Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Sarı cüce

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Güneş, en çok bilinen G-tipi anakol yıldızıdır.
Güneş, G2 tipinden bir sarı cücedir.

Sarı cüce yıldız veyaG-tipi anakol yıldızı,yıldız sınıfı G veaydınlatma gücü V olananakol yıldızlarıdır. Bu tür yıldızlar 0,8Güneş kütlesi ile 1,2 Güneş kütlesi arasında kalanyıldızlar olarak tanımlanır ve ortalama sıcaklıkları 5.300-6.000°K arasındadır.[1] Ömürlerinin sonuna doğrukırmızı dev halini alırlar, ardından isebeyaz cüce olarak ölürler.Güneş, G-tipi anakol yıldızları arasında en çok bilinenidir. Güneş her saniyede bir yaklaşık 600 milyon tonhidrojenihelyuma dönüştürerekfüzyon nükleer enerjisi üretmektedir.[2] Bilinen diğer G-tipi yıldızlarAlpha Centauri A,Tau Ceti ve51 Pegasi'dir.[3][4][5]

Özellikleri

[değiştir |kaynağı değiştir]

Hidrojenihelyuma dönüştüren çekirdeğinde helyum birikmeye başlar. Helyum çekirdeği, üzerindeki maddeyi daha fazla çekmeye başlar. Helyum çekirdeğin etrafındaki hidrojen kabuğu her zaman olduğundan daha fazla sıkışır ve ısınır, bu yüksekısınma hidrojenin olduğundan daha yüksek şiddette füzyon tepkimesi yapmasına ve dolayısıyla daha çok enerjinin, ısının açığa çıkmasına sebep olur. Kabuktaki çekirdeğin sıkıştırmasından dolayı gerçekleşen bu tepki çok kısa bir sürede olur. Yıldız bir anda çok fazla ısınır ve genişler. Parlaklığı 1.000 ile 100.000 kat arası artar.

Çekirdeğin etrafındaki kabuğun ani tepkimelerle şişirdiği yıldızkırmızı dev formunun ilk aşamasına ulaşmıştır. Hidrojen kabuğunun şişirmesinden dolayı geldiği bu hali yaklaşık bir milyar yıl sürer.

Kırmızı devin helyum çekirdeğinin etrafındaki hidrojen kabuğu çok yüksek şiddette tepkime verdiği için çekirdek gittikçe ısınır. Madde birikmesi olduğu için kabuk daha da sıkıştıracaktır, dolayısıyla çekirdek helyum füzyonu yapacak ısıya ulaşır. Şimdiye kadarki süreçte sadece hidrojen helyuma dönüşüyordu, fakat bu aşamadan sonra helyum karbona dönüşecek ve yıldız daha çok enerji kazanmış olacak. Çekirdekte helyum füzyonu oldukça yıldız daha da şişmeye başlar. Bu durum 100 milyon yıl kadar sürer ve artık çekirdekte karbon vardır, onun etrafında helyum kabuğu, üstlerde ise hidrojen. Karbon çekirdeğinin etrafındaki helyum kabuğu da tıpkı daha önceki hidrojen kabuğu gibi füzyon yapmaya başlar ve kırmızı dev en parlak anına ulaşır. Bu süre 1 milyon yıl kadar sürer. Orta yıldızlar karbon füzyonu başlatamazlar ve helyumlar karbona dönüşünce ölürler.

Öldüklerinde çekirdek beyaz cüce olarak kalır, çoğunlukla elektron dejenere maddeden ve karbondan oluşmuştur. Beyaz cüceler uzaydaki dünya boyutlarında elmaslardır. Çekirdeğin dışındaki gaz ise dağılarak bulutsu halini alır. 1,4 Güneş kütlesinden küçük kütleye sahiptirler. BunaChandrasekhar limiti denir.Evrendeki yıldızların %90’ı bu sona sahip olacak, Güneş de dahil. Dünya’nınatmosferinin dağılmasına vesuyunbuharlaşmasına sebep olacak.

Yıldızların Ölümü
Yıldız Kütlesi YarıçapYoğunlukSon Ürün
Myıldız< 0,08 Mgüneş10-103 gr/cm3Kahverengi cüce
0,08 Mgüneş< Myıldız< 1,44 Mgüneş7000 km106 gr/cm3Beyaz cüce, soğuduktan sonrakara cüce
~1,35 Mgüneş< Myıldız<~2,1 Mgüneş10-20 km8x1013-2x1015 gr/cm3Nötron yıldızı
Myıldız> ~3 Mgüneş4 km>1016 gr/cm3Kara delik


Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Empirical bolometric corrections for the main-sequence 17 Temmuz 2019 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., G. M. H. J. Habets and J. R. W. Heintze,Astronomy and Astrophysics Supplement46 (Kasım 1981), pp. 193–237.
  2. ^Why does the Sun shine? 9 Eylül 2006 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. Barbara Ryden, Astronomy 162, Ohio State University.
  3. ^Alpha Centauri A 28 Nisan 2019 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., SIMBAD query result. 14 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir.
  4. ^Tau Ceti 28 Nisan 2019 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., SIMBAD query result. 14 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir.
  5. ^51 Pegasi 28 Nisan 2019 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi., SIMBAD query result. 14 Nisan 2016 tarihinde erişilmiştir.
Oluşum
Evrim
Sınıflandırma
Kalıntılar
Varsayımsal
Nükleosentez
Yapı
Özellikler
Yıldız sistemleri
Dünya merkezli
gözlemler
Listeler
İlgili
Taslak simgesiYıldız ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarı_cüce&oldid=33812290" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp