| Tevfik Rüştü Aras | |
|---|---|
 | |
| Türkiye Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 4 Mart 1925 - 11 Kasım 1938 (13 yıl, 252 gün) | |
| Başbakan | İsmet İnönü Celâl Bayar |
| Yerine geldiği | Şükrü Kaya |
| Yerine gelen | Şükrü Saracoğlu |
| Türkiye'nin Birleşik Krallık Büyükelçisi | |
| Görev süresi 1939-1943 | |
| Başkan | İsmet İnönü |
| Yerine geldiği | Ali Fethi Okyar |
| Yerine gelen | Rauf Orbay |
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1.,2.,3.,4. ve5. Dönem Milletvekili | |
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 26 Mart 1939 | |
| Seçim bölgesi | 1920 – Muğla 1923 – İzmir 1927 – İzmir 1931 – İzmir 1935 – İzmir |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Ahmet Tevfik Rüştü 11 Şubat 1883(1883-02-11) Çanakkale,Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 5 Ocak 1972 (88 yaşında) İstanbul,Türkiye |
| Defin yeri | Aşiyan Mezarlığı,İstanbul |
| Milliyeti | Türk |
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1950) |
| Evlilik(ler) | Makbule Aras (1912) Bahire Aras (1960)[1][2] |
| Bitirdiği okul | İstanbul Erkek Lisesi Beyrut Tıp Mektebi |
| Mesleği | Doktor, Diplomat, Siyasetçi |
| Dini | İslam |
Ahmet Tevfik Rüştü Aras (11 Şubat 1883,Çanakkale - 5 Ocak 1972,İstanbul), 1920-1939 yılları arasında beş dönem milletvekilliği, 1925-1938 yılları arasında Türkiye Dışişleri Bakanlığı yapmış, öncesindeİttihat ve Terakkî'nin önemli isimlerinden biri olmuş, sonrasında da gazete yazıları yazarak hayatını sürdürmüş Türk siyasetçidir.
11 Şubat 1883 tarihinde Hasan Rüştü Bey'in oğlu olarakÇanakkale'de doğdu. İlköğreniminiİzmir'de, ortaöğreniminiÜsküp'te, daha sonrasında iseİstanbul Erkek Lisesi'nden (Numune-i Terakkî Mektebi) birincilikle mezun oldu. Daha sonrasında iseBeyrut Tıbbiye Mektebi'ni bitirdi ve doktor olarakİzmir,Selanik veİstanbul'da çeşitli görevlerde bulundu. Ayrıca ileri derecede Fransızca bilgisine sahip olan Tevfik Rüştü Bey, İzmir'deki dönemlerindeSedat veİttihat isimli gazetelerin başyazarlığını da yaptı. 2 Mayıs 1908'den; 31 Ekim 1909'a kadarİzmir Gureba-i Müslimin Hastanesi doğum doktoru, 2 Şubat 1909‘dan; 30 Eylül 1911 tarihine kadarSelanik Vilayeti Sıhhiye Müfettişliği'nde, 1 Ekim 1911'den; 8 Kasım 1911'e kadar Genel Sıhhiye Müfettişliği'nde, 10 Aralık 1912 tarihine kadar Hıfzısıhha Emrazı Sariye Encümeni Azalığı ile 10 Ocak 1912'de Meclisi Umuru Tıbbiye-i Mülkiye ve Sıhhiye-i Umumiye Azası oldu, 1 Eylül 1912'den 31 Aralık 1912'e kadarÜsküpHilal-i Ahmer Hastanesi Baştabipliği'nde, 1 Ocak 1912'den 1 Nisan 1913 tarihine kadar Çanakkale Hastanesi Baştabipliği'nde, 1 Mart 1913'ten 31 Mart 1913 tarihine kadar Sağlık Genel Müdürlüğü I. Müfettişliği'nde, 1 Mart 1913'ten 2 Şubat 1914 tarihine kadarHıfzısıhha Şubesi Müdür Muavinliği'nde, 2 Şubat 1914‘den 28 Şubat 1915'e kadar Teftiş Kurul Başkanlığında, 1 Mart 1916'dan 28 Haziran 1917'e kadar Genel Müfettişlik'te, 28 Haziran 1917'den 28 Haziran 1918'e kadaryüzbaşılık rütbesi ileI. OrduHıfzısıhha Müşavirliği'nde, 29 Haziran 1918'den; 30 Haziran 1920'ye kadar da Yüksek Sağlık Meclisi Üyeliği'nde bulundu ve 1920'de; İstanbul'dan Eskişehir'e geçerekKuva-i Milliye'ye katılmıştır.[3]
İttihat ve Terakkî'ye girdi. Partinin İzmir Şubesi Umumî Kâtipliği'ni yaptı. Selanik'teMustafa Kemal ile yakın arkadaş oldu. 1918 yılında Meclisi Ali-i Sıhhi (Yüksek Sağlık Kurulu) üyesiydi. Bu arada İzmir'in önde gelen ailelerinden Evliyazade ailesinin reisiEvliyazade Hacı Mehmet Efendi'nin kızı ve dönemin kadın gazete yazarlarından Makbule Hanım ile evlendi.
1920 yılındaTBMM I. Dönem'deMenteşe (Muğla) Milletvekili seçildi. İlk dönemdeKastamonuİstiklal Mahkemesi üyeliğine getirildi. 1920 sonbaharında,Türkiye Komünist Fırkası'nın kurucuları arasına girdi.TBMM Hükûmeti'ninRusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne ilk Büyükelçi olarak gönderildiğiAli Fuad Paşa delegasyonu ileMoskova'ya gitti. TBMM II. Dönem, III. Dönem, IV. Dönem ve V. Dönem'de (1923'ten 1939'a kadar)İzmir Milletvekilliğinde bulundu.
4 Mart 1925 tarihindeIII. İnönü Hükümeti'nde Dışişleri Bakanı olarak atandı.Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümüne kadar kurulan bütün hükûmetlerde bu görevi sürdürdü. Mustafa Kemal Atatürk'ün komşu ülkelerle iyi ilişkiler ve başka ülke üzerinde siyasal baskı kurmaya karşı çıkmaya dayalı dış politikasının kilit ismi ve sözcüsü oldu. Sovyet Dışişleri KomiseriMaksim Litvinov'un davetlisi olarak üç kezSovyetler Birliği'ne gitti. 1926 yılındaOdessa'da, 1930 yılında ve 1937 yılında Moskova'da, Sovyet ileri gelenleriyle görüşmeler yaptı. 1937 yılındaMilletler Cemiyeti Başkanlığı yaptı. Kızı Dışişleri diplomatlarındanFatin Rüştü Zorlu ile evlendi. 1939 yılındaLondra Büyükelçiliği'ne atandı ve üç buçuk yılİngiltere'de kaldı. 1942 yılı Şubat ayında emekli oldu.Kırmızı-Yeşil Şeritli İstiklâl Madalyası vardır.[3] Savaşın sonlarındaTan gazetesinde yazılar yazdı.Demokrat Parti'nin kuruluş mücadelesini destekledi. 1946'da İnsan Hakları Cemiyeti'nin kurucuları arasında yer aldı.[4] 1952-1959 yılları arasındaTürkiye İş Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı yaptı.
Tevfik Rüştü Aras, ilk karısı Makbule Hanım'ın vefatı üzerine, 1960 yılında Bahire Hanım'la evlendi.[1]
5 Ocak 1972 tarihinde İstanbul'da öldü.Aşiyan Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Dışişleri Bakanlığı sırasında verdiği söylevleri 1937 yılındaNuman Menemencioğlu tarafından derlenerek "Lozan'ın İzlerinde On Yıl" ismi altında kitap haline getirildi. Günlük basında çıkan yazılarının güncel olmayanlarını "Görüşlerim" (1945 ve 1963) adlı iki cilt kitapta topladı. Tıp alanında ise “Çiçek Hastalığı” (1914), “Isıtma” (1914) ve “Papatatis Humması” (1924) isimli kitapları yazmıştır.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Şükrü Kaya | Türkiye Dışişleri Bakanı 4 Mart 1925 - 11 Kasım 1938 | Sonra gelen: Şükrü Saracoğlu |
| Diplomatik görevi | ||
Önce gelen: Carlos Saavedra Lamas | Milletler Cemiyeti Başkanı 1937 | Sonra gelen: Muhammed Şah Ağa Han |
 Türkiye'nin Birleşik Krallık büyükelçileri | |
|---|---|
|
