 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Sodyum kromat | |
Diğer adlar Kromik asit, (Na2CrO4), disodium tuzu Krom disodyum oksit Rakromat | |
| Tanımlayıcılar | |
3D model (JSmol) | |
| ChEBI | |
| ChemSpider | |
| ECHA InfoCard | 100.028.990 |
| EC Numarası |
|
| RTECS numarası |
|
| UNII | |
| UN numarası | 3288 |
| |
| |
| Özellikler | |
| Molekül formülü | Na2CrO4 |
| Molekül kütlesi | 161,97 g/mol |
| Görünüm | sarı kristaller |
| Koku | kokusuz |
| Yoğunluk | 2,698 g/cm3 |
| Erime noktası | 792 °C (1.458 °F; 1.065 K) (susuz) 20 °C (dekahidrat) |
| Çözünürlük (su içinde) | 31,8 g/100 mL (0 °C) 84,5 g/100 mL (25 °C) 126,7 g/100 mL (100 °C) |
| Çözünürlük | etanolde hafifçe çözünür |
| Çözünürlük (metanol içinde) | 0,344 g/100 mL (25 °C) |
| +55.0·10−6 cm3/mol | |
| Yapı | |
| ortorombik ( 413 °C’nin üstünde hekzagonal) | |
| Termokimya | |
Isı sığası(C) | 142,1 J/mol K |
Standart molarentropi(S⦵298) | 174,5 J/mol K |
Standart formasyonentalpisi(ΔfH⦵298) | −1329 kJ/mol |
Gibbs serbest enerjisi(ΔfG⦵) | -1232 kJ/mol |
| Tehlikeler | |
| İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH): | |
| Anatehlikeler | Zehirli |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |      |
| İşaret sözcüğü | Tehlike |
| R-ibareleri | R45,R46,R60,R61,R21,R25,R26,R34,R42/43,R48/23,R50/53 |
| G-ibareleri | S53,S45,S60,S61 |
| Tehlike ifadeleri | H301,H312,H314,H317,H330,H334,H340,H350,H360,H372,H410 |
| Önlem ifadeleri | P201,P202,P260,P261,P264,P270,P271,P272,P273,P280,P281,P284,P285,P301+P310,P301+P330+P331,P302+P352,P303+P361+P353,P304+P340,P304+P341,P305+P351+P338,P308+P313,P310,P312,P314,P320,P321,P322,P330,P333+P313,P342+P311,P363,P391,P403+P233,P405,P501 |
| NFPA 704 (yangın karosu) | |
| Parlama noktası | Yanıcı değil |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LD50 (medyan doz) | 136 mg/kg (oral, sıçan) |
| AB sınıflandırması | Carc. Cat. 2 Muta. Cat. 2 Repr. Cat. 2 Çok zehirli (T+) Zararlı (Xn) Aşındırıcı (C) Çevre için tehlikeli (N) |
| Güvenlik bilgi formu (SDS) | ICSC 1370 |
| Benzeyen bileşikler | |
Diğeranyonlar | Sodyum bikromat Sodyum molibdat Sodyum tungstat |
Diğerkatyonlar | Potasyum kromat Kalsiyum kromat Baryum kromat |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri,Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
| Bilgi kutusu kaynakları | |
Sodyum kromat Na2CrO4 formülüne sahip birinorganik bileşiktir. Tetra-, hekza- ve dekahidratlar oluşturabilen sarı higroskopik bir katı olarak bulunur. Cevherlerinden krom özütlemesinde bir ara maddedir.
Krom cevherlerinin sodyum karbonat ve hava ile kavrulmasıyla geniş bir ölçekte elde edilir :
Bu işlem, demir oksitleri geride bırakarak kromu su ile ekstrakte edilebilir bir forma dönüştürür. Tipik olarak, oksijen kullanımını artırmak ve silisyum ve alüminyum safsızlıklarını çözünmez bir formda tutmak için karışımakalsiyum karbonat katılır. İşlem sıcaklığı tipik olarak 1100 °C civarındadır.[1] Laboratuvar ve küçük ölçekli kromit cevheri hazırlanması için, düşük sıcaklıklarda reaksiyona giren sodyum hidroksit ve sodyum nitrat kullanılabilir (benzer potasyum kromat sisteminde bile 350 °C).[2] Oluşumundan sonra, kromat tuzu çoğu krom bileşiğine ve maddesine, öncül madde olansodyum bikromata dönüştürülür.[3]Krom(III) oksit endüstride çoğunlukla sodyum bikromatınkükürtle indirgenmesiyle elde edilir.
Sodyum kromat, asidik ortamda portakal sarısı rengindekisodyum bikromata dönüşür:
Daha fazla asitleştirmekrom trioksiti verir:
Cevherlerinden krom üretiminde baş rolünün yanı sıra, sodyum kromat petrol endüstrisinde bir korozyon önleyici olarak kullanılır.[3] Aynı zamanda tekstil endüstrisinde boyama yardımcı maddesisir.[3]Alyuvar hacminin belirlenmesinde tanısal bir ilaçtır.[4]
Organik kimyada, sodyum kromat, birincil alkollerikarboksilik asitlere ve ikincil alkolleriketonlara dönüştüren bir oksitleyici madde olarak kullanılır.[5]
DiğerCr(VI) bileşiklerinde olduğu gibi, sodyum kromatkanserojen bir maddedir.[6] Bileşik ayrıcaaşındırıcıdır ve maruziyet ciddi göz hasarı veya körlüğe neden olabilir.[7] İnsan maruziyeti ayrıca doğurganlığı, kalıtsal genetik hasarı ve doğmamış çocuklara verilen zararı da kapsar.
İnsanlarda krom (VI) bileşiklerinin kanserojenliği için `` yeterli kanıt vardır. Krom (VI) bileşikleri akciğer kanserine neden olur. Ayrıca Krom (VI) bileşiklerine maruz kalma ile burun ve burun sinüsleri kanseri arasında pozitif ilişkiler gözlenmiştir. Deney hayvanlarında krom (VI) bileşiklerinin karsinojenisitesi için `` yeterli kanıt vardır. Krom (VI) bileşikleri insanlar için kanserojendir (Grup 1).
