| Yağlıkçızâde Derviş Mehmed Paşa | |
|---|---|
| Osmanlı Sadrazamı | |
| Görev süresi 6 Temmuz 1775 - 5 Ocak 1777 | |
| Hükümdar | I. Abdülhamid |
| Yerine geldiği | İzzet Mehmed Paşa |
| Yerine gelen | Darendeli Mehmed Paşa |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1735 (?) İstanbul,Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1777 Sakız Adası, Osmanlı İmparatorluğu |
Yağlıkçızâde Derviş Mehmed Paşa (1735(?),İstanbul - 1777Sakız Adası),I. Abdülhamid saltanatı döneminde 6 Temmuz 1775 - 5 Ocak 1777 tarihleri arasında bir yıl altı aysadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Türk asıllıdır. Babası "Yağlıkçı Kadri Ağa"'dır ve bu nedenleYağlıkçızâde lakabı ile bilinmektedir.[1] İstanbul'da doğmuştur.
Devlet memuriyetinedefterdarBehçet Efendi'nin mŭhŭrdar yardımcısı olarak başlamıştır. Sonra sırasıylaNâilî Abdullah Paşa,Silahdar Bıyıklı Ali Paşa veYirmisekizzâde Mehmed Said Paşa yanında "dividdar" olarak görev yapmıştır. Sonra "defterdar kesedarı" ve 1768'de "maliye tezkerecisi" görevlerine yükselip devlet ricali arasına girmiştir. Şubat 1772'de,1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında ordununŞumnu'da bulunduğunda maliye tezkereciliğindendefterdarlığa getirilip bu devlet dairesinin en önemli rütbelerinin birine erişmiştir. 1773-1774'te ordu Istanbul'a geri dönünce bu görevden azledilmiştir. Ama Kasım 1774'te tekrar başdefterdarlığa getirilmiş ve 5 Nisan 1775'te Sadrazam Kethudası görevine yükselmiştir.[1]
Bu görevde iken, 7 Temmuz 1775'te SultanI. Abdülhamit verilen bir resmi ziyafette şeyhülislamla tartıştığı için Sadrazamİzzet Mehmed Paşa'yı görevinden azletmiş ve yerine Yağlıkçızâde Derviş Mehmed Paşa'yı sadrazam atamıştır. Sadrazamlık dönemi 1774'te imzalananKüçük Kaynarca Antlaşması'ndan sonra barış içinde geçen 13 yıla rastlamıştı ve devletin dış politikası ancak sadrazamlığının sonuna doğru Rusya'nın Kırım Hanlığına Şahin Giray'ın adaylığını desteklemesinden dolayı önem kazanmaya başladı. Fakat 5 Ocak 1777'de, devlet işlerini ihmal edip özellikle Küçük Kaynarca'dan sonra çözümlenmesi gerekli meselelerle ilgilenmediği nedeniyle Sultan I. Abdülhamit tarafından sadrazamlıktan azledildi.[1]
Günümüzde tarihçiler I. Abdülhamit'in seçtiği ve çok geçmeden azlettiği sadrazamlar hakkında gayet tenkitçilerdir.[2]
Azlinden sonra Yağlıkçızâde Derviş Mehmet PaşaGelibolu'ya sürgüne gönderildi. Ama sürgünde fazla kalmayıp affedildi ve 10 Şubat 1777'deHanya Valisi olarakGirit'e tayin edildi. Bu göreve gitmekte iken hastalandı.Sakız Adası'na varıp burada mola verdiği sırada öldü.[1]
Mısır'da Seyyidü's-aâdat türbesini ve camiini yeniden inşa ettirmiştir. Bursa Mevlevihanesini ve Üsküdar Nasuhzâde Tekkesi'ni tamir ettirmiştir. Eyüp'te bir çeşme yaptırmıştır.[1]
Sakaoğlu, Necdet (1999), "Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak say.176I. Abdülhamit bu dönemde yeni önlemler almayıp sadece sudan sebeplerle sık sık değiştirme politikası gütmekte idi. Geleneksel kurumlar oldukça yetersizlikleriyle aynen korundu. Abdülhamit sudan bahanelerle sık sık sadrazam değiştirdi. Seçtiği sadrazamlar ise dünya görüşü kıt, sorunları kavramaktan uzak kişilerdi. Bu sadrazamların ilk yedisinin seçimlerinde İslam peygamberi ile adaş olmalarından uğur beklemekteydi. Bunların ortak özellikler adlarının "Mehmed" (Muhammed) olmasıydı.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: İzzet Mehmed Paşa |  Osmanlı Sadrazamı 6 Temmuz 1775 - 5 Ocak 1777 | Sonra gelen: Darendeli Mehmed Paşa |
