Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Milâdî takvim

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Christopher Clavius (1538-1612), Gregoryen takviminin ana mimarıdır.
Gregoryen takvim,Papa XIII. Gregorius tarafından yaptırılmıştır.

Miladi takvim ya daGregoryen takvimi,Roma İmparatoruJül Sezar tarafından kabul edilenJülyen takviminin yerine,PapaXIII. Gregorius tarafından yaptırılan bir takvimdir.[1][2][3]İsa'nın doğduğu yılımilat olarak alan bu takvim,Dünya'nınGüneş etrafındaki dönüş süresi olan 365 gün, 6 saatlik zamanı "1 yıl" olarak kabul eder. Günümüzde dünyada en yaygın olarak kullanılan takvimdir.[4][5]

Tarihçe

[değiştir |kaynağı değiştir]

Takvim, 4 Ekim 1582 tarihinde kabul edilmiştir.[6][7] Değişik tarihlerde önceAvrupa'da, daha sonra diğer ülkelerde yayılmıştır.[8]

Gregoryen takvimi oluşturulurkenJülyen takvimine on gün ilave edilmiştir. Jülyen takvimine göre 5 Ekim Cuma günü, yeni takvimin 15 Ekim Cuma günü olarak kabul edilmiştir.[9] 1752 yılında kabul eden ülkeler ise takvime on bir gün ilave etmek durumunda kalmışlardır.[10]

Gregoryen takviminin kabulünün 400. yılı nedeniyle basılan pul (1982)

Türkiye Cumhuriyeti'nde miladı takvimin kabulü

[değiştir |kaynağı değiştir]

Osmanlı İmparatorluğu döneminde öncehicri takvim, daha sonra da 1 Mart'ı yılbaşı olarak kabul edenRûmî takvim kullanılmıştı. 29 Ekim 1923'tecumhuriyetin ilanından sonra, 26 Aralık 1925'te kabul edilen "Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun" ve ortalama Güneş gününü getiren "Günün 24 Saate Taksimi Hakkında Kanun" adlı iki ayrı yasa ile birlikte 1 Ocak 1926 tarihinden başlayarakTürkiye Cumhuriyeti'nde Gregoryen takvimini benimsendi.[11][12][13]

Yılbaşını 1 Ocak olarak alan bu takvimin yanı sıra, günü 12 saat gündüz ve 12 saat gece dilimlerine ayıransaat sistemi yerine,24 saatlik zaman dilimi kabul edildi.[14]

Güvenilirliği

[değiştir |kaynağı değiştir]

Gregoryen takvimi, günümüze kadar kullanılan takvimler içinde en az hatalı olanıdır.[15] Gregoryen Takvimi'nde ortalama yıl 365,2425 gündür ve gerçek yıl uzunluğuna oldukça yakındır.[16][17]

Senede ortalama 0.000,125 günlük bu ufak hata, yıllık olarak 10,8saniyeye tekabül eder. Takvim hesaplamasında bir günlük hatanın ortaya çıkması için yaklaşık 8.000 yıl geçmesi gerekir. Bununla birlikte 8.000 yıl içerisinde birekinoks yılının uzunluğu da sabit kalmayıp hangi uzunlukta olacağı tam olarak bilinemez. Bu nedenlerle Gregoryen Takvimi, yeterli hassasiyette ve güvenirlikte bir takvimdir.[18]

Yılbaşı

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana madde:Yılbaşı

Daha önce 25 Mart olan yılın ilk günü, daha sonradan 1 Ocak olarak kabul edildi. Şubat ayının 28 gün olması durumu da devam ettirildi.[19]

Takvimin aylarındaki gün sayılarının kolay akılda kalması için kullanılan yapışık yumruk yöntemi:Tümseklere denk gelen aylar 31 gün çeker.
SıraAyİngilizceGün sayısı
1OcakJanuary31
2ŞubatFebruary28 ya da 29
3MartMarch31
4NisanApril30
5MayısMay31
6HaziranJune30
7TemmuzJuly31
8AğustosAugust31
9EylülSeptember30
10EkimOctober31
11KasımNovember30
12AralıkDecember31

Artık yıl

[değiştir |kaynağı değiştir]
Ana madde:Artık yıl

Artık yıllar,Şubat ayının 28 yerine 29 gün çektiği yıllardır. Bu uygulama;Dünya'nınGüneş çevresindeki bir turunun 365 gün değil, yaklaşık olarak 365 gün 6 saat sürmesi nedeniyle, her sene sonunda artan 6 saatlik süreleri bir tam güne çevirmek için oluşturulmuştur.[20]

