MoskovaDoğu Avrupa'nın önemli bir politik, ekonomik, kültürel ve bilim merkezidir. Topraklarının tamamıAvrupa'da yer alan en büyük şehirdir, İstanbul'un ardındanAvrupa'nın 2. en büyük şehridir[12] Ayrıca Dünya'nın en büyük 18. kentsel alanına sahiptir.Forbes'in 2013 yılı araştırmasına göre Moskova Dünya'nın en pahalı 9. şehri seçilmiştir.[13] Aynı zamanda Dünya'nın sayılı büyük kentsel ekonomisine sahip olan Moskova, "Global şehir" kabul edilir.Turizm konusunda dünya çapında en hızlı büyüyen şehirler arasında yer alan Moskova, aynı zamanda yeryüzündeki en kuzeyde yer alanMetropol unvanına sahiptir. Avrupa'nın en uzun tek başına duran yapısı olanOstankino Kulesi'ne, yine Avrupa'nın en yüksek gökdeleni unvanına sahipFederation Tower'a ev sahipliği yapar. 1 Temmuz 2012'deki bölgesel genişlemenin ardından yüzölçümü 2 kat artmış olup, 233.000 kişi ise nüfusa eklenmiştir.[14]Avrupa Rusya'sında yer alan şehir,Moskova Nehri'nin üzerinde yer alır. Denize kıyısı olmayan en büyük şehirdir. Şehir aralarındaAziz Vasil Katedrali'nin de bulunduğu birçok tarihi bina ile zengin bir mimariye sahiptir. Kapladığı alanın %40'ını ormanlar ve yeşil alanlar oluşturması, Moskova'yı Dünya'nın en yeşil şehirlerinden biri yapar. Şehir sırasıylaMoskova Knezliği,Rusya Çarlığı,Rus İmparatorluğu,Sovyetler Birliği ve son olarak şu ankiRusya devletine başkentlik yapmıştır. Moskova Rus kültürünün merkezi konumundadır ve içerisinde barındırdığı birçok müze, tiyatro ve akademik kurumlardan dolayı sayısız bilim insanı ve sanatçıya ev sahipliği yapar.
Şehir yaygın bir transit ulaşım ağına sahiptir. 4 uluslararası havaalanı, 9 demiryolu istasyonu, sayısız tramvay, monorail sistemi ve en önemlisi Dünya'nın en derin yer altı hızlı taşıma sistemine sahip olanMoskova Metrosu metropolün yaşamında önemli bir yere sahiptir. AyrıcaMoskova Metrosu zengin mimarisi ve 200'ü aşkın istasyonu ile şehrin simgesel noktalarından biri haline gelmiştir.
Moskova'nın çeşitli lakapları vardır ve bunların çoğu şehrin büyüklüğüne veya Rus ulusu için önemine atıfta bulunur. Üçüncü Roma (Третий Рим), Beyaz Taşlı (Белокаменная), İlk Taç (Первопрестольная) ve Kahraman Şehir (город-герой). Moskovalı için kullanılandemonim erkekler için "москвич" (moskviç) kadınlar için ise "москвичка" (moskviçka). İngilizceyeMuscovite olarak geçmiştir.
Moskova kelimesinin etimoloji kesin olarak bilinmemektedir.[15] Şehrin ismininMoskva Nehrinden geldiği düşünülmektedir.[16][17] Kelimenin etimolojisi ise şu şekilde açıklanmaktadır:
Lengüistik olarak en çok kabul gören tez, kelimenin Proto-Balto-Slavik dilindeki *mŭzg-/muzg- kökünden geldiği, bu kelimenin deProto Hint-Avrupa dilindeki *meu- "ıslak, nemli"[17][18][19] kelimesinden geldiğidir. Buna göreMoskva ismi bir sulak arazi veya bataklıktaki bir nehri ifade ediyor olmalıdır.[16] KelimeRusça: музга (muzga) "gölet, su birikintisi",Litvanca: mazgoti veLetonca: mazgāt "yıkamak",Letonca: mazgāt,Sanskrit: májjati "boğulmak",Latince: mergō "dalmak, batmak" ileakrabadır.[16][19]Polonya'dakiMozgawa gibi benzer bir isimlendirmeye sahip yerleşimler de vardır.[16][17][19]Fin-Ugor Hipotezine göre bölgedeki pre-Slavik kabilelerden olanMerya veMuroma nehreMustajoki "Kara nehir" demekteydi ki bu da ifadeden türemiştir.[20] Ayrıca kelime, Rusya,Bulgaristan,Ukrayna,Makedonya veBulgaristan'da daha yaygın olmakSlavik ülkelerde yaygın bir soyaddır.[21]
Günümüzde modern Moskova şehrinin bulunduğu alan prehistorik zamanlardan beri meskundur. En erken bulgularNeolitik Çağa ait olduğu düşünülenLyalovo Kültürünün kalıntılarıdır.[22] Bu bulgular ilk yerleşimcilerin avcı toplayıcı olduğunu kanıtlamaktadır. MS 950 yılında iki slav kabilesi,Vyatiçler veKriviçler, bölgeye yerleşir. Vyatiçler muhtemelen Moskova'nın yerli popülasyonunun çoğunu oluşturmuşlardı.[23]
Moskova'nın kuruluşuna ait ilk bilgilereİlk Vakayiname (Ипатьевская летопись) ile ulaşılabilir. Bu kronikteYuri Dolgoruki'nin 1147 yılında Moskova'da PrensSviatoslav Olgoviç ile buluştuğu yazılmıştır.[24] Bu yüzden Yuri Dolgoruki Moskova'nın kurucusu olarak kabul edilir.[kaynak belirtilmeli] 1156 senesinde Dolgoruki, kasabayı tahtadan bir duvarla tahkim eder ki bu yapı zamanla bugünkü Kremlin'e dönüşür.[25]Moğol İstilası sırasındaBatu Han liderliğindeki Moğol ordusu şehri yerle bir edip sakinlerini öldürürler.[kaynak belirtilmeli]
Ahşaptan yapılanna Moskvě "Moskova Nehrinde" kalesiAleksandr Nevski'nin oğluDaniil tarafından 1260larda yaptırılır. Daniil o zamanlar çocuk olduğu için kale Daniil'in paternal amcasıIII. Yaroslav tarafından atanantiuns (vekiller) tarafından yönetilir.[kaynak belirtilmeli] 1270lere gelindiğinde artık büyümüş olan Daniil; iktidar mücadelesine girmiş, kardeşiDmitri'yiNovgorod'un idaresi ele geçirme teşebbüsünü desteklemiş ve başarılı olmuştur. 1283 yılında Daniil, bağımsız hale gelmiş Moskova Prensliğinin başına geçer. Kardeşi Dmitri iseVladimir Grandükü olur. Daniil'in Moskova'nın ilk manastırları olan veİsa'nın Epifanisi veAziz Danyal[b] adanan manastırları kurduğu kabul edilir.[26]
Daniil 1303 yılına kadar Grandük sıfatıyla kurduğu Moskova yönetti ki şehir 1320lerde Ana prenslik olan Vladimir'i gölgede bırakacaktı. Moskova uzun bir süre istikrarlı ve müreffeh bir yer olur ve çevresinden göçler alır.[kaynak belirtilmeli] 1304 senesinde Daniil'in halefiYuri Daniloviç, Tver ve Vlamdimir KneziMikhail Yaroslaviç ileVladimir Grandüklüğü için mücadeleye girer. Nihayetinde Yuri'nin halefiI. İvan,Tver Knezliğini mağlup eder. Grandükalık ikiknezAleksandr Vasilyeviç ve İvan arasında paylaştırılır. 1331'de Aleksandr'ın ölümünden sonra İvanÖzbek Han'ınyarlığıyla tek knez haline getirilir.[27] O devirdeMoğollar bölgede büyük bir tesire sahipti. Yüzyıllardır uygulanan veraset ve üstünlük normlarını değiştirebiliyorlardı.[28][29] Moğollara yüksek miktarda vergi veren İvan, önemli bazı imtiyazlara sahipti.[kaynak belirtilmeli]
Altın Orda Hanları, Moskova'nın gücünü ve etkisini sınırlandırmaya çalışırkenLitvanya Dükalığının büyüyüp Rusya bölgeyi tehdit etmeye başlaması üzerine Hanlar Moskova'yı Litvanya'ya karşı güçlendirir ve şehir Rusya'daki en güçlü şehirlerden biri olur.[kaynak belirtilmeli] 1380 yılında KnezDmitri Donskoy idaresinde birleşmiş Rus ordusu Altın Orda karşısındaKulikovskaya Muharebesinde ezici bir zafer kazanır. Sonrasında Moskova Rusya'nın Altın Orda Hakimiyetinden kurtulmasında öncü bir rol oynayacaktır.[kaynak belirtilmeli]
1462 yılındaIII. İvan, knezliğin başına geçer. Altın Orda ile savaşmaya başlar, topraklarını genişletir ve başkent Moskova'yı zenginleştirir. Hasım Litvanyalılarla müttefik ve Moskova Knezliğinden çok daha büyük olanNovgorod Knezliğini fetheder ve böylece knezliğin büyüklüğünü yedi katına, 430.000'den 2.800.000 kilometrekareye çıkarır.[30] 1480 senesinde de,Ugra Savaşı ile Altın Orda tesirinden tamamen kurtulur. 1500'e gelindiğinde yaklaşık 100.000 nüfusu ile Dünya'nın en kalabalık şehirlerinden biri olur.[kaynak belirtilmeli]
OrijinalMoskova Kremlini 14. yüzyılda inşa edilir. 3.İvan, 1480li yıllardaRönesans İtalya'sından davet ettiği mimarla yapıyı yeniden inşa eder. Gelen mimarlardanPetrus Antonius Solarius yeni Kremlin duvarlarını ve kulelerini,Marco Ruffo da yeni sarayı tasarlamıştır.[kaynak belirtilmeli] Solarius'un tasarladığı bugün Kremlin duvarları 1495 yılında tamamlanır. Kremlin'in büyük çan kulesi ise 1505-08 yılları arasında inşa edilir 1600'de yüksekliği arttırılır.
Sovyetler Birliğinin dağılmasının ardından şehirRusya'nın başkenti olmaya devam etti. Daha sonrasındamarket ekonomisi ortaya çıkmış, Batı tarzı perakendecilik, servis, mimari üretimi patlamış ve batılı hayat tarzı büyük yaygınlık kazandı. Şehir nüfusunu 1990'den 2000'e kadar şehir büyümeye devam edip dokuz milyonun altından on milyonun üstüne çıkmıştır. Mason ve Nigmatullina'ya göre Sovyet devrinin kontrollü kentsel büyümesi düzenli ve sürdürülebilir bir kentsel gelişim sağlamıştır ki 1935'te inşa edilenyeşil kuşak bunun simgesidir. Lakin o zamandan beri kalabalık apartmanlardansa müstakil evlere olan yoğun talepten dolayı düşük yoğunluklu banliyölerin sayısında dramatik bir artış yaşandı. 1995-97 yıllarındaMKAD çevre yolunun genişliği de 4 şeritten 10 şeride çıkarıldı.[kaynak belirtilmeli]
Sonraki yıllarda şehir büyümeye devam eder, şehrin uydu görüntüleri giderek daha saçaklı hale gelir. Otomobillerin yaygınlaşması ile şehir büyük trafiği sıkışıklıları oluşmaya başlar. Sovyetler zamanında yıkılan bazı önemli ve sembolikKurtarıcı İsa Katedrali gibi kiliseler ve binalar yeniden inşa edilir. 2010lu yıllarda Moskova idaresi,Moja Ulitsa (Benim Sokağım) imar programı[31] ve konut renovasyon programı[32] gibi uzun soluklu projeler başlatır.
Ortalama rakımı 156 metredir. Arazinin en yüksek noktası Teplostanskaya Yükseltisinde (Rusça: Теплостанская возвышенность) bulunur ve 255 m rakıma sahiptir.[34]
Moskova ılımlı kara iklimi altında, güçlü don ve yıkıcı sıcaklıklar oldukça seyrek, ancak normdan uzaklaşma sıkça görülür.Meteoroloji istasyonu verilere göre yıllın en soğuk ayı Ocak (Ortalama sıcaklık −7,5 °C'dir, ayrıca kış sezonunda hava sıcaklığın artma eğilimi gözlenmektedir.[35]), soğuk dalgaların zamanında hava sıcaklığı -20 °C'ye düşebilir. En sıcak ayı temmuz (Ortalama sıcaklık +18,4 °C). Yaz boyunca ortalama 5-7 gün +30 °C ve daha yüksek geçer. 130 yıllık dizi gözlemde en yüksek hava sıcaklığı 2010 yılında +38,2 °C, en düşük 1940 yılının Ocak ayında -42,2 °C olarak kaydedilmiştir. Yıl boyu Moskova ve çevresindeki bölgeler 600-800mm (2008 yılı-869mm[36]) yağış alır. Moskova'nın kendine has havasının özelliklerinden en önemlisi hava akımının şehrin merkezine akarken beraberinde yağışlar ve yakıcı sıcaklık getirmesidir.
