| Rudolf Carnap | |
|---|---|
| Doğumu | 18 Mayıs 1891(1891-05-18) Ronsdorf,Remscheid,Düsseldorf,Rheinprovinz,Prusya Krallığı,Alman İmparatorluğu |
| Ölümü | 14 Eylül 1970 (79 yaşında) Santa Monica, Kaliforniya,ABD |
| Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Analitik |
| İlgi alanları | Mantık,epistemoloji,bilim felsefesi,anlambilim |
| Önemli fikirleri | Fizikalizm,fenomelizm,analitik-sentetik ayrımı,modal mantık,yapay dil,kavramsal düzenler,mantıksal pozitivizm |
Rudolf Carnap (18 Mayıs 1891 - 14 Eylül 1970) 1935'ten önce Avrupa'da, sonrasında Amerika'da etkin olan Alman filozof.Viyana Çevresinin önemli bir üyesi vemantıksal olguculuğun bir destekçisiydi. "Yirminci yüzyıl filozofları arasında bir dev" sayılmaktadır.[1]
Carnap'ın babası fakir bir kurdele dokumacısından bir kurdele yapım fabrikasının sahibi konumuna kadar gelmişti. Annesi akademik bir arka plana sahipti; onun babası bir eğitim inkılapçısıydı ve en büyük erkek kardeşi ise arkeologWilhelm Dörpfeld idi. Carnap on yaşında iken amcasına Yunanistan'a olan bir yolculuğunda eşlik etti.[2] Carnap sıkıcaProtestan olan dindar bir ailede yetiştirildi ancak sonradan birateist oldu.[3]
Resmi eğitimineJena'daki Barmen Gymnasiumda ve Carolo-Alexandrium Gymnasiumda başladı.[4] 1910'dan 1914'a kadar Jena Üniversitesinde fizik alanında bir tez yazmak amacıyla öğrenim gördü. Ama aynı zamandaImmanuel Kant'ınArı Usun Eleştirisi eseriniBruno Bauch tarafından verilen bir ders boyunca özenle inceledi veGottlob Frege'nin matematiksel mantık üzerine verdiği derslere giren çok az sayıdaki öğrenciden biriydi.[kaynak belirtilmeli]
Üniversite yıllarındaAlman Gençlik Hareketinden etkilendi.[5]
Carnap,Birinci Dünya Savaşı'na siyasi ve töresel itirazları olmasına rağmen Alman ordusuna katılmak zorunda hissetti. Üç yıl görev yaptıktan sonra,Albert Einstein'ın yeni atanmış bir profesör olduğuBerlin Üniversitesinde fizik öğrenimi görmesine izin verildi. Carnap ardından Jena Üniversitesindeki öğrenimine devam etti. Buradauzay vezamanınaksiyomatik kuramını savunan bir tez yazdı. Fizik bölümü çok felsefi, felsefe bölümünden Bruno Bauch ise çok salt fizik olduğunu söyledi. Carnap bunun ardından 1921 yılında Bauch'un danışmanlığında uzay kuramı üzerine daha ortodoks Kantçı bir biçimde yeni bir tez yazdı ve onuDer Raum (Uzay) adıyla Kant-Studien dergisinin ek bir sayısında yayınladı.[6]
Frege'nin dersi onuBertrand Russell'ın mantık ve felsefe üzerine çalışmalarıyla tanıştırdı. Kendini bilimleri besleyen mantık alanındaki yenilikleri kullanarak geleneksel felsefeyi aşma çabasına adadı. Ona yazdığı mektuba cevap olarak Russell,Principia Mathematica adlı başyapıtından uzun alıntıları el yazısıyla kopyaladı çünkü ne Carnap ne de üniversitesi eserin bir kopyasını alacak imkanlara sahip değildi.[kaynak belirtilmeli] 1924 ve 1925'tegörüngübilimin kurucusuEdmund Husserl tarafından verilen seminarlara katıldı ve fizik üzerinemantıksal olgucu bir açıdan yazmaya devam etti.[7]
Carnap 1923'teki bir konferansta benzer bir kişilik olanHans Reichenbach. Reichenbach Carnap'ıViyana Üniversitesinde bir profesör olanMoritz Schlick ile tanıştırdı. Schlick Carnap'a üniversitedeki bölümünde bir mevki sundu, Carnap 1926'da teklifi kabul etti. Bununla birlikte Carnap sonradanViyana Çevresi adını alan ve büyük oranla Schlick önderliğinde olan;Hans Hahn,Friedrich Waismann,Otto Neurath,Herbert Feigl ve bazen ziyaretlerde bulunan, Hahn'ın öğrencisiKurt Gödel'i içeren gayri resmi bir aydınlar grubunun üyesi oldu.Wittgenstein Viyana'yı ziyaret ettiğinde Carnap ile buluşurdu. Carnap, Hahn ve Neurath ile çevrenin 1929 manifestosunu yazdı ve Reichenbach ileErkenntnis felsefe dergisini kurdu.
1930 ŞubatındaAlfred Tarski Viyana'da bir dizi ders verdi, aynı yılın kasım ayında ise Carnap Varşova'yı ziyaret etti. Bu olaylar sırasında Carnap Tarski'nin model kuramına dayanan anlambilim yöntemi hakkında öğrendi. Başka bir Viyana Çevresi filozofu olanRose Rand'a göre: "Carnap'ın anlambilim kavrayışı Tarski'nin eserlerindeki temel dayanıyor ama mantıksal ve mantıksal olmayan sabitler ile mantıksal ve olgusal gerçek arasında bir ayrım var (...) Aynı zamanda [Carnap] uzantı ve niyet kavramları üzerine de çalışıyor ve bu iki kavramı yeni anlambilim yönteminin temeli haline getiriyor."[8]
1931'de CarnapPrag Üniversitesine profesör olarak atandı. 1933'teW. V. O. Quine Carnap ile Prag'da tanıştı ve Carnap'ın eserlerini derinlemesine tartıştılar. Burada Carnap ve Quine arasında, Quine'ın Carnap ile olan sert fikir ayrılıklarına rağmen hayatta kalan bir saygı gelişti.
Sosyalist ve pasifist görüşleri tarafından Nazi Almanyası'nda tehdit altında olan Carnap 1935'te ABD'ye göç etti ve 1941'deABD vatandaşı oldu. Schlick ise Viyana'da 1936'da öldürüldü. 1936'dan 1952'ye kadar CarnapChicago Üniversitesinde felsefe profesörlüğü yaptı. 1930'ların sonlarında Carnap,Carl Gustav Hempel'e asistanlık teklif etti; Hempel teklifi kabul etti ve Carnap'ın en önemli entelektüel ortaklarından biri oldu. Kısmen Quine sayesinde, Carnap 1939-41 yıllarını Tarski ile yeniden birleştiğiHarvard Üniversitesinde geçirdi.[9] Carnap sonradan (1963'te) Chicago'da geçirdiği zaman hakkında kötü konuştu çünkü kendisi ve Charles W. Morris bütün bölümde bilim ve mantığın önceliğine inanan tek kişilerdi. (Chicago iş arkadaşları arasındaRichard McKeon,Charles Hartshorne veManley Thompson vardı.) Buna rağmen Carnap'ın Chicago yılları son derece üretkendi.Anlambilim (Carnap 1942, 1943, 1956),modal mantık veolasılık vetümevarımsal mantığın felsefi temelleri üzerine eserler yazdı (Carnap 1950, 1952).
Princeton'da İleri Araştırmalar Enstitüsünde kısa bir süreliğine (1952-4) çalıştıktan sonra 1954'teUCLA Felsefe Bölümüne katıldı (Reichenbach bir önceki yıl ölmüştü).Kaliforniya Üniversitesi, Berkeleyden gelen benzer bir teklifi önceden reddetmişti çünkü bu birbağlılık yemini etmesini gerektiriyordu, buna da ilke olarak karşıydı. UCLA'da iken bilimsel bilgi,analitik-sentetik ayrımı vedoğrulanabilirlik ilkesi üzerine yazdı.Termodinamik vetümevarımsal mantık üzerine yazıları ölümünden sonra yayınlandı (Carnap 1971, 1977, 1980).
Carnap 14 yaşında iken kendineEsperanto öğretti ve yaşamı boyunca ona sempatik kaldı (Carnap 1963). Sonradan 1908 ve 1922'de Dünya Esperanto Kongresine katıldı ve dili gezilerinde kullandı.
Carnap Elizabeth Schöndube ile olan ve 1929'da boşanma ile sonlanan ilk evliliğinden dört çocuk yaptı. İkinci karısı Elizabeth Ina Stöger ile 1933'te evlendi.[2] Ina 1964'te intihar etti.
Online bibliography.23 Ekim 2008 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. Under construction, with no entries dated later than 1937.
