Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Portal:Yahudilik

Bu portal, 2022'de portal sistemi sonlandırılıncaya kadar seçkin bir portaldir. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Vikipedi, özgür ansiklopedi
31 Temmuz 2022'deTürkçe Vikipedi'deportallerinsonlandırılmasıyla birlikte, buportal artık kullanılmamakta ve tarihsel bir kayıt olarak saklanmaktadır. Bu konu hakkında tartışmayı yeniden başlatmak içinköy çeşmesi gibi daha geniş bir ortamda görüş isteyiniz.



  • Bu portalde dini bayramlardan tarihteki Yahudi devletlerine; dini ve tarihi karakterlerden Yahudilik ile ilgili şablon ve kategorilere kadar çeşitli bilgiler ve bağlantılar bulunur.


Yahudilik, ilk olarakİbranilerin Kutsal Kitabı (Tanah) ile gelen, ardından daTalmud'da ve diğer kutsal metinlerde daha da kapsamlı bir şekilde incelenip yorumlanan inanç ve uygulamalar bütününe verilen addır. Yahudilik,İsrailoğulları (daha sonra daYahudi ulusu) ileTanrı arasındaki akde dayalı ilişki şeklinde kendini gösterir. İlktek tanrılı din ya da dinlerden biri olarak kabul edilmekte ve halen günümüzde uygulanan en eski dini gelenekler arasında yer almaktadır. Tarihi, ilkeleri ve etiği ileHristiyanlık veİslamın yanı sıra, kimi semavi olmayan dinleri de etkileyen Yahudiliğin dini metinleri ve geleneklerinin birçoğu diğersemavi dinlerin de merkezinde yer alır. Batı Hıristiyanlığının temelini oluşturan Yahudilik birçok yönü ilelaikBatı kavramları olanetik vemedeni hukukla da benzerlikler gösterir.

Gerek sonradan bu dine geçen gerekse doğuştan Yahudi ulusuna mensup olan (laikler de dahil), Yahudiliğin takipçilerine Yahudi adı verilir. Yahudi topluluğu, kutsal metinlerinde bir dinin takipçilerinden ziyade, bir ulus olarak tanımlanmalarından ötürü bir dinsel etnik grup olarak kabul edilir.Devamı...

değiştirDini bayramlar

Şabat  • Roşaşana  • Yom Kippur  • Sukot • Simha Tora  • Hanuka • Asara BaTevet  • Tu Bişvat  • Purim  • Pesah  • Şavuot  • 9 Av  • Şaloş Regalim


Buchenwald Toplama Kampı, 1945.Elie Wiesel alttan ikinci sırada soldan yedinci.

değiştirBunları biliyor muydunuz?
Question mark
Question mark
  • Yahudilerin en sık kullandığı soyadınKohen (veya türevleri) olduğunu?
  • Şabat'ta herhangi bir işin yapılması yasak olmasına rağmen bunasünnetin istisna olduğunu?
  • Yahudi veMusevinin aynı anlama geldiğini;Yahudi kelimesinin aşağılayıcı bir terim olarak kullanılması sebebiyleAtatürk tarafından bu ulusun adınınMusevi'ye değiştirildiğini?
değiştirDini nesneler
değiştirİsrailoğulları ve kabileleri
İsrail kabilelerinin yaşadığı topraklar

İsrailoğulları,İbrani din büyüğü ve atası,İbrahim'in torunu veİshak'ın oğlu,Yakup'un oniki oğlunun soyundan gelenlere verilen isimdir.İbrahimi dinlerde Yakub'a Tanrı tarafındanİsrail ismi verildiğine inanılır. Yakub'un on iki oğlunun soyundan gelenlerOn iki İsrail Kabilesi'ni oluşturmuşlardır.

BirleşikMonarşi sistemiyle yönetilenİsrail Krallığı'nda (M.Ö.1050 - M.Ö.930) her kabilenin kendine ait özerk bir toprağı bulunmaktaydı.Levi veYosef bu duruma istisnadır çünkü:

  • Leviler din işlerinden sorumluydu ve diğer kabilelerin din işlerini yürütmeleri için her kabile kendi topraklarından bir ya da birkaç şehri Levilere verdiler. Böylece Levilerin kendi özerk devletleri yerine diğer kabilelerin topraklarında özerk şehirleri oldu.
  • Yosef'in adına bir kabile yoktur; onun yerine Yosef'in iki oğlunun (Menaşe ve Efraim) adına iki kabile vardır. Böylece İsrail KrallığındaMenaşe veEfraim kabilelerinin toprakları oldu.

BöyleceOn İki İsrail Kabilesi denildiğinde iki ayrı anlam ortaya çıkmakta.

