5 Nisan 1924 tarihli Resimli Gazete'den "İftardan Sonra" başlıklı fotoğrafRamazan Bayramı'ndaEyüp Sultan Camii'ni ziyarete gelen insanlar
Ramazan Bayramı,Şeker Bayramı ya daİftar Bayramı (Arapça:عيد الفطرÎdü'l-Fitr,Farsça:عید فطرÎd-ı Fitr),İslam âlemindeoruç tutma ayı olanRamazan ayının ardından üç gün boyunca kutlanandinî birbayramdır.[1]Hicrî takvime göre onuncu ay olanŞevval ayının ilk üç gününde kutlanır. Bayramdan bir önceki gün Ramazan ayının son günü olanarifedir.
Hicri takvim biray takvimi olduğu için yıllar güneş temellimiladi takvimden 11-12 gün kısadır. Bu nedenle Ramazan Bayramı her sene bir önceki seneden 11-12 gün daha erken kutlanır. Yaklaşık olarak her 33 senede bir Ramazan Bayramı aynı günlere tekabül eder.
Ramazan Bayramı: BayramRamazan ayının sonunda kutlandığı için bu isimle anılır. Ramazan kelimesi Arapça bir sözcük olanramaḍ ("kuru sıcak") kökünden gelir. Bunun nedeni muhtemelen Ramazan orucu ibadeti ilk uygulanmaya başlandığında yaz aylarına tekabül etmesidir.[2]
Şeker Bayramı: Bayramın Osmanlı dönemindeki adı olan"Iyd-ı Fıtır" isminden Türkçeleştirilmiştir.Iyd bayram demektir. "Oruç açma" anlamına gelenFıtır ise "fıtır sadakası" ya da "fitre" olarak bilinen ve zengin Müslümanların bayram sonrasına bırakmamak şartıyla yoksullara vermesi vacip olan sadakadır. "Şükür sadakası" olarak da bilinir. Bir iddiaya göre bu "şükür" kelimesi zamanla "şeker"e dönüşmüştür.[3] Bir başka iddiaya göre ise, Şeker Bayramı adı Ramazan Bayramınahurma ve şekerleme yiyerek başlama geleneğine dayanır.[4]
Ramazan Bayramı ve Şeker Bayramı adlandırmaları Türkiye'de zamanla politik zemine de kaymış bir tartışma konusu olmuştur. Ramazan Bayramı adını savunanlar bayramın dini kaynağı ve özünden uzaklaşma olduğu gerekçesiyle Şeker Bayramı adını tercih etmezler.[4] Şeker Bayramı adını savunanlar ise, bu ismin iddia edildiği gibi Cumhuriyet döneminde dayatılarak değil, Osmanlı döneminde başlayarak ve tarihî adlardan evrilerek günümüze geldiğini ve aksine bunu tersine çevirmeye çalışmanın dayatma olduğunu söylerler.
Ramazan veya Şeker Bayramıhicretin ikinci yılından sonra kutlanmaya başlandı.[kaynak belirtilmeli] Bu bayramda yapılması gereken tüm törenler ve ibadetlerMuhammed tarafından düzenlendi. İlk Ramazan Bayramı ile ilgili işlemler de onun tarafından yapıldı.
Ramazan veya Şeker Bayramı Ramazan ayı boyunca tutulmasıfarz kılınanorucun da sonunu ifade eder. Ramazan Bayramının ilk günü aynı zamandaŞevval ayının birinci günüdür ve bu günde oruç tutulmaz.[kaynak belirtilmeli]
Ramazan Bayramının ilk günündecamilerdebayram namazı kılınır. Bayram namazını genellikle erkekler kılar. Bayram namazından sonra isehutbe okunur. Bayram boyuncaMüslümanlar eş, dost ve akraba ziyaretleriyle birbirlerinin bayramını kutlarlar. Bu ziyaretler esnasında genelliklekolonya, tatlı ve şekerlemeler ikram edilir.[kaynak belirtilmeli]
Bayramda bakımlı ve temiz olmak âdettendir. Herkes en yeni kıyafetlerini giymeye çalışır. Ramazan Bayramında çocuklara ailelerin bütçesi elverdiğince yeni kıyafetler alınır. Bazı büyüklerellerini öpen çocuklara hediye veya harçlık verirler. Çocuklar ufak gruplar hâlinde kapı kapı dolaşarak şekerleme toplarlar.[kaynak belirtilmeli]
Müslüman nüfusa sahip ülkelerde arife günü ve Ramazan Bayramını kapsayan günlerresmî tatil ilan edilir. Diğer ülkelerde farklı uygulamalar olmakla birlikte İslam ülkeleri dışındaki bazı büyük firma ve devlet kurumları Müslüman çalışanlarına bayram izni verir.
Ramazan Bayramı'nınHicri takvime göre tarihi her zaman aynı olmasına rağmen,Miladi takvime göre tarihi her yıl yaklaşık olarak 11 gün daha erken gelir, çünkü Hicri takvim ay temelli, Miladi takvim ise güneş temellidir. Bu nedenle, eğer Ramazan Bayramı, bir Miladi takvim yılında ilk on gün içinde denk gelirse, aynı Miladi takvim yılında son on gün içinde ikinci bir Ramazan Bayramı olur. Bu durum 2000 yılında gerçekleşmiştir. Miladi takvim tarihi, yeni ayın yerel görünürlüğüne bağlı olarak ülkeler arasında değişebilir.
