Santur, (farklı deyişlerle santur, santour, santoor) (Arapçada: سنطور) (Farsçada: سنتور), Irak, İran ve Hindistan kökenli birçalgıdır.
Yamuk şeklinde genellikle ceviz ve benzeri egzotik ağaçlardan yapılan bir kutu şeklinde olan klasik bir santur, 72 ila 160 telden oluşur. Bu teller üzerine, yine ahşaptan yapılan küçük mızraplar (zahme) ile vurma yoluyla çalınmaktadır. Bu şekil hemtelli çalgı hem devurmali çalgı niteliği taşıyan muzik aletlerinekordofon adı da verilmektedir. BirKitara türü olan enstrüman, biçimsel olarakkanuna benzer.
Yaklaşık 3500 yıllık bir geçmişi olan santur, kimilerine göre Tevrat'ta bahsedilen “Psanterin” sözünden gelmedir.[1] İbranilerde, Mısır, Avrupa ve İran'da küçük değişimler göstererek kullanılmış.
Türkiye'de ise 19 ve 20. yüzyıl başlarında kullanılan santur,Santurî Ethem Bey (Ethem Efendi, 1855-1926) ve Ziya Santur (1862-1952) tarafından icra edildi.
Amerika'da (Hammered Dulcimer), Çin'de (Yangtjin),İsviçre, Almanya ve Avusturya'da (Hackbrett), Fransa'da (Tympanon), Macaristan'da (Cimbalom), İrlanda'da (Tiompan), Yunanistan'da (Santuri), Türkiye ve İran'da (Santur), Romanya'da (Timbal) ve Hindistan'da (Santoor) gibi farklı adlar altında ve değişik formlarda (iki telli, dört telli, 12 perde, 19 perde vb.) kullanılmış ve kullanılmaktadır.[2]
Santur hakkında söylenegelen bir efsaneye göre, İran'da "kadın sesine benzediği" gerekçesiyle Şah tarafından 500 yıl boyunca yasaklanan çalgının kesintisiz kullanımı, 1800 yıl önce İran çıkışlı olsa da, 3500 yıl öncesi Mezopotamya'ya dayanmaktadır.
Günümüzde Türkiye'de yaygın kullanımı yoktur. Ayrıca santur'un "Cimbalom" denilen, piyano benzeri ayaklı türleri de vardır.[3]
![]() | Çalgı ile ilgili bu maddetaslak seviyesindedir. Madde içeriğinigenişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |