Mandalzâde Hüsameddin Paşa, Osmanlı devlet adamı ve denizcisi. 1770 yılındakiÇeşme Deniz Muharebesi'ndeKaptan-ı Derya sıfatıylaOsmanlı donanmasının komutanıydı.

Hüsameddin Paşa tersanede yetişmiş bir denizciydi. 1769 yılında mirmiran rütbesine ulaştı vemutasarrıflığa tayin edildi. 1770 yılında1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı devam etmekteyken Eğribozlu İbrahim Paşa'nın yerine Kaptan-ı Derya tayin edildi. Hüsameddin Paşa göreve geldiğinde Osmanlı donanması ihmâl edilmiş ve çok zayıf bir duruma gelmişti. Rusya iseBaltık denizindeki donanmasını kuvvetlendirmişti ve donanmasınaAkdeniz veKaradeniz'de üs kurmak istiyordu.

İngiltere'yle iş birliği yapan RusyaMora Yarımadasına yolladığı casusların kışkırtmasıylaOrtodoks vatandaşlar arasındaOsmanlı Devleti'ne karşı ayaklanma çıkarttı. Bu ayaklanmayı denizden desteklemek için de Amiral Grigoriy Spiridov komutasındaki Rus donanmasıCebelitarık'tanAkdeniz'e girerek Mora'ya doğru hareket etti. 5 Temmuz 1770 tarihinde Hüsameddin Paşa'nın filosu Koyun Adaları mevkiinde Amiral Spiridov'un filosuyla karşı karşıya geldi. Çıkan çatışmada her iki filonun gemileri de yara aldı ve yangın çıktı. Hüsameddin Paşa komutanlarındanCezayirli Hasan Paşa'nın bütün itirazlarına rağmen donanmayı hareket ettirerekİzmir açıklarındaSakız Adası'ylaÇeşme limanı arasındaki sulara demirledi. Hüsameddin Paşa'nın bu kararı ertesi gün Osmanlı donanmasınınİnebahtı Savaşı'ndan bu yana aldığı ilk büyük yenilgiyi almasına neden olacaktı.

6 Temmuz günü İngiliz donanmasına ait bir ateş kayığı Çeşme limanına girdi. İngiliz ve Rus donanmaları açıklarda bekliyordu. Hüsameddin Paşa Osmanlı donanmasını açık denize çıkararak savaşma cesaretini göstermedi. Kaçacak bir yeri olmayan ve yan yana demirlemiş Osmanlı gemileri tutuştu. Savaş yapmaya gerek bile kalmadan Osmanlı donanması tamamen imha edilmiş oldu. Cezayirli Hasan Paşa yaralı olarak kurtuldu.Çeşme Deniz Savaşı olarak bilinen bu savaştan sonra Hüsameddin Paşa azledildi. Yerine getirilen Cafer Paşa da Çeşme mağlubiyetinin sorumlularındandı. Onun da ihmali anlaşılınca azledilerek, 22 Ekim 1770 günüCezayirli Hasan Paşa onun yerine Kaptan-ı Deryalığa tayin edildi.

• Şanlı Bahriye, Nejat Gülen
• Son Levent I, Aksiyon Dergisi, 1997.^{[ölü/kırık bağlantı]}

• Kaptan-ı deryalar
• 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Osmanlı askerleri
• Osmanlı paşaları

• Ölü dış bağlantıları olan maddeler