YıllıkSıcaklık Ortalaması: +5,4 °C (2007 ve 2008 yıllarında +7 °C'yi[37] aşmaktaydı.)
YıllıkGüneş Işığı Alınan Süre Ortalaması: 1731 saat[38] (2007 yılında 2000 saat[39] üzerinde gözlemlenmiştir.) (Güneş ışığı alınan sürede kış aylarında azalma, ilkbahar ve yaz aylarında artma eğilimi gözlenmektedir.)
Yıllarına göre sıcaklığın mutlak minimumların büyük çoğunluğuXIX veyaXX yüzyıllarında kayda geçerken, XXI. yüzyılın başlangıcında ise 4 mutlak maksimum sıcaklığı görülmüştür.[40]
Moskova,Avrupa'nın en büyük belediye ekonomilerinden birine sahiptir veRusya'nın gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) beşte birinden fazlasını oluşturmaktadır.[41] 2021 itibarıyla, Moskova'nın Gayri Safi Bölgesel Hasıla'sı neredeyse 332 milyar ABD Doları'na ulaştı.[42] Moskova Bölgesi'nin GMP'si ₽31,3 trilyon veya yaklaşık 425 milyar ABD dolarıydı.
Şehirdeki ortalama brüt aylık ücret ₽123.688 (2.000 ABD Doları ),[43] bu da ulusal ortalamanın yaklaşık iki katı olan ₽66.572'nin (1.000 ABD Doları ) ve Rusya'nın federal konuları arasında en yükseklerinden biri.
Moskova, dünyadaki herhangi bir şehrin üçüncü en yüksek milyarder sayısına ev sahipliği yapıyor ve Avrupa'daki herhangi bir şehrin en fazla milyardere sahip şehri.[44] Rusya'nın finans merkezi ve ülkenin en büyük bankalarına ve petrol deviRosneft gibi en büyük şirketlerinin çoğuna ev sahipliği yapıyor. Moskova, Rusya'daki perakende satışların %17'sini ve ülkedeki tüm inşaat faaliyetlerinin %13'ünü gerçekleştiriyor.[45]1998 Rusya ekonomik krizinden bu yana, Moskova'daki iş sektörleri üstel büyüme oranları gösterdi. Son yıllarda birçok yeni iş merkezi ve ofis binası inşa edildi, ancak Moskova'da hala ofis alanı sıkıntısı yaşanıyor. Sonuç olarak, birçok eski sanayi ve araştırma tesisi, ofis kullanımına uygun hale getirilecek şekilde yeniden inşa ediliyor. Genel olarak, ekonomik istikrar son yıllarda iyileşmiştir; yine de, suç ve yolsuzluk iş gelişimini hâlâ engellemektedir.
Mil Moskova Helikopter Fabrikası, dünyanın önde gelen askeri ve sivil helikopter üreticilerinden biridir. Khrunichev Devlet Araştırma ve Üretim Uzay Merkezi,Mir,Salyut veISS uzay istasyonları için modüller, Proton fırlatma araçları ve askeri ICBM'ler dahil olmak üzere çeşitli uzay ekipmanı üretiyor.Sukhoi, Ilyushin, Mikoyan, Tupolev ve Yakovlev uçak tasarım büroları da Moskova'da bulunuyor. Roket motorlarını üreten NPO EnergomashRus ve Amerikan uzay programlarının yanı sıraİkinci Dünya Savaşı sırasında savaş uçakları inşa eden ancak Uzay Yarışından bu yana uzay sondalarına geçiş yapan Lavochkin tasarım bürosu, Moskova Oblastı'nda büyük ölçüde Moskova tarafından çevrelenmiş bağımsız bir şehir olan yakındaki Khimki'de bulunuyor. yanları. ZiL ve AZLK otomobil fabrikaları ile Voitovich Raylı Araç fabrikası Moskova'da ve Metrovagonmash metro vagon fabrikası şehir sınırlarının hemen dışında bulunuyor. Poljot Moskova saat fabrikası, Rusya'da ve yurt dışında iyi bilinen askeri, profesyonel ve spor saatleri üretiyor.Yuri Gagarin uzaya yaptığı yolculukta bu fabrika tarafından üretilen "Shturmanskie" kullandı.
Electrozavod fabrikası, Rusya'daki ilk trafo fabrikasıydı. Kristall içki fabrikası[46] "Stolichnaya" da dahil olmak üzere votka türleri üreten Rusya'daki en eski içki fabrikasıdır ve şaraplar, Moskova Interrepublican Vinery de dahil olmak üzere Moskova şarap fabrikalarında üretilir.[47] Moskova Mücevher Fabrikası[48] ve Jewellerprom[49] Rusya'daki mücevher üreticileridir; Jewellerprom, 2. Dünya Savaşı sırasındaSovyetler Birliği'ninKızıl Ordusu'na yardım edenlere verilen özelZafer Nişanı'nı üretirdi.
Zelenograd'da Ruselectronics şirketleri de dahil olmak üzeremikroelektronik endüstrilerinin yanı sıra Moskova şehrinin hemen dışında bulunan başka endüstriler de var.
Dünyanın en büyük doğal gaz üreticisi ve en büyük Rus şirketi olanGazprom'un Moskova'da da merkez ofisi ve diğer petrol, gaz ve elektrik şirketleri bulunuyor.
Sovyet döneminde, daireler hükûmet tarafından kişi başına metrekare normuna göre insanlara ödünç veriliyordu (halkın sanatçıları, kahramanları ve önde gelen bilim adamları da dahil olmak üzere bazı gruplar, onurlarına göre ikramiye alıyordu). Dairelerin özel mülkiyeti, insanların yaşadıkları yerlerin mülkiyet haklarını güvence altına almalarına izin verilen 1990'lara kadar sınırlıydı. Sovyet döneminden bu yana mülk sahipleri, yaşam alanı başına kişi bazında sabit bir meblağ olan konutları için hizmet bedeli ödemek zorunda kaldılar.
Moskova'da emlak fiyatları yükselmeye devam ediyor. Bugün, şehrin varoşlarında metrekare başına ortalama 4.000ABD Doları (164 veya prestijli bir bölgede metrekare başına 6.500-8.000 ABD Doları ödenmesi beklenebilir). Bir dairenin fiyatı bazen metrekare başına 40.000 ABD Dolarını aşabilir.[50][51][52] Tek yatak odalı bir daire kiralamak aylık yaklaşık 1.200 ABD Doları ve Moskova'nın merkezinde bir stüdyo kiralamak aylık yaklaşık 1.000 ABD Doları tutarındadır.
Tipik bir tek yatak odalı daire yaklaşık otuz metrekaredir, tipik bir iki yatak odalı daire kırk beş metrekaredir ve tipik bir üç yatak odalı daire yetmiş metrekaredir. Birçoğu, özellikle de bir aile başlangıçta Sovyet döneminde devlet tarafından verilen iki odalı bir dairede yaşıyorsa, dairelerinden taşınamıyor. Bazı şehir sakinleri, şehir dışındaki kulübelerde (kır evleri) kalırken dairelerini kiralayarak yaşam maliyetiyle baş etmeye çalıştı.
2006'da Mercer İnsan Kaynakları Danışmanlığı, istikrarlı Rus rublesi ve şehir içinde artan konut fiyatları nedeniyle, Moskova'yı uzun yıllardır kazananTokyo'nun önünde, gurbetçi çalışanlar için dünyanın en pahalı şehri seçti.[53] Moskova, anketin 2007 baskısında ve 2008 baskısında da birinci sırada yer aldı. Ancak Tokyo, dünyanın en pahalı şehri olarak Moskova'yı geçerek Moskova'yı ikinci sıradakiOsaka'nın ardından üçüncü sıraya yerleştirdi.[54]
2008 yılında Moskova, üst üste üçüncü kez en pahalı şehirler listesinde birinci sırada yer aldı.[55]
2014 yılındaForbes'e göre Moskova, dünyanın en pahalı 9. şehri oldu.Forbes, bir yıl önce Moskova'yı en pahalı 2. şehir olarak sıralamıştı.[56]
2019'da Economist Intelligence Unit'in Dünya Çapında Yaşam Maliyeti araştırması, Moskova'yı yılda iki kez düzenlenen en pahalı 133 şehir sıralamasında 102. sıraya yerleştirdi.[57] ECA International'ın Yaşam Maliyeti 2019 Araştırması, Moskova'yı dünya çapında 482 lokasyon arasında 120. sıraya yerleştirdi.[58]
The Economist'in 2019'da yaptığı en güvenli şehirler sıralamasında Moskova 68,5 puanla 37. sırada yer almıştır.[c][59] Genel suç oranı yüksek değildir.[60] Şehirdeki 170 binkamera, bir yüz tanıma sistemine bağlıdır. İki aylık başarıyla sonuçlanan testlerden sonra kişinin otomatikman yüzünü, cinsiyetini, yaşını gerçek zamanlı tanıyan sistemi tüm şehre kurmuştur. Sistem, başkenttekiCCTV'lerin çoğunun tek bir yerden erişilmesini sağlamaktadır.[61]
Moskova'nın resmi nüfusu verileri, "daimi ikamet" verilerine dayanmaktadır. Rusya Federal Migrasyon Servisinin 2009 yılındaki verilerine göre Moskova'da 1,8 milyon resmi "misafir" geçici mukim(göçmen işçi,misafir işçi, öğrenci vs.) bulunmaktadır. Ayrıca çoğuOrta Asyalı 1 milyona yakın illegal göçmen bulunmaktadır.[74]
MoskovaRusya'nın önemli kültür merkezlerden, ülkenin ilk yükseköğretim kurulunun (Slav-Yunan-Latin akademisi) kurulması itibarıyla, şehirde önemli ölçüde öğretim kurumları artar. Günümüzde şehirde 124 yükseköğretim kurulu faaliyette, bunların arasında Rusya'nın en eski ve en çok tanınanMoskova Devlet Üniversitesi,Lomonosov inisiyatifine göre 1755 yılında kurulmuştur.
Всероссийский государственный университет кинематографии имени С. А. Герасимова
Moskova'da birçok eğitim kurumu faaliyettedir. Lise, gymnasium, yatılı okullar dahil olmak üzere 1800'den fazla öğretim kurumu, 400'e yakın kütüphane, bunların yanında Rusya'nın en eski halk kitaplığıMDÜ Bilimsel Kütüphanesi ve ülkenin en büyük kitap deposuRusya Devlet (Lenin) Kütüphanesi bulunmaktadır.[84]
Moskova, tarihi boyunca bir sürü büyük uluslararası spor organizasyonuna ev sahipliği yapmıştır. Şehirde takribi 100 stadyum, 6 spor sarayı, 180'den fazla havuz, 2500'den fazla spor salonu ve gym, 3500 spor sahası, 60 atıcılık poligonu,Krılatskoye Kürek Çekme Kanalı, birkaç spor kompleksi veKrılatskoye Velodromu olmak üzere 6000'den fazla spor kompleksi mevcuttur.
Sovyetler Birliği ve Dünya'da en çok şampiyonluk kazananbuz hokeyi takımı olanPHK CSKA bir Moskova takımıdır. Diğer büyük takımlar ise Sovyetler Birliğinde ikinci en çok şampiyonluk alanHK Dinamo veHK Spartak'tır.
Moskova, çeşitli futbol, buz hokeyi ve basketbol takımlarına ev sahipliği yapmaktadır. Bir dönem Sovyetler Birliğinde spor oldukça merkezileştiğinden birliğin en iyi iki takımı, devletin savunma ve kolluk kuvvetlerini temsil eden takımlar(Askeri KuvvetlerinCSKA ve İç işlerininDinamo'su) olmuştur. Çoğu büyük şehirde de polis ve askerlerden oluşan takımlar mevcuttu. Bunların sonucunda Spartak, CSKA ve Dinamo SSCB'in en iyi fonlanan takımlarıydı.
Moskova soğuk ikliminde dolayıkış sporlarına elverişlidir ve kış sporları burada ilgi görmektedir. Moskova'nın çoğu büyük parkında kayak için işaretli parkurlar ve paten için donmuş göletler mevcuttur.
İstasyonlarının güzelliği ile bilinenMoskova Metrosu, 1935 senesinde açılmış ve açılışından itibaren şehir içi ulaşımın en önemli unsurlarından biri olmuştur. DönemininSovyetik-Stalinist mimarisini yansıtan metro, aynı zamanda Sovyet halkına verilen bir mesajdı. Büyük ölçeklli Sovyet teknolojilerinin prototipi oldu. Projeninin yöneticisiLazar Kaganoviç, Sovyet vatandaşlarının Stalinist Medeniyetin umde ve ruhunu benimsetecek şekilde tasarlattırdı.
Yeni Sosyalist Düzenin sembollerinden biri olarak sunulan metro, bir nevi modern mühendisliğin Komünist katedraliydi.[85] Metronun tasarımı, güzergahı ve inşaatının planlanması Londra Metrosundan getirilen uzmanlar tarafından yapılırken dekorasyonlar ve işçiliği Sovyetlerce temin edildi. İngilizler, inşada "kes-ve-ört" tekniği yerine tünel açmayı, asansörler yerine yürüyen merdivenler kullanmayı tercih ettiler.[86]Stalin veNKVD'nin İngiliz mühendislerin şehrin fiziki planları hakkında istihbarat topladığına dair korkusu gizli polisin çok sayıda İngiliz mühendisin tutuklanması ile ispat olunca Metropolitan Vickers Electrical Company için çalışan mühendisler, 1933 senesinde göstermelik bir mahkeme sonrasında deport edilirler ve buSSCB'deki İngiliz ticari faaliyetlerinin sonu olur.[87]
İnşa edilecek her bir metro istasyonunun, Moskova'daki işçilerin göreceği, olası bir sanat eseri olması gerektiği fikrindeki Stalinist devrin tasarımcıları her bir istasyonu farklı ve kendine has olacak şekilde tasarladı. Her bir istasyonun tasarımı belli bir tema üzerine kuruldu. Örneğin, yakındaki ampul fabrikası temalı, yivli seramik ampul yuvaları ve fabrikadaki işçileri tasvir eden rölyefler ile bezeliElektrozavodskaya İstasyonu buna iyi bir misaldir.[88] Metronun tek temalı enstalasyonlarla süslenmesi, 1979'un sonlarında yeniden canlandırılmıştır.
Günümüzde Moskova Metrosu, çoğu yer altında bulununa 203 istasyonun teşkil ettiği 12 hattan müteşekkildir. Dünya'daki en derin metro sistemlerinden biridir.Dünya'daki en yoğun metrolardan biri, Avrupa'nın en yoğun metro sistemidir ve günlük on milyon yolcuya hizmet vermektedir (aylık 300.000.000 yolcu).[89] Ulaşımın rahatlatılması için metronun genişletmeleri planlanmakta ve yapılmaktadır. En son genişletme 7 Ekim 2024'teTroytskaya Hattının (#16 Zümrüt Hat) açılmasıdır.[90]
Dünya'nın en yoğun metrosu olan Moskova Metrosu 2023 yılında 2.288,5 milyon yolcuya hizmet vermiştir.[91]
Moskova Metrosu, 6 istasyondan oluşan kısa birmonorail hattı(13. hat) işletmektedir.Timiryazevskaya ileUlitsa Sergeya Eyzenshteyna istasyonlarını birbirine bağlamakta veVDNH'nin yakınından geçmektedir. 2004 senesinde hizmete açılmıştır. Son 90 dakika içinde yolcu metroyu kullandıysa hizmetten bedava yararlanabilmektedir.
İşletmedeki 2000'den fazla elektirkli otobüsü ile Moskova, Avrupa'nın en büyük elektrikli otobüs işletmecisidir.[92]
Şehrin dış kısımlarında, metro istasyonları arasındaki 4 kilometreyi bulan, diğer şehirlerle kıyaslandığında oldukça uzun olan, mesafelerden dolayı her istasyonun çevresindeki rezidansiyel alanlara şamil otobüs hatları mevcuttur. Uzun mesafeli ve şehirlerarası yolcu otobüsleri için de bir otogar(Merkezi Otogar) bulunmaktadır. Her ana caddede en az bir otobüs güzergahı hizmet vermektedir.
Neredeyse 600 km uzunluğundaki tek telli yol, 8 depo, 104 hat ve 1740 araçla Moskova troleybüs sistemiDünya'nın en büyüğüydü. Lakin Moskova İdaresi, elektrikli otobüsleri troleybüslerin yerine ikame etme amacıyla 2014 troleybüs altyapısı kaldırmaya başlar. 2018 yılına gelindiğindeyse sadece 4 depo, düzinelerce kullanılmayan telli yollar kalmıştı.Bahçe Halkası Bulvarındaki 15 Kasım 1933'te açılmış Dünya'nın en eski 6. işletilen troleybüsü sistemi de 2016-2017'de merkezi caddelerin("Moya Ulitsa") rekonstrüksiyon projesi çerçevesinde kaldırılır.[93] 25 Ağustos 2020 tarihinde ise son troleybüs seferi düzenlenir.[94][95] Şehir, 2021'den sonra sadece elektrikli otobüs tedarik edip tedricen dizel motorlu filosunun yerine geçirmeye başlar.[96][97] Şehir, 11 Ekim 2024 tarihinde de 2000. elektrikli otobüsü hizmete alır.[98] Elektrikli araçların ikamesi hakkında çeşitli eleştiriler de mevcuttur.[99][100]
Şeremetyevo Uluslararası Havalimanı, Moskova'daki uluslararası çoğu seferin gerçekleştiği havalimanıdır.[102] HavalimanıAeroflot'unana hub'ına ve aynı zamanda tümSkyTeam üyelerine ev sahipliği yapmaktadır. Domodedovo Uluslararası Havalimanı ise Rusya'nın en yoğun havalimanlarındandır ve uzun mesafeli iç hat seferlerinin veBağımsız Devletler Topluluğu destinasyonlarına düzenlenen seferlerin çoğunun gerçekleştirildi havalimanıdır. HavalimanıS7 Airlines hub'ıdır ve çoğuStar Alliance veOneworld üyesi hub olarak bu havalimanını kullanmaktadır. Vnukovo Uluslararası Havalimanı iseTürk Hava Yollarının seferlerini düzenlediği havalimanıdır. Ostafyevo Uluslararası Havalimanı daha çok iş havacılığınında tercih edilmektedir.
Moskova'daki havalimanlarınınMKAD'ye olan uzaklıkları şöyledir: En uzak olan Domodedovo 22 km, Vnukovo 11 km, Şeremetyevo 10 km ve en yakın olan Ostafyevo yaklaşık 8 kilometre uzaklıktadır.
Moskova yakınlarında bulunanMyeçkovo Havalimanı gibi özel uçak, helikopterlere yönelik özel 19 küçük havalimanı bulunmaktadır.[103]
^Daniil, 1303 yılındaki ölümünden kısa süre önce bu manastırda keşişlik yemini eder ve naaşı 1282 yılında kurduğu bu manastıra defnedilir. Bu manastır 1791 yılındakanonize edilmiş kendisine adanmıştır.
^Aynı listedeİstanbul 66,1 puanla 36. veKuveyt 64,5 puanla 38. olmuştur.
^Andrew Jenks (2000).A Metro on the Mount (İngilizce). Technology & Culture. ss. 697-723. 23 Aralık 2024 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2024.
^Michael Robbins (1997).London Underground and Moscow Metro (İngilizce). Journal of Transport History. ss. 45-53.
^Gordon W. Morrell (1994).Redefining Intelligence and Intelligence-Gathering: The Industrial Intelligence Centre and the Metro-Vickers Affair, Moscow 1933 (İngilizce). Intelligence and National Security. ss. 520-533.
.jpg)
_01.jpg)
.jpg)
_-%25D0%2592%25D0%25B8%25D0%25B4_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%259A%25D0%25BE%25D0%25BC%25D1%2581%25D0%25BE%25D0%25BC%25D0%25BE%25D0%25BB%25D1%258C%25D1%2581%25D0%25BA%25D1%2583%25D1%258E_%25D0%25BF%25D0%25BB%25D0%25BE%25D1%2589%25D0%25B0%25D0%25B4%25D1%258C_%25D0%25B8%25D0%25B7_%25D0%25B3%25D0%25BE%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B8%25D1%2586%25D1%258B_%25D0%259B%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B3%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25B4%25D1%2581%25D0%25BA%25D0%25B0%25D1%258F_-_panoramio.jpg)
.PNG)
.svg)
