Erkek üreme sisteminin anatomik çizimi - En alt kısımda skrotum içinde yer alan testisler görülüyor.Yetişkin bir erkekte testis toplardamarı, testis atardamarı ve efferent sinirleri gösteren diagramİnsan testisi
Er bezi, haya veyatestis, erkek üreme organlarındanpenisin her iki yanında yer alan yapılardır. Erkek sağlığında önemli yer tutar.[1]
Er bezlerinintestosteronhormonu salgılanması,spermlerin üretilmesi ve erkeklere özgü bazı fiziksel özelliklerin gelişmesi gibi görevleri vardır. Ortalama yetişkin testislerin boyutları 2 inç uzunluğunda, genişliği 0.8 inç ve yüksekliği 1.2 cm'dir (5 x 2 x 3 cm). Erkek üreme organlarının olgunluğu için olanTanner ölçeği, 1. aşamadan 1.5 ml'den az bir hacme kadar hesaplanan hacme bir olgunluk aşaması atar; V aşamasına, 20 ml'den daha büyük bir hacimdedir.[2]
Sperm hücreleri ısı değişikliklerinden olumsuz etkilenirler ve işlevlerini en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için vücut ısısından yaklaşık 2 derece daha düşük bir ortamda bulunmaları gerekir. Torbanın vücut dışında bulunmasının nedeni budur.Ek testis testisin üst kutbunda bulunur ve tunika vajinalise yapışıktır.[4]Mediastinum testis fibröz bağ dokusu ağıdır, her testisin tepesinden altına doğru uzanır.Testis lobülleri koni şeklindedir, apeks mediasten testise doğru yönlendirilir. Lobüllertestis septa'lardan oluşur. Testiste seminifer tübüllerin yanındaLeydig hücresi bulunur.Sertoli hücre seminifer tübülün bir parçasıdır vesperm üretimi olanspermatogenez sürecine yardımcı olur.Kan-testis bariyeri, hayvan testislerinin kan damarları ve seminifer tübülleri arasındaki fiziksel bir bariyerdir.[5]
Torbanın içindeki sıcaklık vücut sıcaklığından daha düşüktür ve soğukta büzüşerek ısı kaybını önler. Sıcakta ise aksine sperm hücrelerinin aşırı ısıya maruz kalmalarını önlemek için gevşer.
Testisler yaklaşık aynı büyüklükte olmalarına karşın yapısal olarak sol testis sağdakine göre biraz daha aşağıda yer alır. Her testis içinde küçük ve oldukça kıvrımlı sperm kanalcıkları bulunur. Bu kanalcıklar beyindekihipofiz bezinin salgıladığıFSH hormonunun verdiği emirle sperm hücreleri üretirler. Testisler yine hipofiz bezinden salgılanan veLH adı verilen hormonun etkisiyletestosteron hormonu üretirler.[6]
İnsanlarda yetişkin bir erkekte testis büyüklüğü olarak, sağlıklı bir testisin boyutları en az olmak üzere, özellikle uzunluğu 3,5 cm, genişliği 2 cm üzerinde olması gerekir. Yetişkin erkeklerde testis hacmi ortalama 18ml civarlarındadır.[7]
Her testis içinde çok ince ve birbiri üzerine katlanmış çok sayıda kılcal boru vardır. Sperm hücreleri bu borular içerisinde oluşur ve olgunlaşırlar.Sperm hücrelerinin üretimi ve olgunlaşması yaklaşık 74 gün kadar sürer. Yaklaşık 4 ml hacmindeki meninin hacmen %60'ı seminal vezikül tarafından, %20'siprostat tarafından oluşturulur. Prostat en dış kısımda yer alan organ olduğundan boşalmada ilk boşalan sıvıprostat sıvısıdır ve en canlı spermler bu sıvı içinde yer alırlar. Sperm üretimi devamlıdır, üretilen sperm depolanır ve boşaltılmaya hazır bekler.[8]
Bir boşalmada erkek ortalama 150 milyon sperm hücresi boşaltır.Yumurta hücresinin döllenmesinde sperm sayısı kadar spermlerin kalitesi de önemlidir. Meninin çeşitli özelliklerinin laboratuvar koşullarında incelenmesinespermiyogram adı verilir.[10]
..jpg)
