Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Millî Meclis (Azerbaycan)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi
7. Yasama Dönemi
Arma veya logo
Tür
Tür
Başkanlık
Başkan
Başkan Vekili
Başkan Yardımcısı
Yapı
Sandalye125
Siyasi gruplar
Hükûmet (68)

Hükûmete destek (2)

Bağımsız (44)

Ana muhalefet (3)

Diğer muhalefet (8)

Boş (0)

  •   Boş (0)
Seçimler
Liste usulü çoğunluk
Son seçim
2024 Azerbaycan genel seçimleri
Slogan
Azerbaycan'da iktidarın (gücün) kaynağı halktır!
Toplantı yeri
Website
Millî Meclisin resmi sitesi

Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi - (kısaca:MM)Azerbaycan Cumhuriyetinin anayasal devlet organı.Tek meclisli parlamentodur ve 125milletvekilinden ibarettır. Milletvekilleriliste usulü çoğunluk sistemi, genel, eşit ve direkt seçim hukuk esasında hür, kişisel ve gizli oylama yolu ile 5 yıllık döneme seçiliyor.

Tarihçe

[değiştir |kaynağı değiştir]

Azerbaycan siyasi tarihinde parlamento

[değiştir |kaynağı değiştir]

İlk kez 21 Haziran 1918 tarihindeAzerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin genel seçimlerle ilgili Kararnamesi kabul edildi. Kararnameye esasen Meclis 120 kişiden ibaret olacaktı. Ayrıca parlamento seçimlerinde 20 yaşına basan her iki cinsten kişiler oy kullana bilecekti. İstisna olarak yerel ve merkezi yönetimlerde çalışan kişiler Millî Meclise seçilemez, yalnızca oy kullanabilirler. Ek olarak akli dengesi yerinde olmayanlar, duyma engelliler ve kayyum altında olanlar oy kullanamazlar. Aynı zamanda mahpuslar ve askeri kaçaklar da oy kullanamazlar. Seçimlere katılmak için en az 100 imza toplanmalıdır.[1]

Millî Meclisin kurulması

[değiştir |kaynağı değiştir]

30 Ağustos 1991'de Azerbaycan yeniden bağımsızlığını kazandıktan sonra, 18 Ekim tarihinde "Bağımsızlıkla ilgili Anayasal Kararname" Yüksek Sovyet tarafından kabul edildikten sonra parlamento ile ilgili reformlara başlandı.

Yüksek Sovyetteki Bağımsız Azerbaycan Demokratik Bloku üyeleri parlamentonun oturumlarının az olmasına itiraz ederek onun daha etkin çalışması için 50 kişiden ibaret Millî Şura'nın yaratılması için teklifte bulundular.

Uzun süren tartışmalardan sonra çoğunluğu eskiAKP üyeleri olan Yüksek Sovyet, eskiAyaz Mutallibov iktidarı 25'i iktidarı destekleyenler, 25'i Bağımsız Azerbaycan Demokratik Bloku (İttifakı) veya kısaca Demblok üyelerinden ibaret 50 kişilik Millî Şura'nın oluşturulmasına izin verdiler.

Böylece 1991'in sonlarına kadar 360 kişiden ibaret olan Yüksek Sovyet'in sürekli etkin olacak organı Millî Şura yaratıldı. Buna rağmen Azerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti 1995 tarihine kadar etkin olmuştur.

1995'ten itibarenAzerbaycan'ın anayasal yasama organı Millî Meclistir ve 5 yılda bir Millî Meclise 125 seçim bölgesindenliste usulü çoğunluk seçim sistemiyle 125 milletvekili seçiliyor.

Sonuncu kez2000 Azerbaycan genel seçimlerinde 100 milletvekililiste usulü çoğunluk seçim sistemi, 25 milletvekili ise nispi oylama sistemi ile seçildi. 2002 Referandumu ile nispi temsil kaldırıldı.

Millî Meclis tarihinde milletvekili transferi ilk ve son kez1. dönem MM'de 1998'de gerçekleşti. 5YAP milletvekili, 2 bağımsız milletvekili eski meclis başkanıResul Guliyev'in yeni genel başkan seçildiyiAzerbaycan Demokrat Partisine geçti. BöyleceAzerbaycan Demokrat Partisi ana muhalefet partisi statüsünüAHCP veAMİP'ten aldı.

Merkez teşkilatı

[değiştir |kaynağı değiştir]
  • Milli Meclisin Aparatı (İşler Müdürlüğü)

Meclis yapısı

[değiştir |kaynağı değiştir]

Millî Meclis 125 milletvekilinden oluşur. Bunlardan 4 kişi meclis yönetiminde temsil edilmektedir.

15 daimi komite ve milletvekillerinden oluşan 2 komisyon (Disiplin ve Hesaplayıcı) var.

Millî Meclis Ofisinin Başkanı, Başkanın 1 yardımcısı, katiplik, 10 bölüm, 23 sektör işleri müdürlüğü hizmetlerinden oluşur.

Başkanlık

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana maddeler:Azerbaycan Millî Meclisi başkanları listesi veAzerbaycan Millî Meclisi başkan yardımcıları

Millî Meclisin başkanlığı 4 kişiden ibarettir:

  • Başkan
  • Başkanın 1. Yardımcısı
  • 2 Başkan Yardımcısı

Komisyonlar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Komite ve KomisyonBaşkanParti
Hukuk siyaseti ve Devlet Kuruculuğu KomitesiAli HüseynliYeni Azerbaycan Partisi
İnsan Hakları KomitesiZahit OruçBağımsız
Savunma, Güvenlik ve Yolsuzluk ile mücadele KomitesiZiyafet AskerovYeni Azerbaycan Partisi
Doğal Kaynaklar, Enerji ve Çevre KomitesiSadık KurbanovYeni Azerbaycan Partisi
Ekonomi Siyaseti, Sanayi ve Mülkiyet KomitesiTahir MirkişiliYeni Azerbaycan Partisi
Bayındırlık Siyaseti KomitesiTahir RızayevYeni Azerbaycan Partisi
İş ve Sosyal Siyaset KomitesiMusa GuliyevYeni Azerbaycan Partisi
Sağlık KomitesiEhliman EmiraslanovYeni Azerbaycan Partisi
Kamu Dernekler ve Dini Kuruluşlar KomitesiFezail İbrahimliVatandaş Dayanışması Partisi
Aile, Kadın ve Çocuk Meseleleri KomitesiHicran HüseynovaYeni Azerbaycan Partisi
Gençler ve Spor KomitesiAdil AliyevBağımsız
Bilim ve Eğitim KomitesiBahtiyar AliyevBağımsız
Kültür KomitesiFazıl MustafaBüyük Kuruluş Partisi
Yerel Meseleler KomitesiSiyavuş NevruzovYeni Azerbaycan Partisi
Uluslararası İlişkiler ve Parlamentolararası İlişkiler KomitesiSamet SeyidovYeni Azerbaycan Partisi
Disiplin KomisyonuEldar İbrahimovYeni Azerbaycan Partisi
Hesaplayıcı KomisyonuEldar GuliyevBağımsız

Siyasi partilerin temsili

[değiştir |kaynağı değiştir]

Mecliste en az 25 milletvekili bulunduran siyasi partiler meclis grubu kurma hakkına sahiptir. Millî Meclis kurulduğundan bu yana (1995'ten) hiçbir parti (iktidar partisiYAP dahil) Meclis Grubu oluşturmamıştır.

Milletvekilleri dağılımı

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana madde:2024 Azerbaycan genel seçimleri

[2]

PartiGenel BaşkanBaşlangıçMevcutDeğişimStatü
YAPYeni Azerbaycan Partisiİlham Aliyev
68 / 125
68 / 125
Sabitİktidar
-Bağımsızlar-
44 / 125
44 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
VHPVatandaş Dayanışması PartisiSabir Rüstemhanlı
3 / 125
3 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
AHDAdalet, Hukuk, Demokrasi PartisiKudret Hasanguliyev
2 / 125
2 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
AVPAna Vatan PartisiFezail Ağamalı
1 / 125
1 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
ADMPAzerbaycan Demokratik Maarifçilik PartisiElşen Musayev
1 / 125
1 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
AMİPAzerbaycan Millî İstiklâl PartisiArzuhan Alizade
1 / 125
1 / 115
Sabitİktidarı destekleyen
BAKBüyük Azerbaycan PartisiElşad Musayev
1 / 125
0 / 115
Sabitİktidarı destekleyen
BKP
(BQP)
Büyük Kuruluş PartisiFazıl Mustafa
1 / 125
1 / 115
Sabitİktidarı destekleyen
DİPDemokratik Islahatlar PartisiAsım Mollazade
1 / 125
1 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
MCPMillî Cephe PartisiRazi Nurullayev
1 / 125
1 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
REALCumhuriyetçi Alternatif Partisiİlgar Mammadov
1 / 125
1 / 125
Sabitİktidarı destekleyen
Toplam125125

Yasama dönemleri

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana madde:Azerbaycan Millî Meclisi Yasama dönemleri
SeçimlerDönemTarihÜye sayısı
1990 genel seçimleriAzerbaycan Yüksek Sovyeti 12. Dönem1990-1991360
Geçiş DönemiAzerbaycan Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti1991-1995360
Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Şûrası1992-199550
1995 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 1. Dönem1995-2000124
2000 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 2. Dönem2000-2005124
2005 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 3. Dönem2005-2010125
2010 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 4. Dönem2010-2015125
2015 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 5. Dönem2015-2020125
2020 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 6. Dönem2020-2024125
2024 genel seçimleriAzerbaycan Millî Meclisi 7. Dönem2024-günümüz125

Faaliyeti

[değiştir |kaynağı değiştir]
KararYeter Sayı
Referandum83
Cumhurbaşkanlığı Seçimi
Parlamento Seçimi
Milletvekilliği Statüsü
Dönemin ilk toplantısının onaylanması
Millî Meclisin Kapalı Oturumları
Belediye Seçimleri63
Millî Meclis Başkan ve Başkan Yardımcılarının Seçimi
Millî Meclis Komite, Komisyon Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Üye Seçimi
Milletvekili Dokunulmazlığının Kaldırılması
Milletvekilliğinin Düşürülmesi
Hesaplar Odası Başkan, Başkan Yardımcısı ve Denetçinin Atanması
Devlet madalyası
İdari birimler ve Devlet Sınırları
Uluslararası Anlaşmaların Onaylanması ve Feshi
Devlet Bütçesinin Onaylanması ve Kontrolü
İnsan Hakları Vekilinin Seçilmesi
Askerî Doktrinin Onaylanması
Cumhurbaşkanı Kararnamesinin Onaylanması
Başbakanın Atanmasına Onay
Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve İstinaf Mahkemeleri Hakimlerinin Atanması
Başsavcının Atanması veya Görevden Alınmasına Kabulü
Cumhurbaşkanının Görevden Düşürülmesi
Hakimlerini Görevden Alınması
Bakanlar Kurulu Güvenoyu
Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesinin Atanması veya Görevden Alınması
Savaş İlanı veya Barışın Kabulü
Af İlanı
Olağanüstü Hal İlanı veya İptali
Millî Mecliste Kanun Kabulü
Olağanüstü Toplantı42
Meclis Grubu oluşturma25

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"ADR–100: Muğan Sovyer Cumhuriyetinin feshi ve Karabağdaki olaylar". 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  2. ^"Resmi seçim sonuçları". 16 Eylül 2024 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2024. 
Azerbaycan Azerbaycan yasama organları
AzerbaycanAzerbaycan milletvekilleri
Yasama dönemleri
Azerbaycan
Demokratik
Cumhuriyeti
Azerbaycan
SSC
Azerbaycan
Cumhuriyeti
Geçit dönemi
Bölgeler
Diğer listeler
Cumhurbaşkanlığı seçimi
Genel seçimler
Azerbaycan
Nahçıvan
Ara genel seçimler
Azerbaycan
Nahçıvan
Yerel seçimler
Ara yerel seçimler
Referandum
Egemen devletler
Sınırlı tanınmış
olan devletler
Bağımlı ve
diğer bölgeler
AzerbaycanAzerbaycan konuları
Antik Çağ
Erken Çağ
Yeni Çağ
20. Yüzyıl
Modern
Konular
Azerbaycan Arması
Siyaset ve yönetim
Azerbaycan
Yargı
Siyaset
Nahçıvan ÖC
Yargı
Coğrafya
Yerler
Ekonomi
Toplum
Kültür
Demografi
Semboller
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Millî_Meclis_(Azerbaycan)&oldid=35805270" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp