Maximilien de Robespierre ya daMaximilien Robespierre,(6 Mayıs 1758 – 9 Thermidor, Yıl II [28 Temmuz 1794]) 6 Mayıs 1758'deArras'ta doğan ve 10 Thermidor, Yıl II'de (28 Temmuz 1794)Paris'teDevrim Meydanı'nda giyotinle idam edilen Fransız avukat ve siyasetçidir.Fransız Devrimi'nin önde gelen isimlerinden biriydi ve dönemin en tartışmalı figürlerinden biri olmaya devam etmektedir.
Maximilien de Robespierre beş çocuğun en büyüğüydü. Altı yaşındayken annesini kaybetti. Babası evi terk etti ve o andan itibaren Maximilien'e anne tarafından büyükbabası baktı. Paris'teki Collège d'Arras ve Collège Louis-le-Grand'daki eğitiminin ve hukuk diplomasının ardından avukat oldu ve 1781'de Artois il konseyine katıldı ve bir süre piskoposluk mahkemesinde yargıç olarak görev yaptı.
1789'daki Genel Kurul'daÜçüncü Meclis'ten milletvekili seçildi ve kısa sürede Kurucu Meclisteki "demokratların" önde gelen isimlerinden biri haline geldi; ölüm cezasının ve köleliğin kaldırılmasını, beyaz olmayanlara, Yahudilere ve aktörlere oy hakkı verilmesini, genel oy hakkını ve sansürcü oy hakkına karşı eşit hakları savundu. Uzlaşmazlığı kısa sürede kendisine "Yozlaştırılmaz, Bozulmaz" anlamındakil'Incorruptible lakabını kazandırdı. Başından beriJakoben Kulübü'nün bir üyesi olan Robespierre, giderek kulübün önde gelen isimlerinden biri haline geldi.
1792'de Avusturya'ya karşı savaşa karşı çıktı,La Fayette'e karşı çıktı ve10 Ağustos 1792 Ayaklanması'nı destekledi. Ayaklanan Paris Komünü'nün bir üyesi olarakUlusal Konvansiyon'a seçildi, buradaMontagnardlar sıralarında oturdu veJirondenler'a karşı çıktı. 31 Mayıs ve 2 Haziran 1793 günlerinden sonra, 27 Temmuz 1793'teKamu Güvenliği Komitesi'ne katıldı ve buradaBirinci Koalisyon Savaşı ve olası iç savaş tehlikesi günlerinde devrimci bir hükûmetin veTerör'ün kurulmasına yardımcı oldu.
1794 baharında Robespierre veKamu Güvenliği Komitesi'deki meslektaşları,Cordeliers Kulübü liderleri olanHébertistleri, ardındanGeorges Jacques Danton'u ve Indulgentsleri tutukladı ve ardından iki "hizbin" liderlerini mahkûm edip idam etti. Daha sonra Hristiyanlıktan arındırma politikasına yardımcı oldu ve raportör olarak,Mutlak Varlık Kültü'nü ve Devrim Mahkemelerinin yetkisini arttıran Prairial yasasını kabul ettirdi.
8 Thermidor Yılı II'de (26 Temmuz 1794), eski Dantonculardan oluşan, görevdeki temsilcileri geri çağıran ve devrimci hükûmet içinde Genel Güvenlik Komitesi veKamu Güvenliği Komitesi'nden bazı meslektaşları tarafından oluşturulan çok sesli bir Montagnard koalisyonu tarafından saldırıya uğradı ve Kongre içinde izole edildi. Meclise görüşlerini kabul ettiremeyen ve muhalifleri tarafından konuşması engellenen Robespierre, 9 Thermidor'da kardeşiAugustin Robespierre ve arkadaşlarıGeorges Couthon,Louis de Saint-Just vePhilippe-François-Joseph Le Bas ile birlikte tutuklandı. Bunun üzerine Paris Komün'ü ayaklandı ve onu serbest bıraktırdı, Konvansiyon ise onu kanun kaçağı ilan etti. Gece boyunca, silahlı bir birlik Robespierre'in destekçileriyle birlikte bulunduğu belediye binasını ele geçirdi. Belirsiz koşullar altında çenesinden yaralandı. Kimliği Devrim Mahkemesi tarafından doğrulandıktan sonra, 10 Thermidor günü öğleden sonra yirmi bir destekçisiyle birlikte giyotinleidam edildi. Ölümü, devrimci hükûmetin ve Terör Döneminin sonu olarak algılandı.
Robespierre şüphesiz Fransız Devrimi'nin en tartışmalı figürüdür. Onu kötüleyenler (Termidorcular,Üçüncü Fransız Cumhuriyeti'nin kurucuları veFrançois Furet'nin başını çektiği "liberal okulun" tarihçileri) Terör'ün ve Kamu Güvenliği Komitesi'nin otoriter yapısının kurulmasındaki rolünü vurgulamaktadır. Diğerlerine göre Robespierre, Terör'ün aşırılıklarını sınırlamaya çalışmış ve her şeyden önce barışın, doğrudan demokrasinin ve sosyal adaletin savunucusu, yoksulların sözcüsü ve Fransa'da köleliğin ilk kez kaldırılmasının mimarlarından biri olmuştur.
Robespierre entelektüel olarakMontesquieu'nunKanunların Ruhu adlı eserinden etkilenmiştir.Marcus Porcius Cato veMarcus Junius Brutus'un kahramanlıklarını öven antik metaforlarla dolu konuşmalarından da anlaşılacağı üzere, antik Roma'nın siyasi tarihi onu büyülemiştir.[1]
Ancak Arras milletvekili olarak Robespierre'in siyasi kültürünün temelindeJean-Jacques Rousseau'nun çalışmaları yatıyordu.Toplumsal Sözleşme'den veNiccolò Machiavelli'nin tiranlığı kınadığı Encyclopaedia'daki "Politik Ekonomi" maddesinden derin ilham almıştır.
RobespierreMutlak Varlık Kültü'nün yaratıcısıydı. Her ne kadar 20 Prairial An II şenliklerinde, özellikle de kullanılan terminolojide (Evren, Yüce Varlık Tapınağı, evrensel kardeşlik vb. imalar) bazı masonik temalar göze çarpsa da,Georges Couthon gibi çevresindeki bazı üyelerin aksine Robespierre'in kendisi masonluğa katılmamıştır.[2][3]
Robespierrizm, değişen bir gerçekliği belirtmek veya onun fikirlerini paylaşan kişileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Robespierre'in takipçisi olduğunu iddia edenler arasında İngilizÇartist hareketi ve neo-Robespierrizm[4] olarak bilinen 1830'lu ve 40'lı yılların bazı Fransız cumhuriyetçileri ve sosyalistleri vardı,Devrimin parlamenter tarihi kitabının yazarıÉtienne Cabet veFransız Devrimi'nin popüler tarihi kitabının yazanLouis Blanc, bunlardan bazılarıydı.
Robespierre'in Dostları derneği, Robespierre'in eserlerinin ve yaşamının anısını korumak için çeşitli görevler üstlenmektedir.[5]
George Sand, "gericiliğin iftiralarının" kurbanı olarak gördüğü Robespierre'i savunur. Lamartine'in yazılarından yola çıkarak, onu "en insancıl, terörün görünürdeki gerekliliklerine ve ölüm cezasının ölümcül sistemine doğası ve inancı gereği en düşman" ve aynı zamanda "devrimin en büyük adamı ve tarihteki en büyük adamlardan biri" olarak değerlendirir. Onun "hatalarını, yanlışlarını ve sonuç olarak suçlarını" kabul ederken, kendisine şu soruları sorar;
| “ | Ama tarih bize hangi fırtınalı siyasi kariyerde insanlığa karşı işlenmiş ölümcül bir günahtan arınmış tek bir adam gösterecektir? Richelieu, Sezar, Muhammed, 4. Henry, Saksonya Mareşali, Büyük Petro, Şarlman, Büyük Frederick, vs. vs. mi? Hangi büyük bakan, hangi büyük prens, hangi büyük kaptan, hangi büyük yasa koyucu doğayı ürperten ve vicdanı isyan ettiren eylemlerde bulunmamıştır? O halde neden Robespierre, talihsiz ırkımızın en yüce mücadele saatlerinde işlediği ya da maruz kaldığı tüm suçların günah keçisi olsun.[6] · [7] · Schmidt 2011, s. 308 | „ |
|
AyrıcaSefiller'de, devrimci öğrencilerin lideri Enjolras,Jean-Jacques Rousseau ve Robespierre'e duyduğu hayranlığı dile getirir.Victor Hugo, son romanı1793 Devrimi'nde Fransız Devrimi'nin üç büyük figürü olan Marat, Danton ve Robespierre arasında (hayali) bir buluşma sahneler.[8] · .[9]
Onu konu edinen birçok tiyatro, roman olmasının yanında, birçok okula, yol ismine adını vermiştir. Adına dünyanın hemen hemen her yerinde, plaket, heykel ve büst bulunmaktadır.[10][11] · [12]
Kaynakça
- ^Nizar Ben Saad,Machiavel en France, des Lumières à la Révolution, Paris, L'Harmattan, 2007,978-2-2960-3193-7, p. 223.
- ^Şablon:Chapitre.
- ^Şablon:Article.
- ^Şablon:Ouvrage.
- ^"Alcide Carton, citoyen de France et d'Arras".L'Humanité (Fransızca). 4 Mayıs 2023. 5 Mayıs 2023 tarihindekaynağından arşivlendi.
- ^Şablon:Ouvrage.
- ^Şablon:Ouvrage.
- ^Llored 2019, s. 58-60.
- ^Delphine Gleizes, « La construction des personnages dansQuatrevingt-Treize : types, postures, imagerie », Journée d’étude Quatrevingt-Treize de Victor Hugo, novembre 2015, Le Mans, France,Şablon:Lire en ligne.
- ^Kaynak hatası:Geçersiz
<ref> etiketi;traces isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz:Kaynak gösterme) - ^Şablon:Article.
- ^[[#CITEREF|]], s. 450-454.
|
|---|
|
Yıllara göre önemli olaylar |
|---|
| 1788 | |
|---|
| 1789 | |
|---|
| 1790 | |
|---|
| 1791 | |
|---|
| 1792 | |
|---|
| 1793 | |
|---|
| 1794 | |
|---|
| 1795–6 | |
|---|
| 1797 | |
|---|
| 1798 | |
|---|
| 1799 | |
|---|
|
|
|
|
|
|
