Manhattan, New York'ta ticari, kültürel ve finansal bir merkezdir. Burada pek çok ünlü simge yapılar, müzeler, üniversiteler ve turistik mekanlar bulunmaktadır. Ayrıca buradaBirleşmiş Milletler Genel Merkezi bulunmaktadır. Manhattan,Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en çok iş merkezini barındıran bölgedir. New York Borsası veNASDAQ burada bulunmaktadır. Ayrıca burası ülkedeki en çok tüzel kuruluş bulunan bölgedir.
Manhattan ismi "Man-hata"dan gelir. Bu isme ilk defaRobert Juet'in gezi defterinde rastlanmıştır. 1610'daki bir harita Manahata ismini ikinci kez bu bölge için kullanır.Manhattan Lenape dilinden 'birçok tepeden oluşan ada' olarak çevrilmiştir.
İkiz Kuleler'e saldırı düzenlenmeden önce, Ağustos 2001'de çekilmiş bir Manhattan fotoğrafı
0 °C (32 °F) İzotermi kullanılarakKöppen iklim sınıflandırması altında, New York şehri hemIlıman dönencealtı iklimi (Cfa) hem de nemli karasal iklimlidir (Dfa).[1] Nemli subtropikal iklimli Kuzey Amerika kıtasının en kuzeyindeki büyük şehirdir.
Kışlar soğuk ve nemlidir ve açık denizlerde esen hakim rüzgar modelleriAtlantik Okyanusu'nun ılımlı etkilerini yumuşatır; yine de Atlantik veAppalaşlar tarafından daha soğuk havadan kısmen korunması, şehri kışınPittsburgh,Cincinnati veIndianapolis gibi benzer veya daha alçak enlemlerdeki Kuzey Amerika iç kesimlerindeki şehirlerden daha sıcak tutar.
Şehrin iklimi aynı enlemde bulunan Avrupa'daki merkezlere (örn.Madrid) göre serindir. Bunun nedeni ise bölgenin okyanus kıyısındaki konumundan kaynaklanır. Ancak şehrin okyanus kıyısında yer alması bölgeyi iç bölgelere nazaran kışların daha ılık geçmesine neden olur.
Bölgenin en soğuk ayı olan ocak ayında günlük ortalama sıcaklık 32.6 °F (0.3 °C)'dir;[2] sıcaklıklar genellikle kışın birkaç kez 10 °F (-12 °C)'a düşer,[2][4] ve en soğuk kış ayında birkaç gün 60 °F (16 °C) ulaşır.[2] İlkbahar ve sonbahar tahmin edilemez ve soğuktan sıcağa değişebilir ancak genellikle ılıman ve az nemlidir. Yazlar genellikle ılık ila sıcak ve nemlidir ve temmuzda günlük ortalama sıcaklık 76.5 °F (24.7 °C)'dir.[2] Gece koşulları genelliklekentsel ısı adası olayı yüzünden şiddetlenirken, gündüz sıcaklıklar her yaz ortalama 17 gün[2] 90 °F (32 °C)'ı ve bazı yıllarda 100 °F (38 °C)'ı aşar. Aşırı sıcaklıklar, 9 Şubat 1934'te kaydedilen −15 °F (−26 °C) ile 9 Temmuz 1936'da 106 °F (41 °C) arasında değişmişti.[2]
Yaz akşamı sıcaklıkları, gün boyunca emilen ısının gece geri yayılmasına neden olankentsel ısı adası etkisiyle yükselir ve rüzgarlar yavaş olduğunda sıcaklıkları 7 °F (4 °C) kadar yükseltir.[5] Manhattan yılda 49.9 inç (1,270 mm)yağış alır ve bu yıl boyunca nispeten eşit şekilde dağılır. 1981 ile 2010 arasındaki ortalama kışın kar yağışı 25.8 inç (66 cm) oldu; bu miktar yıldan yıla önemli ölçüde değişir.[2]New York Limanı'ndakiGovernors Island, New York şehriniiklim krizi konusunda küresel lider yapmak amacıyla 1 milyar ABD Doları değerinde bir araştırma ve eğitim merkezine ev sahipliği yapması planlanmaktadır.[6]
2000 yılında yapılan bir çalışmaya göre Manhattan'da yaşayanların %56,4'ü beyaz, %27,8'i İspanyol (İspanyol veya Latin), %17,3'ü Siyah (afrika kökenli Amerikalılar), %9'u Asyalı, %0,5'i Amerikan yerlisi (Kızılderili), %4'ü ise iki veya daha fazla ırka mensuptur. Burada yaşayanların %24'ü evlerindeİspanyolca, %4'üÇince, %2'si iseFransızca konuşmaktadır. Manhattan'da en büyük dini grubu Katolikler oluşturur (%36). ArdındanYahudiler (%20),Protestanlar (%9),Müslümanlar (%2,4) gelmektedir. Ayrıca bu bölgede 2000 yılından sonra 5 yaşından küçük çocukların sayısı %32 artmıştır. Bölgede oturanların %20'si yoksulluk sınırının altında yaşamını sürdürmektedir. 18 yaş altı kişilerin %31'i, 65 yaş üstündeki kişilerin %18,9'u yoksulluk sınırının altındadır.
Manhattan Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en değerli bölgedir. 2007 Haziranında 450 araba parkı yeri 51 milyon dolara satılmıştır. Manhattan, New York'un ekonomik olarak lokomotifi sayılır. New York şehrindeki işlerin 3'te 2'si burada bulunur. Manhattan'ın günlük nüfusu iş ve turizm sebebiyle 1,6 milyondan 2,8 milyona kadar çıkar. Buradaki en önemli sektör finans sektörüdür. 2009 istatistiklerine göre Manhattan'da haftalık işçi ücreti saati 8 dolardan 320 dolardır.
1912 yılında 5000'i kadın olmak üzere 20000 işçiWashington Meydan Parkına 1911 yılında yangında ölen işçileri anmak amacıyla yürüyüş düzenlemişlerdir. Bu sırada kadınlar özgürlüğün sembolü kıyafetler giyinmiş, işçi hakları hareketini yansıtmışlardır.
Dört büyük medya devi bu bölgede bulunmaktadır. BunlarFox,ABC,NBC veCBS'tir. Bu medya kuruluşlarının merkez binaları Manhattan'dadır. AyrıcaFOX News, MTV,Comedy Central gibi kablo TV kanallarının merkezleri de buradadır.
Manhattan'ın eski günlerinde bu bölge, ahşap yapıları ve su kaynaklarının azlığı nedeniyle yangınlara karşı savunmasız kalmıştır. 1776'da çıkan yangında evlerin 1/3'ü yanmıştır (yaklaşık 50 ev). Bu yüzyılın bitiminde Amerika'ya yapılan göçlerin artışı ve bu bölgenin Amerika'ya gelenler tarafından bir liman görevi görmesi nedeniyle bölge hijyenik olmayan ve sağlıksız koşullar içindeydi. Burada 5 kat yüksekliğinde yeni gelen göçmenlere kiraya verilmek üzere yapılmış apartmanlar bulunmaktaydı. 1929'da artık asansörün binalarda kullanılabiliyor oluşu ile bina biçimi değişmiş ve bugün Doğu sahilinde görülen apartmanlar yapılmaya başlanmıştır. 2000 yılında yapılan sayımlarına göre Manhattan'da 798.000 ev ve yaşanılabilecek mekanlar bulunmaktadır. Burada yaşayanların sadece %20'si oturdukları evin sahibidir. Bu da ülkedeki Bronx'tan sonra gelen en düşük rakamdır. Yerleşik nüfus 1.620.000 kadardır.
Manhattan toplu taşımanın yoğun kullanımı ve özel araçların azlığı dikkat çekicidir. Manhattan'da işe giderken toplu taşıma sistemini kullananların oranı %70'i bulmaktadır. Bu oran Amerika genelinde yalnızca %5'tir. Manhattan'da oturanların %75'inin özel araçları bulunmamaktadır. New York şehir metrosu dünyadaki en büyük ikinci metrodur. Otobüse ya da metro bilet ücreti 2 dolardır. Ayrıca 7 günlük ve aylık sınırsız binmek için satın alınabilen metrocard'larda bulunmaktadır.
Manhattan adası, aşağı şehir (downtown), ortaşehir (midtown) ve yukarı şehir (uptown) olmak üzere üç ana bölüme ayrılır. Izgara planına sahip olan şehirde sokaklar doğu-batı yönünde giderken caddeler de(avenue) kuzey-güney yönünde giderler. Aşağı şehir, adanın 14. sokağın altında kalan kısmıdır. Orta şehir 14. sokaktan 59. sokağa kadar olan kesimi kapsar. 59. sokağın yukarısı Yukarı şehirdir. Bu üç bölge ayrı ayrı karakterde pek çok mahalleye ayrılır.
New York'un ilk kurulduğu Manhattan adasının güney ucundan 14'üncü sokağa kadar olan bu bölgede şu mahalleler bulunur:
Adanın en güney ucu Finans Merkezi (Financial District) adıyla anılır ve pek çok iş yerine ev sahipliği yapar. Büyük bankaların ve finans kuruluşlarının yanı sıra çeşitli avukatlık büroları, mimarlık büroları, dükkanlar, oteller ve New York borsası bu bölgededir. Bu bölgenin batısında Canal Caddesi'ne kadar uzananTribeca (Canal Caddesi'nin altındaki üçgen) semti bulunur. Doğuda Financial District'in üzerinde Belediye binası ve mahkemelerin bittiği noktadaÇin Mahallesi başlar ve şehrin Çin kökenli göçmenlerinin yoğun olarak yerleştiği bir bölgedir. Çin Mahallesi ve Tribeca'nın bittiği Canal Caddesi'nin yukarısı batı kısmında SoHo, doğu kısmında iseLittle Italy (Küçük İtalya) ve Lower East Side (Aşağı Doğu Yakası) mahalleleri bulunur. SoHo (ismini South of Houston – Houston Caddesi'nin güneyinin kısaltılmasından alır), eskiden ağırlıklı olarak atölyelerin ve küçük iş merkezlerinin bulunduğu bir mahalleyken 1970'ler sonrasındaAndy Warhol'un öncülüğünü yaptığı pop kültür artistlerinin yerleşmesiyle soylulaşmış, bir dönem şehrin en önemli sanat merkezi olmuştur. Little Italy'de eski İtalyan kültürü hâlenMulberry Caddesi boyunca yayılan İtalyan restoranlarınca ve bu bölgede kutlanan San Gennaro festivali gibi etkinliklerle korunmaktadır. Lower East Side ise 20. yüzyıl boyu, şehre yeni gelen çeşitli göçmen gruplarının; Almanların, Yahudilerin, doğu Avrupalıların ilk yerleştikleri yer olmuştur. Göçmen kültürü burayı 20. yüzyıl başında dünyada nüfusun en yoğun olduğu bir yer haline getirmiştir. Houston Caddesi'nin kuzeyi ile 14. Cadde arasında kalan bölüm Village adıyla anılır ve aşağı şehrin en kuzeyini oluşturur. Village'ın batıda kalan kısmıGreenwich Village, doğu yakasında kalan kısmı iseEast Village'dir. Bölgenin ortasındaNew York Üniversitesi binalarınca çevrilenWashington Meydanı Parkı yer alır. Greenwich Village, 1960 ve 1970'li yıllardan itibaren şehrin bohem yaşantısına kucak açmış bir bölgedir. 1968'de Gay sivil örgütlenmesinin ilk dönüm noktası kabul edilenStonewall ayaklanmaları burada olmuştur. Günümüzde brownstone alçak binalarıyla şehrin makbul yerleşim yerlerindendir. East Village, 1980'ler boyunca şehrin alternatif sanat merkezi olmuş, pek çok müzisyen ve sanatçıya ev sahipliği yapmıştır.
14. sokaktan 23. sokağa kadar olan kesim batı yakasında Chelsea, doğu yakasında Gramercy ve Stuyvesant adıyla anılır. İkisinin ortasındaFlatiron bölgesi bulunur (Adını 1910'da yapıldığında dünyanın en yüksek binası olanFlatiron Binası'ndan alır). Chelsea günümüzde şehrin gay kültürünün merkezidir, aynı zamanda da bölgenin batısındaki sanat galerileri dolayısıyla da şehrin yeni sanat merkezi haline gelmiştir. Gramercy bölgesi mesken ağırlıklıdır veGramercy Parkı'nı çevreler. Bu bölgenin doğusuEast River'a kadar hastanelerle doludur.
23. sokağın yukarısı 42. Cadde'ye gelene kadar batıdaClinton, doğudaMurray Hill adıyla anılır. Bu bölgelerde meskenden iş yerine doğru geçiş başlar. 42. sokak şehrin merkezini temsil eder. Merkez otobüs garı,Times Meydanı, şehir kütüphanesi,Grand Central Terminali ve Birleşmiş Milletler binası42. Cadde boyunca batıdan doğuya doğru uzanırlar. 42. Cadde'yle 59'uncu sokağın arası yoğun ve yüksek yapılaşmaya sahiptir ve önemli iş merkezlerine ev sahipliği yapar. BuradakiRockefeller Merkezi,Chrysler,Sony,Metlife veCitibank binaları gibi gökdelenler şehrin tanıdık panoramasını oluşturur.
59'uncu sokağın yukarısına verilen isimdir. 59'uncu ve 106'ncı sokakların arasında, yukarı şehrin ortasında Merkez Parkı (Central Park) bulunur. Parkın batı yakası Yukarı Batı Yakası, doğu yakası da Yukarı Doğu Yakası adını alır. Parkın iki yanı boyunca şehrin en gözde meskenleri yükselir. Aynı zamanda şehrin en önemli müzeleri de parka bakan caddeler üzerindedir. Batı yakasındaAmerikan Doğa Tarihi Müzesi, doğu yakasında iseMetropolitan,Guggenheim, Yahudi, El Barrio Latin ve Alman-Avusturya sanatı müzeleri bunların en önemlilerindendir. Amerikan sanatı ağırlıklı[7] de Yukarı Doğu Yakası'nda bulunur. New York şehir opera, tiyatro ve balesini barındıranLincoln Center[8] Yukarı Batı Yakası'nda yer alır. Merkez Park'ının bittiği yerdeHarlem başlar. Buranın batısıColumbia Üniversitesi'ne ev sahipiği yapanMorningside Tepesi, doğusu ise Latin kökenli göçmenleriyle ağırlıklı El Barrio ya da İspanyol Harlemi adıyla anılır. Harlem, şehrin siyahi kökenlileriyle özdeşleşmiştir. Harlem'in kuzey sınırını belirleyenHarlem Nehri boyunca ada daralır. Bu bölgedeDominik Cumhuriyeti'nden gelenlerin ağırlıkla bulunduğu Washington Heights ismini alır. Buranın da yukarısında Manhattan adasının en kuzey ucunu oluşturan Inwood semti bulunur. Ada 210'uncu sokakta son bulur.
19. yüzyılın orta dönemlerinde ülkelerinden ekonomik ve sosyal nedenlerden ötürü kaçan kişilerin bir kısmı bu bölgede hayatlarını kötü koşullarda geçirdiler. O dönemde bölgede kumar oynanan ve girilmesinin hiç de güvenli olmadığı mahalleler bulunmaktaydı. Bölgeye İtalyan göçünün artmasıyla İtalyanlar İrlanda mafyalarına katıldılar. Günümüzde ise polis raporlarına göre 1990'lardan bu yana suç oranlarında önemli düşüşler meydana gelmiştir.
^"USDA Plant Hardiness Zone Map". Agricultural Research Center, PRISM Climate Group Oregon State University. 27 Şubat 2014 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2014.
^"Keeping New York City 'Cool' Is The Job Of NASA's 'Heat Seekers'" 1 Ekim 2019 tarihindeWayback Machine sitesindearşivlendi.,NASA, January 30, 2006. Accessed November 20, 2016. "The urban heat island occurrence is particularly pronounced during summer heat waves and at night when wind speeds are low and sea breezes are light. During these times, New York City's air temperatures can rise 72 °F (40 °C) higher than in surrounding areas."
^Kaynak hatası:Geçersiz<ref> etiketi;NYCGlobalClimateLeader isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz:Kaynak gösterme)
_in_flight_over_Manhattan%2c_circa_1931-1933.jpg)
