Tıbbi terminoloji, tüm bileşenleri, süreçleri, onu etkileyen koşullar ve üzerinde uygulanan prosedürler dahil olmak üzereinsan vücudunu tam olarak tanımlamak için kullanılan birdildir. Tıbbi terminolojitıp alanında kullanılır.
Tıbbi terminoloji oldukça düzenli birmorfolojiye sahiptir, aynıön ekler veson ekler farklıköklere anlam katmak için kullanılır.[1] Bir terimin kökü genellikle birorgan,doku veyadurumu ifade eder. Örneğin,hipertansiyon olarak bilinen hastalıkta "hiper-" ön eki "yüksek" veya "aşırı" anlamına gelir ve "tansiyon" kök kelimesibasıncı ifade eder, bu nedenle "hipertansiyon" kelimesi anormal derecede yüksekkan basıncını ifade eder.[2] Kökler, ön ekler ve son ekler genellikleGrekçe veyaLatinceden türetilmiştir ve genellikleİngilizce[3] veTürkçe varyantlarından oldukça farklıdır. Bu düzenli morfoloji, makul sayıdamorfem öğrenildikten sonra, bu morfemlerden bir araya getirilen çok kesin terimlerin anlaşılmasının kolaylaştığı anlamına gelir. Tıp dilinin çoğuanatomik terminolojidir ve vücudun çeşitli bölümlerinin isimleriyle ilgilidir.
Birkelime kökünü oluştururken ya da anlarken, terimlerin ve kaynak dilin temel bir kavrayışına ihtiyaç vardır. Kelimelerin kökeni üzerine yapılan çalışmalaraetimoloji denir. Örneğin,böbreklerin bir durumunu belirtmek için bir kelime oluşturulacaksa, iki ana kök vardır - biri Grekçeden (νεφρόςnephr(os)) ve diğeri Latinceden (ren(es)).Renal yetmezlik böbreklerin bir durumu olabilir venefrit de böbreklerin bir durumu veyailtihabıdır. Son ek -it iltihap anlamına gelir ve kelimenin tamamı böbreğin iltihaplanması anlamını taşır. Bu terimleri kullanmaya devam etmek için, örnek amacıyla başka kombinasyonlar da sunulacaktır:Supra-renal terimi, "yukarıda" anlamına gelensupra- ön eki ile böbrek anlamına gelen kelime kökünün birleşiminden oluşur ve kelimenin tamamı "böbreklerin üzerinde yer alan" anlamına gelir. "Nefrolog" kelimesi böbrek kökü ile -olog son ekinin birleşiminden oluşmakta ve "böbrekleri inceleyen kişi" anlamına gelmektedir.
Çoğulların oluşturulması genellikle kaynak dildeki uygun çoğul biçiminin oluşturulma kuralları kullanılarak yapılmalıdır. Grekçe ve Latince, kelime kökünün çoğul halini oluştururken uygulanacak farklı kurallara sahiptir. Genellikle bu tür ayrıntılar birtıp sözlüğü kullanılarak bulunabilir.
Tıbbi terminolojide genellikleLatince veGrekçedekiön ekler veson ekler kullanılarak oluşturulan kelimeler kullanılır. Tıpta bu sözcüklerin anlamları ve etimolojileri köken dilleri tarafından belirlenir. Başta Grekçe olmak üzere Latincede de ön ekler ve son ekler düşürülebilir -o-'ya sahiptir. Tıbbi kökler genellikle dile göre birlikte kullanılır: Grekçe ön ekler Grekçe son eklerle ve Latince ön ekler Latince son eklerle kullanılır. Teknik olarak melez kelimeler oluşturmak kabul edilebilir olsa da farklı dil köklerinin karıştırılmaması şiddetle tercih edilir. Dil köklerini karıştıran iyi kabul görmüş tıbbi kelimelere örnek olarakneonatoloji vekuadripleji verilebilir.
Ön ekler normalde bir kelime köküne eklenmek için daha fazla değişiklik gerektirmez, çünkü ön ek normalde bir sesli harfle biter, ancak bazı durumlarda hafifçe asimile olabilirler ve birin-im- veyasyn-sym- olarak değişebilir.
Son ekler, koşul, hastalık süreci veya prosedür gibi anlamlar eklemek için bir kelime kökünün sonuna eklenir.
Tıbbi terminoloji oluşturma sürecinde belirlidil kuralları geçerlidir. Bu kurallardilbilim adı verilen dil mekaniğinin bir parçasıdır. Kelime kökü, bir son ek uygulanırken kelimenin sesine yumuşatıcı bir eylem eklemek için terimi takip eden bir sesli harf içerecek şekilde geliştirilir. Sonuç, birleştirme formu olarak adlandırılan bir sesli harf eklenmiş (kelime kökü + sesli harf) yeni bir terimin oluşumudur. İngilizcede, birleştirme formunun oluşumunda kullanılan en yaygın sesli harf, kelime köküne eklenen -o- harfidir. Örneğin, mide ve bağırsaklarda bir iltihaplanma varsa, bu gastro- veenter- artı -it,gastroenterit olarak yazılır.
Son ekler ya (1) birleştirme formuna ihtiyaç duyan ya da (2) sesli harfle başladıkları için birleştirme formuna ihtiyaç duymayan olarak sınıflandırılır.
