Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Teksas

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Başlığın diğer anlamları içinTeksas (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Teksas
Teksas bayrağı
Bayrak
Teksas mührü
Mühür
ÜlkeAmerika Birleşik DevletleriAmerika Birleşik Devletleri
BaşkentAustin
En büyük şehirHouston
İdare
 • ValiGreg Abbott (R)
 • Vali vekiliDan Patrick (R)
 • Üst meclisTexas Senatosu
 • Alt meclisTexas Temsilciler Meclisi
 • SenatörlerJohn Cornyn (R)
Ted Cruz (R)
Yüzölçümü
 • Toplam695,662 km²
 • Kara
676,587 km² (261,231 mil²)
 • Su
19,075 km² (7,364 mil²)
Rakım520 m
En yüksek nokta2,667,4 m (8.751,3 ft)
En alçak nokta0 m (0 ft)
Nüfus
 (2020)[1]
 • Toplam30.503,301
 • Yoğunluk42,9/km²
Zaman dilimiUTC-06.00
 • Yaz (YSU)UTC-05.00
ISO 3166 koduUS-TX
Resmî site
texas.gov

Teksas (İngilizce:Texas),Amerika Birleşik Devletleri'ndeen kalabalık ikinci (Kaliforniya'dan sonra) veen geniş ikinci (Alaska'dan sonra) eyalettir. Coğrafi olarak ülkenin merkezi güneyinde yer alır.Dünya'da veAmerika Birleşik Devletleri ekonomisinde önemli bir yer tutar. Teksas güneydeMeksika'nınChihuahua,Coahuila,Nuevo León veTamaulipaseyaletleri ileuluslararası sınır; batıdaNew Mexico, kuzeydeOklahoma, kuzeydoğudaArkansas ve doğudaLouisianaeyaletleri ile sınır oluşturur. Teksas, 696.200 kilometrekare alana (268.820 milkare) ve sürekli artan 30 milyon (2023) nüfusa sahiptir.[2]

Houston Teksas'ın en büyük ABD'nindördüncü en büyük şehri,San Antonio ise eyaletin en büyük ikinci ve Birleşik Devletler'in en büyük yedinci şehri.Dallas-Fort Worth veGreater Houston sırasıyla en büyük dördüncü ve beşinciABD metropolitan bölgesi. Diğer büyük şehirlerEl Paso veeyalet başkentiAustin'dir. Teksas'a eskiden bağımsız bir cumhuriyet olduğunu belirtmesi ve Meksika'dan bağımsızlığın alınma mücadelesini hatırlatması amacıyla yalnız yıldız eyaleti anlamına gelen "Lone Star State" lakabı takılmıştır. "Yalnız Yıldız" bugün Teksas eyalet bayrağında ve Teksas eyalet mühründe bulunur.[3] Eyalet adı olan Teksas (Texas) adının kökeni,Caddo dilinde arkadaşlar anlamına gelen "Tejas" kelimesinde gelir.[4]

İklim

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kıyılarda vedoğuda sıcak ve nemli alttropikal, iç kesimlerde özelliklePanhandle'de kuru ve en düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık dereceleri arasında fark büyük olan kara iklimi egemendir.Yüz ölçümünün genişliği veiklimin çeşitliliği, topraklarının ancak %20 kadarının ekildiği halde çeşitli birtarımsal üretime olanak vermektedir.

Ekonomi

[değiştir |kaynağı değiştir]

Teksas dünyanın en zengin yerlerinden biridir. YalnızAmerika Birleşik Devletleri'nde değil bütün dünyada yeraltı ve yerüstü zenginlikleriyle önemli bir yer tutar. Ilımlı bir bölgede bulunan geniş topraklarında tarımın birçok türü, hayvancılık yapılır. Ayrıca dünyanın en zengin petrol yataklarının bir kısmı da buradadır. Yalnız petrol ele alındığında yıllık kazancı milyar dolarları bulur.Teksas petrol üretim patlaması ile başlayan üretim artışı sayesinde bugünAmerika Birleşik Devletleri'ninpetrol ihtiyacının %40 kadarı Teksas'tan sağlanır. TarımdaAmerika Birleşik Devletleri içinde liderdir. Hayvancılıkta da lider konumundadır. Texas ayda 982,4 milyon dolarlaAmerika Birleşik Devletleri'ndeKaliforniya'dan sonra en büyük ticareti gerçekleştirir.

Tarih

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana maddeler:Teksas Devrimi veTeksas-Kızılderili savaşları

Teksas'a ilk defa 1528'deİspanyol gemici Cabeza Da Vaca ile gelenler ayak basmıştır. O günden sonra sırasıylaFransa,İspanya,Meksika'nın eline geçti. 1836'da bağımsız bir cumhuriyet oldu. 1845'teAmerika Birleşik Devletleri'ne katıldı. O sıralarda Teksas'ta birkaç küçük şehir ve hayvan beslenen büyük çiftliklerden başka bir şey yoktu. Gerekhayvancılık, gerek tarım, gereksepetrol'ün bulunması 20. yüzyıl içinde Teksas'ın gelişmesinde en önemli etkenlerdi. Teksas eyaletinin diğer eyaletlere nazaran ayrıcalıklı olduğu söylenebilir. Halk oylaması sonucu gerekli çoğunluğa ulaştığı takdirde Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrılma hakkı vardır.

Siyaset

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana madde:Teksas'ta siyaset
[icon]
Bu alt başlığıngenişletilmesi gerekiyor.Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz.

Teksas'taki şehirler

[değiştir |kaynağı değiştir]
Teksas'taki Şehirler

Teksas'ta 254 şehir vardır. En önemli 7 şehriHouston,San Antonio,Dallas,Austin,Fort Worth,Lubbock veEl Paso'dur.Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük 20 şehri arasında buradaki birçok şehir bulunmaktadır.

Teksas'taki
şehirlerde
ABD'deki
şehirlerde
ŞehirNüfus
Yüzölçümü
Teksas'taki
Konumu
1.4.Houston2.016.582601,7Güneydoğu Teksas
2.7.San Antonio1.256.509412,1Güney Teksas
3.9.Dallas1.213.825385,0Kuzey Teksas
4.16.Austin690.252258,4Orta Teksas
5.19.Fort Worth624.067298,9Kuzey Teksas
6.21.El Paso598.590250,5Batı Teksas

Nüfus ve etnik yapı

[değiştir |kaynağı değiştir]
Daha fazla bilgi:Teksas Kızılderilileri

Teksas eyaletinin nüfusu 30,5 milyon kişidir. Halkın %83'ü beyazdır. Geri kalan (%17) ise siyahidir.Etnik köken olarak;

Meksikalı (%25,3),Alman (%10,9),Afrikalı ve yerliler (%10,5),İngilizler (%7,2) veİskoçlar ileİrlandalılar (%7,2) ve geri kalanlar oluşturur.

Dil

[değiştir |kaynağı değiştir]

Teksas'ta en çok konuşulan dilİngilizcedir.İngilizceden sonraİspanyolca konuşulur veİspanyolcayıFransızca izler.Türkçe,Almanca,Lehçe,Çekçe,Korece,Vietnamca,Ermenice veUrduca konuşan küçük gruplar vardır. AyrıcaAmerikan yerlileri kendilerine özgü bazı diller konuşurlar.

Eğitim

[değiştir |kaynağı değiştir]
Rice Üniversitesi
Houston
San Antonio
Austin

Teksas'ta yüksek kalitede eğitim veren birçok üniversite ve kolej vardır.

College Station'daki Teksas A&M Üniversitesi, Austin'deki Texas Üniversitesi,Houston Üniversitesi, Lubbock'taki Teksas Tech Üniversitesi,Dallas'taki UTD (UT Dallas) Üniversitesi gibi uluslararası üniversitelerle birlikte daha küçük dereceli üniversiteler de vardır örneğin; Denton'daki Kuzey Texas Üniversitesi, Houstan'daki Rice Üniversitesi, San Antonio'daki Trinity Üniversitesi gibi 100'ün üzerinde üniversite bulunur.

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Bureau, US Census (26 Nisan 2021)."2020 Census Apportionment Results".The United States Census Bureau. 26 Nisan 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:27 Nisan 2021. 
  2. ^"U.S. Census Bureau Announces 2010 Census Population Counts – Apportionment Counts Delivered to President".Press Release. U.S. Census Bureau. 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2011. 
  3. ^"Introduction to Texas". Netstate.com. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:11 Nisan 2010. 
  4. ^Texas from Sea to Shining Seahttp://books.google.co.in/books/about/Texas.html?id=PUemv3wa0O8C&redir_esc=y 14 Aralık 2013 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
Teksas eyaleti
Konular
Sosyal
Bölgeler
Metropol şehirler
Countyler
Eyaletler
Federal bölge
Ada bölgeleri
Küçük dış adalar
ÖncedenAmerika Konfedere Devletleri'ne bağlı eyaletler
Konfedere Bayrağı
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Teksas&oldid=35100324" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp