Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Tatarca

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde İdil Tatarcası hakkındadır.Kırım Tatarcası veSibirya Tatarcası ile karıştırılmamalıdır.
Tatarca
İdil Tatarcası
татарча, tatarça, tatar tele, تاتارچه، تاتار‌ تلی
BölgeDoğu Avrupa
Etnisiteİdil Tatarları
Konuşan sayısı6,5 milyon  (2015)[1]
Dil ailesi
Diyalektler
Nagaybek
Yazı sistemiTatar alfabeleri (Kiril,Latin,Arap)
Resmî durumu
Resmî dil Tataristan (Rusya)
Tanınmış azınlık dili Çin
 Polonya
Dil kodları
ISO 639-1tt
ISO 639-2tat
ISO 639-3tat
TatarcaUNESCO'nunTehlike Altındaki Dünya Dilleri Atlası'nda 'Savunmasız' olarak belirtilmiştir.
[3]
Vikisözlük'teKategori:Tatarca sözcükler ile ilgili tanım bulabilirsiniz.

Tatarca veyaİdil Tatarcası (Tatarca:татар теле veyaтатарча),Türk dillerininKıpçak grubuna bağlı bir dildir. Aynı aileden bir lehçe olanKırım Tatarcasından ayırmak için “Kazan Tatarcası” olarak da adlandırılır. Çoğunluğu, Rusya Federasyonu içindekiTataristan'da yaşayanTatarlar tarafından konuşulur.Tataristan Cumhuriyeti'ninRusça ile birlikte iki resmî dilinden biridir.

Lehçeleri

[değiştir |kaynağı değiştir]

Tatarcanın iki ana lehçesi vardır:

  • Merkezi Tatarca (Kazan)
  • Batı Tatarcası (Mişer)

Bu lehçelerin hepsinin alt bölümleri de vardır. Tatar dilinin ve lehçelerinin incelenmesine önemli katkılar, modern Tatar lehçebilim okulunun kurucusu olarak kabul edilen bir bilim insanı olanGabdulhay Ahatov tarafından yapılmıştır. Yukarıdaki ikisinden önemli ölçüde farklı olan Sibirya Tatarlarının konuşma deyimleri, bazıları tarafından genellikle Tatarcanın üçüncü lehçe grubu olarak kabul edilirken, diğerleri tarafından kendi başına bağımsız bir dil olarak kabul edilir.

Örnek

[değiştir |kaynağı değiştir]
  • Äye – He/evet
  • Yuq – Yok/hayır
  • İsänme(sez)/sawmı(sız) – Merhaba/esen misiniz
  • Sälâm – Selam
  • Saw bul(ığız)/xuş(ığız) – Güle güle
  • Zínhar öçen – Lütfen
  • Räxmät – Teşekkür ederim/sağ olun
  • Ğafu it(egez) – Affedersiniz
  • Min – Ben
  • Sin – Sen
  • Ul – O
  • Bez – Biz
  • Sez – Siz
  • Alar – Onlar
  • Millät – Millet
  • İngiliz(çä) – İngilizce

Sesler

[değiştir |kaynağı değiştir]

Sesli harfler kullanılan alfabeye göre değişir.

Tatarca ve Türkiye Türkçesi Şahıs Zamirleri ve Olumsuzları

Şahıs ZamirleriKazan TatarcasıTürkiye Türkçesi
min / benuquçımın

uquçı tügelmen

uquçı idem

uquçı tügel idem

öğrenciyim

öğrenci değilim

öğrenciydim

öğrenci değildim

sin / senuquçısıñ

uquçı tügelseñ

uquçı ideñ

uquçı tügel ideñ

öğrencisin öğrenciydinöğrenci değilsin

öğrenci değildin

ul / ouquçı

uquçı ide

uquçı tügel

uquçı tügel ide

öğrenci(dir)

öğrenciydi

öğrenci değil(dir)

öğrenci değildi

bez / bizuquçıbız

uquçı idek

uquçı tügelbez

uquçı tügel idek

öğrenciyiz

öğrenciydik

öğrenci değiliz

öğrenci değildik

sez / sizuquçısız

uquçı idegez

uquçı tügelsez

uquçı tügel idegez

öğrencisiniz

öğrenciydiniz

öğrenci değilsiniz

öğrenci değildiniz

alar / onlaruquçılar

uquçı idelär

uquçı tügellär

uquçı tügel idelär

öğrenci(dirler)

öğrenciydi(ler)

öğrenci değil(dirler)

öğrenci değildi(ler)

Kazan Tatarcası ve Kırım Tatarcası

[değiştir |kaynağı değiştir]
Tatarca ve Kırımca (2022).

Kazan Tatarcası ve Kırım Tatarcası iki farklı dildir, ancak her ikisi deKıpçak dillerine aittir.[4]

Resimler

[değiştir |kaynağı değiştir]
  • Tataristan'da üzerinde Tatarca "Tundırma" (түндырма) yazılı satış kabini
    Tataristan'da üzerinde Tatarca "Tundırma" (түндырма) yazılı satış kabini

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"Arşivlenmiş kopya". 4 Mayıs 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2015. 
  2. ^"Uzbek | Ethnologue Free".Ethnologue (Free All) (İngilizce). 9 Mart 2023 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024. 
  3. ^"Tatar in Russian Federation | UNESCO WAL". 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024. 
  4. ^"Tatar language". 6 Eylül 2015 tarihindekaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
ÇağdaşTürk dilleri
Ön diller
Ogur
Şaz
Türkçesi
Karluk
Kıpçak
Oğuz
Argu3
Sibirya
Notlar:1İki farklı dilin karışımı ile oluşmuş melez diller.2 Yazı dili olmayan diller.3Sınıflandırılması tartışmalı diller.
Resmi (ulusal)
Resmi (bölgesel)
Bölge seviyesinde
İl seviyesinde
Çin Dilleri
Bölge veya il seviyesinde resmiyeti
olmayan diğer azınlık dilleri
Kreol/karma diller
İşaret dilleri
Nesli tükenmiş diller
  • GX = Guangksi
  • HK = Hong Kong
  • MC = Makao
  • NM = İç Moğolistan
  • XJ = Sincan
  • XZ = Tibet
Rusya Federasyonu resmî dili
Rusya federal birimlerindeki resmî diller
Resmî fonksyonu olan diller
Alfabeler
1 Rusya'da Kiril alfabesi resmi olarak desteklenmektedir.2 Kiril olmayan diğer alfabeler için ayrı federal yasalar gereklidir.
Taslak simgesiDil ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiAltay dilleri ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Taslak simgesiTürk dilleri ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tatarca&oldid=35113244" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp