UNICEF veya resmi adıylaBirleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (eski adıBirleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Acil Yardım Fonu), dünya genelindeçocuklarainsani ve gelişimsel yardım sağlamaktan sorumlu birBirleşmiş Milletler kuruluşudur. UNICEF'in faaliyetleri arasında aşılama ve hastalık önleme,HIV'li çocuklar ve anneler için tedavi yönetimi, çocukluk veanne beslenmesini iyileştirme,sağlık koşullarını iyileştirme, eğitimi teşvik etme ve felaketlere müdahale içinacil yardım sağlama yer alır.
UNICEF, 11 Aralık 1946'da BM Rehabilitasyon İdaresi tarafından İkinci Dünya Savaşı'ndan etkilenen çocuklara ve annelere acil yardım sağlamak için New York'ta oluşturulan Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Acil Durum Fonu'nun halefidir. Aynı yıl BM Genel Kurulu, savaş sonrası yardım çalışmalarını daha fazla kurumsallaştırmak için UNICEF'i kurdu. 1950'de, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki çocukların ve kadınların uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için yetkisi genişletildi. 1953'te örgüt, Birleşmiş Milletler Sisteminin kalıcı bir parçası haline geldi ve daha sonra adı, orijinal kısaltmasını korusa da bugünkü şekliyle değiştirildi.
UNICEF tamamen hükûmetlerin ve özel bağışçıların gönüllü katkılarına dayanmaktadır. 2020 itibarıyla toplam geliri 7,2 milyar dolardı; kamu sektörü ortaklarının 5,45 milyar dolar katkıda bulunduğu politikaları belirleyen, programları onaylayan ve idari ve mali planları denetleyen 36 üyeli bir yönetim kurulu tarafından yönetilir. Kurul, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi tarafından genellikle üç yıllık dönemler için seçilen hükûmet temsilcilerinden oluşur.
UNICEF'in programları, çocukların sağlığını ve esenliğini desteklemek için topluluk düzeyinde hizmetler geliştirmeyi vurgulamaktadır. 150 ülke ofisi, genel merkez ve diğer tesisleri içeren bir ağ ve ev sahibi hükûmetlerle geliştirilen programlar aracılığıyla görevini yürüten 34 "ulusal komite" ile çalışmalarının çoğu sahadadır. Yedi bölge ofisi gerektiğinde ülke ofislerine teknik yardım sağlarken, merkeziKopenhag veNew York şehirlerindeki Tedarik Bölümü, 3 milyar doların üzerinde kritik yardım ve hizmet sağlamaya yardımcı olur.
2018'de UNICEF 27 milyon bebeğin doğumuna yardım etti, tahmini 65,5 milyon çocuğa pentavalan aşılar uyguladı, 12 milyon çocuğa eğitim sağladı, ciddi akut beslenme yetersizliği olan dört milyon çocuğu tedavi etti ve 90 ülkede 285 insani acil duruma müdahale etti. UNICEF, 1965'te Nobel Barış Ödülü, 1989'da Indira Gandhi Ödülü ve 2006'da Asturias Prensesi Ödülü de dahil olmak üzere çalışmalarıyla takdir topladı. 2020 COVID-19 salgını sırasında UNICEF, Dünya Sağlık Örgütü ve diğer kuruluşlarla birlikte, sağlıklı ebeveynlik hakkında kılavuz yayınladı.
Dünya ülkeleri arasında imzalanan Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS) doğrultusunda faaliyet gösteren UNICEF, çocuk haklarına kalıcı etik ilkeler olarak yerleşiklik kazandırmak, çocuklara yönelik davranışlarıçocuk hakları doğrultusunda uluslararası standartlara kavuşturmak için çaba göstermektedir. Çocukların yaşatılması, korunması ve gelişiminin, insanlığın ilerlemesinde içsel kalkınma açısından evrensel ölçekte geçerli zorunluluk olduğu konusunda ısrarlıdır.
Siyasal kararlılığı ve maddi kaynakları harekete geçirerek başta gelişmekte olanlar olmak üzere ülkelerin kapasitelerini geliştirmelerine, böylece çocuklarabirinci önceliği tanıyıp gerek onlara gerekse ailelerine gerekli hizmetleri sağlayabilecek duruma gelmelerine yardımcı olmaktadır. En dezavantajlı konumda olan çocuklara, yanisavaş kurbanlarına, aşırıyoksulluk içindekilere,doğal afetlere uğrayanlara,şiddet ve sömürünün her biçiminden zarar görenlere ve engellilere özel koruma sağlanmasına büyük önem verir. Olağandışı durumlarda çocukların haklarının korunması için harekete geçmektedir. DiğerBirleşmiş Milletler örgütleri ve insani yardım kuruluşları ile eş güdüm içinde hareket edenUNICEF böyle durumlarda çocukların ve onlara bakanların durumlarını rahatlatmak için elindeki imkânları iş birliği yaptığı kuruluşların hizmetine sunar. Taraf tutan bir kuruluş değildir ve ayrımcılık gözetmeden her tür iş birliğine açıktır. En dezavantajlı konumdaki çocuklarla gereksinimleri en acil olan ülkelerUNICEF'in bütün çalışmalarında öncelik taşımaktadır.
1946 yılında kurulanUNICEF'in ilk adı Birleşmiş Milletler Uluslararası Çocuklara Acil Yardım Fonu idi. İkinci Dünya Savaşı sonrası 13 Avrupa ülkesindeki çocuklara yardım etmek amacıyla, kısa bir süre için kurulmuştu. Başlangıçta BM'nin tam teşekküllü bir kolu olması düşünülmemişti, bu yüzden de UNICEF'in tek geliri hükûmetlerin bağışlarıydı.
Azerbaycan pulunda bir kız çocuğunun yer aldığı UNICEF logolu resim.
1953'teUNICEF'in BM sistemi içinde kalıcı bir örgüt olmasına ve sadece acil yardım gerektiren durumlarla sınırlı kalmayıp uzun vadeli kalkınma çalışmalarına katkıda bulunmasına karar verildi. AncakUNICEF'te artık bir gelir toplama düzeneği kurulmuş olduğu için bu yöntemle devam etmenin en iyi yol olacağı düşünüldü.[kaynak belirtilmeli]
On yıldan fazla bir süre çocuk sağlığı konuları üzerinde çalışıldıktan sonra 1961'deUNICEF'in görevlerinde önemli bir gelişme oldu ve eğitim de UNICEF'in uğraş alanı içine alındı. Dört yıl sonra daUNICEF, “uluslar arasında kardeşliğin gelişimine katkısından dolayıNobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.
UNICEF 1982'de basit ve çok ucuz yöntemlerle dünyada milyonlarca çocuğun hayatını kurtaracak çalışmaya hız getirecek bir seferberliğe başladı; bunlar bebeklerde ve çocuklarda büyümenin ölçülmesi, ağızdan sıvı tedavisi,anne sütü ile beslenme ve bağışıklıktır.
