Bu maddenin içeriğininTürkçeleştirilmesi veyaTürkçe dilbilgisi ve kuralları doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır.
Uluslararası kuruluşlar ve birçok ülke Tel Aviv'i İsrail'in başkenti olarak tanımakta ve elçilikler Tel Aviv'de bulunmaktadır.
Tel Aviv-Yafa (İbranice: תֵּל־אָבִיב-יָפוֹ,romanize:Tel Aviv-Yafo,[4]Arapça: تل أبيب,TalʼAbīb) veya kısacaTel Aviv,İsrail'inAkdeniz kıyı şeridinde,Guş Dan metropol bölgesinde yer alan 451.523[5] nüfuslu bir şehirdir.
Şehir ülkeninfinans veteknoloji merkezidir. Uluslararası kuruluşlar ve birçok ülke, Tel Aviv'i İsrail'in başkenti olarak tanımakta ve bu ülkelerin elçilikleri Tel Aviv'de bulunmaktadır.
[6]Doğu Kudüs'ün İsrail'in bir parçası olduğu kabul edilirse Tel Aviv, ülkeninKudüs'ten sonra ikinci en kalabalık şehridir. Tel Aviv,Batı Kudüs'ten önce gelen en kalabalık şehir konumundadır.[7][8][9]
Yüz ölçümü yaklaşık olarak 51,8 km2 olan şehir, üç milyonlukGuş Dan metropol bölgesinde bulunan en kalabalık ve en geniş kenttir.[10] Kentin yönetimini Tel Aviv-Yafa Belediyesi üstlenmekte olup kentin mevcut belediye başkanıRon Huldai'dir.[11]
Tel Aviv, 1909 yılında liman kentiYafa'nın (İbranice: יָפוֹ, romanize: Yafo;Arapça: يافا, romanize: Yaffa) bitiminde kuruldu. Zamanla büyüyen Tel Aviv, Yafa'dan ayrılmaya başladı. Bu dönemde söz konusu bölgede özellikleFilistin Arapları yaşamaktaydı. İsrail'in bağımsızlığından iki yıl sonraki 1950 yılına gelindiğinde Tel Aviv ve Yafa aynı belediyeye bağlandı. 2003 yılında kenttekiBeyaz Kent,UNESCO tarafındanDünya Mirası listesine alındı.[12][13][14] Tel Aviv'de yaşayan insanlaraTel Avivim denir.[15]
Tel Aviv küresel bir kenttir.[16] İsrail'in ekonomik olarak merkezi olan kent ayrıcaİsrail Borsası'na da ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca şehirde birçok şirket ve araştırma merkezleri bulunur.[17] Bunların dışında turistik bir kent olan Tel Aviv'de onlarca plaj, bar, kafe ve market yer alır.[18] Kentin lakabı, sürekli akan trafiği ve sürekli açık olan mağazaları nedeniyle "uyumayan Akdeniz şehri" olarak anılır.[19][20] Bir finans, sanat ve iş merkezi olan Tel Aviv; Orta Doğu'nun en büyük ikinci kent ekonomisine sahiptir.[21] Öyle ki, dünya küresel kentler sıralamasında birçok kenti geride bırakarak 42. sıraya yerleşmiş durumdadır.[22] Tel Aviv, dünyadaki en pahalı şehirler sıralamasında 8. sırada yer almaktadır.[23]New York'ta yaşayan gazeteci David Kaufman, şehriAkdeniz'in yeni başkenti olarak tanımlamıştır.[24]
2010 yılında Knight Frank'in yaptığı Dünya'nın Şehirleri anketinde 34. sırada yer aldı.[25] 2011 yılındaLonely Planet gezi rehberi tarafından Tel Aviv, favori şehirler arasında 3. seçildi. National Geographic tarafından ise Tel Aviv dünyadaki en iyi 9. kumsal şehri olarak seçildi.[26][27][28] Tel Aviv, düzenli olarak dünyanın en iyiLGBTİ şehirlerinden biri olarak seçilmektedir.[29][30]
Bahar tepesi anlamına gelenTel Aviv, 1910 yılında kent adı olarak birçok seçenek arasından belirlendi. Diğer seçenekler arasındaHerzliya da bulunmaktaydı. Kentin adı ayrıcaTheodor Herzl'inAltneuland adlı Almanca kitabınınİbranice sürümünün de başlığıdır.Almanca'danNahum Sokolow tarafından çevrilen kitap için Sokolow, bu İbranice ismi Ezekiel Kitabı'ndaki bir bölümden aldığını söyledi.[31] Tel Aviv adının, antikYahudi anavatanındaki rönesans fikrini tam karşıladığı düşünüldü. İbraniceAviv, "bahar" anlamına gelmekte olup yenilenmeyi temsil etmektedir. Yinetel sözcüğü de İbranice "höyük" anlamına gelmekte olup, eski topraklar üzerinde kurulan yeni bir uygarlığı anlatmaktadır.[32] Yine Yafa veya özgün adıyla "Yafo"nun da kökenleri hakkında bazı görüşler bulunmaktadır. Kimi araştırmacılar bu ismin İbranice "güzel" veya "güzellik" anlamlarına gelenyafah veyayofi sözcüklerinden türediğini düşünmektedir. Bir başka inanca göre deNuh'un oğluYafes, kenti bularak kente adını vermişti.
Antik Yafa limanı tarih boyunca sürekli el değiştirdi. 1955 yılından 1974 yılına kadar süren arkeolojik kazı çalışmalarında, bölgedeBronz Çağı'ndan bazı binalar ve kapılar açığa çıkarıldı.[33] Bunu izleyen ve 1997'den sonra başlayan diğer kazı çalışmalarında, daha da eskiye uzanan yerleşimler keşfedildi.[33] Araştırmacılar ayrıca bölgede eski askeri yapılara, uzun duvarlara veDeniz Kavimleri'ne adanan bir tapınağa rastladı.[33] Bunların dışındaPers,Hellenistik veEski Mısır kalıntılarıyla karşılaşıldı.[33]
Yafa adı ilk defa MÖ 1470 yılındaIII. Thutmose adlı firavunun bölgeyi ele geçirmesini kaydeden bir mektupta görüldü.[14] Yine kentin adıYunus peygamberinTarşiş'e açıldığı liman,[34]Dan kabilesinin sınır bölgesi[35] veSüleyman Mabedi'nin yapımı içinLübnan'da yapılan tomruklarınKudüs'e taşınmak üzere uğradığı yer[36] olarakİncil'de birçok kez anılmaktadır. Bazı kaynaklara göre Yafa, 4.000 yıldan fazla bir süre boyunca liman olarak kaldı.[37]
1099 yılındaGodfrey de Bouillon tarafından yönetilenI. Haçlı Seferi ordusu, o dönemlerdeMüslümanlar tarafından terk edilen Yafa'yı ele geçirerek buraya bir kale ve liman inşa etti.[38] Yafa ili olarak kent, uzun bir süre boyuncaKudüs Krallığı'nın deniz taşımacılığının merkezi oldu.[39] Yafa, 1192 yılındaSelahaddin Eyyubi tarafından geri alındı. Ancak İngiliz kralAslan Yürekli Rişar, kenti bir süre sonra tekrar ele geçirdi.[40] 1223'teKutsal Roma İmparatoruII. Friedrich buraya yeni savunma birimleri ekledi.[40] 1268 yılındaMemlük sultanıBaybars kenti tekrar ele geçirdiğinde bölgedeki Haçlı egemenliği ortadan kalktı.[40][41] 1336, 1344 ve 1346 yıllarında Yafa, olası yeni Haçlı saldırılarına karşıNasir al-Din Muhammed tarafından yağmalandı.[42] 16. yüzyıla gelindiğinde Yafa,Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirildi. Aynı şekildeGazze Sancağı'nın da bir kenti konumuna alındı.[41] 1799 yılındaI. Napolyon kenti ele geçirerek halkı katletti. Bunu izleyen yıllarda bir salgın hastalık baş gösterdi. Bu nedenle bölgedeki nüfus hızla azaldı.[41]
Yafa, bir metropol olarak18. yüzyıldaOsmanlı İmparatorluğu'nun limanı koruma politikaları veBedeviler ilekorsanlar tarafından yapılan saldırılara karşı izlenen sert tutum sonucunda gelişmeye başladı.[41] Ancak asıl büyüme19. yüzyılda yaşandı. 1806 yılında 2.500[43] olan nüfus, 1886 yılında 17.000'e ulaştı.[14]
Tel Aviv, Yafa'nın kuzeyinde yer alan bölgenin Bedevilerden satın alınmasıyla kuruldu. 1909 yılında çekilen bu foroğraf, ilk arsaların açık arttırmalarını göstermektedir.
1800 yılından 1870 yılına kadar Yafa,surlarla vekulelerle çeviriliydi. Ancak güvenlik arttırılınca, kentin büyümesini sağlamak adına duvarlar yıkıldı.[44] Kentte deniz kenarına yapılan setin yüksekliği 2,5 metre yüksekliğinde olup 1930'lu yıllara kadar bozulmadan kalmasıyla bilinmektedir. İngiliz sömürge yönetimi, daha sonra buraya yeni bir set daha inşa etti.[44] 19. yüzyılın ortalarında kent halkı, ticaret sayesinde zenginleşti. Ticaret ürünleri arasındaAvrupa ile alışverişi yapılanipek veYafa portakalı da bulunmaktaydı.[14] 1860'larda Yafa'yaSefarad,Fas Yahudileri veAşkenaz göçleri başladı. Öyle ki 1882 yılında kentte 1,510'den fazlaYahudi bulunmaktaydı.[14]
1880'lerde Yafa'ya gelen Aşkenaz göçleriBirinci Aliyah ile paralel olarak arttı. Yeni gelenler,Siyonizm ideolojisiyle daha fazla motive olduğundan, daha fazla üretim yaptılar ve daha üretken işlerde bulundular.[14] Bu amacın devam ettirilmesi adına Yahudilerin büyük kısmı Yafa'da kaldı, bir kısmı da Yafa'nın kuzeyindeki kumul alanlarına yerleşti.[14] Bugünkü çağdaş Tel Aviv'in kuruluşu daNeve Tzedek adlı semtin 1887 ve 1896 yılları arasında yerleşen Aşkenaz Yahudileri tarafından kurulmasıyla başlar.[12]
İkinci Aliyah, nüfusu arttırdığı gibi bölgedeki kentsel alanın genişlemesine de neden oldu.[14] 1906 yılında, aralarında Yafa sakinlerinin de bulunduğu bir grup Yahudi, Akiva Arye Weiss'i sürdürdü ve Yafa kentinin dışında bahçeli mahalleler üzerinde birleşti.[45]Ahuzat Bayit (Türkçe: "çiftlik evi") projesinin amacı sağlıklı ve estetik bir çevreye sahip, planlı ve hijyenik bir Yahudi kenti kurmaktı.[14] 1908 yılında grup Yafa'nın kuzeydoğusundaki altmış parsele ayrılmış olan 5 hektarlık bir alanı satın aldı. Daha sonraları Tel Aviv'in ilk belediye başkanı olacak olanMeir Dizengoff da bu Ahuzat Bayit'in bir üyesiydi.[46][47] Dizengoff, tüm proje boyuncaAraplarla barış içinde bir uyum gösterdi.[14]
Tel Aviv'de 1920-1930 yılları arasında bir zamanda tuğla taşıyan bir adam.
Nisan 1909'da altmış altı Yahudi aile, deniz kabuklarıyla yapılan birpiyango çekilişiyle bugünRothschild Bulvarı'na karşılık gelen ıssız çöl arazisindeki mahalleden arsalar aldı. Bu piyango çekilişi, kurum başkanı Akiva Arye Weiss tarafından yönetildi ve beyaz kabuklara ailelerin, gri kabuklara arsaların isimleri yazılarak yapıldı.[48] Bir yıl içindeHerzl,Ahad Ha'am,Yehuda Halevi,Lilienblum veRothschild adlı caddeler inşa edildi. Bunun yanında bir su sistemi kurularak üzerine ilk altmış altı ev kuruldu.[45] Herzl Sokağı'nın sonundaki bir arsaHerzliya Yahudi Lisesi'nin kurulması için ayrıldı.[45] 21 Mayıs 1910 tarihinde,Tel Aviv adı, bu yeni yerleşmeye verildi.[45] Kentin planıAvrupa tarzı, bahçeli evlere sahip, geniş cadde ve bulvarlar barındıran bir biçimdeydi.[49]
1914 yılına gelindiğinde kent, 100 hektardan daha fazla bir alana sahipti.[45] AncakOsmanlı İmparatorluğu, 1917 yılındaYafa'nın Yahudilerini buradan kovunca, büyüme durdu.[45] Mısır'dan bilgi toplayanThe New York Times adlı Amerikan gazetesi, Nisan 1917'deki bu sürgün olayını araştırdı.[50]
İngiliz sömürge dönemi sırasındaYahudiler ileAraplar arasındaki sürtüşmeler artmaya başladı. 1 Mayıs 1921 tarihindeYafa ayaklanmaları patlak verdi. Bu sırada Arap bir çete Yahudileri öldürdü. Bu ortamdan kaçan Yahudiler, Yafa'dan Tel Aviv'e yerleşmeye başladı. Böylece 1910'da 2.000 olan kent nüfusu 1925 yılında on yedi kat artarak 34.000 sınırına ulaştı.[5][12][51] Yeni iş alanlarının belirmeye başladığı Tel Aviv, Yafa'nın ticari olarak gerilemesine neden oldu.[45] 1925 yılındaPatrick Geddes, o sıralardaMeir Dizengoff tarafından yönetilen Tel Aviv'in kent planlarını çizdi.[14] Bir bahçe kent kurmayı amaçlayan ekip, kuzeydeYarkon Nehri'nden, doğudaİbn Gvirol'nden başlayarak kent sınırları belirlendi. Bugün kent yerleşimleri bu sınırları aşmış olsa da, kent sınırları hâlen bu şekildedir.[52]
Tel Aviv, 1926'ya kadar gelişimini sürdürdü. Ancak 1927 ile 1930 yılları arasında beliren bir ekonomik kriz sorunlara yol açtı.[14][45] Bu sıralarda, kentin kültürel gelişimini destekleyen Ohel veHabima tiyatroları kuruldu.[45] Büyümeye devam eden kent, 1934 yılında belediye konumuna alındı.[45]
NazilerinAlmanya'da güç kazanmaya başlamasıyla başlayanBeşinci Aliyah, kentin nüfusunu ivmeyle arttırdı.[45] Avrupa'dan kaçan Yahudilerin önemli bir kısmı Tel Aviv'e yerleşti. Öyle ki 1937 yılında kent nüfusu 150.000'e tırmandı. İki yıl içinde de bu sayı 160.000'e yükseldi. Bu sayı, o sırada ülkedeki Yahudi nüfusunun üçte birinden fazlaydı.[45] Yine bazı göçmenler de Yafa'dan karaya çıkarak burada kalmayı tercih etti.1936-39 Arap ayaklanmaları sonucunda 1938 yılında Yafa'dan bağımsız bir havaalanı inşa edildi.Lod Havaalanı (daha sonra Ben Gurion Havaalanı) veSde Dov Havaalanı sırasıyla 1937 ve 1938 yıllarında açıldı.[14]
Tel Aviv'inBeyaz Kent'i, 1930'larda keşfedildi ve 2004 yılındaUNESCO tarafındanDünya Mirası listesine eklendi. Yine Almanya'dakimodernist mimari okulu olanBauhaus'ta eğitim gören, ancak okulun Nazilerce 1933 yılında kapatılmasıyla buradan kaçan Yahudilerden bir bölümü bugünküFilistin topraklarına yerleşti. BunlardanArieh Şaron gibi mimarlar kentin mimari dokusuna önemli katkılarda bulunmasıyla tanındı.[12][14]
Temmuz 1940'tan sonra Tel Aviv,Faşist İtalya'nın uğrak bir bombalama merkezi oldu. 9 Eylül 1940 tarihinde atılan bir bomba kentte 137 kişinin ölümüne neden oldu.[53]Birleşmiş Milletler, savaş sonrasında bölgede birYahudi ve birArap devletinin kurulması gerektiği sonucuna vardı. Kent Yafa ile beraber 1945 yılında toplam 101.580 nüfusa sahipti. Bu nüfusun 53.930'uMüslüman, 16.800'üHristiyan'dı.[54] Ancak Araplar, ülkenin bölünmesine karşı çıktı.[14] 1947 ve 1948 yılları arasında, Yafa ve Tel Aviv sınır hatları arasında gerilimler yaşandı.[14] Nisan 1948'den itibaren Yafa'nın yeni kurulan İsrail ordusu tarafından ele geçirilmesiyle Arap yerleşimciler bu bölgeyi terk ettiler.[14]
Rothschild Bulvarı üzerinde Tel Aviv'in kurucularını konu alan bir yazıt. YazılarınTürkçesi "Seni kuracağım ve kurulmuş olacaksın ey, el değmemiş İsrail" şeklindedir.
14 Mayıs 1948 tarihinde İsrail'in bağımsızlığını elde etmesiyle beraber Tel Aviv, 200.000 kadarlık bir nüfusa sahipti.[5] Başta İsrail'in yönetim merkezi durumuna getirilen Tel Aviv, 1949'da yönetiminKudüs'e taşınmasıyla beraber bu özelliğini yitirdi. Ancak Kudüs'ün durumu hakkındaki uluslararası tartışmalar nedeniyle, birçok büyükelçilik binası Tel Aviv'de kaldı.[32] 1980 yılında İsrail'in koyduğuKudüs Yasası gereğince, 1980'lerin başında on üç büyük elçilik daha Kudüs'ten Tel Aviv'e alındı.[55] Bugün ikisi dışında bütün elçilikler, Tel Aviv bölgesinde yer almaktadır.[56] Nisan 1949'da Tel Aviv ve Yafa kentleri ve çevreleri Tel Aviv-Yafo adı altında tek bir belediyede birleştirildi.[57] Bu konu uluslararası öneme sahipti çünkü, Yafa'nın ana kısmı, Birleşmiş Milletler Bölüşüm Planı'na göre, Arap kısmında yer alıyordu. 10 Aralık 1948 tarihinde, İsrail devleti, Yafa'nın kırsal kesimindeki Tel Aviv'in, eski Arap bölgeleri olan Abu Kabir ve Salama'nın ilhakı kararını aldı.[58] 25 Şubat 1949 tarihinde, terk edilmiş Arap köyü el-Şaik Muvannis'te Tel Aviv'e katıldı. 18 Mayıs 1949 tarihinde Manşiya ve Yafa'nın merkezi kısmı eklendi. 4 Ekim 1949 tarihinde hükûmet Tel Aviv ve Yafa'nın birleşmesine oy birliğiyle karar verdi ama Tel Aviv ValisiIsrael Rokah'ın karşı çıkışlarından dolayı 24 Nisan 1950 tarihine kadar yürürlüğe girmedi.[58] Yeni birleşen şehrin adı, Yafa ismini korumak amacıyla Tel Aviv-Yafo oldu.[58] Tel Aviv böylece 42 km²'lik bir alana sahip oldu. 1949 yılına gelindiğinde Tel Aviv'in altmış kurucusu anısına bir anıt inşa edildi.[59] Geçen altmış yıl boyunca kent, laik, liberal fikirli, ışıklı gece hayatının bulunduğu ve kafe kültürüne sahip bir kente dönüştü.[14]
Altmışlarda, kentteki bazı eski binalar yıkılarak yerine lüks binalar dikildi.Shalom Meir Kulesi de bunlardan biri olup, 1999 yılına kadar ülkenin en yüksek yapısı olarak kaldı. 1960'ların başında kent nüfusu, ülke nüfusunun yüzde on altısı olan 390.000'e kadar yükseldi.[60] Seksenlerin sonuna doğru, büyük kısmı yaşlı nüfustan oluşan 317.000 kişi kentte yaşıyordu.[60] Nüfusun yaklaşık otuz yıl içinde düşmüş olmasının nedeni, yüksek kiraların aileleri ve dolayısıyla genç nüfusu buradan uzaklaştırması idi.[60]
Bu sırada başlayan kentsel süzülme sayesinde, kentin güneyindeki gecekondu mahalleleri ve kentin kuzeyindeki eski liman bölgesi baştan sona yenilendi.[14] Çağdaş yapıları korumak adına İsrail hükûmeti yeni yasalar çıkararakUNESCO'nunDünya Mirası listesindeki Beyaz Kent'i koruma altına aldı. Doksanların başında azalan nüfus çizgisi tersine döndü. Özellikle dağılanSovyet ülkelerinden gelen nüfus şehri ve İsrail'i nüfus bakımından ivmeli olarak büyüttü.[60] Kent ayrıca yüksek teknolojik yeniliklere de sahne oldu.[14] Bunu yeni yüksek teknolojili ofis binalarının ve gökdelenlerin inşası izledi. 1993 yılında Tel Aviv, birdünya kenti olarak sınıflandırıldı.[61] Kent ayrıca küresel kent konumu için güçlü bir aday olmaya başladı.[62]
Başbakanİzak Rabin'in suikaste uğradığı ve sonradanRabin Meydanı adını alan Kikar Malchei Yisrael'in görünümü.
1991 Körfez savaşında, Tel Aviv,Irak’tan gönderilen Scud roketlerinin saldırısına uğradı, ama çok az sayıda zayiat verildi. Hatikva'nın güneydoğusunda yaşayanlar, direkt roket saldırısına rağmen büyük sayıda insanın ölmemesini bir mucize olarak görüp bir melek heykeli diktiler.[63]
4 Kasım 1995 tarihinde İsrail'in başbakanıİzak Rabinsuikasta uğradı. Kikar Malchei Yisrael adındaki bu yer, sonradanRabin Meydanı adını aldı.[14]
İsrail'inFilistin'i işgali üzerine başlayanBirinci İntifada'nın ardından Tel Aviv sürekli olarak Filistinli militanlarca saldırıya sahne oldu. Bu kentte gerçekleşen ilk intihar saldırısı 19 Ekim 1994 tarihindeki bir otobüs saldırısıyla gerçekleşti. Olayda bir bombacı kendini ve yirmi bir sivili,Hamas intihar kampanyası dahilinde öldürdü. Bu çatışmalar zincirindeki en kanlı olayİkinci İntifada sırasında, 1 Haziran 2001 tarihinde yaşandı. Bu olayda "Dolphi" adlı bir diskoda bir intihar saldırısı yaşandı ve yirmi bir kişinin ölümü ve yüz kişinin yaralanmasıyla sonuçlandı. 17 Nisan 2006 tarihinde, bir otobüs terminaline saldırı düzenlendi. Bu olayda dokuz kişi öldü, kırk kişi yaralandı.[64] 8 Haziran 2016'da gerçekleştirilen saldırıda ise 4 kişi öldü, 6 kişi ise yaralandı.[65]
Son yıllarda Tel Aviv, çevresel sorunlara karşı önlemler alan, duyarlı bir kent hâline geldi. Mart 2008'dekiEarth Hour uygulaması sırasında kentin ışıkları tamamen söndürüldü.[66] Şubat 2009'da belediye su tasarrufu kampanyası başlattı. Bu kapsamda, kentte yıl boyunca kişi başına en az su tüketen aileye ücretsiz araç park etme ödülü verilmektedir.[67]
KentinAkdeniz kıyılarımatkot oyunlarının popüler olduğu bir mekandır.
Tel Aviv, 32°5′0″ kuzey enlemi ile 34°48′0″ doğu boylamının kesiştiği yerde,Akdeniz kıyılarında kuruludur. Kentin bulunduğu bölge,Avrupa,Asya veAfrika arasındaki stratejik köprülerden biridir. Yafa'nın kuzey kısmındaki liman civarında bulunan kumlu ve verimsiz topraklara sahip bölgede kurulan Tel Aviv, günümüzde düzleştirilmiş ve engebesiz bir yeryüzü şekline sahiptir. Kentteki en belirgin yer şekilleri, Akdeniz kıyılarındaki bazı uçurumlar veYarkon Nehri'nin ağız kısmıdır.[68] Tel Aviv kentsel bölgesinin zamanla genişlemesinden dolayı bugün Yafa ve Tel Aviv kenti arasında belirgin bir coğrafi sınır yoktur. Kentin altmış kilometre güneydoğusunda başkentKudüs, doksan kilometre kuzeyindeHayfa yer alır.[69] Kentin komşuları arasında kuzeydeHerzliya, kuzeydoğudaRamat Haşaron, doğudaRamat Gan ileGiv'atayim, güneydoğudaHolon ve güneydeBat Yam yer alır.[70] Tel Aviv, ekonomik olarak kuzeyden güneye gidildikçe değişiklik gösterir. Güney kısım,Neve Tzedek semti ile Yafa'nın dışına yeni yapılan siteler dışında yoksul bölgeler iken, orta kısımAzrieli Merkezi gibi önemli finans ve ekonomi yapılarını barındırmaktadır. Kuzey kısımda iseTel Aviv Üniversitesi ve lüks konutlar yer alır. Bu zengin mahalleler,Herzliya Pituah,Ramat Haşaron veKfar Şmaryahu yerleşmelerine kadar devam eder.[71]
Tel Aviv,Akdeniz ikliminin görüldüğü bir kenttir. Kentte yazlar sıcak ve nemli, kışlar serin ve yağışlıdır. Denize yakınlığı nedeniyle Tel Aviv, yıl boyunca nemlidir. Kış aylarında sıcaklıklar nadiren 5 °C'nin altına düşer. 1950 yılından berikar yağmayan kentte kış ayları boyunca sıcaklık, ortalama 10 ila 15 °C arasında değişir.[72] Yaz aylarında sıcaklık 26 °C civarında olup, kimi zamanlarda 32 °C'yi aşabilmektedir. Yüksek nem oranına rağmen, yazın kentte hemen hemen hiçyağmur yağmaz. Yıllık yağış oranı 530,5 mm kadar olan kentteki yağışlı aylar, ekim ve nisan arasındaki aylardır.[73] Kentte yılın 300 günü güneşli olup, bugüne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 43 °C kadardır. Buna karşılık kentte ölçülen en düşük sıcaklık -1,9 °C kadardır.[74][75]
Tel Aviv, yıllık ortalama 530,7 milimetre yağış alır ve bu genelde ekim ayı ile nisan ayı arasında olur. Kış, ağır yağışlarla en ıslak sezondur. Kar oldukça nadir görülür. En son 1950 yılı Şubat ayında kar yağışı görüldü. Tel Aviv yılın 300 gününü güneşli geçirir genelde.
Tel Aviv iklimi
Aylar
Oca
Şub
Mar
Nis
May
Haz
Tem
Ağu
Eyl
Eki
Kas
Ara
Yıl
En yüksek sıcaklık (°C)
30,0
33,2
38,3
43,9
46,5
44,4
37,4
41,4
42,0
44,4
35,6
33,5
46,5
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C)
17,5
17,7
19,2
22,8
24,9
27,5
29,4
30,2
29,4
27,3
23,4
19,2
24,0
Ortalama sıcaklık (°C)
12,9
13,4
16,4
19,2
21,8
24,8
27,0
27,8
26,5
22,7
17,6
13,9
20,3
Ortalama en düşük sıcaklık (°C)
9,6
9,8
11,5
14,4
17,3
20,6
23,0
23,7
22,5
19,1
14,6
11,2
16,4
En düşük sıcaklık (°C)
−1,9
−2
3,5
7,0
11,2
15,0
19,0
20,0
15,7
11,6
6,0
4,0
−2
Ortalama yağış (mm)
147
111
62
16
4
0
0
0
1
34
81
127
583
Kaynak: İsrail Meteoroloji Enstitüsü (1987-2010)[76]
Gece vakti, kumsaldan Tel Aviv'in parodisiGüney Kirya bölgesindeki binalardan bir görünüm.
Tel Aviv, yakın geçmişi içinde doğal olarak oluşan dokuz semte ayrılmış durumdadır. Bunlardan en önemlisi, eski liman olan ve kentten çok önceleri de bir yerleşme bölgesi olan Yafa'dır. Kent nüfusu geleneksel olarakAraplardan oluşur. Ancak eski binaların, yeni ve çağdaş yapılarla değiştirilmesiyle beraber Arap nüfusun dışında da yeni bir dinamik nüfus kente yerleşmeye başladı. Bu durum günümüzde eski birYahudi kenti olanNeve Tzedek'te de yaşanmaktadır.[77]HaKirya adlı bölgede İsrail Savunma Kuvvetleri üslerinden biri bulunmaktadır.[71]
Tarihi olarak,Ramat Aviv gibi kentin kuzey semtleriAvrupa kökenliAşkenazi Yahudilerini barındırırken;Neve Tzedek veFlorentin gibi güney semtler, genel olarakSefarad veMizrahi kökenli Yahudileri barındırır.[14] Yine de 1980'lerden beri, güney kısımlarda da yenileştirme hareketleri yapılmaktadır.[14] Tel Aviv'in kuzeyinde yer alan eski liman bölgesi de, 1965 yılında kapatılmasının ardından kentsel bir alana dönüştü. Öyle ki, bu bölgede günümüzde lokantalar ve marketler yer almaktadır.[14]
Tel Aviv'deki ilk mimari tarz, kırmızı çatılı Avrupa tarzı evlerdi.[52] Yafa kentinin dışında ilk kurulan yerleşme olanNeve Tzedek, iki katlı taş konutlardan ibarettir.[12] 1920'lerden sonra yeni birOryantalist tarz moda olmaya başladı. Öyle ki bu dönemde inşa edilen binalar genel olarak Avrupa tarzıyla Ortadoğu tarzını birleştirmekteydi.[52] Belediye bir süre sonra "bahçe kent" planını ortaya atınca, iki-üç katlı binaları bahçeler ve parklar izledi.[52]
Bauhaus mimari tarzı 1920'lerde ve 1930'larda belirmeye başladı. Bu tarzdaki yapıların mimarları genel olarakNazi Almanyası döneminde kaçan Alman kökenli Yahudilerdir. Tel Aviv'in kent merkezi çevresinde yer alan "Beyaz Kent", beş binden fazla çağdaş yapı barındırır. Bu çağdaş yapıların büyük kısmı daBauhaus veLe Corbusier tarzındadır.[12][13]UNESCO tarafındanDünya Mirası listesine alınan bu bölgedeki inşaat çalışmaları,Rothschild Bulvarı boyunca sürdü.[13][78] Sadece 1931 ve 1939 yılları arasında bu alanda üç binden fazla Bauhaus tarzda yapı inşa edildi.[52]
Azrieli MerkeziKentte bulunan birçok plastik geri dönüşüm kutusundan biri.
1960'lardan sonra mimari tarz, çağdaş yapılar ve gökdelenler yönünde değişmeye başladı.[14] İhmal yüzünden yıkılma noktasına gelen eski binaların yıkılmasıyla beraber yeni ve yüksek yapılar dikilmeye başlandı. Ancak son yıllarda izlenen mimari politikalar arasında eski Bauhaus evlerinin çağdaş tarzda yeniden düzenlenerek açılması bulunmaktadır.[79] Bunun dışında, çok yüksek vergilerin bir sonucu olarak Tel Aviv, gökdelenlere de ev sahipliği yapmaya başladı. KenttekiShalom Meir Kulesi,İsrail'in ilk gökdeleni olarak 1965 yılında açıldı. Bu bina, 1999 yılına kadar ülkenin en yüksek yapısı olarak kaldı. Biri kare, biri dairesel ve diğeri üçgen formlarda olan üç binadan oluşanAzrieli Merkezi de önemli çağdaş yapılar arasındadır. 2001 yılından beri İsrail'in en yüksek binası olanMoşe Aviv Kulesi de Tel Aviv'in komşu kentiRamat Gan'dadır. Yine de ülkedeki en yüksek konut binası olanNeve Tzedek Kulesi Tel Aviv'dedir.Park Tzameret gibi yeni semtlerde de yeni lüks binalar inşa edilmektedir. Bunlar arasındaPhilippe Starck tarafından tasarlananYOO Tel Aviv adlı yapılar yer almaktadır. YineGüney Kirya gibi bölgelerde de yüksek ofis binaları yer almaktadır. Tel Aviv'in yeni nesil gökdelenleri arasındaRothschild 1 Kulesi,Be'eri Nahardea Kulesi veİlk Uluslararası Banka Kulesi de bulunmaktadır.[80][81] 2009 yılında kuruluşunun yüzüncü yılını kutlayan Tel Aviv;[82] bu yıl öncesinde ve sonrasında devamlı olarakI. M. Pei,Donald Trump veRichard Meier gibi ünlü mimarların da yardımıyla yeni nesil çağdaş yapıların inşası üzerinde çalışmaya başladı.[83] Amerikan gazeteciDavid Kaufman,New York dergisindeki köşesinde, kenttekiOsmanlı veBauhaus binalarının baştan sona yenilenerek çağdaşotellere,lokantalara,butiklere ve tasarımmüzelerine dönüştüğünden duyduğu memnuniyeti överek dile getirdi.[84]
2000'lerin başındaTel Aviv Belediyesi, terk edilmiş bir enerji santralini parka ve yürüyüş yoluna çevirdi.[85] Ekim 2008'de Martin Weyl;Ben Gurion Uluslararası Havaalanı yakınlarındakiHiriya adlı bir çöplüğü, plastik şişeler kullanarak bir anıta dönüştürdü.[86] Bu park ve anıt, İsrail'in eski başbakanıAriel Şaron'un adına Ariel Şaron Parkı olarak adlandırıldı.[86] Tel Aviv bunun dışında yine birçok çevresel etkinliğe öncü olmasıyla bilinmektedir.
Tel Aviv kenti, 51,8 km²lik bir alan üzerinde 391.300 kadar bir nüfus barındırır. Bu da km² başına 7.533 kişilik bir nüfus yoğunluğuna denktir. İsrail İstatistik Kurumuna (CBS) göre, Haziran 2006 itibarıyla Tel Aviv kentinin nüfusu her yıl %0,9'luk bir oranda artmaktadır. Kent nüfusunun %91,8 kadarıYahudi, %4,2 kadarıMüslüman veyaHristiyanArap kesimden ibarettir. Nüfusun geri kalan kısmını da çeşitli Arap olmayan Hristiyanlar ile Asya'dan göçen Yahudiler oluşturmaktadır.[87] Farklı etnik kökenlere sahip, çok kültürlü bir kent olarak Tel Aviv; birçok dilin de günlük olarak konuşulduğu bir şehirdir. Konuşulan diller arasındaİbranice,Rusça,Fransızca,İspanyolca,Takalotça,Tayca,Arapça,Amharca veİngilizce yer almaktadır. Kimi tahminlere göre kentte kayıtsız 50.000 kadarlık bir Asyalı yabancı işçi nüfusu yer almaktadır.[88] Diğer batılı kentlerle karşılaştırıldığında, suç oranı Tel Aviv'de nispeten azdır.[89]
Tel Aviv-Yafo Belediyesi'ne göre kentin ortalama geliri, ulusal ortalama gelir ortalamasından yüzde yirmi daha fazladır. Kentteişsizlik oranı %6,9 kadardır.[90] Tel Aviv'deki eğitim standartları da ulusal ortalamalara göre yüksektir. Buradaki 12. sınıf öğrencilerinin %64,4 kadarıyeterlik sınavı sertifikası almaya hak kazanmaktadır.[90] Yine şehirdeki yaş grafikleri de engebesizdir. Öyle ki, kentte yirmi yaş altı nüfus toplam nüfusun %22,2'sini, 20-29 yaş arası grup toplam %18,5'ini, 30-44 yaş arası grup toplam nüfusun %24'ünü, 45-59 yaş arası grup toplam nüfusun %16,2'sini ve son olarak 60 yaşından büyük grup toplam nüfusun %19,1'ini oluşturur.[91]
Tel Aviv'in nüfusu, 1960'ların başında 390.000'e kadar yükseldi. Ancak 1980'lerin sonlarında yeniden 317.000'e kadar düştü. Bu düşüşün nedeni, kentte yer alan genç çiftlerin ve ailelerin yüksek gayrimenkul fiyatları sonucunda taşınmak zorunda kalmasıydı.[60] 1990'ların başındaSovyetler Birliği'nin dağılmasıyla,Rusya'dan Tel Aviv'e büyük bir göç yaşandı ve nüfusun artışına sebep oldu.[60] Bugün kent nüfusu genç ve büyüyen bir grafiğe sahiptir.[92] 2006 yılında, 22.000 kişi kente taşınırken 18.500 kişi kenti terk etti.[92] Kentin nüfusunun 2025 yılına kadar 450.000 sınırına erişmesi beklenmektedir. 1983 yılında 35,8 olan ortalama yaş, 2008 yılında 34'e kadar düştü.[92] Yine 1983 yılında kentteki 65 yaş üstü nüfus oranı %19 iken, 2008 yılında %14,6'ya düştü.[92]
Her ne kadar Tel Aviv laik bir kent görünümü çizse de, kentte birçok farklı dinde tapınaklar yer almaktadır. 544 etkin sinagogun yer aldığı kentte,[93]1930'larda inşa edilenBüyük Tel Aviv Sinagogu da bulunmaktadır.[94] Son yıllarda, laik bir Yahudi Araştırma Merkezi'nin açıldığı kent, ayrıca yine laik bir "yeşiva"ya da sahiptir.[95] Uzun süre boyunca muhafazakâr ve laik tartışması yaşayan kentte bu tartışmalar, 2006 yılındaki eşcinsel yürüyüşünden öncesinagog patlamalarıyla sona erdi.[96]
Tel Aviv'in ünlü yapılarından biriHasan Bek Camii olup, kıyı şeridinde yer almaktadır. Özellikle Yafa bölgesi, çok sayıdaMüslüman veHristiyan nüfusa ev sahipliği yapmaktadır. Kentte, çoğunlukla diplomatların ve yabancı ziyaretçilerin ibadet yapabilmeleri için çok sayıda kilise her geçen gün açılmaktadır.[97] Tel Aviv bölgesindeki nüfusun yüzde doksan üçü Yahudi, yüzde biri Müslüman, yüzde biri Hristiyan olup, geri kalan yüzde beşi ise hiçbir dine mensup değildir.[98]Israel Meir Lau, kentin başhahamıdır.[99]
