veİznik ilçeleri) ve Gemlik körfezi yer almaktadır. Yalova ilinin kuzeyinden güneybatısına kadar olan sınırlarıMarmara Denizi ile çevrilmiştir.

Kıyılar, girintili çıkıntılı bir özellik göstermez. Yalova'nın 39º-40' kuzey enlemi, 29º-61' doğu boylamları arasında denizden yüksekliği 2 metre, en yüksek noktası 926 metredir. 847 kilometrekarelik alanı ile ülke yüzölçümünün %0,11'lik bölümünü kapsamaktadır.

Yalova, yüzölçümü itibarıylaTürkiye'nin en küçük ilidir ve 105 km ile denize en uzun kıyısı olan turistik illerinden de birisidir.[1]

Yalova, verimli ve bereketli ovalara sahiptir. Çınarcık, Gökçedere,Kirazlı, Kılıçköy ve Taşköprü ile deniz arasında birbirinden alçak tepeciklerle ayrılan büyüklü küçüklü ovalar oluşmuştur. Bu ovalar, akarsular boyunca uzanmakta olup çevrelerinde meyvecilik ve sebzecilik yapılmaktadır.

Yalova'nın toplam yüzölçümünün (84.700 ha) %82'si, tarım arazisi (22.173 ha), orman alanı (46.809 ha) ve çayır-mera arazisinden (7.944 ha) oluşmaktadır.

İlinbitki örtüsünümakiler veormanlar oluşturmaktadır. Samanlı Dağları'nın kuzey ve güneyinde vadi içlerinde bulunan makiler, bu kütlenin etekleri boyunca kesintili şeritler ve parçalar halinde bulunurlar.

Yalova'nın güneyindeki dik yamaçlar gür bir orman örtüsü ile tamamen kaplıdır. Ormanlık alanlarda genelliklekayın,meşe,gürgen,kızılcık,kestane veıhlamur ağaçları görülür. Yalova'daki ormanlardan çevreninodun vekereste ihtiyacı karşılanmaktadır.

Yalova il sınırları ekolojik çeşitliliği kadar etnik ve kültürel çeşitliliğiyle de zenginlik göstermektedir.Anadolu'nun her yanından aldığı göçlerle hem inançsal hem de dilsel çeşitliliği artmıştır. İl genelinde Türkçeden başkaPomakça,Avarca,Çerkesçe,Lazca,Gürcüce,Dargice,Kürtçe,Boşnakça,Tatarca/Karaçayca konuşan etnik grupların yerleşimleri bulunmaktadır. AyrıcaMuharrem İnce,İzel,Şebnem Ferah,İbrahim Kutluay,Mehmet Okur,Berrak Tüzünataç gibi ünlü isimler Yalova doğumludur.

Tarih

[değiştir |kaynağı değiştir]

Bölgedeki ilk yerleşimlerprehistorik çağlarda M.Ö. 3000 yıllarındadır.Bitinya adıyla bilinen antik bölgede M.Ö. 2000'lerdeHititler, MÖ 1200'lerdeFrigler hakimiyet kurdular.Pers egemenliği altında kalan bölge de MÖ 5. yüzyılın ortalarından itibaren Bitinyalı hanedanlar hakimiyet kurmaya başlamış ve MÖ 3. yüzyılda bağımsız Bitinya Krallığı'nı kurmuşlardır. Yalova'da bu krallığın topraklarında kalmıştır. Yalova'nın da içerisinde olduğu bölge MÖ 74'teRomalılar'ın denetimine girdi.Roma İmparatorluğu'nun 395 yılındaki bölünmesinden sonra YalovaBizans İmparatorluğu'nun yönetimine geçti. 1302'de Yalova civarındaBafeus Muharebesi gerçekleşti. Yalova ve çevresi 1326 yılındaOsmanlı İmparatorluğu'nun kontrolüne geçti.

16. yüzyıl Osmanlı idari teşkilatlanmasına göre Yalova,Hüdavendigâr Eyaleti'ne bağlı bir kaza merkeziydi.Evliya Çelebi seyahatnamesinde Yalova'yı; 700 evi, yedi camisi, üç hanı, bir hamamı, kırk-elli kadar dükkânı bulunan bir yerleşim olarak anlatmıştır. 25 Mayıs 1719 yılında meydana gelen depremde yerleşim büyük tahribata uğradı. 18. yüzyıl sonlarında Yalova,İzmit Sancağı'nınKaramürsel kazasına bağlı birnahiye konumundaydı. 10 Temmuz 1894 yılı depreminde yerleşimde büyük tahribat yaşadı.

7 Ağustos 1920 yılında başlayanYunan hakimiyeti 19 Temmuz 1921 tarihine kadar sürdü. Bu süreçte işgal kuvvetleri tarafından şehir çapında sistematik birkatliam yapıldı.

1927 yılında belediye olan Yalova, 2 Aralık 1929 yılında çıkarılan kanunlaİstanbul iline bağlı bir ilçe oldu. 1935 yılı nüfus sayımında 2635 nüfusa sahip olan yerleşim, kaplıcalar sayesinde hızlı bir gelişim yakaladı.[2] 6 Haziran 1995 tarihinde aynı adla kurulan ilin merkez ilçesi oldu.[3] 17 Ağustos 1999 yılında meydana gelen1999 Gölcük depremi'nde Yalova şehri de büyük tahribata uğradı.

Mustafa Kemal Atatürk yaşamının son bölümünde ara sıra Yalova'yı ziyaret etmiş veYürüyen Köşk'te dinlenmiştir. Bir konuşmasında "Yalova benim kentimdir." şeklinde şehre olan sevgisini dile getirmiştir.[4] Atatürk, daha önce yaptırılmış olan ve günümüzdeAtatürk ve Çocuk Müzesi adıyla bilinen evde de kalmıştır.

Coğrafya

[değiştir |kaynağı değiştir]

Yalova ilinin kuzeyinde ve batısındaMarmara Denizi, doğusunda Kocaeli İli, güneyinde Bursa İli ile Gemlik Körfezi yer almaktadır. İlin denizden yüksekliği 2 metre, en yüksek noktası 926 metredir. Yüzölçümü 847 km²'dir.

Bitki örtüsü

[değiştir |kaynağı değiştir]

Yalova ilinin bitki örtüsü makiler ve ormanlar oluşturmaktadır. Yalova'nın güneyindeki dik yamaçlar tümüyle gür bir orman örtüsüyle kaplıdır.

İklimi

[değiştir |kaynağı değiştir]

Yalova ilinin iklimi, makro-iklim tipi olarak,Akdeniz veKaradeniz iklimleri arasında bir geçiş niteliği taşımaktadır. Kimi dönemlerde dekarasal iklim özelliklerini taşıyan ilde yazlar oldukça kurak ve sıcak, kışlar serin ve bol yağışlı geçmektedir. Kışın ilçenin yüksek kesimlerinde kar yağışı yaygındır ve kar haftalarca yerde kalabilir. Neredeyse her kış, kıyı kesimlerinde de birkaç kere kar yağabilir, ancak genellikle birkaç gün içinde erir.

Nüfus

[değiştir |kaynağı değiştir]
YılToplamŞehirKır
Yalova ilçesi (İstanbul)
1935[5]16.8402.63514.205
1940[6]17.0782.30014.778
1945[7]20.2763.60816.668
1950[8]22.2553.83318.422
1955[9]26.6716.61020.061
1960[10]33.10111.31821.783
1965[11]37.09014.24122.849
1970[12]42.68917.68925.000
1975[13]55.03627.28927.747
1980[14]75.78741.82333.964
1985[15]90.22853.85736.371
1990[16]113.41765.82347.594
Yalova merkez ilçesi
2000[17][a]86.09170.11815.973
2007[18]102.87187.37215.499
2008[19]107.60991.04716.562
2009[20]114.05492.16621.888
2010[21]116.47198.34718.124
2011[22]118.998100.86318.135
2012[23]121.479102.87418.605
2013[24]124.018104.73719.281
2014[25]127.670107.92819.742
2015[26]132.322112.18320.139
2016[26]137.007116.61520.392
2017[26]140.312119.60520.707
2018[26]144.407124.95619.451
2019[26]149.068129.01320.055
2020[26]149.330128.93320.397

Spor

[değiştir |kaynağı değiştir]

Yalovaspor BK,Basketbol Süper Ligi'nde (BSL) Yalova'yı temsil etmektedir.

Yalovaspor,Bölgesel Amatör Lig'de Yalova'yı temsil etmektedir.

Yerel Yönetim

[değiştir |kaynağı değiştir]

YalovaBelediye Başkanları

[değiştir |kaynağı değiştir]
Belediye BaşkanıGörev BaşlangıcıGörev BitişiParti
1Yakup Acar19311942Cumhuriyet Halk Partisi
2M. Sefa Tüzünataç19421950
3Rahmi Üstel19511952Demokrat Parti
4İsmail Toker19521955
5Hasan Çam19551959
6Enver Üstün19591960
(3)Rahmi Üstel19631973Cumhuriyet Halk Partisi
7Mehmet Duman19731977
(3)Rahmi Üstel19771980Adalet Partisi
8Osman Görken13 Eylül 198010 Kasım 1980Askerî
9Erdoğan Boluluoğlu19801981
10Nurhan Cambaz6 Nisan 19818 Aralık 1981
11Orhan Kurt19811984
12Cengiz Koçal19841987Anavatan Partisi
19871994Sosyaldemokrat Halkçı Parti
13Sinan Bozoğlu25 Mayıs 199410 Temmuz 1994Bağımsız
14İbrahim Uzun19941999Doğru Yol Partisi
15Yakup Bilgin Koçal19992004Anavatan Partisi
16Barbaros Hayrettin Binicioğlu20042009Adalet ve Kalkınma Partisi
(15)Yakup Bilgin Koçal20092011Demokrat Parti
20112013Bağımsız
20132014Adalet ve Kalkınma Partisi
17Ömer Aslan30 Nisan 20141 Haziran 2014Bağımsız
18Vefa Salman1 Haziran 201427 Şubat 2020Cumhuriyet Halk Partisi
19Mustafa Tutuk27 Şubat 20204 Nisan 2024Adalet ve Kalkınma Partisi
20Mehmet Gürel4 Nisan 2024GörevdeCumhuriyet Halk Partisi

Kaynak:[27]

Belde ve köyler

[değiştir |kaynağı değiştir]

Yalova merkez ilçeye bağlı 1 belde ve 15 köy vardır:

Galeri

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kardeş kentler

[değiştir |kaynağı değiştir]

Yalova'nın 20 tane kardeş şehri bulunmaktadır.[28]

Notlar

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Çınarcık,Çiftlikköy veTermal ilçelerinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"Türkiye'nin En Küçük İli". 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:7 Nisan 2020. 
  2. ^"Yalova" İslam Ansiklopedisi, Cilt:43, Sayfa: 306,307[ölü/kırık bağlantı]
  3. ^""İdari Yapı" Yalova Valiliği". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016. 
  4. ^"Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2015 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:21 Temmuz 2015. 
  5. ^Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937)."1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu"(PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  6. ^Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1944)."1940 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  7. ^Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948)."1945 Genel Nüfus Sayımı"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  8. ^Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954)."1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  9. ^Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961)."1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  10. ^Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963)."1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus"(PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  11. ^"1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^"1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^"1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^"1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^"1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^"1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^"2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^"2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^"2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^"2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^"2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^"2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^"2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2015 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015. 
  24. ^"2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2015 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015. 
  25. ^"2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 6 Şubat 2015 tarihindekaynağından(html) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2015. 
  26. ^abcdef
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi"(html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi:13 Nisan 2016. 
    • "Merkez Nüfusu - Yalova". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
    • "Yalova Merkez Nüfusu". nufusune.com. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  27. ^"Eski Başkanlar". 9 Nisan 2024 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:9 Nisan 2024. 
  28. ^"Kardeş Şehirler". 22 Nisan 2017 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 
  29. ^"Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2011 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2011. 

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Yalova ilinin ilçeleri
İl merkezi
Bağlı ilçeler
Türkiye'deki il merkezleri
Not:Büyükşehirlerde il merkezi yoktur.
Yalova (merkez) belde ve köyleri
Beldeler
Köyler
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yalova&oldid=34780860" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp