Ehl-i sünnet ve'l-cemâat ("mânevî alanda çizilen yolu benimseyenler"), kısacaEhl-i Sünnet ya daSünnilik (Arapça: أهل السنّةehlü’s-sünne),İslam dininin dünya üzerindeki iki büyük kolundan biri (diğeriŞîa) ve %77-80'lik bir oran ile en büyük mensubunun bulunduğumezhepler grubudur.[3] Zaman zamanSünnî İslam veyaSünnî mezhebi ifadesi de kullanılır. Günümüzde Sünnîlik, kendi içerisinde günümüzde yaşayan üçakaidmezhebi (Mâtürîdiyye -Eş'ariyye -Ehl-i Hadis), dörtfıkıh mezhebini (Hanefî,Şâfiî,Mâlikî,Hanbelî) içermektedir.
Sünnifıkıh mezhepleri Hanefi, Şafiî, Maliki ve Hanbeli mezheplerinden oluşur. Bu dört mezhepten ilki olan Hanefî mezhebi Mâtûridîlik'e bağlı iken, Hanbelî, Şâfiî ve Mâlikîler Eş'ârîye bağlıdır. Ehl-i Sünnet'in İtikadi mezhepleri olan Eş'ârî ve Mâtûridî mezhepleri arasındainançsal açıdan büyük farklılık yoktur. Fıkhi konularda yani uygulama veibadetlerde dört fıkhi mezhep arasında bazı farklılıklar görülür.
Hanbelî mezhebinden olupselefiliği müteahhir dönemde canlandıranTakıyyüddin İbn Teymiyye veİbn Kayyim el-Cevziyye gibi âlimlerin fıkhî görüşleri günümüzde,18. yüzyılda Arabistan'dadinsel vesiyasal bir hareket olarak ortaya çıkanVehhâbîlik çerçevesinde yorumlanmış biçimiyle varlığını sürdürmektedir. İbn-i Teymiyye'nin görüşlerini daha aşırı yola sokanSuudi Arabistan Vehhabileri'dir. Vehhabiler'in bazı itikadi inançları Sünni Kelâmcılardan oldukça farklıdır ve Müşebbihe olmakla itham edilmişlerdir. Bu sebeple bazı Sünniler, Vehhabileri Ehli Sünnet'ten saymazlar.
Sünni amelî mezhepler (fıkıh okulları) dört tanedir:
Bu dört Sünni fıkıh okulu dışında da fıkıh okulları olmasına karşın daha az sayıda izdeşe sahip olmuş ve diğer dört mezhep dışında daha az tanınmışlar ve zamanla yok olmuşlar ve izdeşleri tarafından kayıt altına alınamamışlardır.
Sünniler her mukallidin, yani içtihat mertebesinde olmayan herkesin bu mezheplerden birine uyması gerektiğini düşünmekle birlikte eğericma söz konusu değilse bir müçtehidin bu mezheplerde olmayan bir içtihatta bulunmasını da caiz görürler. Ayrıca mezhebi taklit eden kişi olan mukallidin, mezhebin cumhurunun yani çoğunluğunun görüşüne uyması zorunlu değildir. Mezhep içindeki azınlık görüşlere uyulması da caizdir. Bununla birlikte kendi mezhebi dışındaki mezheplere uyma, yanitelfik konusunun caiziyeti âlimler arasında tartışmalıdır. Bunu yapmaya izin veren âlimler de önemli kaideler koymuşlardır.[4]
Kur'an'ınİslâm dinindeki yeri tüm Müslüman gruplarca benimsenmekle birlikte hadis konusunda çeşitli İslami grupların farklı anlayışlara sahip oldukları bilinmektedir. Hadisler İslamiyetin ilk dönemlerindeki peygamber ve yakınlarının ibadete, muamelat denilen dindeki çeşitli konulara ilişkin görüş ve davranışları yansıtan kayıtlardır. Müslüman bilginler peygamberin vefatından sonra İslam toplumunun karşı karşıya kaldığı sorunlara Kur'an'dan ve sünnetten sonra üçüncü kaynak kabul edilenHadislerden delillerle çözüm getirmeye çalışmışlardır. Sünnilik, Şiiliğin aksine Muhammed döneminde yaşamış peygamberin yakınındaki tüm arkadaşlarına (Sahâbe denir) dinin güvenilir kaynağı olarak yaklaşmakta olduğundan çeşitli Hadis bilginlerinin hadis kriterlerine uygun buldukları tüm hadisleri hangi sahabe kanalıyla gelirse gelsin kabul etmektedir. Yine Sünnilik ilk dört halifeyi (Ebû Bekir,Ömer,Osman veAli) Muhammed'den sonra gelen güvenilir ve tazime layık dini kişilikler olarak kabul ederler. Oysa Şiiler ilk üç halifeyi (Ebu Bekir, Ömer ve Osman) Ali'nin elinden halifeliği çeşitli yollarla gasp etmiş kişiler olarak bakıp tazim göstermezler. Şiilerin bir kısımsahâbeyi güvenilmez kabul edip sadeceon iki imamdan gelen hadisleri doğru ve güvenilir (sahih) kabul etmesine karşılık Sünniliğin güvenilirliği tüm sahabeyle genişlettirmesi her iki grubun hadis külliyatlarında bir kısım farklılıklar bulunmasına yol açmıştır.
Sünni İslam anlayışında peygamberden aktarıldığı güvenilir (sahih) kabul edilen "Sahihayn" diye tanımlanan hadis kitapları şunlardır:
^*Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish Reference. 2010. s. 130.ISBN978-0-7614-7926-0. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019.Within the Muslim community, the percentage of Sunnis is generally thought to be between 85 percent, with the Shia accounting for 15.5 percent and with the wahabis controlling 5 percent, although some sources estimate their numbers at 20 percent. A common compromise figure ranks Sunnis at 90 percent and Shias at 10 percent.
"Quick guide: Sunnis and Shias".BBC News. 6 Aralık 2011. 6 Aralık 2011 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2019.The great majority of the world's more than 1.5 billion Muslims are Sunnis – estimates suggest the figure is somewhere between 85% and 90%.
Riaz Hassan (2008).Inside Muslim Minds. Melbourne University Press. s. 20.ISBN9780522854817.Approximately 20 per cent of the world's Muslims belong to the Shi'ah sect; around 80 per cent are Sunni Muslims.
David Robertson (2002).A Dictionary of Modern Politics (Third bas.). Europa Publications. s. 252.ISBN1-85743-093-X.It is notable that while a large majority, probably 80%, of the world's Muslims are Sunni...
