Bu, bu sayfanın kontrol edilmiş bir sürümüdür
| Doğruluk | Görüldü |
Tambov Ayaklanması veyaAntonovşina, 1920-21 yıllarındaRus İç Savaşı sürerkenBolşeviklere karşı yapılan köylü ayaklanması. AyaklanmaMoskova'nın 450 km güneydoğusundakiTambov veVoronejoblastlarında çıkmıştır. Ayaklanmanın lideri konumundaki kişiRus İmparatorluğu Çarlık Ordusunda subay olan veAziz George Nişanına sahip P.M. Tokmakov'dur. Sovyet tarihçiler ayaklanmayı yanlış olarak SR partisi üyesiAleksandr Antonov'a bağlayarak Antonov İsyanı veya Antonovşina olarak adlandıracaklardır. Antonov ayaklanmanın liderlerinden ise de onunla beraber mücadele eden diğer liderler de mevcuttu.[1]
İç savaş döneminde Bolşeviklerin sanayi şehirlerinin veKızıl Ordu askerlerinin aç kalmasını engellemek üzere baş vurduğu veSavaş Komünizmi uygulamaları arasında yer alan buğday zoralımı (prodrazvyorstka) ayaklanmanın esas çıkış sebebidir. 1920 yılında her bölgenin vermesi gereken buğday miktarı 18 milyonpuddan[a] 27 milyona çıkartılır. Köylüler zaten kendi kullanımları dışında kalan buğdaya el konacağını bildikleri için üretim miktarını düşürmüşlerdi. Bolşeviklerin koydukları devlet kotasını doldurmak ise açlıktan ölmekle aynı anlama gelmekteydi.
Uygulamaya karşı ilk direniş 19 Ağustos 1920 günü küçük bir köy olan Khitrovo'da yaşanır. Burada Kızıl Ordu birlikleri tarafından yapılan buğday zoralımı sırasında yapılan yağmaya karşı direniş başlar. Köylülerin kurdukları ordunun adı Mavi Ordu'dur[b] Ayaklanma diğer köylü ayaklanmalarının tersine siyasi bir örgüt olan Çalışan Köylüler Birliği (Soyuz Trudovogo Krestyanstva) isimli örgüt tarafından idare edilir. Tambov'daki ayaklanmanın ardından Sovyet iktidarının devrildiği ilan edilir ve Sovyet iktidarını tanımadığı için Bolşevikler tarafından kapatılan Kurucu Meclis'in yeniden açılması ve tüm toprakların halka dağıtılması talep edilir.
Aleksandr Antonov,Sol SR üyesi bir devrimcidir. 1917 yılında Bolşeviklerle ittifak yapan grubunun hattını izlemiş ancak 1918 yılında kırda yapılan buğday zoralımlarını görünce Bolşeviklere cephe almıştır. Tambov bölgesinde köylüler arasında başlattığı örgütlenmeyle neredeyse bir halk kahramanı olmuştur.
Ekim 1920'ye gelindiğinde Bolşevik karşıtı köylü ordusu 50 bin sayısına ulaşır. Bu rakamaKızıl Ordudan kaçıp köylülere katılanlar da dahildir. Köylü ordusu oldukça başarılı olacak, hatta Tambov bölgesindekiÇeka'ya kadar sızacaktır. Ocak 1921'de köylü ayaklanmalarıSamara,Saratov,Tsaritsyn,Astrahan'a kadar yayılır. Bu dönemde köylü ordusunun toplamı 70 bini bulacak ve Kızıl Ordu saldırılarına karşı koyar duruma gelecektir.
Mayıs 1921'e gelindiğinde Tambov bağımsızlığını ilan eder. Karay-Saltyki köyünden yapılan toplantıda Tambov Cumhuriyetinin devlet başkanı olarak Shendiapin seçilir. Durumun ciddiyetini gören Bolşevik Merkez Komitesi Tambov eyaletindeki köylü ayaklanmasının bastırılması için olağanüstü toplanarak kararlar alır.Sovyet-Polonya Savaşı sona erdiği veBeyaz Ordu komutanlarındanPyotr Vrangel'n ayaklanması bastırıldığı içinKızıl Ordu artık tüm kuvvetiyle bölgeye yoğunlaşır. 100 bin asker ve özelÇeka birlikleri bölgeye gönderilir. Topçu birlikleri ve zırhlı trenler saldırılarda kullanılır. Kızıl Ordu,Mihail Tuhaçevski veVladimir Antonov-Ovseyenko önderliğinde saldırır. Köylü ordusu yenilecek[c] ve bölgedeki köylü nüfusu enterne edilecektir. Ayaklanma 2 yılı içinde artık tamamen bastırılmıştır. Antonov 1922 yılında öldürülecektir. Ayaklanma ve ardından toplama kamplarında toplam 240 bin kişinin öldüğü tahmin edilmektedir[2]
Tambov Ayaklanması, Bolşeviklerin buğday zoralımı başta olmak üzeresavaş komünizmi uygulamalarının kaldırılmasının başta gelen sebeplerindendir. 1921 yılı başlarında patlak verenKronstadt Ayaklanmasından sonra toplanan10. Parti KongresiNEP politikalarının uygulanmaya başlanmasına karar verecektir.
