Monizm ya dabircilik, her şeyin bir tek zorunluluğun, ilkenin, madde ve enerjiden olduğunu iddia eden veya tek birtözden kaynaklandığını savunan felsefi görüş.
Monizm, mutlak olarak iki tür madde (veya zorunluluk, ilke) olduğunu ileri sürendualizmden ve mutlak olarak birçok türde madde (veya zorunluluk, ilke) olduğunu ileri sürenpluralizmden ayrılmaktadır. Felsefe alanında temel sorulardan biri olan teklik-çokluk sorununa çokluğun da aslında tek olabileceği görüşünü getirmektedir.[1] Ruhsal olanın maddeden kaynaklandığını savlayanmaddecilik ve tinsel olan ilk kaynak olarak görendüşüncecilik birci felsefi akımlardır.
Genellikle monizminpanteizm,panenteizm veiçkin birTanrı inanışı ile ilişkili olduğu düşünülür. Ayrıca,saltçılık (absolutizm) vemonad da monizmle yakından ilgilidir. İlk temsilcisininParmenides olduğu bilinmektedir. Pisagor da monist olarak bilinmektedir. "Bir" sayısı Pisagor'a göre mutlak ve kutsaldır. Aynı zamanda Çok'u da içinde barındırmaktadır.
"Monizm" terimi ilk olarak Alman düşünürüChristian von Wolff tarafından kullanılmıştır.Monismus,Yunanca yalnız demek olanmonos sözcüğünden türetilmiş olan bir terimdir.[1] Orhan Hançerlioğlu tarafından yazılanFelsefe Ansiklopedisi - Kavramlar ve Akımlar adlı yapıtın Cilt I, s.179'da tekçilik ve bircilik sözcükleri monismus teriminin Türkçe karşılığı olarak kullanılmıştır.
- ^abOrhan Hançerlioğlu.Felsefe Ansiklopedisi. İstanbul: Remzi Kitabevi. ss. Cilt 1, 179.
