Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Memeliler

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde,İngilizce Vikipedi'de yer alanaynı konulu maddeden
Türkçeye çeviri yapılarak genişletilebilir
.
Başlıca çeviri yönergeleri için [genişlet] düğmesine tıklayınız.
  • Google Çeviri veyaDeepL gibi makine çevirileri, yapacağınız çeviriler için iyi bir başlangıç noktasıdır ancak çevirmenler, sadece makine tarafından çevrilen metni kopyala yapıştır yapmak yerine, hataları gerektiği gibi gözden geçirmeli ve çevirinin tutarlı olduğunu onaylamalıdır.
  • Güvenilmeyen ya da düşük kaliteli görünen içerikleri eklemeyiniz. Mümkünse yabancı dil maddesinde verilen referanslar ile çevireceğiniz metni doğrulayın.
  • Çevirinize eşlik edecek bir şekildedillerarası bağlantı ekleyerekdeğişiklik özetinizde birtelif hakkı atfısağlamalısınız. Değişiklik özeti için örnek bir atıf :Bu değişiklikteki içerik İngilizce Vikipedi'de yer alan [[:en:Mammal]] sayfasından çevrilmiştir, atıf için sayfanın tarihine bakınız.
Memeliler
Yaşadığı dönem aralığı: 167-0 myö
Batoniyen-Günümüz[1][2][3][4] 
Biyolojik sınıflandırmaBu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Linnaeus1758
Takımlar
Liste

Memeliler (LatinceMammalia),hayvanlaraleminininsanların da dâhil olduğu, dişilerinde bulunanmeme bezleri ve hem dişi hem erkek bireylerinde bulunan ter bezleri,kıl, işitmede kullanılan üç orta kulak kemiği ve beyinde yer alanneokorteks bölgesi ile ayrılan biromurgalı sınıfıdır.

Dünya üzerinde yaklaşık 6500 memeli türü bulunur.[5] Bunların 200 kadarıAvrupa'da görülebilir,Türkiye ise tek başına yaklaşık 170 memeli türü barındırmaktadır. Çift ve karmaşık dolaşım sistemine sahip, sabit vücut sıcaklıklı hayvanlardır. Vücutları genellikle kıllarla örtülüdür. Genç bireyler anne sütü ile beslenirler. Genellikle bacak şeklinde oluşmuş dört üyeleri vardır. Solunumda diyafram kullanırlar. Alt çeneleri bir çift kemikten oluşmuştur; orta kulaktaki kemikler üç parçalı olup kulak zarı ve iç kulakla bağıntılıdır. Hemen hemen hepsinde yedi boyun omuru vardır.

Memeliler, sıcak kanlı yaratıklardır. Yani vücut sıcaklıkları genel olarak çevre koşullarından bağımsızdır. Bu ısı yalıtkanlığını sağlamak için ise toplam ürettikleri enerjinin %80'ini harcarlar. Vücutları kıllarla kaplıdır ki, bu doku bazı türlerde dikenli bir hâl alabilir (örneğinkirpi) ya da azalıp neredeyse pürüzsüz hâle gelebilir;insan,yunus vebalinalarda olduğu gibi. Theria alt sınıfı doğurarak çoğalırken Prototheria alt sınıfı yumurtlayarak çoğalır.

Yavru memeliler, genel olarak belirli bir gelişim evresini tamamlayıncaya kadar annelerinin karnında taşınır. Doğum sırasında yavrunun gelişmişliği memeli türüne göre değişkenlik gösterir. Kör (ve genelde çıplak) doğan ve bazen yıllarca annesi tarafından yetiştirilen memeli türleri olduğu gibi, doğumun ardından kısa süre içinde koşmaya ya da yüzmeye başlayan memeli türleri de vardır. Ancak genel olarak memelilerde, yavruların belirli bir süre anne tarafından bakımı zorunludur. Dişi memeli, yavrusunu bebeğin gelişimi için gerekli bileşenleri içeren zengin içerikli sütü ile besler.

Memelilerin vücut büyüklükleri değişkendir. En küçük memeli, birböcekçil olanyabanarısı yarasası (Craseonycteris thonglongyai - ortalama 3 cm, 1 gr); en büyük memeli isemavi balinadır (Balaenoptera musculus - ortalama 35 m, 120 ton). Memeli vücudu, sıcak veya soğuk iklim koşulları ile mücadele için de farklı özelliklere sahiptir. Karasal memeliler için kalın bir kış kürkü, deniz memelileri için deri altında kalın bir yağ tabakası veya yağlanmış bir kürk bu mücadelenin silahlarıdır. Bazı memeliler dekış uykusuna yatarak, bu dönemi enerjiden tasarruf ederek geçirir. Yiyeceğin bol olduğu dönemde vücudunda depoladığı fazladan kalorileri, yiyeceğin kıt olduğu bu dönemde ‘uyku’ durumunda iken yakar. (Sincaplar,ayılar veporsuklarda olduğu gibi.) Bu durum gerçek bir kış uykusu hâlini de alabilir (yediuyurlar ya dayarasalarda olduğu gibi) yani bu süre içinde canlılar, yaşamsal faaliyetlerini ve vücut sıcaklıklarını minimuma indirirler.

Bazı memeli türleri insanlar tarafından evcilleştirilmiştir ve yabani türleri ortadan kalkmış ya da çok az kalmıştır. (İnek,at,koyun gibi.)

Sistematik

[değiştir |kaynağı değiştir]

Memelilerin familya seviyesine kadar sınıflandırılması için buraya bakınız:Memelilerin sınıflandırılması

Bir memeli türü-Dugong
Bir tarih öncesi memeli (Toxodon)
Balinalar deniz memelileridir.

Moleküler DNA incelemeleri sonucunda oluşturulmuş birkladogram şu şekilde gösterilebilir:[6]

Memeliler

Tek deliklilerOrnithorhynchus anatinus

Doğuran memeliler

KeselilerMacropodidæ

Eteneliler
Atlantogenata

AfrotheriaElephas maximusTrichechus

XenarthraDasypus novemcinctusMyrmecophaga tridactyla

Boreoeutheria
Euarchontoglires

EuarchontaCebus olivaceusHomo sapiens

GliresRattusLepus

Laurasiatheria

BöcekçillerTalpidae

Scrotifera

YarasalarDesmodontinae

Toynaklılar

Çift toynaklılarCapra walieEubalaena glacialis

Tek toynaklılarEquus quaggaDiceros bicornis

Ferae

PangolinManidae

EtçillerAcinonyx jubatusZalophus californianus

Ayrıca bakınız

[değiştir |kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^"Mineralienatlas - Fossilienatlas".mineralienatlas.de (Almanca). 25 Eylül 2020 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:3 Temmuz 2021. 
  2. ^"Mindat.org".mindat.org. 7 Şubat 2020 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2021. 
  3. ^"Mindat.org".mindat.org. 2 Haziran 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:18 Haziran 2021. 
  4. ^"Rise of Mammals Article, Mammal Evolution Information, Facts -- National Geographic".Science (İngilizce). 6 Ocak 2010. 22 Şubat 2021 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:18 Haziran 2021. 
  5. ^Burgin, Connor J; Colella, Jocelyn P; Kahn, Philip L; Upham, Nathan S (1 Şubat 2018)."How many species of mammals are there?".Journal of Mammalogy.99 (1): 1-14.doi:10.1093/jmammal/gyx147.ISSN 0022-2372. 
  6. ^Tarver, James E.; dos Reis, Mario; Mirarab, Siavash; Moran, Raymond J.; Parker, Sean; O’Reilly, Joseph E.; King, Benjamin L.; O’Connell, Mary J.; Asher, Robert J.; Warnow, Tandy; Peterson, Kevin J.; Donoghue, Philip C. J.; Pisani, Davide (2016). "The Interrelationships of Placental Mammals and the Limits of Phylogenetic Inference".Genome Biology and Evolution.8 (2). ss. 330-344.doi:10.1093/gbe/evv261.hdl:1983/64d6e437-3320-480d-a16c-2e5b2e6b61d4.PMC 4779606 $2.PMID 26733575. 

Kitap

[değiştir |kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'taMemeliler ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'teMemeliler ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.
Yaşayanmemeli takımları
Yinotheria
Australosphenida
Theria
Metatheria
(Marsupial dahil)
Ameridelphia
Australidelphia
Eutheria
(Eteneliler dahil)
Atlantogenata
Xenarthra
Afrotheria
Boreoeutheria
Laurasiatheria
Euarchontoglires
Takson belirleyicileri
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Memeliler&oldid=35780766" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp