Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

macOS

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(OS X sayfasından yönlendirildi)

macOS
Geliştirici(ler)Apple Inc.
İşletim sistemi ailesiMac OS,Unix[1][2][3]
Son kararlı sürümü15.3[4] Bunu Vikiveri'de düzenleyin 27 Ocak 2025
Kaynak türüKapalı kaynak (açık kaynak bileşenleriyle)
LisansÖzel mülk yazılım, ücretli
Çekirdek türüHybrid (XNU)
Güncelleme yöntemiApple Software Update (10.8-e kadar)
Mac App Store (10.8 ve sonrası
Platform desteği
  • PowerPC:10.0 ile10.5 arası
  • IA-32:10.4 ile10.6 arası
  • x86-64:10.4 ve sonrası sürümler
  • ARM:11.0 ve sonraki sürümler
  • ÖncülüMac OS Classic
    Programlama diliC,C++,Objective-C[5][6]
    Kullanıcı arayüzü(Aqua)Grafiksel kullanıcı arayüzü
    Web sitesiapple.com/macosx
    Pazarlama hedefiPersonal computing
    Dil sayısıÇok dilli

    macOS (eski adlarıMac OS X veOS X),Macintosh işletim sistemi ailesinin son sürümüdür veApple tarafındanMacintosh bilgisayarları için tasarlanmış bir işletim sistemidir.

    macOS aslenBSD veMach mikro çekirdeği üzerine kurulu, açık kaynak bir işletim sistemi olanDarwin'e dayanır. Apple bu sistemi kendi amaçlarına göre geliştirdikten sonra macOS kullanıcı arabirimi olarakAqua'yı geliştirmiştir.[7] Sisteminçekirdeği ve bazı bileşenleriaçık kaynak olmasına rağmen, çoğu bileşeni açık kaynak değildir.

    macOS Server ise her ne kadar mimari olarak masaüstü macOS ile aynı olsa da, Apple sunucuları için hazırlanmış ayrı bir işletim sistemidir. macOS'ten farklı olarak gelişmiş yönetim araçları içerir.

    25 Temmuz 2012 yılındaOS X Mountain Lion'un tanıtımında Mac OS X ismi OS X ismine değiştirildi. 13 Haziran 2016 tarihinde yapılan Dünya Geliştiriciler Konferansında (WWDC 2016) yenimacOS Sierra'nın tanıtımı zamanı OS X isminin,macOS olarak değiştirildiği duyuruldu.

    Tarihçe

    [değiştir |kaynağı değiştir]

    Mac işletim sisteminin onuncu sürümü olmasına rağmen, Mac OS X'in gelişimi çoğu alandaklasik Mac OS'ten bağımsızdır. Sistemin altyapısınıNextStep'ten alınmış ve daha sonraDarwin adı altında açık kaynak olarak sunulmuşMach mikro çekirdeği veBSD oluşturur. Bu sebepten dolayı macOSUnix tabanlı bir işletim sistemidir.

    1985 yılındaApple "yeni nesil" bir işletim sistemi yaratmak için kolları sıvamıştı (bakınız:Taligent veCopland). Başarısızlıkla sonuçlanan girişimden sonraNeXT'in işletim sistemi (o zamanki adıylaOPENSTEP) yeni Mac işletim sisteminin temeli olarak kararlaştırılmıştı. Bu kararı takiben NeXT Apple tarafından alındı veSteve Jobs Apple'a geri dönmüş oldu.

    Jobs geri döndükten kısa bir süre sonra şirket başkanlığını geri aldı ve yeni işletim sistemi üzerindeki çalışmaları yoğunlaştırdı. OPENSTEP'i yavaş yavaş geliştirerek Mac OS X yapmayı amaç edinen bu projeyeRhapsody adı verildi. SH bilgisayarlarındaki donanım zorlukları, nesne tabanlı yeni bir yazılım mimarisi ve bazı ticari konulardaki anlaşmazlıklar yüzünden sancılı bir geçiş dönemi yaşanmış olsa da, Rhapsody Mac OS X adıyla 24 Mart 2001'de piyasaya sürüldü.

    Ürün İsimleri

    [değiştir |kaynağı değiştir]

    Mac OS X olarak başlayan serideki X harfiMac OS 9'dan sonrasını ifade eder.Mac OS X 10.0 ile başlayan isim serisindeKedigiller baz alınmıştır, fakatOS X Mavericks ile bu isimlendirme serisi sona ermiş, onun yerine ünlü yerlerin isimleri kullanılmaya başlanmıştır. Sierra'dan itibaren OS X adı yerini macOS'a bırakmıştır.

    Mimari

    [değiştir |kaynağı değiştir]
    Daha fazla bilgi:macOS mimarisi

    macOS'un çekirdeğinde,XNU çekirdeğinin üzerine kurulmuş, komut satırı arayüzünde standartUnix özellikleri bulunanPOSIX uyumlu bir işletim sistemi bulunur. Apple bu yazılım ailesini Darwin adlı özgür ve açık kaynaklı bir işletim sistemi olarak piyasaya sürdü. Apple,Darwin'in üstünde, MacOS olan GUI tabanlı işletim sistemini tamamlamak için Aqua arayüzü ve Finder da dahil olmak üzere bir dizi bileşene katman yapmıştır.[8]

    macOS olarak orijinal tanıtımı ile sistem, önceki sürümlerindenklasik Mac OS'den daha istikrarlı ve güvenilir bir platform sağlamak için yeni yetenekler getirdi. Örneğin, önleyici çoklu görev ve bellek koruması, sistemin birbirlerini kesmeden veya bozmadan aynı anda birden çok uygulamayı çalıştırma becerisini geliştirdi. MacOS mimarisinin birçok yönü, bir platformdan diğerine geçişi kolaylaştırmak için taşınabilir olacak şekilde tasarlanan OPENSTEP'den türetilmiştir.[9] Örneğin NeXT, Apple'ın satın almasından önce orijinal 68k tabanlı NeXT iş istasyonlarından x86 ve diğer mimarilere taşınmış ve OPENSTEP daha sonra Rhapsody projesinin bir parçası olarak PowerPC mimarisine taşınmıştır.

    MacOS High Sierra'dan önce ve katı hal sürücülerden (SSD'ler) başka sürücülerde varsayılan dosya sistemi klasik Mac OS'dan miras kalan HFS + 'dır. İşletim sistemi tasarımcısı Linus Torvalds, tasarımının "kullanıcı verilerini aktif olarak bozduğu" muhtemelen en kötü dosya sistemidir "diyerek HFS + 'yi eleştirdi.[10] Apple, dosya sistemininUnicode'u destekleyecek şekilde genişletildiğinde kötüleşen bir tasarımın dosya adlarının davaya duyarsızlığını eleştirdi. Başlangıçta,HFS Plus, big-endian 68K ve PowerPC sistemlerinde çalışan klasikMac OS için tasarlandı. Apple, Macintosh'u little-endian Intel işlemcilere değiştirdiğinde, HFS + dosya sistemlerinde big-endian bayt sırası kullanmaya devam etti. Sonuç olarak, mevcut Mac'lerdeki macOS, dosya sistemi verilerini okurken bayt takas yapmalıdır. Bu endişelermacOS High Sierra'daki SSD'lerde dosya sistemleri için kullanılan yeniApple Dosya Sistemi ile ele alınmaktadır.[11]

    MacOS'daki Darwin alt sistemi, Unix izinleri katmanını içeren dosya sistemi yönetiminden sorumludur. 2003 ve 2005'te iki Macworld editörü izin şemasını eleştirdi; Rob Roy Griffiths, bazı kullanıcıların izinleri her gün sıfırlamak zorunda kalabileceğini, 15 dakikaya kadar sürebilen bir işlemi önermişti: Ted Landau, yanlış yapılandırılmış izinleri "en yaygın hayal kırıklığı" olarak adlandırdı.[12] Daha yakın zamanlarda, başka bir Macworld editörü olan Dan Frakes, izinlerin aşırı onarılması prosedürünü çok fazla kullandı. MacOS'un genellikle kullanıcı müdahalesi olmaksızın izinleri düzgün bir şekilde işlediğini ve sorunların ortaya çıktığı anda izinlerin sıfırlanmasının denenmesi gerektiğini savundu.[13]

    MacOS'un mimarisi katmanlı bir tasarıma sahiptir: katmanlı çerçeveler, ortak görevler için mevcut kodu sağlayarak uygulamaların hızlı gelişimine yardımcı olur. Apple kendi yazılım geliştirme araçlarını, en belirgin olarakXcode adlı entegre bir geliştirme ortamı sağlamaktadır. Xcode, C, C ++, Objective-C ve Swift gibi çeşitli programlama dillerini destekleyen derleyicilere arabirimler sağlar.Apple-Intel geçişi için, geliştiriciler, uygulamalarını hemIntel tabanlı hem dePowerPC tabanlıMacintosh satırları ile uyumluluk sağlayan evrensel bir ikili olarak oluşturabilmeleri için değiştirildi. Birinci ve üçüncü parti uygulamalar, AppleScript çerçevesini kullanarak, klasik Mac OS'den veya programlama bilgisi gerektirmeyen önceden yazılmış görevler sunan yeni Automator uygulamasını kullanarak programlı olarak kontrol edilebilir.[14][15]

    Sürüm Bilgileri

    [değiştir |kaynağı değiştir]
    Daha fazla bilgi:macOS versiyon tarihi
    Versiyon zaman tüneli
    SürümKod adıTanıtım TarihiÇıkış Tarihi
    Rhapsody Developer ReleaseGrail1Z4 / Titan1U31 Ağustos 1997
    OS X Server 1.0Hera16 Mart 1999
    OS X Public Beta11 Mayıs 199816 Mart 1999
    Public BetaKodiak13 Eylül 2000
    OS X 10.0Cheetah24 Mart 2001
    OS X 10.1Puma18 Temmuz 200125 Eylül 2001
    OS X 10.2Jaguar6 Mayıs 200224 Ağustos 2002
    OS X 10.3Panther23 Haziran 200324 Ocak 2003
    OS X 10.4Tiger4 Mayıs 200429 Nisan 2005
    OS X 10.5Leopard26 Haziran 200626 Ocak 2007
    OS X 10.6Snow Leopard9 Haziran 200828 Ağustos 2009
    OS X 10.7Lion20 Ocak 201020 Temmuz 2011
    OS X 10.8Mountain Lion16 Şubat 201225 Temmuz 2012
    OS X 10.9Mavericks10 Haziran 201322 Ocak 2013
    OS X 10.10Yosemite2 Haziran 201416 Ekim 2014
    OS X 10.11El Capitan8 Haziran 201530 Eylül 2015
    macOS 10.12Sierra13 Haziran 201620 Eylül 2016
    macOS 10.13High Sierra5 Haziran 201725 Eylül 2017
    macOS 10.14Mojave4 Haziran 201824 Eylül 2018
    macOS 10.15Catalina3 Haziran 20197 Ekim 2019
    macOS 11.0Big Sur22 Haziran 202013 Kasım 2020
    macOS 12.0Monterey7 Haziran 202125 Ekim 2021
    macOS 13.0Ventura6 Haziran 202224 Ekim 2022
    macOS 14.0Sonoma5 Haziran 202326 Eylül 2023

    Desteklediği Diller

    [değiştir |kaynağı değiştir]
    • Çekçe-yalnızca OS X Lion 10.7 veya üzeri
    • Macarca-yalnızca OS X Lion 10.7 veya üzeri
    • Türkçe-yalnızca OS X Lion 10.7 veya üzeri
    • Tayca-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • Katalanca-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • Hırvatça-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • Yunanca-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • İbranice-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • Rumence-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • Slovakça-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri
    • Ukraynaca-yalnızca OS X Lion 10.7.3 veya üzeri

    Ayrıca bakınız

    [değiştir |kaynağı değiştir]

    Kaynakça

    [değiştir |kaynağı değiştir]
    1. ^"Mac OS X 10.5 on Intel-based Macintosh computers". The Open Group. 21 Mart 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2009. 
    2. ^"Mac OS X 10.6 on Intel-based Macintosh computers". The Open Group. 28 Kasım 2015 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:7 Nisan 2010. 
    3. ^"Apple page on UNIX". Apple Inc. 13 Haziran 2011 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2008. 
    4. ^"Apple Releases macOS Sequoia 15.3 With Genmoji" (İngilizce). 27 Ocak 2025. 
    5. ^"Apple Developer: Cocoa Overview". Apple Inc. 9 Ekim 2012 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:9 Nisan 2010. 
    6. ^"Apple Developer: Mac OS X Technology Overview"(PDF). Apple Inc. Erişim tarihi:9 Nisan 2010. 
    7. ^"Arşivlenmiş kopya". 26 Mayıs 2012 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    8. ^"Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2017 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    9. ^"Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2008 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    10. ^"Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    11. ^"Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2015 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    12. ^"Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    13. ^"Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2018 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    14. ^"Arşivlenmiş kopya". 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 
    15. ^"Arşivlenmiş kopya". 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:14 Ocak 2018. 

    Dış bağlantılar

    [değiştir |kaynağı değiştir]
    MacOS/macOS
    Versiyonlar
    macOS wordmark
    Uygulamalar
    Kamu hizmetleri
    Teknoloji ve kullanıcı arayüzü
    Apple listeleri
    Mac OS versiyonları (Mac OS Tarihçesi)
    MacOS /macOS versiyonları (OS X Tarihçesi)
    Sunucular
    Diğer işletim projeleri
    Ayrıca bakınız
    OS
    Tüketici
    Profesyonel
    Paket
    Sunucu
    Durdurulan
    Apple listeleri
    Kurucular
    Yönetim Kurulu
    Mevcut
    Önceki
    Yöneticiler
    Mevcut
    Önceki
    Servisler
    Mağazalar
    Destek
    Ürünler
    Donanım
    Yazılım
    Şirketler
    Bağlı ortaklıklar
    Devralmalar
    ilgili
    Apple II/III/Lisa
    Mac OS
    Mac OS Classic
    Mac OS X ailesi
    Macintosh (diğer)
    Mobil
    Başka
    Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
    "https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=MacOS&oldid=34799030" sayfasından alınmıştır
    Kategori:
    Gizli kategoriler:

    [8]ページ先頭

    ©2009-2025 Movatter.jp