Orchis, orkide ailesindeki (Orchidaceae)cinslerden bir tanesidir ve genel olarakAvrupa veKuzeybatı Afrika'da bulunur veTibet,Moğolistan veSincan'a kadar yayılış alanı uzar.[3] Orchis'in adı, orkidelerin bir çoğunda görülen çiftetuberoid (yumrulara benzeyen kalın veya etli kök) yumrularının görünümünden dolayı "testis" anlamına gelenGrekçe ὄρχιςorchis kelimesinden gelir.[4]
Bu karasal orkideler,yalancı soğan (Pseudobulb) yerineyumrulara sahiptir. Görünüşleri son derece çeşitlidir. Dik birgövdeye sahiptirler. Orkidelerinçiçeklenme durumu, silindirik çiçek tiplerinden dairesel çiçek salkımlarına kadar çeşitlilik göstermektedir, bu çiçekler sarı, kırmızı ve morumsu çiçeklere sahip olup 5 ila 15 cm uzunluğundadırlar. Bu orkideler çiçeklenmeye bitkinin dibinden başlar ve yavaşça yukarı doğru çiçeklenmeye devam eder. Ancak durum Salep Püskülü (Orchis simia)i çin tam tersidir, çiçeklenme yukarı kısımlardan başlar ve bitkinin dibine doğru devam eder.
OrijinalOrchis cinsi 1.300'den fazla isim içeriyordu.Polifiletik olduğundan, Pridgeon ve arkadaşları tarafından birkaç yeni cinse ayrıldı:Ponerorchis,Schizodium veSteveniella. Bu orkideler, tropikal yağmur ormanları ve yarı çöl bölgelerinde, deniz kıyılarında ve tundrada bulunabilirler. Neotropikal orkide türlerinin çoğu Güney Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın kuzeybatısında bulunabilir.
2014'ün Haziran ayından itibaren,WCSP bir dizi alt türle birlikte toplamda 21 farklı türü kabul etmektedir:[5]
- Orchis adenocheilaCzerniak. (İran)
- Orchis anatolicaBoiss. – Anadolu orkidesi (Kıbrıs, Türkiye, Güney Ege Adaları, Suriye, Lübnan, İsrail, İran)
- Orchis anthropophora(L.) All. (Batı Avrupa ve Akdeniz çevresi)
- Orchis brancifortiiBiv. (Güney İtalya, Sicilya, Sardinya)
- Orchis galilaea(Bornm. & M.Schulze) Schltr. (Türkiye, Suriye, Lübnan, İsrail)
- Orchis italicaPoir. – Türk Salebi, İtalyan Orkidesi (Akdeniz çevresi)
- Orchis mascula(L.) L. – Erken mor orkide, (Kanarya Adaları ve Kuzey ve Orta Avrupa'dan İran'a kadar)
- Orchis mascula subsp.ichnusaeCorrias
- Orchis mascula subsp.laxifloriformisRivas Goday & B.Rodr.
- Orchis mascula subsp.mascula
- Orchis mascula subsp.scopulorum(Summerh.) H.Sund. ex H.Kretzschmar, Eccarius & H.Dietr.
- Orchis mascula subsp.speciosa(Mutel) Hegi
- Orchis militarisL. – Askeri orkide (Avrupa'dan Moğolistana)
- Orchis militaris subsp.militaris
- Orchis militaris subsp.stevenii(Rchb.f.) B.Baumann & al.
- Orchis olbiensisReut. ex Gren. (Kuzeybatı İtalya'dan Kuzeybatı Afrika'ya kadar)
- Orchis pallensL. – Soluk çiçekli orkide (Avrupa'dan Kafkasya'ya kadar)
- Orchis patensDesf. (Orta Akdeniz'den Kuzeybatı Afrika'ya kadar)
- Orchis patens subsp.canariensis(Lindl.) Asch. & Graebn.
- Orchis patens subsp.patens
- Orchis paucifloraTen. (Arnavutluk, Korsika, Yunanistan, İtalya, Girit ve Yugoslavya)
- Orchis provincialisBalb. ex Lam. & DC. (Merkezi Güney ve Güney Avrupa'dan Kafkaslara, Kuzeybatı Afrika)
- Orchis punctulataSteven ex Lindl. – Küçük noktalı orkide (Güneydoğu Avrupa'dan Batı Asya'ya kadar)
- Orchis purpureaHuds. – Ergunavi salep, hıdırellez çiçeği (Avrupa'dan Kafkasya'ya kadar, Cezayir)
- Orchis purpurea subsp.caucasica(Regel) B.Baumann & al.
- Orchis purpurea subsp.purpurea
- Orchis quadripunctataCirillo ex Ten. – Dört benekli orkide (Sardinya'dan Doğu Akdeniz'e)
- Orchis simiaLam. – Maymun orkidesi, salep püskülü (Avrupa'dan İran'a kadar, Kuzey Afrika)
- Orchis simia subsp.simia
- Orchis simia subsp.taubertiana(B.Baumann & H.Baumann) Kreutz
- Orchis sitiaca(Renz) P.Delforge
- Orchis spitzeliiSaut. ex W.D.J.Koch – Spitzel'in orkidesi (İsveç (Gotland(Baltık denizinde yer alan bir İsveç adası)), Doğu İspanya'dan Kafkaslar'a kadar, Kuzeybatı Afrika)
- Orchis spitzelii subsp.cazorlensis(Lacaita) D.Rivera & Lopez Velez
- Orchis spitzelii subsp.nitidifolia(W.P.Teschner) Soó
- Orchis spitzelii subsp.spitzelii
- Orchis troodi(Renz) P.Delforge
2014'ün Haziran ayından itibaren,WCSP bir dizi alt melez türleriyle beraber toplamda 37 farklı melez türü kabul etmektedir:[5]
- Orchis ×algeriensisB.Baumann & H.Baumann (O. patens ×O. spitzelii)
- Orchis ×angusticrurisFranch. (O. purpurea ×O. simia) (Avrupa'dan Kafkaslar'a kadar)
- Orchis ×angusticruris nothosubsp.angusticruris (O. purpurea subsp.purpurea ×O. simia)
- Orchis ×angusticruris nothosubsp.transcaucasicaB.Baumann & al. (O. purpurea subsp.caucasuca ×O. simia)
- Orchis ×apollinarisW.Rossi & al. (O. italica ×O. simia) (İtalya)
- Orchis ×auruncaW.Rossi & Minut. (O. pauciflora ×O. provincialis)
- Orchis ×bergoniiNanteuil (O. anthropophora ×O. simia) (Batı Akdeniz)
- Orchis ×beyrichii(Rchb.f.) A.Kern. (O. militaris ×O. simia) (Avrupa'dan Türkiye'ye kadar)
- Orchis ×beyrichii nothosubsp.beyrichii (O. militaris subsp.militaris ×O. simia)
- Orchis ×beyrichii nothosubsp.golestanica(Renz) H.Kretzschmar, Eccarius & H.Dietr. (O. militaris subsp.stevenii ×O. simia)
- Orchis ×bispurium(G.Keller) H.Kretzschmar, Eccarius & H.Dietr. (O. anthropophora ×O. militaris ×O. purpurea)
- Orchis ×bivonaeTod. (O. anthropophora ×O. italica) (Güney Avrupa)
- Orchis ×bueliiWildh. (O. provincialis ×O. quadripunctata)
- Orchis ×caesiiDe Angelis & Fumanti (O. italica ×O. purpurea)
- Orchis ×callianthaRenz & Taubenheim (O. punctulata ×O. simia) (Türkiye)
- Orchis ×chabalensisB.Baumann & al. (O. militaris subsp.stevenii ×O. punctulata)
- Orchis ×colemaniiCortesi (O. mascula ×O. pauciflora)
- Orchis ×fallax(De Not.) Willk. (O. patens ×O. provincialis)
- Orchis ×fitziiHautz. (O. anatolica ×O. mascula) (Turkey)
- Orchis ×hybrida(Lindl.) Boenn. ex Rchb. (O. militaris ×O. purpurea) (Avrupa)
- Orchis ×klopfensteiniaeP.Delforge (O. pallens ×O. spitzelii) (Güneybatu Avrupa)
- Orchis ×kretzschmariorumB.Baumann & H.Baumann (O. anatolica ×O. provincialis)
- Orchis ×ligusticaRuppert (O. mascula ×O. patens) (Akdeniz çevresi)
- Orchis ×lorezianaBrügger(O. mascula ×O. pallens) (Avrupa)
- Orchis ×loreziana nothosubsp.kisslingii(Beck) Potucek (O. mascula subsp.speciosa ×O. pallens) (Güney Avrupa)
- Orchis ×loreziana nothosubsp.loreziana (O. mascula subsp.mascula ×O. pallens) (Orta Avrupa)
- Orchis ×lucensisAntonetti & Bertolini (O. pauciflora ×O. simia)
- Orchis ×macraLindl. (O. anthropophora ×O. purpurea) (Avrupa)
- Orchis ×orphanidesii(E.G.Camus) B.Bock (O. anthropophora ×O. mascula)
- Orchis ×palanchoniiG.Foelsche & W.Foelsche (O. olbiensis ×O. pauciflora)
- Orchis ×penzigianaA.Camus (O. mascula ×O. provincialis)
- Orchis ×penzigiana nothosubsp.jailae(Soó) H.Kretzschmar, Eccarius & H.Dietr. (O. mascula subsp.speciosa ×O. provincialis)
- Orchis ×penzigiana nothosubsp.penzigiana (O. mascula subsp.mascula ×O. provincialis)
- Orchis ×penzigiana nothosubsp.sardoaScrugli & M.P.Grasso (O. mascula subsp.ichnusae ×O. provincialis)
- Orchis ×permixtaSoó (O. mascula subsp.signifera ×O. pallens ×O. provincialis) (Kırım)
- Orchis ×petterssoniiG.Keller ex Pett. (O. mascula ×O. spitzelii) (Avrupa, Kuzeybatı Afrika)
- Orchis ×petterssonii nothosubsp.incantata(P.Delforge) H.Kretzschmar, Eccarius & H.Dietr. (O. mascula subsp.laxifloriformis ×O. spitzelii subsp.cazorlensis)
- Orchis ×petterssonii nothosubsp.petterssonii (O. mascula subsp.mascula ×O. spitzelii subsp.cazorlensis)
- Orchis ×plessidiacaRenz (O. pallens ×O. provincialis) (Güneydoğu Avrupa'danKırım'a kadar)
- Orchis ×pseudoanatolicaH.Fleischm. (O. pauciflora ×O. quadripunctata) (Güneydoğu Avrupa)
- Orchis ×schebestaeGriebl (O. mascula ×O. quadripunctata)
- Orchis ×serranianaP.Delforge (O. mascula subsp.laxifloriformis ×O. olbiensis)
- Orchis ×sezikianaB.Baumann & H.Baumann (O. anatolica ×O. quadripunctata)
- Orchis ×spuriaRchb.f. (O. anthropophora ×O. militaris) (Avrupa)
- Orchis ×thriftiensisRenz (O. anatolica ×O. pauciflora)
- Orchis ×tochnianaKreutz & Scraton (O. italica ×O. punctulata) (Kıbrıs)
- Orchis ×willingiorumB.Baumann & H.Baumann (O. provincialis ×O. spitzelii)
- Orchis ×wulffianaSoó (O. punctulata ×O. purpurea) (Kırım'dan Kafkasya'ya kadar)
- Orchis ×wulffiana nothosubsp.suckowii(Kümpel) B.Baumann & al. (O. punctulata ×O. purpurea subsp.caucasica)
- Orchis ×wulffiana nothosubsp.wulffiana (O. punctulata ×O. purpurea subsp.purpurea)
- Orchiophrys (Ophrys xOrchis )
- Orchiserapias (Orchis xSerapias )
Wikimedia Commons'ta
Orchis ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
