| Willard Van Orman Quine | |
|---|---|
| Tam adı | Willard Van Orman Quine |
| Doğumu | 25 Haziran 1908(1908-06-25) |
| Ölümü | 25 Kasım 2000 (92 yaşında) |
| Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
| Bölgesi | Batı Felsefesi |
| Okulu | Analitik felsefe |
| İlgi alanları | Mantık,Dil felsefesi,Matematik felsefesi,Bilim felsefesi |
Etkilendikleri | |
Willard Van Orman Quine (/kıvayn/; yakın çevresi "Van" olarak bilir; 25 Haziran 1908 - 25 Aralık 2000),analitik felsefe geleneğinden Amerikalı filozof ve mantıkçı. "Yirminci yüzyılın en etkili filozoflarından biri" sayılır.[1] 1930'dan 70 yıl sonraki ölümüne kadar Quine sürekli olarak Harvard Üniversitesi ile öyle ya da böyle yakından ilgiliydi, önce bir öğrenci; sonra da bir profesör olarak. 1956-78 yıllarında Harvard Edgar Pierce Felsefe Kürsüsünde ders verdi.
Quine bir mantık veküme kuramı öğretmeniydi.Birinci dereceden mantığın kelimenin gerçek anlamıyla tek mantık olduğu görüşü ile ünlüydü ve "Yeni Temeller" (İng. "New Foundations") denen kendine has bir matematik ve küme kuramı sistemi geliştirdi. Matematik felsefesi alanında, o ve Harvard iş ortağıHilary Putnam matematiksel varlıkların gerçekliğine dair bir kanıt olan "Quine-Putnam Zorunluluk Tezini" geliştirdi.[2] Ancak o, felsefenin kavramsal çözümleme olmadığı fakat bilimin bir devamı; deneysel bilimlerin soyut dalı olduğu görüşünün bir savunucusuydu. Bu, "Bilim felsefesi felsefeye yeter" şeklindeki ünlü sözüne yol açtı.[3] Kendisi "bilimi, bilimin kaynaklarının kendilerini kullanarak anlamak için sistematik bir çaba" yürüttü[4] ve "yalnızca duyu girdilerini temel alarak nasıl da detaylı bilimsel kuramlar geliştirebildiğimizin bilimsel bir açıklamasını" yapmaya çalışan etkili birdoğallaştırılmış epistemoloji geliştirdi.[4] AyrıcaDuhem-Quine Tezi olarak bilinen ontolojik göreceliliğin bir türünü savundu.
Başlıca eserleri arasındaBertrand Russell'ın açıklamalar kuramını geliştiren ve Quine'ın meşhur özdeyişi "Var olmak, bir değişkenin değeri olmaktır." özdeyişini içeren "On What There Is," veanalitik-sentetik ayrımına veindirgemeciliğe saldıran; o sırada popüler olanmantıksal olguculuğu reddeden ve yerineanlambilimsel bütünlükçülüğün bir türünü savunan "Deneyciliğin İki Dogması" bulunur. Diğer önemli eserleri arasındatutarlıcılığın bir halini savunan "The Web of Belief "ve bu konumu ilerleten ve Quine'ın meşhurçevirinin belirsizliği tezini sunarakdavranışçı bir anlam kuramını savunan "Word and Object" (1960) vardır.
Analitik filozoflar arasında 2009'da yapılan bir anket Quine'ı son iki yüzyılın en önemli beşinci filozofu olarak konumlandırdı.[5] 1993'te "dil ve iletişiminin öğreniminin toplumsal olarak erişilebilir delil üzerine temellendirildiği ve bu olgunun bilgi ve dilbilimsel anlam kuramları için önemine dair sistemik ve etkilin tartışmaları" için ilk Mantık ve Felsefe Shock Ödülü ile ödüllendirildi.[kaynak belirtilmeli] 1996'da "mantık, epistemoloji ve bilim felsefesi ve dil felsefesi üzerine anahtar içgörülerini temel alan sayısız kuram ortaya atarak 20. yy. da felsefenin ilerleyişine yaptığı göze çarpan katkısı" için Kyoto Sanat ve Felsefe Ödülüne layık görüldü.[6]
Quine ebeveynleri ve büyük erkek kardeşi Robert Cloyd ile yaşadığıAkron, Ohio'da büyüdü. Babası, Cloyd Robert, bir tekstil girişimcisi ve lastik kalıpları üreten Akron Teçhizat Şirketinin kurucusuydu;[7] annesi, Harriett E., bir öğretmen ve sonradan ev kadınıydı.[8] Quine gençliğinde birateistti.[9]
Quine Oberlin Kolejinden 1930 yılında matematik alanında lisansını aldı, 1932'de iseHarvard Üniversitesinden felsefe alanında doktorasını aldı. Tez danışmasıAlfred North Whitehead idi. Ardından burada akademi üyesi olarak atandı, bu da onu dört yıl boyunca ders verme zorunluluğundan muaf tuttu. 1932-33 akademik yılı sırasında, Sheldon'da bir akademi üyeliği sayesinde Avrupa'ya seyahat etti;Stanislaw Lesniewski veAlfred Tarski gibi Polonyalı mantıkçılar veRudolf Carnap vemantıksal olgucuA. J. Ayer gibiViyana Çevresi'nin üyeleri ile tanıştı[8]
Quine, Tarski'nin Eylül 1939'da Cambridge'deki Unity of Science Kongresine davet edilmesini sağladı, bir Yahudi olan Tarski için bu,Üçüncü Reich Polonya'yı işgal edipİkinci Dünya Savaşı'nı başlattıktan sonraDanzig'den kalkan son gemi ile olabilirdi. Tarski savaşı sağ geçirdi ve ABD'de 44 yıl daha çalıştı. Savaş sırasında Quine, Brezilya ve Portekiz'de mantık üzerine dersler verdi;ABD Donanmasında biraskeri istihbarat görevinde bulundu, Alman denizaltılarından gelen mesajları çevirerek yüzbaşı rütbesine ulaştı.[8] Quine anadili olan İngilizcenin yanı sıra Fransızca, İspanyolca, Portekizce ve Almanca dillerinde ders verebilirdi.
İki evlilikten dört çocuğu oldu.[8] Gitar sanatçısıRobert Quine yeğeniydi.
Quine siyasi bakımdan muhafazakardı, ancak yazılarının çoğunluğu felsefenin siyasetten ayrık olan teknik kısımları ile ilgiliydi.[10] Ancak, bazen, bazı muhafazakar görüşleri savunan yazılar üretti; örneğin, ahlaki sansürün lehinde yazdığı zaman olduğu gibi.[11] Ancak otobiyografisinde savaş sonrası ABD akademisyenlerine eleştiri de yöneltmiştir.[12][12]
Harvardda QuineDavid Lewis, Gilbert Harman, Dagfinn Føllesdal, Hao Wang, Hugues LeBlanc, Henry Hiz ve George Myro gibi kişilerin tezlerine danışmanlık yaptı. 1964-64 akademik yılı boyunca, Quine Wesleyan Üniversitesindeki İleri Araştırmalar Merkezinde fakülte üyeliği yaptı.[kaynak belirtilmeli] 1980'de Quine'a İsveç'teki Uppsala Üniversitesinin sosyal bilimler fakültesinden fahri doktora verildi.[13]
Quine'ın öğrencisi Dagfinn Føllesdal onun yaşamının sonuna doğru hafıza kaybı yaşadığını söyledi. Kısa süreli hafızasının kaybı o kadar şiddetliydi ki kanıtlarını devam ettirmekte bile zorlandı. QuineWord and Object eserine gerekli düzenlemeleri yapma projesinde de kayda değer bir zorluk yaşadı. Ölmeden önce Quine, Morton White'a: "Hastalığımın adının ne olduğunu hatırlamıyorum,Althusser veyaAlzheimer idi, ama hatırlayamadığıma göre Alzheimer olmalı." diye yazmıştır. Hastalığından dolayı 2000 yılında yılbaşı günü öldü.[14]
