| Saadanius | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Saadanius hijazensis | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||||||
| †Saadanius hijazensis Zalmoutvd., 2010 | |||||||||||||||||||
Saadanius, toplucaEski Dünya maymunları olarak bilinenköpeksi maymunlar veinsansı maymunlarının son ortak atasıyla yakından ilişkili olan, fosilleriErken Oligosen'e tarihlenen birprimat cinsi. Cins, sadece 29 ila 28 milyon yıl öncesine tarihlenen tek bir kısmi kafatasından bilinen tek türSaadanius hijazensis ile temsil edilir. 2009 yılında batıSuudi Arabistan'daki Mekke yakınlarında keşfedildi ve ilk olarak 2010 yılında hem yaşayan hem de fosil Eski Dünya maymunları ile karşılaştırıldıktan sonra tanımlandı.
Saadanius'un yaşayan Eski Dünya maymunlarından daha uzun bir yüzü vardı ve gelişmiş frontal sinüsten yoksundu. Bununla birlikte, grubun günümüz üyeleri ile karşılaştırılabilir bir kemik ektotimpanik ve dişleri vardı.Saadanius'un keşfi, köpeksi maymunlar ve insansı maymunların son ortak atasının evrimi ve görünümü hakkındaki soruları yanıtlamaya yardımcı olabilir.
Saadanius, Suudi Arabistan'ınCidde kentinde Suudi Jeolojik Araştırmalar Kurumunun (SGS) Paleontoloji Birimi'nde saklanan "SGS-UM 2009-002" adlıholotip adlı tek bir örnekten bilinmektedir. Tip örneğin yerleşimi, Suudi Arabistan'ın batısında, Mekke'ye yakın Harrat Al Ujayfa'nın güneybatı köşesinde yer alan orta Şumaysi Oluşumu'nun oolitikdemirtaşı fosil yatağının tepesindeydi.[1] Örnek Şubat 2009'da[2] bölgeye eski balina vedinozor fosilleri aramak için seyahat eden paleontolog Iyad Zalmout tarafından keşfedildi. Zalmout, çalıştığı haritalara göreKretase'ye tarihlenen kaya katmanları içeren bir alanda dinozor fosilleri ararken,Eosen veya Oligosen'e tarihlenen biranthracotheriidin çene kemiğini buldu. Bu, kaya katmanlarının haritalarda belirtilenden çok daha genç olduğunu gösteriyordu. Ertesi gün, bir primata ait olduğunu hemen anladığı fosil dişleri fark etti. Zalmout, doktora sonrası araştırmacı olarak birlikte çalıştığı paleontolog Philip D. Gingerich'e dişlerin bir fotoğrafını e-posta ile gönderdi. Antik primatlar ve balinalar konusunda uzman olan Gingerich, bunun gerçekten bir primat olduğunu doğruladı. Sıkı bir program nedeniyle, Zalmout fosili önümüzdeki birkaç gün boyunca kayaya gömülü olarak bırakmak zorunda kaldı çünkü onu toplamak günlerce sürecek bir çalışma gerektiriyordu.[3] Fosil, kısa süre sonra SGS veMichigan Üniversitesinin katıldığı ortak bir keşif gezisiyle bulundu.[1]
Fosil, keşfininNature dergisinde açıklandığı 2010 yılına kadar resmi olarak tanımlanmamıştı.[2] Fosil, yakınlarda bulunan anthracotheriid vepaenungulate fosillerinin benzer şekilde yaşlı Afrika yataklarından gelen fosillerle karşılaştırılması temel alınarak yaklaşık 28 veya 29 milyon yıl öncesine tarihlendirildi.[1][4] Bununla birlikte, tarih henüz diğer tarihleme teknikleriyle teyit edilmemiştir.[4] Cins adıSaadanius, Arapçasaadan'dan gelir. Saadan, maymunlar için kullanılan ortak bir terimdir. Tür adıhijazensis, keşfedildiğiHicaz bölgesine bir göndermedir.[1]
Saadanius'un yaşayan Eski Dünya maymunlarından daha uzun bir yüzü vardı,[4] daha büyük olmasına rağmen görünüşteYeni Dünya maymunlarına daha çok benziyordu ve muhtemelen birgibon büyüklüğündeydi.[5] Genişlemiş, derin köklüköpek dişleri, köpek dişleri ile ikincikesicidişleri arasındaki diastema ve sagital tepesi, örneğin bir erkek olduğunu düşündürmektedir.[1] Bu özellikler erkek Eski Dünya maymunları arasında ortaktır.[2]Saadanius, yaşayan Eski Dünya maymunlarında bulunan gelişmiş frontal sinüsten yoksundur, ancak ektotimpanike sahiptir. Eski Dünya maymunlarının en eski kök grubu olan ve 35 ila 30 milyon yıl öncesine dayananpropliopithecoidler, tam gelişmiş bir ektotimpanikten yoksundu.[1][4]
Örneğin kafatasının önünde ciddi bir delinme yarası vardı, bu da büyük biretobur tarafından avlandığını gösteriyordu.[2] Bu delinme yarası, beyin kabuğunun sağ tarafındaydı ve ölümcül darbe olmuş olabilir.Ön trigonda da bir ısırık izi vardı.[1]
Diğer çoğu Eski Dünya maymunu gibi,Saadanius da muhtemelen bir ağaç sakiniydi.[5] Yaşayacağı süre boyuncaKızıldeniz henüz oluşmamıştı ve Afro-Arap kara kütlesiyle birleştiği için yakındakiAvrasya'dan yeni bitki ve hayvan türleri geliyor olacaktı.[2]
| Catarrhine kladı içindeki Saadanius'un yerleşimi[1] | ||||||||||||||||||||||||
|
Karşılaştırmalı anatomi vekladistik analiz,Saadanius'un taç grup Catarrhini'nin son ortak atasıyla bilinen diğer tüm catarrhine fosillerinden daha yakından ilişkili olduğunu ve Katar ve Afrika'daki Catarrhini'nin ortak atasını yerleştirdiğini göstermektedir. Diğer kök catarrhineler arasındaAegyptopithecus gibipropliopithecoidler vePliopithecus gibipliopithecoidler bulunur.Saadanius ve taç catarrhine arasındaki yakın benzerlikler, özellikle ektotimpanik olması,bilinen tüm primat fosilleri içinde Saadanius'un yaşayan catarrhinlerin son ortak atasına en çok benzediğini düşündürür.[1] Keşfi,insanın evrimi hakkında, özellikle de Eski Dünya maymunları ve sonunda insanlara yol açan maymun soyu arasındaki bölünme hakkında yeni ayrıntılar sağladı.[5]
Saadanius'un keşfi, taç catarrhinelerin atalarının yüz görünümü hakkında birbiriyle çelişen hipotezler için yeni kanıtlar sağlıyor. Bir rekonstrüksiyon, canlı catarrhine özelliklerine dayanır ve birgibona benzer şekilde kısa bir yüz ve yuvarlak bir beyin kabuğu öngörür. ErkenMiyosen maymunlarının ve bazal sercopithecoidVictoriapithecus'unmorfolojisine dayanan bir başka rekonstrüksiyon, catarrhinlerin son ortak atalasının, yaşayan babunlar ve en eski fosil maymunlar ve Eski Dünya maymunları gibi çıkıntılı bir burnu ve uzun bir yüzü olduğunu tahmin ediyor. Zalmoutve arkadaşlarına göre, Saadanius'un daha eski kök catarrhinlere benzer muhafazakar özellikleri, ikinci hipotezi desteklemektedir.[1][3][4] Ancak paleontolog Eric Delson, jeolojik basıncın kafatasının şeklini bozmuş olabileceği konusunda uyardı.[4]
Zalmutvd.'ne göre,Saadanius ayrıcahominoid-cercepithecoid ayrımının yaşını çözmeye yardımcı olabilir.[1][4]Paleoantropolojik çalışma tipik olarak farklılığı 25 ile 23 myö arasına yerleştirmiştir; ancak genetik temelli tahminler eski dünya maymunların çeşitlenmesini erken Oligosen'e yaklaşık (33-30 myö) yerleştirdi. Genetik testlerden elde edilen tahminlere rağmen, 30 ile 23 myö arasındada son bir ortak ata için çok az fosil kanıtı bulundu. Bu da, daha sonraki bir bölünmeyi destekliyor. Sadece izole dişKamoyapithecus ile, potansiyel bazal varlığınahominoidlerin 24 ila 27.5 myö öncesinde (geç Oligosen )[1][5] rastlanırken, Köpeksi maymun olan en eski fosil olanVictoriapithecus macinnesi ise, 19 milyon yıl öncesine tarihleniyor.[6]Saadanius'un keşfi ileZalmout ve ark. 29-28 ve 24 myö arasında uzanan genetik verilerden daha geç bir bölünme önerdi.[1][5] Bununla birlikte, Pozzive ark. daha sonra,Saadanius'un önemli bir keşif olmasına rağmen, bir kök catarrhine olduğu için taç grubunun ayrışmasını tarihlemek için kullanılamayacağını savundu.Fosil kayıtlarında gövdetaksonlarının varlığı taç gruplarının evrimleştiğini göstermez ve gövde taksonları taç taksonlarının ortaya çıkmasından sonra milyonlarca yıl hayatta kalabilir. Bu nedenle, fosil kayıtları, yalnızca bir taç taksonunun ilk görünümüne karşılık gelen, sapma tarihleri için kesin bir minimum sınır önerebilir. Ayrıca, Pozzive ark.Zalmout ve diğerleri tarafından yayınlanan ek materyale dikkat çekti.Pliopithecoidea'nın canlı nezle ile Saadanius'tan daha yakından ilişkili olduğunu gösterdi.[6]
Fosil bulgusu, bölge için fosil kayıtlarını zenginleştirdiği için SGS tarafından Suudi Arabistan için de önemli bir bulgu olarak görülmüştür. Bulgu sonucunda, hem SGS hem deMichigan Üniversitesi, ülkede daha fazla işbirlikçi saha araştırmaları yapmayı düşünüyor.[3]