Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


İçeriğe atla
VikipediÖzgür Ansiklopedi
Ara

Lonicera

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lonicera
Lonicera ciliosa
Biyolojik sınıflandırmaBu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Plantae
Şube:Tracheophyta
Sınıf:Magnoliopsida
Takım:Dipsacales
Familya:Caprifoliaceae
Alt familya:Caprifolioideae
Cins:Lonicera
L., Sp. Pl.: 173 (1753).
Türler
metne bakınız.

Lonicera (Hanımeli),Caprifoliaceaefamilyasına ait,çalı ve/veyasarmaşık grubundan bir bitkidir. Yaklaşık 180 türü vardır, bunun 100 kadarı Çin'dedir. Avrupa ve Kuzey Amerika'da 20şer türü vardır. En çok bilinen türleriLonicera periclymenum (Avrupa Hanımelisi),Lonicera japonica (Japon Hanımelisi, Beyaz Hanımeli) veLonicera sempervirens (Mercan Hanımelisi, Trompet Hanımelisi) dir.

Yapraklar karşılıklı, basit oval ve 1–10 cm uzunlukta çoğunlukla dökülen olmakla beraber sürekli olanları da bulunur. Türlerin çoğu hoş kokulu, yenilebilen nektar üreten, çan şeklinde çiçeklere sahiptir. Meyvesi çok çekirdekli kırmızı, mavi ya da siyah çitlenbik şeklindedir, çoğu türde meyveleri hafif zehirli olmakla beraber birkaçı (Lonicera caerulea) yenilebilir meyvelere sahiptir.

Bitki bazıLepidoptera türlerinin larvaları tarafından yenilir.

'Hanımeli' ( Lonicera,/lɒˈnɪsərə/;[1]syn.CaprifoliumMill.)ler veyatwining vinesCaprifoliaceae ailesinde,kuzey enlemi Kuzey Amerika veAvrasya'ya özgüdür.[2] Kuzey Amerika ve Avrasya'da yaklaşık 180 hanımeli türü tanımlanmıştır.[2] Yaygın olarak bilinen türleri arasındaLonicera periclymenum (yaygın hanımeli veya woodbine),Lonicera japonica (Japon hanımeli, beyaz hanımeli veya Çin hanımeli) veLonicera sempervirens (mercan hanımeli, trompet hanımeli veya woodbine hanımeli). L japonica, Kuzey Amerika, Avrupa, Güney Amerika, Avustralya ve Afrika'nınkıta 'sında önemli bir zararlı olarak kabul edilen yayılmacı, oldukçaistilacı türler.[2]

Bazı türler son derece kokulu ve renklidir, bu nedenle süs bahçe bitkileri olarak yetiştirilir.Kuzey Amerika'dasinek kuşu çiçeklere, özellikle de L. sempervirens ve L. ciliosa (turuncu hanımeli)çiçeklerine gelir. Hanımeli, adını boru şeklindeki çiçeklerinden elde edilebilen yenilebilir tatlınektar türünden alır.[3] Lonicera ismi bir Rönesans botanikçisi olanAdam Lonicer'dan gelir.[2]

Tanımı

[değiştir |kaynağı değiştir]
Hanımeli (Lonicera japonica)

Çoğu Lonicera türüdayanıklı sarılıcı tırmanıcıdır azınlığı ise çalıdır.[2] Bazı türler (Himalaya eteklerinde bulunanLonicera hildebrandiana ve Akdeniz'denL. Etrusca dahil olmak üzere) hassastır ve sadece alttropikal bölgelerde yetiştirilebilir.yapraklar zıt, basit oval, 1–10 cm uzunlukta; çoğuyaprak döken ama bazıları iseyaprak dökmeyendir. Türlerin çoğunda tatlı, kokulu,iki taraflı simetrikçiçekler tatlı ve yenilebilirnektar üretir ve çiçeklerin çoğu iki kümede bulunur (bazı Kuzey Amerika türleri için"twinberry" ortak adı kullanılır). Hem çalı hem de sarmaşık türleri, bağlayıcı ve tekstil için kullanılan güçlü lifli gövdelere sahiptir.Meyve birkaç tohum içeren kırmızı, mavi veya siyah küresel veya uzatılmışberry; çoğu türde meyveler hafifzehirlidir ancak birkaçında (özellikleLonicera caerulea) yenilebilir, ev kullanımı ve ticaret için yetiştirilirler. Hanımeli meyvelerin çoğu yaban hayata çekicidir bu da L japonica ve L. maackii gibi istilacı olarak kendi vatanlarının dışına yayılan türlere yol açmıştır. Birçok Lonicera türü bazıLepidoptera türlerininlarvası tarafından yenir - bakınızhanımeli ile beslenen Lepidoptera listesi.

İstilacı türler

[değiştir |kaynağı değiştir]

L. japonica 'nin yayılması Kuzey Amerika'da 1860'larda yaygın olarak yetiştirildiği 1806'da Amerika'da başladı.[2] İlk olarak 1976'da Kanada'daOntario ormanlarında keşfedildi ve 2007.<referans adı = cabi /> L. japonica Avustralya'da 1820-40 arasında tanıtıldı.[2]

