Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Pangolin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Pangolinler
Yaşadığı dönem aralığı: 64-0 myö
Puerkan-Günümüz[1][2] 
En üstte Hint pangolini (Manis crassicaudata) ve diğer soyu tükenmiş pangolin türleri.
Biyolojik sınıflandırmaBu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Klad:Pholidotamorpha
Takım:Pholidota
Weber, 1904[3]
Alt gruplar
Metne bakınız.
Yaşayan türlerin dağılımı:
Sinonimler
Sinonimler listesi:
  • Afredentata(Szalay & Schrenk, 1994)
  • Lepidota(Lane, 1910)
  • Manides(Gervais, 1854)
  • Maniformes(Zagorodniuk, 2008)[4]
  • Manitheria(Haeckel, 1895)
  • Nomarthra(Cope, 1889)[5]
  • Pholidotheria(Haeckel, 1895)
  • Pholidotiformes(Kinman, 1994)
  • Pholidotina(Pearse, 1936)[6]
  • Repentia(Newman, 1843)
  • Scutata(Murray, 1866)
  • Squamata(Huxley, 1872)
  • Squamigera(Gill, 1910)

Pullu memeliler olarak da bilinenpangolinler, bireteneliler takımıdır (Pholidota;Grekçeφολιδωτός - "pullarla kaplı" anlamına gelir).[7] Mevcut tek familyası olanManidae familyasında üç cins bulunur:Manis,Phataginus veSmutsia.Manis,Asya'da bulunan dört türden oluşurken,Phataginus veSmutsia, tümüSahra altı Afrika'da bulunan iki tür içerir.[8] Bu türlerin boyutları 30 ila 100 santimetre (12 ila 39 in) arasındadır. Bir dizisoyu tükenmiş pangolin türü de bilinmektedir.

Pangolinlerin, derilerini kaplayan tırnaklara benzer, büyük, koruyucukeratin pulları vardır; bu özelliğe sahip bilinen tekmemelilerdir. Türlerine bağlı olarak içi boş ağaçlarda veya oyuklarda yaşarlar. Pangolinlergececidir ve diyetleri esas olarak uzun dillerini kullanarak yakaladıklarıkarıncalar vetermitlerden oluşur. Yalnız hayvanlar olma eğilimindedirler, sadece çiftleşmek ve yaklaşık iki yıl boyunca büyüttükleri yavruları üretmek için toplanırlar.

Pangolinler, (geleneksel Çin tıbbında[9] kullanılan etleri ve pulları için) kaçak avlanma ve doğal yaşam alanlarının yoğunormansızlaşması tehdidi altındadırlar ve dünyanın en çok ticareti yapılanmemelileridir.[10] Ocak 2020 itibarıyla, koruma durumu tehdit altındaki katmanda listelenen sekiz pangolin türü vardır. Kırmızı Listede üç(Manis culionensis, M. pentadactyla veM. javanica) kritik tehlike altında, üç (Phataginus tricuspis,Manis crassicaudata veSmutsia gigantea) tehlikede ve iki (Phataginus tetradactyla veSmutsia temminckii) tehlike altında tür bulunuyor.[11]

Etimoloji

[değiştir |kaynağı değiştir]

"Pangolin" adı,Malayca "toplanan" anlamına gelenpengguling kelimesinden gelir.[12] Ancak,Standart Malayca'daki modern adtenggilingdir;Endonezyacadatrenggling iken, Filipin dillerinde,goling,tanggiling veyabalintong'dur (aynı anlamda).[13]

Morfoloji

[değiştir |kaynağı değiştir]
Manis javanica'nın ilüstrasyonu

Vücutları, kiremit gibi dizilmiş büyükkeratinpullar sebebiyle, kozalaksı görünümdedir. Vücudun yalnızca üst bölümünde olan bu pullar kuyruğun tamamında bulunur. Vücudun pulsuz olan alt kısmı ve bacakların iç tarafı ise kıllıdır. Pullar arasında da kıl vardır.

Başları uzun yapılıdır.Zygomatic yay ortadan kalkmış ya da körelmiş;ptygoidea ise iyi gelişmiştir. Alt çene, basit iki kemik köprü kalacak biçimde körelmiş;angular vearticular çıkıntı yoktur. Bel omurları eklem çıkıntılarından yoksundur;köprücük kemiği oluşmamıştır. Kısa yapılı ön üyeleri kazmak için kuvvetli kazıcıtırnaklar taşır; ön ve arka ayaklar 5 ışınlı veparmakları tırnaklıdır. Dişleri yoktur; dilleri uzun ve solucan şeklindedir. Tükürük bezleri iri yapılı; mideleri çok kaslı ve öğütücü mide dişleri vardır. Beynin koklama lobu büyük; büyük beyin ilkel yapılıdır. Midenin iç çeperi keratin çıkıntılıdır.

Biyolojisi

[değiştir |kaynağı değiştir]

Pangolin, çoğunlukla Uzak Doğu'da görülen pullu memeli bir hayvandır.Gececil olan bu hayvanlar, gündüzleri kazdıkları çukurlarda, ağaç ve kaya kovuklarında saklanırlar. Pangolinler “canlı çam kozalakları” olarak adlandırılırlar. Pangolin, baş, sırt, kuyruk ve bacakları kaplayan, birbirinin üstüne binen iri, kahverengi pullardan oluşur.

Uzun kuyruklu pangolin (Phataginus tetradactyla)

Uzun ve yapışkan dokulu dil yapısı vardır. Genellikletermit,karınca,pupa,larva,yumurta, kısacası yuvada ne varsa diliyle zorlanmadan toplayarak yer. Yavrular anne tarafından vücut üzerinde taşınırlar. Tehlike anında tostoparlak olurlar. Karınca ve termitlerin bünyelerinde bulunan asitler, midesinin kalın kaslı çeperli olması nedeniyle zarar veremezler. Nesli tükenmekte olan pangolinler, kendilerini korumak için top haline geldikleri anda yakalanıp poşetlere koyulup, vakumlanarak öldürülüyorlar.[14]

Beslenme

[değiştir |kaynağı değiştir]
Pangolin, Gir Ormanı, Gujarat, Hindistan

Pangolinlerböcekçildirler. Besinlerinin önemli bir bölümünükarınca vetermitler oluşturur. Doğadakitermit popülasyonunu kontrol etmede önemli bir regülatör görevi üstlenirler.[15] Görme yetileri sınırlı olduğundan avlarını koku ve duyma yetileri ile yakalarlar.[16]

Covid-19 virüsünün sebebi gösterilmesi

[değiştir |kaynağı değiştir]

Güney Çin Tarım Üniversitesi uzmanları, dünyayı etkisi altına alanCOVID-19 pandemisine neden olan virüsün pangolinlerden yayıldığını öne sürmüştür.[17]

Sınıflandırma ve filogeni

[değiştir |kaynağı değiştir]

Taksonomi

[değiştir |kaynağı değiştir]
  • Takım: Pholidota(Weber, 1904) (pangolinler)
    • Cins:Euromanis(Gaudin, Emry & Wible, 2009)
      • Euromanis krebsi(Storch & Martin, 1994)
    • Aile: †Eurotamanduidae(Szalay & Schrenk, 1994)
      • Cins: †Eurotamandua(Storch, 1981)
        • Eurotamandua joresi(Storch, 1981)
    • Alt takım:Eupholidota(Gaudin, Emry & Wible, 2009) (gerçek pangolinler)
      • Süper Aile: †Eomanoidea(Gaudin, Emry & Wible, 2009)
        • Aile: †Eomanidae(Storch, 2003)
          • Cins: †Eomanis(Storch, 1978)
            • Eomanis waldi(Storch, 1978)
      • Süper Aile:Manoidea(Gaudin, Emry & Wible, 2009)
        • Ailesi:Manidae(Gri, 1821) (pangolinler)
          • Alt familya:Maninae(Gri, 1821) (Asya pangolinleri)
          • Alt familya:Phatagininae(Gaubert, 2017) (küçük Afrika pangolinleri)
            • Cins:Phataginus(Rafinesque, 1821) (Afrika ağac pangolinleri)
              • Phataginus tetradactyla(Linnaeus, 1766) (Uzun kuyruklu pangolin)
              • Phataginus tricuspis(Rafinesque, 1821) (Ağaç pangolini)
          • Alt familya:Smutsiinae(Gray, 1873) (büyük Afrika pangolinleri)
            • Cins:Smutsia(Gri, 1865) (Afrika yer pangolinleri)
              • Smutsia gigantea(Illiger, 1815) (Dev pangolin)
              • Smutsia temmincki(Smuts, 1832) (Yer pangolini)
          • Incertae sedis
            • † Fayum pangolin (manidae sp. [DPC 3972 &DPC 4364 ](Gebo & Rasmussen, 1985) )[18]
        • Aile: †Patriomanidae(Szalay & Schrenk 1998) [sensu Gaudin, Emry & Pogue, 2006]
          • Cins: †Cryptomanis(Gaudin, Emry & Pogue, 2006)
            • Cryptomanis gobiensis(Gaudin, Emry & Pogue, 2006)
          • Cins: †Patriomanis(Emry, 1970)
            • Patriomanis americana(Emry, 1970)
        • Incertae sedis
          • Cins: †Necromanis(Filhol, 1893)
            • Necromanis franconica(Quenstedt, 1886)
            • Necromanis parva(Koenigswald, 1969)
            • Necromanis quercyi(Filhol, 1893)

Filogeni

[değiştir |kaynağı değiştir]

Plasentalılar arasında

[değiştir |kaynağı değiştir]

Pholidota takımı,Xenarthra'nın (neotropikkarıncayiyenler,tembel hayvanlar vearmadillolar) kardeş taksonu olarak kabul edilirdi, ancak songenetik kanıtlar, en yakın yaşayan akrabalarının,Ferae veya Ostentoria olarak adlandırılan bir dal oluşturduklarıetçiller olduğunu gösteriyor.[19][20][21][22]Creodonta vePalaeanodonta gibi fosil grupları, pangolinlerinlerin daha da yakın akrabalarıdır (ikinci grup, Pholidotamorpha kladında pangolinlerle sınıflandırılır).[23][24]Etçiller ve pangolinler arasındaki bölünmenin 79-87 milyon yıl önce (milyon yıl) meydana geldiği tahmin ediliyor.[22][25]

 Boreoeutheria  (95 myö)

 Euarchontoglires
 (primatlar,kolugolar,sivri sincapçıklar,kemirgenler,tavşanlar

 Laurasiatheria (90 myö)

 Eulipotyphla
 (kirpiler,sivri faregiller,köstebekler,solenodonlar (haita yılandişi) 

 Scrotifera (84 myö)

 Chiroptera
 (yarasalar veuçan tilkiler

 Ferungulata (82 myö)
 Ferae (78 myö)

 Pholidota
 (pangolinler) 

 Carnivora
 (kediler, sırtlanlar, köpekler, ayılar,yüzgeçayaklılar, vb.) 

 Euungulata (75 myö)

 Perissodactyla
  (atlar, tapirler, gergedanlar, vb.)

 Cetartiodactyla
 (domuzlar,geviş getirenler,su aygırları,balinalar, vb.) 

Bu kladogram, mitokondriyel DNA, nükleer DNA ve protein özelliklerinin analizi ile oluşturulmuştur.
Pholidota'nınFerae kladı içerisindeki yeri.[26][27]
 Ferungulata 

Pan-Euungulata

 Ferae 
 Pholidotamorpha 

Pholidota(sensu stricto)

Palaeanodonta

 (Pholidotasensu lato) 
 Pan-Carnivora 
 †Oxyaenodonta 

Oxyaenidae

 †Hyaenodonta 

Altacreodus

Tinerhodon

Altacreodus/Tinerhodon clade

Hyaenodonta(sensu stricto)

 sensu lato 

Carnivoramorpha(Carnivorasensu lato)

Manidae'nin Pholidota içerisindeki yeri.[8][24]
 Pholidotamorpha 

Palaeanodonta

 Pholidota 
 †Euromanis 

Euromanis krebsi

 ? 

†Pholidota sp. (BC 16’08)

 †Eurotamanduidae 
 †Eurotamandua 

Eurotamandua joresi

 Eupholidota 
 †Eomanoidea 
 †Eomanidae 
 †Eomanis 

Eomanis waldi

 Manoidea 
 †Patriomanidae 
 †Cryptomanis 

Cryptomanis gobiensis

 †Patriomanis 

Patriomanis americana

 †Necromanis 

Necromanis franconica

Necromanis parva

Necromanis quercyi

 ? 

Manidae

 sensu stricto 
 (Pholidotasensu lato) 

Manidae arasında

[değiştir |kaynağı değiştir]

MevcutManidaefilogenisindeki ilk ikilik, Asya pangolinlerini (Manis) Afrika pangolinlerinden (Smutsia vePhataginus) ayırır. İlki içinde, Manis pentadactyla, M. crassicaudata ve M. javanica'dan oluşan bir klanın kardeş grubudur. İkincisi içinde, bir bölünme, Smutsia cinsinin büyük karasal Afrika pangolinlerini Phataginus cinsinin küçük arboreal Afrika pangolinlerinden ayırır.[28]

Bukladogram moleküler genetik çalışmalar ve fosil buluntularına göre oluşturulmuştur.[8][24][28][29]

 Manidae 
 Maninae 
 Manis 
 (Paramanis

Manis culionensis

Manis javanica

 ? 

Manis palaeojavanica

 ? 

Manis sp. (Scale_H4 &Scale_H8)

 ? 

