Nadiye Murad |
|---|
 2018 yılında |
| Doğum | Nadia Murad Basee Taha
10 Mart 1993 (31 yaşında)
Koço Köyü,Irak |
|---|
| Vatandaşlık | Irak |
|---|
| Önemli eser(ler) | - Son Kız: Esaretimin Hikayesi ve IŞİD'le Mücadelem
- Nadia'nın Girişimi
|
|---|
| Ödüller | |
|---|
|
Nadiye Murad (Arapça: نادیه مراد) (d. 1993, Koço), IraklıYezidi insan hakları savunucusu.
2014'teKuzey Irak'taIrak Şam İslam Devleti(IŞİD) terör örgütünün gerçekleştirdiğiYezidi katliamından kurtulan ve yaşadıklarını anlatabilen az sayıda kişiden biridir.[1]Cinsel şiddetin bir savaş silahı olarak kullanılmasına karşı mücadelesi nedeniyle birçok ödüle değer görüldü.Denis Mukwege ile beraber 2018'deNobel Barış Ödülü'nün eş sahibidir.
1993 yılında Kuzey Irak'ta doğdu. Koço köyünde çobanlık ve çiftçilikle yaşamını sürdüren sıradan birEzidi ailesine mensuptu.[2] 15 Ağustos 2014 günü köyünde yaşayan halkı IŞİD militanları tarafından katledildi. Nadiye'nin annesi ve altı ağabeyi de öldürülenler arasındaydı. Kendisi ise Musul'a götürülerek binlerce Ezidi kızı ile birlikte IŞİD'in köle pazarlarında satıldı; çeşitli cinsel ve fiziksel şiddete maruz kaldı. Üç ay esir tutulduktan sonra kaçmayı başardı; Sünni Arap bir ailenin yanına sığındı. Ailenin yardımıyla IŞİD'in elindeki bölgeden kaçıpDuhok kentinde,Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki bir mülteci kampına sığındı.[3]
2015'te Almanya'ya yerleşti;Baden-Württemberg eyaletinde ikamet hakkı aldı. Yezidi katliamının tanınması için mücadele vermeye başladı.Stuttgart'taki Baden-Württemberg eyalet parlamentosunda 2016'da bir konuşma yaparak, terör örgütünün kendi halkına yaşattığı katliamı anlattı. Aynı yılın yazında politikacılar, BM yetkilileri ve gazetecilerle görüşmeler yapmak üzere Berlin, New York ve Kanada'ya seyahat etti. Bu seyahati ABD'li film yönetmeni Alexandria Bombach tarafındanOmuzlarında (2018) adıyla belgesel yapılmıştır.[4]
Eylül 2016'daBirleşmiş Milletler İyi Niyet Elçisi seçildi. Ekim 2016'daAvrupa Konseyi tarafındanVáclav Havel İnsan Hakları Ödülü'nü,[5] Aralık 2016'da kendisi gibi IŞİD'in elinden kurtulan insan hakları savunucusu Lamiya Başar'la beraberAvrupa Parlamentosu eksenindekiSaharov Düşünce Özgürlüğü Ödülü'nü aldı.[6][7]
Koço köyü Mayıs 2017'de IŞID kontrolünden kurtuldu.[8][9] Nadiye Murad, harap haldeki köyünü görmeye gitti ve Irak hükûmetinden IŞIDlilerin yargılanması özel bir mahkeme kurmasını talep etti.[10]
IŞID tarafından tutsak tutulduğu dönemi ve tanıklık ettiklerini Kasım 2017'de yayımlananSon Kız: Esaretimin Hikayesi ve IŞİD'le Mücadelem adlı kitabında anlattı.[11] 2018'deKongolu doktorDenis Mukwege ile birlikteNobel Barış Ödülü'ne değer görülen iki kişiden biri oldu. Nobel Barış Ödülü kazanan ilk Iraklı ve bu ödülü alanMalala Yousafzai'den sonra ikinci en genç kişidir.
Hükûmetleri ve uluslararası kuruluşları, Yezidi topraklarını kalkınması için ikna etmek üzere 2018'deNadiye Girişimi adlı girişime öncülük etti. Girişim, çalışmalarını Nadiye'nin Irak'taki köyünün yeniden inşasına odaklamıştır.[12][13] Nadiye Murad, ayrıca BM İyi Niyet Elçisi olarak insan ticaretine maruz kalan kişilerin haklarını savunmak için çalışmalar yürütür.
|
|---|
| 1901-1925 | |
|---|
| 1926-1950 | |
|---|
| 1951-1975 | |
|---|
| 1976-2000 | |
|---|
| 2001-günümüz | |
|---|
_(cropped).jpg)
