Sâhib Ataoğulları Beyliği | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1277-1327 | |||||||||
| Başkent | Afyonkarahisar | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Türkçe | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Bey | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Sâhib Ataoğulları BeyliğiAnadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasında sonraAfyonkarahisar ve çevresinde kurulan II. DönemAnadolu Beylikleri'ndendir.[1]Anadolu Selçuklu Devleti veziriSâhib Ata Fahreddin Ali'nin oğulları tarafından kurulan beylik, 1275-1341 yılları arasında varlığını sürdürdü.[2]
Birkaç Anadolu Selçuklu hükümdarına vezirlik yapan Sâhib Ata Fahreddin Ali,[3]III. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde (1265-1282) Anadolu'yu denetimi altına alanİlhanlı hükümdarıAbaka Han tarafından 1272 yılındaMoğollara karşıMemlüklerle iş birliği yaptığı gerekçesiyle vezirlikten uzaklaştırılarak tutuklandı.[4] 1275 yılında hapisten kurtulan Sâhib Ata, Abaka'nın huzuruna çıkarak yeniden vezir olma hakkını kazandığı gibi, oğullarıTaceddin Hüseyin ileNusreddin Hasan'a Afyonkarahisar (Karahisar-i Sâhib) ve yöresinin has olarak verilmesini sağladı. Böylece Sâhib Ataoğulları Taceddin ve Nusreddin'in ortak yönetimi altında kurulan beylik, 1277 yılındaKaramanoğlu Mehmed Bey ile düzmece Selçuklu şehzadesiCimri'ninKonya'yı ele geçirmeleri üzerine onlara karşı harekete geçti. Karamanoğulları ile yapılanDeğirmençayı Savaşı'nda, Taceddin Hüseyin ve Nusreddin Hasan ölünce, Hasan'ın oğluŞemseddin Mehmed beyliğin başına geçti. Şemseddin Mehmed de 1287 yılındaGermiyanoğulları'nın bir saldırısını önlemek için giriştiği savaşta ölünce, oğluNusreddin Ahmed beyliğin başına geçti. İlhanlıların Anadolu genel valisiTimurtaş, kendisine başkaldıran uç beylerini denetim altına almak için sefere çıktığında Nusreddin Ahmed Germiyanoğulları'na sığındı.[5] Karahisar'ı kuşatan Timurtaş, babasıEmir Çoban'ın İlhanlı hükümdarıEbu Said tarafından öldürülmesi üzerine 1327 yılında kuşatmayı kaldırıpMısır'a kaçınca, yurduna geri dönen Nusreddin Ahmed, Germiyanoğulları'nın egemenliğini tanıdı. Onun 1343 yılında ölmesinden sonra da toprakları Germiyanoğulları beyliğine katılan Sâhib Ataoğulları ortadan kalktı.[6]
Şu anda da Afyonkarahisar ilinde beyliğin adını taşıyan bir mahalle (Sahipata Mahallesi) mevcuttur.
| Bey![7] | Hüküm Süresi | Notlar |
|---|---|---|
| Taceddin Hüseyin Nusreddin Hasan | 1275-1277 | İkili Yönetim |
| Şemseddin Mehmed | 1277-1287 | |
| Nusreddin Ahmed | 1287-1341 |