Manis lydekkeri

Manis crassicaudata

 ? 

Manis hungarica

Manis pentadactyla

 ? 

Manidае sp. (''DPC 3972'' & ''DPC 4364'')

 Smutsiinae 
 Phatagininae 
 Phataginus 

Phataginus tetradactyla

Phataginus tricuspis

 Smutsiinae 
 Smutsia 

Smutsia gigantea

Smutsia sp. (Olteţ River Valley, Romania)

Smutsia temminckii

 sensu stricto 
 sensu lato 

Asyalı ve Afrikalı pangolinlerin 47 ila 38 milyon yıl önce ayrıldığı düşünülüyor.[28][29]

Galeri

[değiştir |kaynağı değiştir]
Osteoloji Müzesi'ndeki Pangoliniskeletleri (2009)
Savunma duruşundaki Yer pangolini
BirFilipin pangolini yavrusu ve annesi;Palawan ada grubunaözgü,kritik derecede nesli tükenmekte olan bir tür. Lüks bir tıbbi incelik olarak kabul edildiğiÇin veVietnam'a yapılan pangolin ticareti için yasadışı avlanma tehdidi altındadır.[30]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Springer, M.; Emerling, C.; Gatesy, J.; Randall, Jason; Collin, M.; Hecker, Nikolai; Hiller, M.; Delsuc, F. (2019)."Odontogenic ameloblast-associated (ODAM) is inactivated in toothless/enamelless placental mammals and toothed whales".BMC Evolutionary Biology.doi:10.1186/s12862-019-1359-6. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:12 Temmuz 2021. 
  2. ^"PBDB".paleobiodb.org. 12 Temmuz 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:12 Temmuz 2021. 
  3. ^"Pholidota".Mindat.org. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  4. ^Zagorodniuk, I. (2008.)"Scientific names of mammal orders: from descriptive to uniform" 25 Haziran 2021 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi. Visnyk of Lviv University, Biology series, Is. 48. P. 33-43
  5. ^E. D. Cope. (1889.) "The Edentata of North America." American Naturalist 23(272):657-664
  6. ^Arthur Sperry Pearse, (1936.)"Zoological names. A list of phyla, classes, and orders, prepared for section F, American Association for the Advancement of Science" American Association for the Advancement of Science
  7. ^The Composition of Scientific Words. Washington, D.C.: Smithsonian Institution Press. 1956. s. 604. 
  8. ^abcGaudin (28 Ağustos 2009)."The Phylogeny of Living and Extinct Pangolins (Mammalia, Pholidota) and Associated Taxa: A Morphology Based Analysis"(PDF).Journal of Mammalian Evolution. Heidelberg, Germany:Springer Science+Business Media.16 (4): 235-305.doi:10.1007/s10914-009-9119-9. 25 Eylül 2015 tarihindekaynağından(PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2015. 
  9. ^"Chinese Medicine and the Pangolin".Nature.141 (3558): 72. 1 Ocak 1938.doi:10.1038/141072b0. 
  10. ^Goode (31 Mart 2015)."A Struggle to Save the Scaly Pangolin".The New York Times. New York City. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2016. 
  11. ^"Manidae Family search".IUCN Red List of Threatened Species.IUCN. 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:30 Ocak 2020. 
  12. ^Pearsall, Judy, (Ed.) (2002).Concise Oxford English Dictionary. 10th. Oxfordshire, England:Oxford University Press. s. 1030.ISBN 978-0-19-860572-0. 
  13. ^Interesting Philippine Animals. Washington, D.C.: Island Publishing House, Inc.ISBN 9718538550. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:26 Mart 2022. 
  14. ^"Corona virüsü salgınının asıl sebebi bulundu! Yarasa değil pangolinden yayılmış".Sözcü. 7 Şubat 2020 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:14 Haziran 2021. 
  15. ^"Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2014 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  16. ^Rose, Kd; Gaudin, Tj (2001).eLS. John Wiley & Sons, Ltd.doi:10.1002/9780470015902.a0001556.pub2.ISBN 978-0470015902. 
  17. ^"Coronavirus came from bats or possibly pangolins amid 'acceleration' of new zoonotic infections".Washington Post (İngilizce).ISSN 0190-8286. 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Haziran 2021. 
  18. ^Daniel Gebo, D. Tab Rasmussen (1985.)"The Earliest Fossil Pangolin (Pholidota: Manidae) from Africa" 19 Şubat 2021 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.Journal of Mammalogy 66(3):538
  19. ^Murphy, W. J. (14 Aralık 2001)."Resolution of the Early Placental Mammal Radiation Using Bayesian Phylogenetics".Science.294 (5550): 2348-2351.doi:10.1126/science.1067179.ISSN 0036-8075. 18 Kasım 2008 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Haziran 2021. 
  20. ^Amrine-Madsen, Heather; Koepfli, Klaus-Peter; Wayne, Robert K; Springer, Mark S (Ağustos 2003)."A new phylogenetic marker, apolipoprotein B, provides compelling evidence for eutherian relationships".Molecular Phylogenetics and Evolution.28 (2): 225-240.doi:10.1016/s1055-7903(03)00118-0.ISSN 1055-7903. 
  21. ^Beck, Robin MD; Bininda-Emonds, Olaf RP; Cardillo, Marcel; Liu, Fu-Guo Robert; Purvis, Andy (13 Kasım 2006)."A higher-level MRP supertree of placental mammals".BMC Evolutionary Biology.6: 93.doi:10.1186/1471-2148-6-93.ISSN 1471-2148.PMC 1654192 $2.PMID 17101039. 20 Şubat 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Haziran 2021. 
  22. ^abDu Toit, Zelda; Grobler, J. Paul; Kotzé, Antoinette; Jansen, Raymond; Brettschneider, Helene; Dalton, Desiré L. (Kasım 2014)."The complete mitochondrial genome of Temminck's ground pangolin (Smutsia temminckii; Smuts, 1832) and phylogenetic position of the Pholidota (Weber, 1904)".Gene.551 (1): 49-54.doi:10.1016/j.gene.2014.08.040.ISSN 0378-1119. 
  23. ^Halliday, Thomas J. D.; Upchurch, Paul; Goswami, Anjali (Şubat 2017)."Resolving the relationships of Paleocene placental mammals".Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society.92 (1): 521-550.doi:10.1111/brv.12242.ISSN 1464-7931.PMC 6849585 $2.PMID 28075073. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Haziran 2021. 
  24. ^abcKondrashov, Peter; Agadjanian, Alexandre K. (Eylül 2012)."A nearly complete skeleton ofErnanodon(Mammalia, Palaeanodonta) from Mongolia: morphofunctional analysis".Journal of Vertebrate Paleontology.32 (5): 983-1001.doi:10.1080/02724634.2012.694319.ISSN 0272-4634. 
  25. ^Gaubert, Philippe; Antunes, Agostinho; Meng, Hao; Miao, Lin; Peigné, Stéphane; Justy, Fabienne; Njiokou, Flobert; Dufour, Sylvain; Danquah, Emmanuel; Alahakoon, Jayanthi; Verheyen, Erik (13 Kasım 2017)."The Complete Phylogeny of Pangolins: Scaling Up Resources for the Molecular Tracing of the Most Trafficked Mammals on Earth".Journal of Heredity.109 (4): 347-359.doi:10.1093/jhered/esx097.ISSN 0022-1503. 
  26. ^Solé, Floréal; Ladevèze, Sandrine (2017). "Evolution of the hypercarnivorous dentition in mammals (Metatheria, Eutheria) and its bearing on the development of tribosphenic molars".Evolution & Development.19 (2): 56-68.doi:10.1111/ede.12219.PMID 28181377. 
  27. ^Prevosti, F. J., & Forasiepi, A. M. (2018)."Introduction. Evolution of South American Mammalian Predators During the Cenozoic: Paleobiogeographic and Paleoenvironmental Contingencies" 19 Ağustos 2020 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.
  28. ^abcGaubert, Philippe; Antunes, Agostinho; Meng, Hao; Miao, Lin; Peigné, Stéphane; Justy, Fabienne; Njiokou, Flobert; Dufour, Sylvain; Danquah, Emmanuel; Alahakoon, Jayanthi; Verheyen, Erik (11 Mayıs 2018)."The Complete Phylogeny of Pangolins: Scaling Up Resources for the Molecular Tracing of the Most Trafficked Mammals on Earth".Journal of Heredity.109 (4): 347-359.doi:10.1093/jhered/esx097.ISSN 0022-1503. 
  29. ^abdu Toit, Z.; du Plessis, M.; Dalton, D. L.; Jansen, R.; Paul Grobler, J.; Kotzé, A. (2017)."Mitochondrial genomes of African pangolins and insights into evolutionary patterns and phylogeny of the family Manidae".BMC Genomics.18 (1): 746.doi:10.1186/s12864-017-4140-5Özgürce erişilebilir.PMC 5609056 $2.PMID 28934931. 
  30. ^Fabro (10 Haziran 2019)."All hope is not lost for vanishing Palawan pangolin".Rappler. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2019. 
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pangolin&oldid=33949624" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp