Sumō (Japonca: 相樸 veya 大相撲Ōzumō),Japonya'da çok eski tarihe dayanan ve birçok âdete ve töreye dayanan geleneksel birgüreş türüdür.[1][2] Japoncadakisumō,sumafu sözcüğünden gelmektedir ve bu "kendini savunmak" anlamına gelir.[3] Bir Sumo güreşcisinesumōtori' veya "rikişi" denir.
Güreşenlerin hedefi rakibin, yarışma alanı olan kum havuzundan ya da bir saman-halatı ile işaretlenmiş halkadan dışarıya çıkmasını ya da dengesini bozup yere düşmesini sağlamaktır. Güreşçiler yere ayak tabanı dışında herhangi bir yerleriyle dokunduklarında maçı kaybetmiş sayılırlar. Sumo'da rakibini dışarı iterek çıkarmanın adı oshidashi'dir. Güç kullanarak dışarı atmak ise (havaya kaldırmak vs.) yorikiri'dir.
Ayrıca bu karşılaşmaların aralarında dinsel ve geleneksel görevler yerine getirilir. Sumo'da turnuvalar 15 gün sürer ve bu 15 günün her birinde sumo güreşçileri birer maç yapar. 15 gün sonunda en çok galibiyeti olan turnuvayı kazanır. Galibiyeti eşit olan güreşçiler arasında playoff düzenlenir. Turnuvalar genellikle 15.000 kişilik salonlarda yapılır ve çoğunlukla tamamen doludur.
Karşılaşmalardan önce seremoni sırasında sumocular sahaya tuz serperler, bunun amacı hem kötü ruhlardan arınmak hem de sahayı kayganlaştırmaktır. Bunun haricinde bilinen sumo hareketini (önce sol sonra sağ bacağı yukarı kaldırıp yere vurmak ki bu güç ve esneklik gösterisidir) yaptıktan sonra rakibiyle göz göze gelerek üstünlük sağlamaya çalışır. Bir karşılaşma genelde sadece birkaç saniye sürer.
Turnuvalarda her günün sonunda özel sumo ritüeli yapılır. Bu ritüelde elinde geleneksel bir sopa bulunan yetenekli bir genç bir şarkı ve davullar eşliğinde ritmsel bir şekilde sopayı çevirmeye başlar ve bu da bitişin habercisidir. Her turnuvada yüzlerce karşılaşma yapılmaktadır.
Sumo'da ki rütbelerden en önemlisi yokozuna (büyük şampiyon) ve ozeki (şampiyon)'dir. Turnuvalar zarfında bu kategorilerdeki sumocular oldukça yoğun ilgi görürler.
2008'den 2016'ya kadar, bir dizi yüksek profilli tartışma ve skandal sumo dünyasını sarsmış, itibarını ve bilet satışlarını etkilemiştir.[4] Bu gerilemeye rağmen, sumonun popülaritesi ve genel katılımı, birkaç yıldır ilk kez birden fazla yokozuna (veya büyük şampiyon) olması ve diğer yüksek profilli güreşçilerin halkın dikkatini çekmesi nedeniyle toparlanmıştır.[5]
