The Naked City | |
![]() "New York Esrarı" (The Naked City)filminin Fransa'da basılmış bir afişi | |
Yönetmen | Jules Dassin |
---|---|
Yapımcı | Mark Hellinger |
Senarist | Albert Maltz Malvin Wald |
Oyuncular | Barry Fitzgerald Howard Duff Dorothy Hart |
Müzik | Miklós Rózsa |
Görüntü yönetmeni | William H. Daniels |
Kurgu | Paul Weatherwax |
Stüdyo | Hellinger Productions Universal Pictures |
Dağıtıcı | Universal Pictures |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Polisiye, kara film |
Renk | Siyah-beyaz |
Yapım yılı | 1948 |
Çıkıştarih(ler)i | 4 Mart 1948,ABD |
Süre | 96 dakika |
Ülke | ![]() |
Dil | İngilizce |
Diğer adları | New York Esrarı (Türkiye, sinemalar) Çıplak Şehir (Türkiye, TRT TV) La Cité sans voiles (Fransa) La Città nuda (İtalya) La Ciudad desnuda (İspanya) Die Nackte Stadt (Almanya-Avusturya) Stadt ohne Maske (Almanya-Avusturya) |
New York Esrarı[1] 1948ABD yapımı kara filmdir. Özgün adıThe Naked City dir. 1970'li yıllardaTRT televizyonunda özgün adının tam çevirisiyle, yaniÇıplak Şehir adı ile gösterilmişti.
SenaryosununuMalvin Wald'ın kendi hikâyesindenAlbert Maltz ile birlikte yazdıkları filmin yönetmeniJules Dassin'dir. Önemli rollerindeBarry Fitzgerald,Howard Duff,Dorothy Hart veDon Taylor oynamışlardır. FilminAkademi Ödülü kazanan siyah beyaz görüntüleri William H. Daniels'a aittir. Özgün müziklerini iseMiklós Rózsa yapmıştır.
Filmde olaylar bir cinayet soruşturmasının etrafında gelişirken, New York şehrinin ve insanlarının ayrıntılı bir betimlemesi de yapılır. Çekimlerin çoğu stüdyo dışındaki mekanlarda gerçekleştirilirken yönetmen Jules Dassin şehrin gündelik yaşantısından ayrıntıları da titizlikle verir. Bu açıdan bakıldığında film bir bakıma 1940'ların sonundaki New York'un ileriki nesillere aktarılacak bir belgeseli gibidir adeta. Buna oyuncuların abartısız ve yalın oyunculukları, William H. Daniels'ın etkileyici siyah beyaz görüntüleri, Paul Weatherwax'ın akıcı kurgusu ve Miklós Rózsa'nın müziği de eklenince ortaya o yıllarda herkesin büyüleyici olarak nitelendirdiği bu film çıkmıştı.
"The Naked City" en iyi kurgu ve en iyi görüntü yönetimi dallarında 2Oscar ödülü aldı. En iyi senaryo dalında da bu ödüle aday gösterildi. En iyi filmBAFTA ödülüne de aday gösterilen film 2007 yılındaKongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihi ve estetik olarak kayda değer ve önemli bir film" olduğu ilan edilerek "Ulusal Film Arşivi"nde koruma altına alındı.[2]
Genç manken Jean Dexter Manhattan'da yaşadığı apartman dairesinde önce bayıltılır sonra da banyo küvetinde boğulmaya terkedilir. Ona ait olduğu sanılan çok miktarda mücevher de kaybolmuştur. Cinayeti çözme görevi Detektif Teğmen Dan Muldoon (Barry Fitzgerald) ve yardımcısı Detektif James Halloran'a (Don Taylor) verilir. Bu iki detektifin New York emniyeti ile birlikte cinayeti çözme yolunda yaptıkları çalışmalar araya serpiştirilmiş şehir hayatı görüntüleri ile iç içe geçer. Özellikle katile gittikçe yaklaşıldığı ve temponun süratle arttığı final bölümünde olmak üzere filmin her anında kamerayla birlikte seyirciler de yaşayan bir şehri adım adım gezerler. Metro sistemi, rıhtımlar, inşaat halinde bir gökdelen, binalar arasında kalmış boş arsalar, sokak satıcıları, at arabaları ile dağıtım yapan sütçüler pazarlar, spor salonları, mahalle çocuklarının serinlemek için bozdukları yangın muslukları, gece çekimleri, havadan çekimler vb. o kadar detaylı gösterilir ki seyirciler polisiye bir filmi izlerken bir de belgesel film izlemiş gibi olurlar.
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Barry Fitzgerald | Dedektif Teğmen Dan Muldoon |
Howard Duff | Frank Niles |
Dorothy Hart | Ruth Morrison |
Don Taylor | Dedektif Jimmy Halloran |
Frank Conroy | Yüzbaşı Donahue |
Ted de Corsia | Willie Garzah |
House Jameson | Dr. Stoneman |
Anne Sargent | Mrs. Halloran |
Adelaide Klein | Mrs. Paula Batory |
Grover Burgess | Mr. Batory |
Tom Pedi | Dedektif Perelli |
Enid Markey | Mrs. Edgar Hylton |
Mark Hellinger | Anlatıcı (sesiyle) |