| Viognier | |
|---|---|
| Üzüm (Vitis) | |
 | |
| Rengi | Beyaz |
| Tür adı | Vitis vinifera |
| Diğer adı | Bergeron, Barbin, Rebolot, Greffou, Picotin Blanc, Vionnier, Petiti Vionnier, Viogne, Galopine, Vugava bijela |
| Köken | Hırvatistan,Fransa |
| Önemli üretim yerleri | Tüm dünya |
| Önemli şaraplar | Condrieu |
| VIVC kimliği | 13106 |
Viognier (Fransızca telaffuzu: [vjɔɲje]) beyazşaraplık birüzüm çeşididir.Rhône Vadisi'ndeFransız şarabıCondrieu için izin verilen teküzümdür.[1]
Rhône dışında, ViognierKuzey veGüney Amerika bölgelerinde,Avustralya,Yeni Zelanda,Güney Afrika'daki Cape Winelands,Çekya'dakiGüney Moravya bölgesi,İsrail veAvusturya'daki Weingut Roland Minkowitsch'te bulunur. Bazı şarap bölgelerinde, kırmızı şarap üzümüSyrah ile birlikteeş-fermantasyona tabi tutulur ve burada şarabın rengine ve aromasına katkıda bulunur.[2]
Chardonnay gibi Viognier de dolgungövdeli, yumuşak karakterli şaraplar üretme potansiyeline sahiptir. Chardonnay'in aksine Viognier çeşidi,şeftali,armut,menekşe vemineralsi notaları içeren daha doğal aromatiklere sahiptir. Ancak bu aromatik notalar,oksijene çok fazla maruz kalmayla kolayca yok edilebilir, bu dafıçıfermantasyonunu, bu çeşitle çalışan herhangi bir şarap üreticisinin yüksek düzeyde beceri gerektiren bir şarap yapım tekniği haline getirir.
Viognier'in potansiyel kalitesi, üzümün tam olarak olgunlaşması için uzun ve sıcak bir büyüme mevsimine ihtiyaç duyması nedeniyle, üzümün aromatik notaları gelişmeden önce yüksek şeker seviyeleri ve potansiyel alkol geliştirmesi için çok sıcak bir iklime ihtiyaç duymaması nedeniyle, bağcılık uygulamalarına ve iklime de büyük ölçüde bağlıdır. Üzüm doğal olarak düşük verimli bir çeşittir ve bu da onu bazı bağlar için ekonomik olarak daha az uygulanabilir bir ekim haline getirmektedir.[2]
Viognier üzümünün kökeni bilinmemektedir; muhtemelenDalmaçya'dan (günümüzdeHırvatistan) kaynaklanan ve daha sonraRomalılar tarafından Rhône'a getirilen eski bir üzüm olduğu varsayılmaktadır.[3] Bir efsaneye göre, Roma imparatoruProbus asmayı MS 281'de bölgeye getirmiştir; bir başka efsaneye göre ise üzüm,Rhône nehrinde seyreden bir kargo gemisindeSyrah ile birlikte paketlenmiş veBeaujolais'e doğru giderken, günümüzdekiCondrieu'nun yakınlarında,culs de piaux olarak bilinen yerel birhaydut grubu tarafından ele geçirilmiştir.[4]
Viognier isminin kökeni de belirsizdir. En yaygın isim benzerliği, önemli bir Romakarakolu olan Fransız şehriVienne'dir. Başka birefsaneye göre, ismini " Cehennem Vadisi Yolu" anlamına gelenvia Gehennae'nin Roma telaffuzundan almıştır. Muhtemelen bu, üzüm yetiştirmenin zorluğuna bir göndermedir.[4]
Viognier bir zamanlar oldukça yaygındı. 1965'te üzüm neredeyse tükenmişti ve bir kaynak o zamanlar Kuzey Rhône'da sadece sekiz dönümlük bir arazinin sadece 1.900 litre şarap ürettiğini bildirdi.[3] Şarabın popülaritesi ve fiyatı yükseldi ve ekim sayısı arttı. Rhône'da şu anda 740 dönümden (299,5 hektar) fazla ekim alanı bulunmaktadır.[3]
2004 yılındaKaliforniya Üniversitesi, Davis'te yapılanDNA profili, üzümünPiedmont üzümüFreisa'ya yakın olduğunu veNebbiolo'nun genetik kuzeni olduğunu gösterdi.[1]
Viognier,külleme hastalığına yatkın olduğu için yetiştirilmesi zor bir üzüm olabilir. Düşük ve öngörülemeyen verime sahiptir ve yalnızca tamamen olgunlaştığında toplanmalıdır. Çok erken toplandığında, üzüm aromalarının ve tatlarının tam kapsamını geliştiremez. Çok geç toplandığında, üzüm zayıf aromalarda şarap üretir. Condrieu'daki şarap üreticileri genellikle %13 aralığında alkol içeren şarap üretecek bir şeker seviyesine sahip üzümleri toplarlar.[5] Tamamen olgunlaştığında üzümler koyu sarı bir renge sahip olur ve güçlü bir kokuya ve yüksekalkol oranına sahip şarap üretir.[1] Üzüm daha sıcak ortamları ve uzun bir büyüme mevsimini tercih eder, ancak daha serin bölgelerde de yetişebilir.
Fransa'daMistral, Kuzey Rhône'daki Viognier üzüm bağları üzerinde belirgin bir etkiye sahiptir. Rüzgar, bölgeninAkdeniz iklimini yumuşatır ve yazın şiddetli sıcağından sonra asmaları soğutur.[5]
Şarap uzmanıRemington Norman, Viognier'in iki farklı türünü tanımladı: Condrieu'da en yaygın olan "Eski Dünya" türü veLanguedoc ve diğer bölgelerde bulunan "Yeni Dünya" türü. Aynı üzümden yapılmış olsalar da, iki tür belirgin şekilde farklı şaraplar üretiyor.[4]
Asmanın yaşı da üretilen şarabın kalitesi üzerinde etkilidir. Viognier asmaları 15-20 yıl sonra zirveye ulaşmaya başlar. Rhône'da en az 70 yaşında asmalar vardır.[6]
Viognier, 1990'ların başından bu yana dünya çapında çok daha yaygın bir şekilde ekildi. HemKaliforniya hem deAvustralya artık Viognier üzümüne ayrılmış önemli miktarda araziye sahip. Ayrıca,Virginia'nınMonticello AVA bölgesi gibi ılıman iklime sahip bölgelerde de ekimde önemli artışlar var.
Fransa'da Viognier'in tarihi zirvesinden düşüşünün, 19. yüzyılın ortalarında ve sonlarında Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya gelenfiloksera böceklerinin felaketle sonuçlanan avlanmalarıyla ve ardındanI. Dünya Savaşı'nın kaosu nedeniyle bağların terk edilmesiyle çok ilgisi vardır. 1965'e gelindiğinde, Fransa'da yalnızca yaklaşık 30 dönüm (12 hektar) Viognier asması kalmıştı ve çeşit neredeyse yok olmuştu. Hatta 1980'lerin ortalarında bile, Fransa'daki Viognier tehlike altındaydı. Viognier'in dünyanın geri kalanındaki büyümesine paralel olarak, o zamandan beri Fransa'daki ekimler önemli ölçüde arttı. Üzüm,Güney Afrika,Yeni Zelanda,Yunanistan[7] veJaponya'da[8] bir miktar başarı elde etti.
Kırklareli,Lüleburgaz ilçesi,Büyük Karıştıran kasabasında bulunanİrem Çamlıca Bağcılık ve Şarapçılık Limited Şirketi tarafından son 10 yıldır,Istranca dağları yamaçlarında bulunan viognier üzümündenmonosepaj şarap üretimi yapılmaktadır.[9]
Fransa'da Viognier, Rhône'un batı kıyısında,Lyon'un yaklaşık 40 km güneyinde yer alan Condrieu ve Château Grillet Rhône adlarında izin verilen tek üzüm çeşididir. Rhône şarap bölgesinin geri kalan beyaz şaraplarında, üzüm genellikleRoussanne,Marsanne,Grenache blanc veRolle ile harmanlanır.[1] Kuzey Rhône'da, üzüm bazenChardonnay ile harmanlanır.Côte-Rôtie AOC'de, kırmızı şarap karışımları %20'ye kadar Viognier içerebilir, ancak çoğu yetiştirici %5'ten fazlasını eklemez. Viognier, Syrah'tan daha erken olgunlaştığı için, üzüm normalde ayrı olarak hasat edilir ve fermantasyon sırasında Syrah'a eklenir. Viognier eklemenin faydalarından biri,eş pigmentasyon sürecinin kırmızı şarabın rengini stabilize etmesidir.[10]
Fransa'nın geri kalanındaki bağcılar, genellikle üzümün geliştiği ısıyı tutma özelliğine sahipgranit toprak bakımından zengin alanlara Viognier ekmeyi tercih ediyor.[5]Beaujolais şarap üreticisi Georges Duboeuf,Ardèche bölgesindeki ekimlerle üzümün erişimini genişletmeye yardımcı oldu.[11] Fransız Viognier'lerinin çoğu artıkLanguedoc'da yetiştiriliyor veVin de Pays olarak satılıyor.
1980'lerin sonlarından bu yana,Amerika Birleşik Devletleri veKanada'da Viognier ekimleri önemli ölçüde arttı.Kaliforniya'nın Merkez Sahili, ekilen üzümün 2.000 dönümden (809 hektar) fazla olmasıyla önde gelen üreticidir. Kaliforniya Viognier'leri, üzümden yapılan diğer şaraplara kıyasla belirgin şekilde daha yüksek alkol oranına sahiptir.[1] 1980'lerin ortalarındaRhone Rangers, Kaliforniya'da Viognier'e olan ilginin artmasına yardımcı oldu.[11]Virginia'da yetiştirilmesiyle buluslararası ilgi gördü ve 2011'de Virginia'nın imza beyaz üzümü seçildi.
Üzüm ayrıcaGeorgia,Kuzey Karolina,Teksas,Washington,Oregon,Michigan,Idaho,Colorado,New Mexico,Pennsylvania,Maryland,New Jersey,New York,Missouri veArizona,Valle de Guadalupe,Baja California'nın yanı sıraBritanya Kolombiyası veOntario'nunNiagara veErie Gölü Kuzey Kıyısı bölgelerinde de bulunmaktadır.[8]
HemArjantin hem deŞili'de önemli miktarda üzüm ekimi var veBrezilya veUruguay'daki bazı üreticiler de bu çeşidi deniyor.[1]
Avustralya'daYalumba, hem beyaz şarap çeşidi üreten hem de üzümüShiraz karışımlarında yaygın olarak kullanan ülkenin en büyük üzüm üreticisidir.[1] Yalumba, üzümü Eden Vadisi'nin tınlı ve killi toprağında yetiştirir.[5] Viognier ekimi yapılan diğer bölgeler arasındaClare Vadisi,Rutherglen,Murray Nehri,McLaren Vale,Geelong,Nagambie Gölleri,Canberra,Mornington Yarımadası,Barossa Vadisi,Adelaide Tepeleri,Geographe, GüneyBurnett,Yarra Vadisi (Pimpernel Bağları) vePireneler yer almaktadır.
Daha fazla bilgi:Rhône Rangers
Yeni Zelanda'da, Viognier'in küçük miktarlarıWaiheke Adası veWairarapa'da yetiştirilir. Hawke's Bay Bölgesi'nde, üzüm tek bir çeşit olarak kullanılır ve geleneksel Rhône tarzı kırmızı şarap üretmek içinSyrah ile harmanlanır.
Daha fazla bilgi:İsrail şarabı
Özellikle kuzeyde bulunan Yarden, Tishbi ve Dalton gibi birçok İsrail şarap üreticisi bu üzümü yetiştirip Viognier şarapları üretiyor ve bu üzümleri büyük bir başarıyla harmanlıyor.
Viognier şarapları,Muscat veRiesling şaraplarında da bulunan çiçeksi aromaları veterpenleriyle iyi bilinir. Ayrıca, yetiştirildikleri yere, hava koşullarına ve asmaların yaşına bağlı olarak bu şaraplarda algılanabilen birçok başka güçlü çiçek ve meyve aroması da vardır. Bu şarapların bazıları, özellikle eski asmalardan vegeç hasat şaraplarından olanlar, yıllandırmaya uygun olsa da, çoğu genç tüketilmek üzere tasarlanmıştır. Üç yıldan daha eski Viognier'ler, bu şarabı benzersiz kılan çiçeksi aromaların çoğunu kaybetme eğilimindedir. Bu şarapların yıllandırılması, genellikle burunda neredeyse tamamen düz olan çok canlı bir içim şarabı verir. Şarabın rengi ve aroması tatlı bir şarabı düşündürür, ancak Viognier şarapları ağırlıklı olarak sektir, ancak geç hasat tatlı şarapları da yapılmıştır.
Düşük asitli bir üzümdür; bazen ağırlıklı olarak kırmızıSyrah üzümüyle yapılan şarapları yumuşatmak için kullanılır. Üzüm, yumuşatıcı özelliklerinin yanı sıra kırmızı şaraba renk sabitleyici bir madde ve gelişmiş bir koku da katar.[1]Rhone bölgesinde, üzümler normaldeBotrytis cinerea mantarından etkilenmez, ancak botrytize edilmiş Viognier duyulmamış bir şey değildir.
Şarap yapımında, üzümler mümkün olan en berrak suyu üretmek için genellikle sabahın erken saatlerinde hasat edilir. Bazı şarap üreticileri kabuklarla temas etmesine izin verir. Viognier'in kabuğu,fenoller açısından zengindir (eğer meyve suyu kabuklarla çok uzun süre temas halinde kalırsa şaraba büzücü bir bileşen bırakabilen bileşikler). Bazen şarap, şaraba daha fazla ağırlık kazandırmak ve asiditesini azaltmak içinmalolaktik fermantasyondan geçirilir. Yeni Dünya şarap bölgelerinde Viognier'de, şarabın pürüzsüz dokusunu artırmak için tortu,batonnage adı verilen bir işlemle karıştırılabilir. Şarap daha sonra köpüklü şarap üretimine benzer bir şekilde şişelenene kadar tortu üzerinde bırakılır.[6]
Kuzey Yarımküre'de tatlı tarzı Viognier'in yaratılmasında üzümler genellikle Ekim sonu veya Kasım başında toplanır. Condrieu'da kullanılan yaygın bir hasat tekniği, bir tabağın Viognier asmasının altına tutulduğu ve daha sonra olgunlaşmış üzümlerin tabağa düşmesine izin vermek için çalkalandığıà l'assiette olarak bilinir.Daha sonra fermantasyon, şarabın yüksek seviyede artık şekeri tutmasını sağlamak içinkükürt dioksit kullanılarak erken durdurulur. Daha sonra şarap soğutulur ve şarabın stabil olduğundan ve şişede tekrar fermente olmayacağından emin olmak için steril filtrasyondan geçirilir.[6]
Şarap yapım tarzına bağlı olarak üzüm genellikle bir-iki yaşında zirveye ulaşabilir, ancak bazıları on yıla kadar yüksek kalite seviyelerinde kalabilir. Tipik olarak Condrieu şarapları, genellikle genç içilmesi amaçlanan Viognier'lerdir, Kaliforniya ve Avustralya şarapları ise yaşlanmayı biraz daha iyi idare edebilir.[12]
Üzümün son derece aromatik ve meyvemsi yapısı, Viognier'inTayland mutfağı gibi baharatlı yiyeceklerle iyi bir şekilde eşleşmesini sağlar.[13]