Philetairos (Yunanca:Φιλέταιρος, Philetairos, LatincePhiletaerus),MÖ 343 -MÖ 263), MÖ 2. ve 3. yüzyıllardaAnadolu'daToros Dağları'ndanMarmara Denizi'ne kadar uzanan bir alanda egemen olanPergamon Krallığı'nın ve bu Krallığı yönetenAttalos Hanedanı'nın kurucusudur. MÖ 343-263 yılları arasında yaşamıştır.
Anadolu'nunKaradeniz Bölgesi'nde, antik çağdaPaflagonya denen bölgede bulunanTieion kentinde doğmuştur.Tieion, eski adıBillaeus olanFilyos Çayı ağzındadır. Bu kent bugünZonguldak ilininÇaycuma ilçesine bağlıFilyos beldesinde bulunmaktadır.BelkiMakedonya kökenli olan babasının adıAttalos,Paflagonya yerlisi olan annesinin adıBoa'dır.
Büyük İskender MÖ 323'te öldüğünde Philetairos yirmi yaşındadır ve İmpatarorluk topraklarını paylaşma kavgasına düşen komutanlarındaLysimakhosTrakya'da,AntigonosFrigya'da,SeleukosSuriye'de hükümrandır. Philetairos, önceAntigonos'a hizmet eder, o savaşta öldürülünceLysimakhos'un emri altına girer. Kısa zamanda güvenilir bir kişi olur.Lysamakhos 9.000talent'lik, yaklaşık 2.700.000Cumhuriyet altını değerindeki hazinesini,Pergamon kalesinde koruması için Philetairos'a teslim eder.Pergamon kalesi bugünİzmir iline bağlı bir kent olanBergama'dadır.
PhiletairosLysimachos'a MÖ 282 yılına kadar hizmet eder.Lysimachos'un üçüncü karısıArsione ile anlaşmazlığa düşünceSuriye KralıSeleukos'un tarafına geçer. Bir yıl sonraSeleukosLysimachos'uManisa yakınlarındakiKorypedion'da yenip öldürür. Birkaç ay sonra daArsioneTrakya'daSeleukos'a tuzak kurdurur ve öldürtür.
Philetairos bu durumdan yaralanır.Seleukoslarla iyi geçinir vePergamon yarı otonom bir kent devletçiği olur.Kyzikos (Erdek),Pitane (Çandarlı),Kyme (Aliağa) gibi komşu kentlerle dayanışma içine girer.Anadolu'yu haraca kesen vahşiGalatlarla savaşır. Çevresini yavaş yavaş genişletirkenPergamonAkropolü’nü kalın ve yüksek surlarla çevirir, arsenaller, silah depoları yapar, paralı askerlerden güçlü bir ordu kurar.
Pergamon'aAthena kültünü getirir.Aspordone,Yunt Dağları’naAnadolu’nunAna Tanrıçası,Magna Mater,Kybele adına bir tapınak kurar. AnnesiBoa onuruna,Pergamon tepesinin eteklerinde, bereket ve hasat tanrıçasıDemeter’in tapınağını yaptırır.
Philetairos hiç evlenmemiştir ve çocuğu yoktur. Bu konuda birçok söylenti vardır.CoğrafyacıStrabon'a göre bunun nedeni; küçük bir çocukkenTieion'da bir cenaze töreninde izdihamdan dolayı çıkan bir kargaşada testislerinin ezilmesi ve hadım kalmasıdır. TarihçiDavid Maggie ise bunun, Philetairos'un hiç evlenmemiş olmasından dolayı çıkarılan bir dedikodu olduğunu söyler. Ancak bir çocuğunun olmadığı kesindir.
Bu nedenle kardeşiEumenes'in aynı adlı oğluI.Eumenes'i evlat edinir ve onu varis yapar. Geride temelleri atılmış bir krallık bırakarak MÖ 263'te ölür.
