 | Burası bir bilgilendirme sayfasıdır. İçerikte Vikipedi topluluğunun projede uygulanmasına olumlu baktığı düsturlar ve teamüller açıklanmaktadır.Topluluğun etraflı incelemesinden geçmediği içinVikipedi'nin politika ya da yönergelerinden biri değildir. |
 | Bu sayfanın özeti: Çevrimiçi bir kaynağın URL'sini kopyalayıp yapıştırmak ideal değildir ve bağlantı ölümüne neden olur. Kaynaklara atıfta bulunurken uygun kaynak şablonlarının kullanılması tercih edilir. |
Yalın URL, bağlantılı sayfa hakkında eşlik eden herhangi bir bilgi olmadan bir maddedeki bazı bilgiler için kaynak olarak gösterilen bir URL'dir. Başka bir deyişle, bir internet tarayıcısının URL çubuğundan kopyalanıp Viki metnine yapıştırılan, <ref></ref> etiketleri arasına eklenen veya sadece bir dış bağlantı olarak sağlanan, başlık, yazar, tarih veya bibliyografik bir alıntı veyaölü bağlantıları düzeltmek için gerekli olağan bilgilerden herhangi biri olmayan bir metindir.
Yalın URL, kaynak hakkındabaşka hiçbir bilgi içermeyenURL'dir. Bir URL'ye başka herhangi bir bilgi eşlik ediyorsa, yalın olarak kabul edilmez.
Bu bağlamda bilgi, bibliyografik bir kaynak oluşturmak ve/veyabağlantı ölümü düzeltmeye yardımcı olmak için yararlı olan verileri ifade eder. Örnekler arasında hedef sayfanın başlığı, yayınlandığı tarih, yazarı vb. yer alır. Bağlantı ölse bile, maddeyi başka bir yerde bulmak için bu ek bilgileri kullanmak mümkün olabilir.
Yalın URL örnekleri:
Biraz metin http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083 daha fazla metin,satır içi şöyle görüntülenir:
Bunun yaygın varyasyonları şunlardır:
Biraz metin<ref>http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083</ref> daha fazla metin,satır içi şöyle görüntülenir:
Biraz metin [http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083] daha fazla metin,satır içi şöyle görüntülenir:
Biraz metin [http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083 Nikon] daha fazla metin,satır içi şöyle görüntülenir:
Yukarıdaki örneklerin hepsi aynı yalın URL'yi kullanmaktadır - bu sadece beraberinde hiçbir bilgi içermeyen bir URL'dir. Görüntülenen metin olarak "Nikon" kelimesi, URL'de görüntülenenin ötesinde hiçbir bilgi eklemez; yalnızca "Nikon" veya bir sayı görüntülemek aslında okuyucuya ham URL'den "daha az" bilgi verir.
Bunun {{Web kaynağı}} şablonunu kullanan tam bir alıntıyla karşılaştırması:
Biraz metin<ref>{{Web kaynağı | başlık = Answer ID 14083: D2X Firmware update 2.0.0 — Windows | yayıncı = Nikon USA Inc | çalışma = Find Answers | tarih = 2008 | url = http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083 | erişimtarihi = 9 Mayıs 2009 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20110714183206/http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083 | arşivtarihi = 14 Temmuz 2011}}</ref> daha fazla metin,satır içi şöyle görüntülenir:
Madde hakkında çok daha fazla bilgi gösteriyor. Bağlantı artık çalışmıyor olsa bile, daha önce başka yollarla elde edilebilecek belirli bir Nikon ürün yazılımı güncellemesi etrafında dönen bazı teknik tartışmaları içeren bir internet sayfasına bağlandığı görülebilir.
İşte bu alıntının "elle" yazılan bir varyasyonu:
Biraz metin<ref>[http://support.nikontech.com/app/answers/detail/a_id/14083 "Answer ID 14083: D2X Firmware update 2.0.0 — Windows"]. ''Find Answers''. Nikon USA Inc. 2008. Retrieved 2009-05-09.</ref> daha fazla metin,satır içi şöyle görüntülenir:
Bir {web ...} şablonu kullanmamış olsa da bu sürüm tüm bilgileri gösterir ve bu nedenle "bir yalın URL değildir".
MLA stili gibi bazı kaynak stilleri, yazar, tarih ve yayının başlığı gibi uygun tanımlayıcı bilgilere ek olarak URL metnini gösteren tam bibliyografik kaynak kullanır. Bunlar yalın URL olarak kabul edilmez.
Vikipedi'ye yalın bir URL kaynağı eklemek, hiç kaynak göstermemekten çok daha faydalıdır. Sadece bulduğunuz kaynak URL'sini kopyalamaya zamanınız ve eğiliminiz varsa bu yararlı bir ilk adımdır ve katkınız için teşekkür ederiz!
Ancak, lütfen yalın bir URL kaynağının da tam formatlı bir kaynaktan çok daha az "yararlı" olduğunu unutmayın. Lütfen bunun yerine tam kaynaklar kullanarak okuyuculara ve düzenleyicilere yardımcı olun.
Yalın bir URL, tam bir kaynaktan "çok daha az" yardımcı olur:
Yalın URL'ler en kolay şekilde URL'yi kaynak olarak ekleyen düzenleyiciler tarafından doldurulur. Bu düzenleyici internet sayfasını okumuştur ve bu nedenle tüm ayrıntılar önündedir. Herhangi bir kaynağa kaynakta bulunan bir düzenleyici, bunungüvenilir bir kaynak olduğunu kontrol etmek için değerlendirmelidirler, bu nedenle madde başlığı, tarih, yazar(lar), yayıncı, sayfa numarası vb. gibi konuları kontrol etmiş olmalıdırlar.
Buna karşılık, kaynağı doldurmak için daha sonra gelen başka bir düzenleyici baştan başlamak ve tüm bu çalışmayı tekrarlamak zorundadır ... ve internet sayfasını okuduklarında, içeriği değiştirilmiş veya hatta tamamen farklı bir şeyle değiştirilmiş olabilir.
The New York Times'ın internet sitesini yeniden yapılandırmasından bu yanaInternational Herald Tribune'ün aşağıdaki yalın URL kaynaklarının tümü "ölmüştür" (çalışmayı durdurmuştur):
Tam kaynak ise yazar, başlık, yayıncı, yayın ve eserin tarihini verir. Dolayısıyla, internet sitesi adresi değişirse ek bilgiler yeni konumu bulmaya yardımcı olabilir. Eğer kaynak artık internette mevcut değilse o zaman ek bilgiler, basılı formda, mikrofiş arşivlerinde, makale / kağıt koleksiyonlarında, kitap olarak yayınlanmışsa ve benzerlerinde kaynağın izlenmesine yardımcı olabilir.
Bu, {{haber kaynağı}} şablonunu kullanan ilkInternational Herald Tribune makalesinin tam bir alıntısıdır:
URL ölmeden önce alıntıda görünen tam bilgilerle,IHT makalesine Web.Archive.org aracılığıyla (arşivlenmiş URL'yi eklemek için burada yaptığımız gibi) ve ayrıcaLexisNexis,HighBeam Research ve diğerleri aracılığıyla (IHT'nin kendi internet sayfası artık aktif olmasa da) ulaşmak mümkündü.
Yalın URL'lerle ilgili ikincil sorunlar -okunabilir bir metin kullanılmadığı sürece- çirkin olmaları ve sayfanın görüntüsünü etkileyebilmeleridir. Örneğin, okunabilir metin içermeyen bu yalın URL sayfanın genişlemesine neden olur:
Uzunluk sorunu, form kullanılarak "kozmetik olarak" düzeltilebilir:
İlk boşluğun URL'yi bağlantı etiketinden ayıran şey olduğuna dikkat edin, burada "yazılır" ve "Faydalı" arasında (ve tersine URL boşluk içeremez, ancak etiket metni içerebilir). İşte yukarıdaki çok uzun bağlantıyı kullanan bir örnek:
... ancak bu kozmetik düzeltme kabadır. "Okuyucular" için tam bir kaynaktan çok daha az faydalıdır. Ve gelecektekidüzenleyiciler, bu sunum biçimindeki URL öldüğünde, kaynağı onarma zorluğuyla tekrar baş başa kalırlar. Kaynak şablonlarını kullanan tam bir kaynağın ayrı alanları, bazı görevlere yardımcı olmak için botların ve diğer araçların kullanılmasına da izin verir.
Lütfen yalın URL'lerinizi tamamlamayı düşünün - başlık, yazar, tarih, yayıncı vb. ile tam kaynaklar oluşturun.
Çok sayıda yalın URL içeren bir madde ile karşılaşırsanız, üç yoldan biriyle yardımcı olabilirsiniz:
Bağlantı ölümü yaygın ve iyi anlaşılan bir sorun haline gelmeden önce, birçok Vikipedi maddesi yalın URL'lerle oluşturuluyordu. Bugün bile düzenleyiciler sıklıkla yalın URL'ler ekleyerek kaynaklara atıfta bulunmaktadırlar. Bu, maddeleri kaynaksız bırakmaktan çok daha iyi olsa da kaynakları bağlantı ölümüne maruz bırakır.
Bu sorunu çözmek için hepimiz yardımcı olabiliriz. İlginizi çeken maddelerde, onlara bağlantı verilen maddelerde veyarastgele maddeler olarak seçilen maddelerde yalın URL'leri uygun kaynaklarla genişletmek içingönüllü olarak yardımcı olabilirsiniz. Bir düzenleyicinin alışkanlıkla yalın URL eklediğini fark ederseniz, lütfentartışma sayfasına URL ekledikleri için teşekkür eden, ancak iyi uygulamaların açık örnekleri içinVikipedi:Satır içi kaynaklar sayfasına yönlendiren kibar bir not bırakmayı düşünün.