#Geleneksel
(Yakup'un oğulları)
Yöresel
(Toprak sahibi olanlar)
1RubenRuben
2ŞimonŞimon
3YehudaYehuda
4İssakarİssakar
5ZevulunZevulun
6DanDan
7NaftaliNaftali
8GadGad
9AşerAşer
10BünyaminBünyamin
11LeviMenaşe
12YosefEfraim
Devamı...
değiştirYahudi devletler
İsrail kabilelerinin dağılımı

Musa önderliğindeMısır'dan çıkanİsrailoğullarıKenan topraklarına yerleşti. Uzun yıllar yan yana yaşayan İsrailoğulları'nın on iki kavmi birbirlerinden bağımsız olarak yaşıyordu. Dışarıdan gelen tehditler karşısındaŞaul'un krallığı altında bu on iki kavim birleşip M.Ö. 1050'deİsrail Krallığı adında tarihte ilk defa bir Yahudi devleti kurdu.Davud veSüleymanın da krallığını yaptığı bu devlet, Süleyman'ın M.Ö. 930'da ölümünden sonra ikiye bölündü.Devamı...

Tarihteki Yahudi devletlerin listesi

değiştirSeçilen konu
Tarihler kitabı, (İbraniceDibh're Hayyamim, דברי הימים,Yunanca:Paralipomenon, Παραλειπομένων)Tanah'ın bir parçasıdır. Masoretik metindeKetuvim'in ilk veya son kitabı olarak yer alır; Ketuvim'in son kitabı olarak kullanıldığında bütün Tanah'ın da son kitabı haline gelir. Tarihler kitabı büyük ölçüdeSamuel veKrallar kitaplarındakiDavid hikayeleriyle paralellik gösterir.Hristiyanlıkta 1 ve 2. Tarihler olmak üzere ikiye bölünmüştür; 1 & 2 Samuel ve 1 & 2 Krallar'dan sonra yer alır. Hristiyanlıkta kitapların bu dizilişi, Yunanca tercüme olan Septuagint'ten baz alınarak gerçekleşmiştir.

Kitabın İbranice adıDivrey Hayamimdir ("Günlerin şeyi"); bu isim içinsefer divrey ha-yamim le-malhey Yehuda vesefer divrey ha-yamim le-malhey İsrael ("Yehuda krallarının günleri kitabı" ve "İsrail krallarının günleri kitabı") cümlelerinden esinlenilmiştir ve bu isimlerKrallar kitabında sıkça kullanılmaktadır. Tarihler kitabınınSamuel veKrallar kitaplarının kaynağı olduğu düşünülmektedir çünkü bu, kayıtların tutulduğu bir çeşit günlüktü.Devamı...


değiştirSözler
Yahudilik bir nişandan, doğum izinden öte birşeydir; yaşamdır.
Morris Joseph
değiştirSeçkin ve kaliteli içerik
Seçkin resimler

Yahudiler tarih boyunca farklı diller konuşmuşlar ve bu dillerde eserler vermişlerdir. Günümüzde Yahudiler, birinci dil olarak bulundukları ülkenin dilini konuşurlarken, ikinci dil olarakİbranice,Yidiş,Ladino,Aramice,Yahudi Arapçası,Karayca gibi kendi orijinlerine uygun Yahudi dillerinden birini konuşurlar.Devamı...

Ayrıca Yahudi dillerinin bir listesi deburadadır.
değiştirEtnik bölünmeler
Bir Buhara Yahudisi

Afrika:Berberi Yahudiler  • Falaşa  • Magrebim
Asya:Bney Menaşe  • Buhara  • Koçin Yahudileri  • Paradesi Yahudileri
Avrupa:Aşkenaz  • İtalkim  • Sefarad
Kafkas:Cuhoro  • Gurjim  • Karaylar
Orta Doğu:Arap Yahudileri  • Kürt Yahudileri  • Mizrahi  • Musta'arabim  • Parsim  • Romanyot  • Samaritler  • Temani

değiştirMusevi hayatı
Düğün için hazırlanmış bir sinagog
Her Yahudinin doğumdan ölümüne kadar geçen sürede dini açıdan dönüm noktaları vardır ve bunlar özel törenlerle kutlanır. Yeni doğan kız çocuklaraİsim koyma töreni düzenlenir, erkek çocukların ismi ise sekiz günlükken yapılansünnet töreninde verilmesi ise bir gelenektir. Doğal yolla doğan ilk çocuk erkek ise ve dedelerinden hiçbirisiKohen veyaLevi değil ise bebeğe otuz günlükkenPidyon töreni düzenlenir. Ergenlik çağına gelen erkek çocuklara (genellikle on üç yaşında)Bar Mitsva yapılır, kızlar için yapılanBat Mitsva töreninin ise zorunluluğu yoktur; bunun yerine adet dönemine başlayan kızlara Nida adı verilen seremoni yapılır. Evlilik çağına gelenler eğer hala bekarlarsaŞiduh denilen çöpçatanlık yoluyla eş aramaya çalışırlar. Vefat durumunda iseYahudi geleneklerine uygun olarak cenaze töreni düzenlenir.
değiştirKategoriler
değiştirYardım etmek ister misiniz?
İşteyapılabileceklerden bazıları :
değiştirİlgili VikiProjeler

Yahudilik ile ilgili VikiProjeler:

VikiProje nedir?

değiştirKonular
Dini mezhepler:Ortodoks Yahudilik(Hasidizm)Tutucu YahudilikReformist YahudilikYeniden yapılanmacı YahudilikKaraizmSamaritHümanist Yahudilik
Felsefe:Yahudi inanç esaslarıYahudi mitolojisiSeçilmiş halk olarak YahudilerHalahaKabbalaKoşerNuh'un Evrensel YasalarıTsedakaTseniut
Dini metinler:Tanah(ToraNevi'imKetuvim)HumaşMişnaTalmudToseftaMidraşMişna ToraArba TurimŞulhan AruhMişna BerurahZoharPiyutSidurTanyaTargum
Tevrat'taki kişiler:AvrahamYitzhakYa'akovSaraLeaRahelMusaDeboraDavidŞlomoİlya
Yahudi liderler:Rabi Yehuda HaNasiSaadia GaonRaşiAbraham ibn EzraRambamMusa ibn NahmanIsaac Luria
Hayat ve kültür:MinyanBar Mitsva(Bat Mitsva)Brit MilaPidyon HaBenŞiduhİsim koyma
Roller ve yerler:Dört Kutsal Şehir‎(KudüsSafedHebronTiberya)KohenMikveMohelHahamSinagogKudüs TapınağıMişkanAğlama Duvarı
Dini nesneler vedualar:AvdalaMenora(Hanukiya)MezuzaYahudi ayin sistemiŞemaŞofarTallitTefilinYadKipa
Diğer dinler:Semavi dinlerİslam ve Yahudilik(Muhammed ve Yahudilerİslam ve antisemitizm)Judeo-Paganizm
Yahudi dilleri:İbraniceYahudi ArapçasıYahudi AramicesiLadinoYidiş
Yahudi tarihi:AvrahamMısır'dan çıkışBirinci İsrail Krallığıİkinci İsrail KrallığıYehuda KrallığıKudüs(Kudüs zaman çizelgesi)Kudüs TapınağıBabil SürgünüEssenilerSanhedrinHirodesBirinci Yahudi-Roma savaşıBar Kohba İsyanıHaşmonayim Krallığıİslam hakimiyeti altındaki Yahudilerin tarihiİspanyol Engizisyonu(KonversoMarrano)Elhamra KararnamesiSahte mesih Sabetay SeviHasidizmin doğuşuYidiş'in altın çağıReformist Yahudiliğin doğuşuTutucu Yahudiliğin doğuşuDreyfus davasıI. Siyonist KongreBalfour DeklerasyonuHolokostİsrail'in kuruluşuArap-İsrail savaşlarıKudüs'ün Yahudilerin eline geçişi
Politika:Siyonizm
Antisemitizm:Yahudilere yönelik zulümHolokostArap dünyasında antisemitizm(İslam ve antisemitizm)
değiştirİlgili VikiPortaller
değiştirDiğer VikiPortaller
I. Dünya Savaşı •Afrika •Amerika Birleşik Devletleri •Anime ve manga •Ankara •Antropoloji •Askeriye •Astronomi •Asya •Avrupa Birliği •Azerbaycan •Azerbaycan (İran) •BBC •Beşiktaş •Bilim •Bilim tarihi •Biyografi •Bizans İmparatorluğu •Bosna-Hersek •Caz •Cinsellik •Coğrafya •Çin •Dil •Din •Edebiyat •Enerji •Ermenistan •Eurovision •Evrimsel biyoloji •Felsefe •Feminizm •Fenerbahçe •Filistin •Fizik •Fransa •Futbol •Galatasaray •Güney Kore •Gürcistan •Harry Potter •Havacılık •Hinduizm •Hristiyanlık •Irak •İngiltere •İnsan hakları •İnternet •İran •İslam •İstanbul •İzcilik •İzmir •Japonya •Kazakistan •Kıbrıs •Kuveyt •Kuzey Kore •Kuzey Makedonya •Kültür •Lady Gaga •LGBT •Liberalizm •Madonna •Matematik •Medya •Meksika •Michael Jackson •Mustafa Kemal Atatürk •Müzik •Orta Doğu •Orta Dünya •Osmanlı İmparatorluğu •Otomobil •Özgür yazılım •Pakistan •Psikoloji •Rusya •Sanat •Simpsonlar •Sinema •Siyaset •Sosyalizm •Sovyetler Birliği •Spor •Suriye •Tarih •Teknoloji •Televizyon •Terörizm •Tıp •Tiyatro •Toplum •Türk Silahlı Kuvvetleri •Türk tarihi •Türkiye •Video oyunları •Yahudilik •Yıldız Geçidi

değiştirKardeş projelerde Yahudilik
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Yahudilik&oldid=28217052" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp