Beyin zarları veyameninksler (Latince:tek.meninx,çoğ.meninges),beyin veomuriliği sarmalayan üçzara verilen isimdir. Memelilerde beyin zarları sert zar (dura mater), örümceksi zar (araknoid mater) ve ince zar (pia mater) bölümlerinden oluşur.Beyin omurilik sıvısı, araknoid mater ile pia mater arasındaki subaraknoid boşlukta bulunur. Bu zarların temel işlevi, merkezi sinir sistemini korumaktır.
Dura mater,kafatasına ve omurlara en yakın olan kalın ve dayanıklı bir zardır. En dıştaki kısım olan dura mater, çoklu düzenlenmiş hücre süreçleri, hücre dışıkollajen içermeyen ve önemli hücre dışı boşluklarla karakterize gevşek şekilde düzenlenmiş, fibroelastik bir hücre tabakasıdır. Orta bölge çoğunlukla lifli bir kısımdır. Kafatasına en yakın olan endosteal tabaka ve beyne daha yakın kalan iç meningeal tabaka olmak üzere iki katmandan oluşur.[1] Pia mater'deki kılcal damarlara yol olan daha büyük kan damarlarını içerir. Yoğun lifli dokudan oluşur ve iç yüzeyi pia mater ve araknoid mater yüzeylerinde bulunanlar gibi düzleştirilmiş hücrelerle kaplıdır. Dura mater, araknoid materi sarar ve beyinden kalbe doğru kan taşıyan büyük dural sinüsleri çevreler .
Araknoid ve pia mater bazen birlikteGrekçede "ince beyin zarları" manasına gelenleptomeninges olarak adlandırılırlar. Bu ortak sınıflandırmada araknoid materin pia matere örümcek ağı benzeri iplikçikler ile bağlı olmasının ve dolayısıyla yapısal olarak bir devamlılık oluşturmalarının payı vardır. Yapılar, ana bir beyin omurilik sıvısı proteini olanprostaglandin D2 sentaz üretiminden sorumludur.[2]
Meninksin orta öğesi örümcek ağına benzeyen görünümünden dolayıaraknoid mater olarak adlandırılan kısımdır vemerkezi sinir sistemini sarmalar. Bu ince, şeffaf zar, lifli dokudan oluşur ve pia mater gibi, sıvı geçirmediği düşünülen düz hücreler ile kaplanmıştır.
Araknoid materin şekli, beyin yüzeyinin kıvrımlarına uymaz ve gevşek bir keseye benzer.
Tüm beyin hatlarını (gyri vesulci) takip ederekbeyin veomuriliğin yüzeyine sıkıca yapışmış bir meningeal zarf olanpia mater çok hassas bir zardır. Dış yüzeyinde, sıvı geçirmez olduğu düşünülen bir düz hücre tabakası ile kaplanmış lifli dokudan oluşan çok ince bir yapıya sahiptir. Kan damarları pia mater içinden geçerek beyne ve omuriliğekılcal damarlar yolu ile besin gönderir.
Subaraknoid mesafe, normalde araknoid ilebeyin omurilik sıvısı ile dolu pia mater arasında var olan veomuriliğe doğru devam eden boşluktur. Boşluklar, subaraknoid boşluk boyunca farklı noktalardaki açıklıklardan oluşur ve içleri beyin omurilik sıvısı ile doludur.
Wikimedia Commons'taMeninges ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
