Cumhuriyet gazetesinin "Gönen'de herkes Türkçe konuşacak" başlıklı haberi, 21 Mayıs 1936
"Vatandaş, Türkçe konuş!", 13 Ocak 1928'deTürkiye'deki hukuk öğrencilerinin başlattığı, 1930'lar boyunca devam eden ve azınlıkların kendi dillerini konuşmalarını engellemeyi amaçlayan hükûmet destekli kampanya.[1][2][3][4][5][6][7] Kampanya sırasında bazı ilçelerdeTürkçe dışında başka bir dil konuşan insanlara çeşitli para cezaları verilmiştir.[4][8][9][10][11][12] Bazı yazarlar, kampanyanın Türkiye'deki sosyopolitikTürkleştirme hareketine önemli bir şekilde katkı sunduğunu kabul etmektedir.[1][2][9]
"Vatandaş, Türkçe konuş!" kampanyasının başlangıcından önce de Türkiye Hükûmeti tarafından Türkçenin halkın tek dili hâline getirilmesi için birçok girişimde bulunulmuştur. 1924 yılındaki birTBMM toplantısında, Türkçenin zorunlu dil hâline getirilmesi ve Türkçe konuşmayanların para cezasını çarptırılmasını öneren bir yasa teklif edilmiştir.[9][10] Millet Meclisindeki tartışmalar sürerkenBursa Belediyesi ilk inisiyatifi ele aldı ve kamusal alanlarda Türkçe dışı bir dil konuşanlara para cezası vermeye başlamıştır.[9][10] Bu uygulama bir yıl sonraBalıkesir veBergama'da da uygulanmıştır.[9][10]
1928'deki "Vatandaş, Türkçe konuş!" kampanyasında vilayet valileri, Türkçeyi ana dili yaparak yabancı lehçelere sahip Türkleri Türk toplumuna dâhil etmeyi teşvik eden Hükûmetin desteğini alarak ülke genelinde Türkçe konuşmayan insanları tutuklattırmaya başlamıştır.[4] 1933'teMersin'de,Fransızca konuşan İngiliz vatandaşlarının halka açık yerlerde saldırıya uğradığı bildirilmiştir. Daha sonra yüzlerce kişinin toplum içinde Türkçe dışında bir dil konuştuğu için tutuklandığı bildirilmiştir.[13] Belirli bir olayda, M. Chalfoun ve Yahudi bir tüccar, kasabadaki tüccarla Arapça ve Fransızca konuştuğu için tutuklanmıştır. Türkçe dışında bir dil konuştuğu için tutuklanan sanıklar ancakMersin Belediye Başkanı'nın onları cezaevi ziyaretinde affetmesinin ardından serbest bırakılmıştır.[13]
Ülke genelinde Türkçe dışı dil konuşmayı yasaklayan yeni yasalar çıkarılmaya başlanmıştır. 1936'daTekirdağ,Lüleburgaz veEdirne belediyeleri halka açık yerlerde Türkçe olmayan dilleri konuşanlara para cezası vermeyi öngören kararnameler çıkarmıştır.[13][14] Hemen ardındanDiyarbakır,Adana,Ankara veKırklareli gibi şehirlerde de benzer kararnameler yayımlanmıştır.[14]
^Aslan, Senem (Nisan 2007). ""Citizen, Speak Turkish!": A Nation in the Making".Nationalism and Ethnic Politics.13 (2). Routledge, part of the Taylor & Francis Group. ss. 245-272.|erişim-tarihi= kullanmak için|url= gerekiyor (yardım)
^Suny, edited by Ronald Grigor.A question of genocide : Armenians and Turks at the end of the Ottoman Empire. Oxford: Oxford University Press.ISBN9780195393743.KB1 bakım: Fazladan yazı: yazar listesi (link)
^Soner, Çağaptay (2006).Otuzlarda Türk Milliyetçiliğinde Irk, Dil ve Etnisite. İstanbul. ss. 25-26.|erişim-tarihi= kullanmak için|url= gerekiyor (yardım)
^abcdeBali, Rifat N. (1999).Cumhuriyet yıllarında Türkiye Yahudileri bir türkleştirme serüveni ; (1923 - 1945) (7. bs. bas.). İstanbul: İletişim. ss. 137-147.ISBN9789754707632.|erişim-tarihi= kullanmak için|url= gerekiyor (yardım)
^abcCagaptay, Soner (2006).Islam, Secularism, and Nationalism in Modern Turkey : who is a Turk? ([Repr.]. bas.). London [u.a.]: Routledge.ISBN9780415384582.