Gregoryen takvimde sonu -00 ile bitmeyen ve 4'e kalansız bölünebilen tüm yıllar,artık yıldır. Sonu -00 ile biten yıllar, yani yüzüncü yıllar ise, eğer 400'e bölünebiliyorlarsaartık yıl olabilirler. Örneğin, 1900 yılı artık yıl değilken 2000 yılı artık yıldır.[21][22]

Artık yıllar her dört senede bir tekrar ettiği için, en son artık yıl olan 2024'tenen itibaren 2028, 2032, 2036... şeklinde 2100 yılına kadar devam edecektir. 2100 yılı 400'e kalansız bölünmediği için artık yıl olmayacaktır.[23]

Jülyen - Gregoryen çevrimi

[değiştir |kaynağı değiştir]

2010 yılından beri,Jülyen takvimini Gregoryen takvime çevirmek için on dört gün ilave etmek gerekmektedir. Bu durum bazıOrtodokskiliselerininNoel kutlama tarihlerini 7 Ocak yerine 8 Ocak olarak değiştirmiştir.[24]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"Miladi takvim nedir?".MÝLLÝYET HABER - TÜRKÝYE'NÝN HABER SÝTESÝ. 28 Aralık 2019 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2021. 
  2. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  3. ^"Inter gravissimas — English translation" (İngilizce). Wikisource. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  4. ^"Miladî Takvim - TDV İslâm Ansiklopedisi".TDV İslam Ansiklopedisi. 20 Eylül 2020 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2021. 
  5. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  6. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  7. ^"Inter gravissimas (Latin text)" (Latince). The Latin Library. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  8. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  9. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  10. ^"Calendar (New Style) Act 1750" (İngilizce). UK Legislation. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  11. ^"Hicri Takvim Nedir? Miladi takvim nedir? Arasındaki farklar nelerdir?".Bölge Gündem Haber. 19 Eylül 2017. 13 Eylül 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2021. 
  12. ^"Takvimde tarih mebdeinin tebdili hakkında kanun, No. 698"(PDF). TBMM. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  13. ^"Günün yirmi dört saate taksimine dair kanun, No. 697"(PDF). TBMM. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  14. ^"Günün yirmi dört saate taksimine dair kanun, No. 697"(PDF). TBMM. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  15. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  16. ^"Tropical year" (İngilizce). Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  17. ^"Calendar calculations" (İngilizce). NASA Glenn Research Center. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  18. ^"Gregorian calendar" (İngilizce). Encyclopaedia Britannica. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  19. ^"Calendar (New Style) Act 1750" (İngilizce). UK Legislation. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  20. ^"Leap Years" (İngilizce). U.S. Naval Observatory. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  21. ^"Leap Years" (İngilizce). U.S. Naval Observatory. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  22. ^"Which years are leap years?" (İngilizce). Royal Museums Greenwich. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  23. ^"Which years are leap years?" (İngilizce). Royal Museums Greenwich. Erişim tarihi:4 Ekim 2025. Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link)
  24. ^"Ortodokslarla Katolikler Noel'i neden farklı tarihlerde kutluyor?".euronews. 6 Ocak 2021. 6 Ocak 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2021. 

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]
Uluslararası standartlar
Eski standartlar
Fizikte zaman
Zaman ölçme bilimi
Takvim
Arkeoloji ve jeoloji
Astronomik kronoloji
Zaman birimleri
İlgili konular
Takvim sınıfları
Takvimler listesi
12 hayvanlı  · Akan · Asur · Aztek (Tonalpohualli · Xiuhpohualli· Babil · Bahâî · Bengal · Berberi · Bikram Samwat · Budist · Birmanya · Bizans  · Cava · İran (Hicri Şemsi, İran) · Ermeni · Etiyopya · Fransız Cumhuriyetçi · Germanik · Helenik · Hindu · İbo · İnka · Hindistan · İrlanda · İsveç · Japon · Juche · Jülyen · Kelt · Kıpti · Kore · Kürt · Litvanya · Malayalam · Maya (Haab' · Tzolk'in· Mısır · Minguo · Nanakshahi · Nepal Sambat · Pawukon · Pentecontad · Rapa Nui · Roma · Sovyet · Tamil · Tayland (Tayland · Güneş· Tibet · Vietnam · Xhosa  · Yoruba  · Rünik · Mezoamerikan (Uzun sayım
Hristiyan takvimleri
İslamî takvimler
Hicrî  · Celali  · Rumi
Yahudi takvimleri
Nadiren kullanılan
Diğer
Ekonomik · Sürekli · Duvar · Halk takvimi  · ISO  · Unix
Kavramlar
Anno Domini  · Artık yıl  · Ay  · Gün  · Milat  · MÖ/MS  · Yıl  · Yılbaşı


Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Milâdî_takvim&oldid=36119904" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp