| |||||||||||||||||||||
Opsikion Theması (Yunanca: θέμα Ὀψικίου,thema Opsikiou) basitçe Opsikion (Grekçe: [θέμα] Ὀψίκιον,Latince: Obsequium), kuzeybatı Küçük Asya'da (modern Türkiye) bulunan birBizansthemasıdır (askeri-sivil bir eyalet). İmparatorluk maiyet ordusundan yaratılan Opsikion, Konstantinopolis'e en yakın konumda bulunan ilk themaların en büyük ve en prestijli olanıydı. 8. yüzyılda çeşitli isyanlara karıştı, yaklaşık 750'de üçe bölündü ve eski üstünlüğünü kaybetti.Dördüncü Haçlı Seferi sonrasına kadar orta kademe bir thema olarak hayatta kaldı.
Opsikion theması ilk dört themadan biriydi ve kökeniDoğu Roma ordusunun ülke ordularına dayanır.a[›] Opsikion terimi, 7. yüzyılın başlarında gelenLatinceObsequium ("maiyet") teriminden türemiştir.[1] Erken bir aşamada, Opsikion'un Konstantinopolis'in içine yerleştirilmiş olması mümkündür.[2] Ancak 640'larda,İslam'ın yayılışında yaşanan feci yenilgilerin ardından, kara ordularının kalıntıları Küçük Asya'ya çekildi ve "themalar" (themata) adı verilen büyük bölgelere yerleştirildiler.[3] Böylece Opsikon theması, başkentiAnkara olmak üzereÇanakkale Boğazı'ndanKızılırmak'a kadar tüm kuzeybatı Küçük Asya'yı (Galatya,Lidya vePaflagonya'nın bazı kısımları ileMisya,Bitinya) kapsayan bir alana imparatorlukOpsikion birlikleri yerleşti. Themanın kesin kuruluş tarihi bilinmemektedir; en erken referans 626 gibi erken kuruluş tarihine işaret eder, ancak doğrulanan ilk oluşum 680'dedir.[4][5][6]Opsikion ile birlikte 7. yüzyılın sonlarında ve 8. yüzyılın başlarında idare edildiği anlaşılanTrakya bölgesinin de başlangıçta dahil edilmiş olması mümkündür.[4][7]
Opsikion'un benzersiz kökeni, themanın organizasyonunun çeşitli yönlerine yansıdı. Böylece, komutanının unvanı, diğer temalarda olduğu gibistratēgos (στρατηγός, "general") değil, tam adıkomēs tou basilikou Opsikiou (Grekçe: κόμης τοῦ βασιλικοῦ Ὀψικίου, "imparatorlukOpsikion kontu") olankomēs (κόμης, "kont") idi.[4] Dahası,tourmai olarak değil,Optimatoi veBoukellarioi gibi eski ordunun seçkin birliklerinden oluşandomestikoslara bölünmüştü, her iki seçkin birlik de 4.– 6. yüzyıllardaGotFoederati için askere alınmasına kadar uzanıyordu.[8] Onun prestiji, komutanlarının mühürlerinden de anlaşılır, burada "Tanrı tarafından korunan imparatorlukOpsikion" (Grekçe: θεοφύλακτον βασιλικόν ὀψίκιον; Latince:a Deo conservandum imperiale Obsequium) yazmaktadır.[6]
İmparatorluk başkenti Konstantinopolis'e en yakın bir thema ve diğer themalar arasında üstün bir konuma sahip olması,Opsikion kontlarının, imparatorlara karşı isyan etme eğilimine neden oluyordu. Daha 668 yılında, İmparatorII. Konstans'ınSicilya'da ölümü üzerine kontMizizios başarısız bir darbe düzenledi.[9]PatrikiosBarasbakourios yönetiminde Opsikion, İmparatorII. Justinianos'un (h. 685-695, 705-711) ana güç üssüydü.[6] II. Justinianos, askerî gücünü artırmak amacıyla Trakya'ya esir düşen birçokSlavları da buraya yerleştirdi. Ancak çoğu ilkmuharebedeArapların tarafına geçti.[10] 713'te Opsikos ordusu, Justinianos'u devirip öldürenFilippikos'a (h. 711-713) karşı ayaklandı veII. Anastasios'u (h. 713-715) tahta çıkardı, ancak 715'te onu deviripIII. Theodosios'u (h. 715-717) tahta çıkardılar.[11][12] 717'de Opsikion,III. Leon'nun (h. 717-741) tahta çıkmasını desteklediler, ancak 718'de kontlarıPatrikios Isoes, ona karşı başarısız bir şekilde ayaklandı.[6] 741–742'dekouropalatēsArtabasdos, themayı İmparatorV. Konstantinos'un (h. 741-775) tahtını gasp etmesi için bir üs olarak kullandı. 766'da bir başka kont, aynı imparatora karşı başarısız ayaklanması sonrası kör edildi.[5] Opsikion themasıİsaurya imparatorlarına karşı isyanları sadece kontlarının hırsları sonucu değildi: Opsikion sadık bir şekildeİkonofildi ve İsaurya Hanedanı'nınikonoklast politikalarına karşıydılar.[13] Sonuç olarak, İmparator V. Konstantinos,Boukellarioi veOptimatoi themalarından yeni themalar ayırarak gücünü zayıflattı.[14][15] Aynı zamanda imparator, yeni bir elit ve sadık ikonoklast muhafız alayı olantagmatayı oluşturdu.[14][16]
Sonuç olarak, indirgenmişOpsikion, bir muhafız oluşumundan sıradan bir süvari themasına düşürüldü: kuvvetleriturmai bölündü ve kontu thema valiler hiyerarşisinde altıncı sıraya düştü ve hatta 9. yüzyılın sonunda "sıradan" stratēgos unvanı ile yeniden adlandırıldı.[6][5][17] 9. yüzyılda, yıllık 30 pound altın maaşı ve 6.000 adama (eski Opsikion'un tahmini 18.000'inden daha düşük) komuta ettiği kaydedilmiştir.[5][18] Thema başkentiİznik'e taşındı. 10. yüzyıl imparatoruKonstantinos Porfirogennetos,De Thematibus adlı eserinde, themada dokuz şehirden daha bahseder:Cotyaeum,Dorilaion,Midaion,Apamea,Myrleia,Lampsakos,Parion,Kizikos veAbidos.[6]
820'lerin başındaki büyükSlav Thomas İsyanı'nda Opsikion, İmparatorII. Mihail'e (h. 820-829) sadık kaldı.[19] 866 yılında Opsikionstratēgos'u Georgios Peganis,Thrakesion Theması ile birlikteIII. Mihail'in (h. 842-867) kıdemsiz eş imparatoruI. Basileios'e (h. 867-886) karşı ayaklandı ve yaklaşık 930 yılında, Basileios Halkoheir, İmparatorI. Romanos'a (h. 920-944) karşı ayaklandı. Ancak her iki isyan da kolayca bastırıldı ve 8. yüzyılın imparator yaratan isyanlarından çok uzaktılar.[6] Thema,Komninos Hanedanı döneminde,[20] boyunca var oldu ve 12. yüzyılda bir araEge themasıyla birleştirildi.[21] Görünüşe göre,Dördüncü Haçlı Seferi sonrasıİznik İmparatorluğu döneminde hayatta kaldı:Georgios Akropolitis, 1234'te Opsikion themasının "İtalyanlar" (Latin İmparatorluğu) altına girdiğini kaydeder.[6][5]
