Sir Mark Sykes | |
|---|---|
 1918'de çekildiği zannedilen fotoğraf | |
| Doğum | Tatton Benvenuto Mark Sykes 16 Mart 1879(1879-03-16) İngiltere |
| Ölüm | 16 Şubat 1919 (39 yaşında) Paris,Fransa |
| Ölüm sebebi | İspanyol gribi |
| Defin yeri | St Mary's Kilisesi,Sledmere |
| Milliyet | İngiliz |
| Vatandaşlık | Birleşik Krallık |
| Eğitim | Üniversite terk |
| Meslek | Siyasetçi,yazar,seyyah |
| Tanınma nedeni | Sykes-Picot Anlaşması |
| Siyasi parti | Muhafazakâr Parti |
| Din | Hristiyan (Katolik) |
| Evlilik | Edith Gorst |
| İmza | |
_on_8_May_1916_-_(cropped).jpg) | |
Sir Mark Sykes (16 Mart 1879 - 16 Şubat 1919,Paris); İngiliz yazar,diplomat,asker vegezgin. Varsıl bir ailenin oğluydu. Üç yaşındayken annesi Katolikliğe geçince o daKatolik oldu. Daha yedi yaşındayken babası onu Doğu' ya bir seyahate götürmüştü.Katoliklik ve Doğu' ya yaptığı yolculuklar yaşamına yön verecekti.
Cambridge' de Jesus College 'de iki yıl okumuş ama mezun olamamıştı. Doğu'da uzun yolculuklara çıkmış, dört yılİstanbul'da elçilikte çalışmıştı.Anadolu'ya yaptığı seyahatleri yolculuk anıları şeklinde yayınlamıştı. 1911 yılındaAvam Kamarası'na seçildi. Üyesi olduğuMuhafazakâr Parti'ninOsmanlı uzmanı olduysa da, partisi henüz iktidarda olmadığı için pek tanınmıyordu.I. Dünya Savaşı başladığındaOrtadoğu uzmanlığından yararlanabileceği iş aramaya koyuldu. Savaş BakanıLord Kitchener'in çevresine dahil oldu.Kitchener 'in Ortadoğu'yu bilen politikacılara ihtiyacı vardı. Sykes, parlamentoda bölgeyi bilen çok az politikacılardan birisiydi. Kitchner onuDe Bunsen Komitesi'ne atadı. Komite üyeleri arasındaOsmanlı topraklarını gezmiş ve ilk elden bilgiye sahip tek kişiydi. Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarının akıbetiyle ilgili olarak,İngiltere 'nin önündeki alternatifleri açıklayan Sykes oldu:[1]
Belki de en kolayı olduğu için son yöntemin parlamentoya tavsiye edilmesi kararlaştırıldı.De Bunsen Komitesi 30 Haziran 1915 tarihinde, savaş sonrası Ortadoğu konulu raporunu sunduktan sonra, hükûmet Sykes'ı komitenin tavsiyelerini askerlerle ve diğer yetkililerle yerinde görüşmek üzere Doğu'ya yolladı.Balkanlar'a,Mısır'a (iki kere),Mezopotamya veHindistan'a gitti. Yolculukları altı ay sürdü. Öğrendiklerini kabine üyelerine anlatmak içinLondra'ya döndüğünde 1915 yılının sonuydu.
Sir Mark Sykes,İngiltere´ninOrta Doğu uzmanı olarak 1916 yılında adınıSykes-Picot Antlaşması´na veren İngiliz Muhafazakâr Parti üyesiydi. Bu antlaşmaSevr Antlaşması´nın ön versiyonu olarak bilinmektedir.
Kendisi Arap Yarımadası´nın kuzeyinde veTürkiye´nin doğusunda geziler yaparak bölgelerin etnik ve dini yapısını, coğrafi bilgilerini öğrenmiştir. Bölgenin ileri gelen mensuplarıyla görüşmeler yaparak bölge ile ilgili izlenimlerini kitaplarına yansıtmıştır. Görüştüğü kişilerden birisi deMillî Aşireti´nin o dönemdeki reisi İbrahim Paşa´dır. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Araplık bilinci yaratmak amacıyla, birArap İsyanı bayrağı da, Sykes tarafından tasarlanmıştır.
16 Şubat 1919 tarihinde, henüz 39 yaşında iken,Paris'te Tuileries Garden yakınlarında kalmakta olduğu, Hotel Lotti'deki odasında yakalandığıİspanyol gribi hastalığı sebebiyle hayatını kaybetti.
Ölümünden 88 yıl sonra, 2007'de yaşayan tüm akrabaları, virologJohn Oxford yönetimindeki bir ekibe, bilimsel bir araştırma için Sykes'ın mezarından çıkartılıp, bedeninin incelenmesi için izin verdiler.[2][3] Sykes öldüğünde, kurşun kaplı bir tabutta defnedildiği için, cesedinde bozulmadan kalan ve bilimsel incelemede kullanılabilecekİspanyol gribi virüsü bulunması ümit edilmekteydi. Alınan örnekler gelecekte ortaya çıkacak grip salgınlarında kullanılabilecekti. İspanyol gribi,H1N1 adı verilen vemutasyona uğrayarak insanlara sirayet etmiş birkuş gribivirüsüydü. Bilim adamlarının elinde, İspanyol gribi vürüsünden sadece beş adet örnek daha vardı. Profesör Oxford ve ekibi iyi korunmuş bir naaş bulmayı ümit etmişti.[4] Fakat Sykes'ın tabutu, üzerindeki toprağın ağırlığına dayanamayarak kırılmış ve ceset de çürümüştü. Sadece akciğer ve beyin dokusundan örnekler alındı. Ceset olduğu gibi bırakılarak, mezar kapatıldı.[5]
