Monako, resmî adıylaMonako Prensliği (Fransızca:Monaco veyaPrincipauté de Monaco;Monakoca:Mu̍negu veyaPrincipatu de Mu̍negu), 1297 yılında kurulmuş,Avrupa'da KuzeybatıAkdeniz kıyılarında yer alan bağımsız birşehir devleti veprensliktir.[4]Vatikan'dan sonra Avrupa'daki en küçük bağımsız ülke olanmikrodevlet,Fransa tarafından kuzey, batı ve doğu yönlerinde çevrelenmişken, ülkenin güney ve güneydoğu kısımlarıAkdeniz ile komşudur.[4] Monako ayrıcaİtalya sınırından yaklaşık 15 km uzaklıkta yer almaktadır.[4]
ÜlkeMonte Carlo semtindeki gösterişlikumarhaneleri, içinde barındırdığı limanları ve kraliyet ailesi ile ünlüdür.[4]
1793-1814 yılları arasında Monako, Fransa'nın egemenliği altındaydı.Viyana Kongresi'nde Monako'nunSardinya-Piemonte Krallığı'na bağlanması kararlaştırıldı. 1861 yılından sonra Monako bağımsız bir prenslik haline geldi. 1911 yılında kabul edilen yeni anayasaya kadar Monako Prensi Monako'nun mutlaki hükümdarı sayılıyordu.
II. Dünya Savaşı'nda, 1943 yılında, İtalyan Ordusu Monako'yu işgale başladı ve faşist bir yönetim oluşturarak işgal etti. Kısa bir süre sonra, Mussolini'nin çökmesinin ardından,NaziWehrmacht orduları Monako'yu işgal etti. Çok sayıda MonakoluYahudi toplama kamplarına gönderildi. Savaştan sonra Monako PrensiIII. Rainier 1949 yılında dedesinin ölümü üzerine tahta çıktı. Prens Rainier kadınlara oy hakkını kabul etti ve idam cezasını kaldırdı. 1993 yılında MonakoBirleşmiş Milletlere üye oldu. 31 Mart 2005 tarihinde prens Rainier hastalanarak görevi oğluna devretti. 6 Nisan 2005 tarihinde ölünce oğluII. Albert Monako Prensi olarak tahta çıktı.
Monako'nun uzunluğu 3.350 m'dir. Genişliği en geniş yerde 1.000 m'yi bulurken en dar yerde 245 m'dir.Fontvieille semti de dahil olmak üzere ülkedeki pek çok kıyı bölgesi sonradan denize beton doldurularak oluşturulmuştur. Günümüzde de buna benzer projeler vardır; fakat hayata geçirilememiştir.
Monako'da 1861'den itibaren denizin doldurulması ile oluşturulmuş alanlar
Kara sınırlarıFransa ile çevrili olan ülke, eski Monako şehri ve sonradan inşa edilen alanlardan oluşur. Monako'nun başlıca yerleşim birimleri (semtleri) nüfusları ile şunlardır:
Monako, 185.742ABD Doları ile dünyanın en yüksek kişi başınaGSYİH nominal değerine, 132.571 ABD Doları ile kişi başına düşen GSYİH'ye ve 183.150 ABD Doları ile kişi başına düşen GSYİH'ye sahiptir.[5][6][7] Ayrıca her günFransa veİtalya'dan yola çıkan 48.000'den fazla işçiyle %2'lik bir işsizlik oranına sahiptir.[8]CIAThe World Factbook'a göre Monako, dünyanın en düşük yoksulluk oranına[9] ve kişi başına düşen en yüksek milyoner ve milyarder sayısına sahiptir.[10] Monako, 2012'de art arda dördüncü kez metrekare başına 58.300 dolarla dünyanın en pahalı emlak piyasasına sahip olmuştur.[11][12][13] Dünyanın en pahalı dairesi, 2016 yılındaForbes'a göre 335 milyon dolar değerinde olan Odeon Kulesi'ndeki bir çatı katı olan Monako'da bulunmaktadır.[14]
Monaco'nun ana gelir kaynaklarından biri turizmdir. Kumarhanesi ve iklimi her yıl birçok yabancıyı cezbetmektedir.[15][16] Aynı zamanda 100 Milyar Euro'nun üzerinde fon bulunduran büyük bir bankacılık merkezi haline gelmiştir.[17] Monako'daki bankalar özel bankacılık, varlık ve varlık yönetimi hizmetleri sağlama konusunda uzmanlaşmıştır.[18] Monako, Avrupa'da kredi kartı puanlarının kullanılamadığı tek yerdir. Otel puanları biriktirilemez veya işlemler kaydedilemez, bu da yerel halkın çoğu tarafından aranan mahremiyetin artmasına izin verir. Prenslik, ekonomik temelini hizmetler ve kozmetik ve biyotermik gibi küçük, yüksek katma değerli, kirletici olmayan endüstriler şeklinde başarıyla çeşitlendirmeye çalışmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Devlet, tütün ve posta hizmeti de dahil olmak üzere birçok sektörde tekelleri elinde tutuyor. Telefon şebekesinin (Monaco Telecom) tamamı devlete aitti; şu anda yalnızca %45'ine sahipken, kalan %55'lik kısım hem Kablolu ve Kablosuz İletişim (%49) hem de Compagnie Monégasque de Banque'ye (%6) aittir. Ancak yine de tekel konumundadır. Yaşam standartları yüksektir, kabaca müreffeh Fransız metropol alanlarındakilerle karşılaştırılabilir.[19]
Monako,Avrupa Birliği üyesi değildir. Bununla birlikte, Fransa ile bir gümrük birliği yoluyla çok yakından bağlantılıdır ve bu nedenle para birimi Fransa'nınkiyle aynıdır, Euro, 2002'den önce Monako, Monegasque frangı olan kendi madeni paralarını bastı. Monako, ulusal tarafında Monegasque tasarımlarıyla euro madeni para basma hakkını elde etti.[kaynak belirtilmeli]
Monako'nun resmi diliFransızcadır; fakatİtalyanca,İtalya'dan gelen kişilerce ana dil olarak konuşulmaktadır.İngilizce ise Monako'daki Amerikalılar, İngilizler, Kanadalılar ve İrlandalılar tarafından konuşulur. Ulusal dilMonako dilidir; fakat bu dil küçük bir topluluk tarafından konuşulmaktadır. Monaco Ville bölgesinde tabelalar Fransızca ve Monako dili olarak yazılmıştır.
Bu mikro ülkede resmi din HristiyanlığınKatoliklik mezhebidir. Fakat Monako'da inanç konusunda özgürlük vardır. Hristiyan toplum Monako nüfusunun %83,2'sini oluşturmaktadır. Monako'da beş Katolik kilisesi ve bir de katedral bulunmaktadır. Koruyucu aziz Devota'dır.
Monako'da yalnızca birAnglikan kilisesi bulunmaktadır. Bu kiliseMonte Carlo'da yer almaktadır. 2007 itibarıyla bu kiliseye bağlılığı bulunan 135 Anglikan vardır. Bu kilisenin kütüphanesinde yaklaşık 3000 İngilizce kitap bulunmaktadır.
1948 yılında kurulan "Association Culturelle Israélite de Monaco" sayesinde MonakoluYahudiler birsinagog, İbrani okulu vekoşer ürünler satan bir gıda mağazası kazanmıştır. Yaklaşık bin kişilik Yahudi cemaatinin %40'ını Birleşik Krallık'tan gelenler oluşturmaktadır. Geri kalan kısım ise Kuzey Afrika'dan gelmiştir. Buradaki Yahudi nüfusunun üçte ikisini Kuzey Afrika'dan gelenSefarad Yahudileri oluşturur. Üçte biriyseAşkenaz Yahudisidir.
Yüzölçümü bu kadar küçük olmasına rağmen ülkede birstadyum bulunur.Havaalanı yerineheliportu ve tren istasyonu bulunmaktadır veFransa demiryolunun küçük bir parçası geçmektedir.Karayolu vedenizyolu gelişmiştir.
Fontvieille semti ile Monaco Ville'in bulunduğu yarımadanın arasında küçük,Monte Carlo ile Monaco Ville'in arasında ise büyük bir yat limanı bulunmaktadır.