İsrail'infinans istihdamının yüzde kırkı vehizmet sektörünün yüzde yirmi beşi, Tel Aviv kentinde yer almaktadır.[60] Kumullar üzerinde kurulu olan Tel Aviv,tarıma elverişsiz arazilere sahiptir. Bu nedenle tarım, kent ekonomisinde az yer kaplar. Şehir, bu nedenle daha çok bilimsel ve teknik alanda gelişme göstermektedir.[14] İsrail'de gerçekleşen ekonomik etkinliklerin yüzde on beşi,gayri safi yurt içi hasılanın ise yüzde on yedisi bu kente aittir.[60] Kentteki ekonomik etkinlikler, son yıllar içinde ivmeyle arttı. Günümüzde kent, özellikleNewsweek veThe Economist gibi yayın organlarınca övülmektedir.[14][100][101] 1990'ların başından itibarenRusya'dan göç eden birçok bilgisayar mühendisi, Tel Aviv'de yaşayıp çalışmaktadır. 1998 yılındaNewsweek, kenti dünyanın teknoloji bakımından en güçlü on kentinden biri olarak gösterdi. O günden bu yana, kentteki yüksek teknolojili sanayi kolları daha da gelişmeye devam etti.[101] Tel Aviv metropol bölgesi,Herzliya vePetah Tikva gibiuydu kentlerini barındırdığı gibi, bu özelliğiyle zaman zaman "İsrail'in silikon vadisi" olarak adlandırılmaktadır.[101][102]Kent ayrıca İsrail'in tek borsası olanTel Aviv Borsası'na (TASE) ev sahipliği yapmaktadır.[103] Birçok uluslararası girişimci şirketin, araştırma enstitülerinin, teknoloji fabrikalarının merkezi Tel Aviv'dedir. Kentin başlıca sanayi dalları kimyasal işleme,tekstil ve besin üretimi üzerinedir.[14] Bunların dışında, kentte diğerOrta Doğu şehrinde görülmesi olası olmayan gece hayatı, kültürel etkinlikler ve özgün mimari tarz da her yıl çok sayıda turist çekmektedir.[104]
2008 yılında Tel Aviv,Loughborough Üniversitesi'ndeki Küreselleşme ve Dünya Kentleri Çalışma Grubu (GaWC) tarafından bir dünya kenti olarak gösterildi.[16] Bunların dışındaForbes dergisi, on beş İsrailli milyarderin dördünün Tel Aviv'de yaşadığı belirtti.[105][106] Kentte hayat pahalılığı çok yüksektir.New York'ta kurulanMercer İnsan Kaynakları Danışmanlığı'na göre Tel Aviv, Orta Doğu'nun birinci, dünyanın on dördüncü pahalı kentidir. ListedeSingapur veParis gibi kentlerin altında yer alan kent,Sidney veDublin'in önünde yer almaktadır. ListedeNew York, yirmi ikinci sırada yer almaktadır.[102]
Büyük birAkdeniz kıyı kenti olan Tel Aviv,Barselona veMiami gibi turistik kentlerin sahip olduğu bir turizm cazibesine sahiptir.[18][107][108] Birçok çevre tarafından bir numaralı tatil merkezlerinden biri olarak görülen Tel Aviv,Los Angeles Times,New York Times veToronto Star gibi basın kurumlarınca önerilmektedir.[109][110][111] Tel Aviv Belediyesi'ne göre, kentte 44 otel ve 5.800'ün üzerinde oda bulunmaktadır.[90] Tel Aviv ayrıca gelişmiş gece hayatı, genç atmosferi ve yirmi dört saat süren hayat akışı nedeniyle "uyumayan şehir" adıyla da bilinmektedir.[112][113][114]
Tel Aviv'in en büyük umumi parkıYarkon Parkı'dır. Diğer parklar arasında merkezde yer alanMeir Parkı veDubnow Parkı yer almaktadır. Kent yüz ölçümünün yüzde on yedisi bitkilerle kaplıdır.[90]Dizengoff Merkezi, İsrail'in ilk alışveriş merkezidir. Ayrıca kentte yer alan otellerin bir kısmı dünyaca ünlüdür. Bunlar arasındaCrowne Plaza,Sheraton,Dan,Isrotel veHilton yer almaktadır. Birçokmüzeye, mimari yapıya ve kültür sitesine ev sahipliği yapan kentte farklı dillerde turistik geziler düzenlenmektedir.[115] Otobüs turları dışında; mimari yapılara düzenlenen geziler,[116]Segway turları[117] ve yürüyüşler yapılmaktadır.[118] Kentteki gece hayatı, genel olarak kıyı şeridinde akmaktadır. Bunların dışındaNBA oyuncusuAnthony Parker, Tel Aviv'i en iyi basketbol kenti olarak nitelendirmiştir.[119] Kentteki lokantalar hem İsrail, hem de dünya mutfaklarından menüler sunmaktadır. Öyle ki şehirde yüzden fazlasuşi lokantası yer almaktadır. Tel Aviv bu bağlamda, dünyada en çok suşi lokantası barındıran üçüncü kentidir. Yine İtalya Tarım Bakanlığı, kenttekiİtalyan lokantasınıİtalya dışındaki en iyi İtalyan lokantası olarak onayladı.[13][120]
Tel Aviv çeşitliliğin bol olduğu ve aktif olan birgece hayatına sahiptir. Birçok sayıdabar, dans barları vegece kulüpleriyle doludur. Gece kulüplerinin en fazla bulunduğu yer Tel Aviv limanıdır. Burada bulunan büyük kulüpler, Tel Avivli ve dünyanın her yerinden gelen gençler tarafından doldurulur. “Kulüp TLV” en büyük gece kulübüdür ve uluslararası gösterilere ve DJ'lere ev sahipliği yapar.
Tel Aviv, her yıl düzenlenen bir eşcinsel yürüyüşüne de ev sahipliği yapmaktadır.[124][125] Ocak 2008'de Tel Aviv Belediyesi, kentin ilkLGBT Topluluk Merkezi'ni açarak tüm LGBT işlerinin tek bir çatı altından yürütülmesini sağladı. Aralık 2008'de Tel Aviv, eşcinsel ve lezbiyen atletlerden oluşan bir spor takımını kurdu veKopenhag'da 2009 yılında düzenlenen oyunlara bu sporcularla katıldı.[126] Bunların yanında Tel Aviv'de her yılLGBT Film Festivali düzenlenmektedir.Eytan Fox'un 2006 yılında gösterime soktuğuThe Bubble filminde Tel Aviv'in LGBT kesimi ayrıntılı olarak yer almaktadır.
Son yıllarda Tel Aviv, moda ve tasarım konusunda da hatırı sayılır bir yer elde etmeye başladı.[127]Haaretz gazetesinin editörlerindenDov Alfon, kenti "en iyi korunmuş sırlardan biri" olarak nitelendirdi.[128] Birçok diğer yazar da kenti "geleceğin yeni moda merkezi" olarak tanımlamaktadır.[129] Yüzme kıyafetleri tasarlayanGottex adlı Tel Aviv merkezli şirket; dünya çapında bir üne sahip olduğu gibi,New York'takiBryant Parkı'nda düzenlenen moda defileleri gibi gösterilerde de yer almaktadır.[130] Modadaki bu patlama,Maxim adlı derginin 2007 yılında İsrail'e yaptığı geziye yorulmaktadır.[131] Dergi, bu gezinin ardından İsrail askeri olarak da çalışan modellerin resimlerinden bir kapak hikâyesi hazırlamasıyla bilinmektedir.[132] Bu projeDavid Saranga veAmerika Birleşik Devletleri'ndeki İsrail Konsolosluğu'nda yer alan takımı tarafından başlatıldı.[131]
Fredric R. Mann İzleme Salonu, Tel Aviv'deki en büyük tiyatrodur.
Tel Aviv,kültür vesanat alanında daİsrail veOrta Doğu'nun öncü kentlerinden biridir.[133] İsrail'deki otuz beş sanat merkezinden on sekizi Tel Aviv'de yer almaktadır. Ayrıca ülkedeki dokuz büyük tiyatronun beş tanesi de yine kentte yer almaktadır. İsrail'in tüm tiyatro gösterilerinin yüzde 55'i; tüm tiyatro seyircilerinin yüzde 75'i Tel Aviv'de kayıtlara geçmiş durumdadır.[60][134]Tel Aviv Sanat Merkezi ünlü bir sanat merkezi olup, 1962-1965 yılları arasında ünlütenörPlácido Domingo'ya ev sahipliği yapmasıyla bilinmektedir.[135] 2.760 koltuk sayısıyla, Fredric R. Mann İzleme Salonu, kentin en büyük tiyatrosudur.[136]Habima Tiyatrosu, İsrail'in ulusal tiyatrosu olup, 2008 yılının başında yenileme çalışmaları sebebiyle kapatılmış durumdadır. Enav Kültür Merkezi, kültür merkezleri arasında yenilerden biridir.[134] Kentte yer alan diğer tiyatrolar arasında Geşer Tiyatrosu ve Beit Lessin Tiyatrosu yer almaktadır. Bunların dışındaTzavta veTmuna da müzikal gösterilere ve yan oyunlara ev sahipliği yapan daha küçük tiyatrolardır. Yafa'da da Simta ve Notzar adlı benzer tiyatrolar bulunmaktadır.
Neve Tzedek'te yer alan Suzanne Dellal Merkezi'nden bir görünüm.
Tel Aviv, bunların dışında dans merkezlerine ve dans gruplarına da ev sahipliği yapmaktadır.Batşeva Dans Grubu, kentteki çağdaş dans gruplarından biridir. YineBat Dor veIsrael Ballet, Tel Aviv'de yer almaktadır.[134] Tel Aviv'in bir başka özelliği de;Neve Tzedek'te yer alan, çağdaş ve klasik dans oluşumlarıyla bilinen Suzanne Dellal Merkezi'ne ev sahipliği yapıyor olmasıdır.[137]
Tel Aviv Sinemateki'nde çeşitli sanat filmleri ile kısa-uzun İsrail filmleri gösterilmektedir. Burada ayrıca çeşitli film festivalleri düzenlenmektedir. Bu festivallerin arasında Animasyon Festivali, Mizah ve Karikatür Festivali, Öğrenci Filmleri Festivali, Caz Festivali gibi etkinlikler yer almaktadır. Kentte ayrıca birçok çok katlı tiyatro salonu da bulunmaktadır.[134]
İsrail, kişi başına düşen müze sayısında dünyada birinci sıradadır. Bu müzelerden en büyük üç tanesi Tel Aviv kentinde yer alır.[141][142] Bu müzeler arasında arkeolojik ve tarihi bulgulara yer verenEretz İsrail Müzesi veTel Aviv Sanat Müzesi yer almaktadır. YineTel Aviv Üniversitesi kampüsü içinde yer alanBeth Hatefutsoth adlı müze deYahudi tarihi hakkında bir müze olup, tarihteki Yahudi topluluklarının elde ettiği başarılar ve zulümler alanında bulgulara ve belgelere ev sahipliği yapmaktadır. Batey Haosef Müzesi ise,İsrail Savunma Kuvvetleri'nin askeri tarihi hakkında bir müzedir. Bunun yanında, Tel Aviv Üniversitesi yanında yer alanPalmach Müzesi de Palmach tarihi hakkında çokluortam belgeleri sunmaktadır. Müzede, özellikle İsrail'in ilk savunucuları olan Yahudi askerlerinin hayatları hakkında bilgiler sunulmaktadır. Kuzey Yafa'dakiCharles Clore'un bahçesi de,Etzel Yahudi askeri örgütlenmesi hakkında bir müzedir. Bu müzede, 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasındaki eserlere rastlanmaktadır. Bunların dışında kentin kuzeyinde yer alanİsrail Fuar ve Kongre Merkezi, yılda altmış büyük gösteriye imza atmaktadır. Tüm bu müzelerin dışında, kentin güneyinde birçok sıra dışı temalı müzeler ve galeriler yer almaktadır.[143][144]
Tel Aviv, İsrail'debasketbol gibi çeşitli dallarda lider spor kulüplerine ev sahipliği yapmaktadır.Kent, futbol alanındakiLigat ha'Al'de barındırdığı üç spor takımı ile birinci durumdadır.Maccabi Tel Aviv Spor Kulübü, 1906 yılında kurulmuş olup, ondan fazla spor dalında takıma sahiptir. Aynı kulübünbasketbol takımı 47 kez şampiyon olduğu gibi, 36 kez İsrail ligini ve 5 kez Avrupa Şampiyonası'nı kazandı.Kulübün futbol takımı ise 5 kez İsrail Kupası kazandı. Maccabi'ninjudo takımında sporcu olanYael Arad,1992 Yaz Olimpiyatları'nda gümüş madalya elde etti.[145]
Hatikva Bölgesi'ni temsil edenBnei Yehuda adlı bir başka futbol takımı ise, ülkedeki en başarılı takımlar arasında belli bir bölgeyi temsil eden tek takımdır.Şimşon Tel Aviv veBeytar Tel Aviv de birinci ligde oynayan fakat sonraları buradan düşen takımlar olup 2010'da kurulmuşlardır. Yine birinci ligde oynayan kulüplerdenMaccabi Yafa, günümüzde dağılmış durumdadır. Dağılmış diğer spor kulüpleri arasında Maccabi HaTzefon Tel Aviv, Hapoel HaTzefon Tel Aviv ve sonradanMaccabi Ramat Gan ile birleşen Hakoah Tel Aviv yer almaktadır.
Bunun dışında, kentteki gecekondu mahallelerinde bölgesel ligler ve takımlar yer almaktadır. Bunlar arasında kentin güneyindekiLiga Alef'de kurulan Hapoel Kfar Şalem,Liga Bet'te kurulan Hapoel Ramat Yisrael, Beitar Ezra, Elitzur Yafa Tel Aviv, Gadna Tel Aviv veHapoel Kiryat Şalom yer almaktadır. YineHapoel Ussişkin adlı bir basketbol takımı da, Hapoel Tel Aviv adlı basketbol takımıyla çıkan anlaşmazlıklar sonucunda hayranlar tarafından kurulmuş olan bir takımdır.
Kenttekürek çekme kulüpleri de yer almaktadır. Tel Aviv Kürek Çekme Kulübü, 1935 yılındaYarkon Nehri'nde kurulmuş olup, ülkede günümüzde bu spor dalında öncü durumdadır.[147] Bunun dışında, Tel Aviv sahillerimatkot sporu için uygun ortam sağlamaktadır.[148]Tel Aviv Lightning adlı takım da, kenti uluslararası beyzbol karşılaşmalarında temsil etmektedir.[149] Tel Aviv'de ayrıca yıllık olarakyarı maraton düzenlenmektedir. Bunlardan 2008'de düzenleneni dünyanın dört bir yanından gelen 10.000 katılımcıyla gerçekleşti.[150] 2009 yılında kentin yüzüncü yılı şerefine,Tel Aviv Maratonu on dört yıldan sonra ilk defa yapıldı.[151]
Tel Aviv, üyeleri beşer yıllık arayla seçilen otuz bir üyeli bir il meclisi tarafından yönetilir.[152] İsrail vatandaşı olan, on sekiz yaşını geçen ve bir yıldan uzun süredir Tel Aviv'de yaşayan her insan Tel Aviv'deki seçimlerde oy verme hakkına sahiptir. Kent belediyesi sosyal hizmetler, toplumsal uygulamalar, altyapı, planlama, turizm ve diğer konulardan sorumludur.[153][154][155] Tel Aviv Belediye Binası,Rabin Meydanı'nda yer almaktadır. 1998 yılından beri kentin belediye başkanıRon Huldai'dir.[152] Huldai, 2008 yılındaki seçimde rakibiDov Henin'i geçerek tekrar başkan oldu.[156] Kentin tarihi boyunca en uzun süre başkanlık yapan ismi on dokuz yıl ileŞlomo Lahat, en kısa süre başkanlık yapan ismi ise iki yıl ileDavid Bloch'tur.
Kentteki nüfus dağılımı, çeşitli siyasi ayrışmalara neden olmaktadır. Özellikleİsrail İşçi Partisi kuzeyde güçlüyken,Likud gibi tek kanatlı dini partiler de güneyde güçlü durumdadır.[14] Bu denge, 2006 yılındaki seçimlerde merkezciKadima'nın oyların yüzde yirmi sekizini almasıyla bozuldu.[157][158]
Tel Aviv; birçok okul, kolej ve üniversiteye ev sahipliği yapmaktadır. 2006 yılı itibarıyla 51.359 çocuk Tel Aviv'de okullara gitmektedir. Bunlardan 8.977'si belediyenin anaokullarına, 23.573'ü ilkokula ve 18.809'u liseye gitmektedir.[90] İlk İbrani lisesi, 1905 yılında Herzliya İbrani Lisesi olarak Herzl Sokağı'nda kuruldu ve 1962 yılında yıkıldı. Kentteki öğrencilerin yüzde altmış dördü, üniversite sınavlarında başarı göstermektedir. Bu oran, ulusal orandan yüzde beş daha fazladır.[90] Kentteki 4.000 öğrenci, birinci sınıftadır. Bu oranın 2012 yılında 6.000'e ulaşması beklenmektedir.[92] Sonuç olarak kentte 2008-2009 döneminde yirmi adet ek anaokulu açıldı. Kuzey Tel Aviv'de ise bu çalışmalar hâlen sürmektedir.[92]
Tel Aviv'de yine birçok kolej vardır.[92]Herzliya Lisesi, 1909 yılında Yafa'dan Tel Aviv'e taşınan bir eğitim kurumudur. Bu okul hâlen açık olsa da, günümüzdeJabotinsky Sokağı'nda hizmet vermektedir.[159] Tel Aviv'deki diğer kayda değer okullar arasındaShevah Mofet,Ironi Alef ve Alliance yer almaktadır.
Tel Aviv'de yüksek öğretim adına en büyük kurum 1953 yılında kurulanTel Aviv Üniversitesi'dir. Tel Aviv Üniversitesi, özellikle İsrail'deki en büyük üniversite oluşuyla ve barındırdığı uluslararası düzeydefizik,bilgisayar,kimya vedil bilimi bölümleriyle bilinmektedir. Kurumun kampüsü,Ramat Aviv'de yer almaktadır.[160] Tel Aviv'de ayrıca birçok kolej de yer almaktadır.[90][161]
Tel Aviv'in doğu yakasından geçenAyalon Otobanı'ndan bir görünüm.
Tel Aviv, ulaşım konusunda önemli bir Orta Doğu merkezidir. Kentte birçok karayolu ağına bağlantı bulunmaktadır. Bu karayolu hatlarından en önemlisiAyalon Otobanı olup, kentin kuzeyinden girerek, doğu yakadakiAyalon Nehri boyunca uzanır ve güneyden şehri terkeder. Bu özelliğiyle otoban, Tel Aviv ve Ramat Gan'ı kabataslak ayırır. Ayalon'un güneyindeBen Gurion Uluslararası Havaalanı veKudüs'e uzanan1. Otoban yer alır. Kentin içindeki önemli caddeler ise, Kral George,Allenby,İbn Gabirol,Dizengoff adlı caddeler ileRothschild Bulvarı'dır. Bunun yanındaYafa'da da bir Kudüs Bulvarı yer alır. Namir Yolu, kenti İsrail'in başlıca kuzey-güney karayolu hattı olan2. Otoban'a bağlar. Yine Begin/Jabotinsky Caddesi de, Ramat Gan üzerinden doğuya doğru bir ulaşım ağı sağlar. Tel Aviv caddelerinde günde 500.000 araç yola çıkmaktadır. Bu da kimi trafik sıkışıklığı sorunlarını da beraberinde getirmektedir. 2007 yılındaki Sadan Raporu, Tel Aviv başta olmak üzere birçok büyük İsrail kenti için sıkışıklık cezası uygulamasını önerdi. Bu uygulamaLondra gibi dünyadaki bazı büyük kentlerde uygulanmaktadır. Bu plana göre, kente girecek tüm araçların belli bir ücret ödemesi düşünülmektedir.[164] Tel Aviv Belediyesi, yine bisiklet kullanımının arttırılması yönündeki çalışmalarını sürdürmektedir. Bunun için yüzün üzerinde bisiklet satın alma merkezi inşa eden belediye, 74 kilometre uzunluğunda bir bisiklet yolu açmayı planlamaktadır. 2009 yılı sonunda bisiklet yolu uzunluğunun 100 kilometrenin üzerine çıkarılması amaçlanmaktadır.[165]
Tel Aviv, Ayalon Otobanı boyunca uzanan dört adet demiryolu istasyonuna sahiptir. Kuzeyden güneye istasyonların adları sırasıyla Tel Aviv Üniversitesi, Tel Aviv Merkaz, Tel Aviv Haşalom (Azrieli Merkezi yanı) ve Tel Aviv Hahaganah (otobüs terminali yanı) şeklindedir. Her ay, bir milyondan fazla kişi; Tel Aviv üzerindeki demiryolu ağını kullanarak seyahat etmektedir.
Tel Aviv Otobüs Terminali kentin güney kısmında yer almaktadır. Ana otobüs ağı, dünyanın en büyük ikinci otobüs işletmecisi olanDan Otobüs Şirketi tarafından yönetilmekte olup, şehirlerarası otobüs ulaşımı sağlamaktadır.[166]
Tel Aviv'in yerel havaalanı olanSde Dov, kentin kuzeybatısında yer alır. Ancak kentin Ramat Aviv bölgesindeki sahil kısmında geniş bir alan işgal etmiş olmasından dolayı Sde Dov'un kapatılması gündemdedir.[167] Yakın gelecekte bu havaalanının, yerini ülkenin en büyük havaalanı olanBen Gurion Uluslararası Havaalanı'na devretmesi düşünülmektedir. Bu havaalanı da, kentin 15 kilometre güneydoğusunda yer alır. Yakın gelecekte kentte tek havaalanı kalacak olduğundan günümüzde bu havaalanının adıTel Aviv Uluslararası Havaalanı olarak bilinmektedir.
2008 yılının başlarında, kent belediyesi elektronik arabalar için pilot uygulama başlattı. Bu proje için en başta beş yükleme noktası inşa edildi. Bu sayının yakın gelecekte 150'nin üzerine çıkması amaçlanmaktadır. Bu proje sayesinde kentin dünyada atmosfere en az karbondioksit salan noktalarından biri olması planlanmaktadır.[168] Bu araçların pil dolum merkezlerinin kent girişlerine de inşa edilmesi düşünülmektedir.
İsrail'deki en büyük üç gazete şirketinin merkezi Tel Aviv'de yer almaktadır.[169] YineMaariv,Haaretz,Globes,HaTzofe veMakor Rishon gibi kurumların merkezi de Tel Aviv'dedir.[169]Iton Tel Aviv veZman Tel Aviv gibi yayınlar da Tel Aviv hakkında yerel bilgiler verirler.[169] Bunun dışında birçok radyo istasyonu merkezi de kentte yer alır.[170] İsrail'in üç büyük televizyon ağı olanKeshet,Reshet veChannel 10 adlı şirketlerin merkezleri de Tel Aviv'de kuruludur. Yine İsrail'in en büyük iki radyosu olan Galatz veGalgalatz adlı radyo istasyonları Yafa'da yer almaktadır.
^"Jaffa". Jewish Virtual Library. 23 Mart 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2008.
^Runciman, Steven (1951).A History of the Crusades, Volume I: The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 282, 308.ISBN978-0-14-013706-4.
^Runciman, Steven (1952).A History of the Crusades, Volume II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 191–92.ISBN978-0-140-13704-0.
^abcRunciman, Steven (1954).A History of the Crusades, Volume III: The Kingdom of Acre and the Later Crusades (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ss. 70–71, 186, 324.ISBN978-0-140-13705-7.
^Bridger, David (1906).The New Jewish Encyclopedia. Behrman House, Inc. s. 117. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:9 Temmuz 2009.
^"Tel Aviv Ethnic Breakdown". Israel Central Bureau of Statistics. 31 Aralık 2005. 23 Kasım 2015 tarihindekaynağından(Excel) arşivlendi. Erişim tarihi:7 Temmuz 2007. "Others" refers to non-Arab Christians and unclassified.
^Slater, Robert (2003).Great Jews in Sports. Jonathan David Company, Inc. s. 19. 21 Eylül 2011 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:15 Mart 2008.
^"Miasta partnerskie Warszawy".um.warszawa.pl (Lehçe). Biuro Promocji Miasta. 4 Mayıs 2005. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2008.