Birkaç hanımeli türü, özellikle Kuzey Amerika, Avrupa, Güney Amerika, Avustralya ve Afrika'da kendi menzili dışında tanıtıldığında istilacı hale gelmiştir. İstilacı türler arasındaL. japonica,L. maackii,L. morrowii,L. tatarica ve son ikisi arasındaki karma L. × bella.[2] İlk olarak 1976'da Kanada'daOntario ormanlarında keşfedildi ve 2007 yılına kadar istilacı oldu.[2] L japonica Avustralya'da 1820-40 arasında tanıtıldı.[2] Birkaç hanımeli türü, özellikle Kuzey Amerika, Avrupa, Güney Amerika, Avustralya ve Afrika'da kendi menzili dışında tanıtıldığında istilacı hale gelmiştir.[2] İstilacı türler arasındaL. japonica,L. maackii,L. morrowii,L. tatarica ve son ikisi arasındaki L. × bella hibridi vardır.[2]

Yetiştirme

[değiştir |kaynağı değiştir]

Hanımeli, çirkin duvarları ve binaları yaz başında boru şeklindeki çiçekleriyle ve yoğun kokularıyla kaplamak için bahçe bitkisi olarak kullanılır. Dayanıklı tırmanıcı türleri, kökleri için gölgeye ve çiçekli üst kısımları için güneş ışığına veya hafif gölgeye ihtiyaç duyar. Çeşidi, çok olduğundan özenle seçilmelidir. Yoğun, küçük yapraklı çeşitleriL. nitida düşük, dar çitlerde kullanılır.[4] Aşağıdakimelez,Kraliyet Bahçe Bitkileri DerneğininBahçe Liyakat Ödülünü kazandı:[5]

  • L. ×heckrottii ‘Gold Flame’[6]
  • L. ‘Mandarin’[7]
  • L. ×purpusii 'Winter Beauty'[8]
  • L. ×tellmanniana[9]

DiğerKültivarları kendi tür adı altında ele alınır.

Lonicera japonica hanımeli türü,geleneksel Çin tıbbında kullanım için ticari ürün olarak yetiştirilir.[10]

Fitokimyasallar ve duyusal etkileri

[değiştir |kaynağı değiştir]

Hanımeli, renklikokulu çiçekleri ve çeşitli renkteki meyveleriyle ünlüdür ve bu özelliklerin altında yatan karmaşıkfitokimyasal varlığını gösterir.[11][12] 27 farklıçeşidin ve 3genotipin yenilebilir hanımeli ( Lonicera caerulea var. Kamtschatica) 'nın meyve bileşen analizleri,iridoidler,antosiyaninler,flavonoller,flavanonoller,flavonler,flavan-3-oller vefenolik asitlerin varlığını gösterdi.[13] Şekerler meyvelerdeki tatlılık seviyesini belirlerkenorganik asit vepolifenol ekşi tat ve ekşilikten sorumludur.[13] Çileklerde aynı bileşiklerin yaklaşık 51'i çiçeklerde de bulunur ancak bu bileşiklerin oranları incelenen çeşitlere göre değişir.[14]

Diğer türlerle etkileşim

[değiştir |kaynağı değiştir]

Lepidoptera düzenindeki birçok böcek hanımeliyi besin kaynağı olarak ziyaret eder. Bunun bir örneği Deilephila elpenor güvesidir. Bu gece güvesi türü öncelikle hanımeliyi sever ve nektarlarından beslenmek için geceleri çiçekleri ziyaret eder.[15]

Seçilmiş türler

[değiştir |kaynağı değiştir]

180 tür Lonicera belgelenmiştir.[2][16]

Kaynakça

[değiştir |kaynağı değiştir]
  1. ^Sunset Western Garden Book, 1995:606–607
  2. ^abcdefghijklm"Lonicera japonica". CABI. 29 Kasım 2018. 19 Mart 2016 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2019. 
  3. ^"Honeysuckle". Merriam-Webster Dictionary. 2017. 21 Nisan 2009 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:4 Haziran 2020. 
  4. ^RHS A-Z encyclopedia of garden plants. Birleşik Krallık: Dorling Kindersley. 2008. s. 1136.ISBN 978-1405332965. 
  5. ^"AGM Plants - Ornamental"(PDF). Royal Horticultural Society. Temmuz 2017. s. 61. 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağındanarşivlendi(PDF). Erişim tarihi:25 Mart 2018. 
  6. ^"RHS Plantfinder -Lonicera ×heckrottii 'Gold Flame'". 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:25 Mart 2018. 
  7. ^"RHS Plantfinder -Lonicera 'Mandarin'". 30 Mart 2018 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:25 Mart 2018. 
  8. ^"RHS Plant Selector -Lonicera x purpusii 'Winter Beauty'". 6 Ekim 2013 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013. 
  9. ^"RHS Plant Selector -Lonicera x tellmannia". 24 Aralık 2012 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2013. 
  10. ^"Across China: Honeysuckle Planting in Tongwei". New China TV. 17 Kasım 2019. 17 Kasım 2019 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:4 Haziran 2020. 
  11. ^Beardshaw, Chris (2 Mayıs 2009)."The honey trap".The Guardian. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:1 Haziran 2017. 
  12. ^Taft, Dave (24 Haziran 2016)."Why the Sweet Scent of Japanese Honeysuckle Signals Trouble".New York Times. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağındanarşivlendi. Erişim tarihi:1 Haziran 2017. 
  13. ^abKucharska, A. Z.; Sokół-Łętowska, A; Oszmiański, J; Piórecki, N; Fecka, I (2017)."Iridoids, Phenolic Compounds and Antioxidant Activity of Edible Honeysuckle Berries (Lonicera caerulea var.kamtschatica Sevast.)".Molecules (Basel, Switzerland).22 (3): 405.doi:10.3390/molecules22030405.PMC 6155291 $2.PMID 28273885. 
  14. ^Kula, M; Głód, D; Krauze-Baranowska, M (2016). "Application of on-line and off-line heart-cutting LC in determination of secondary metabolites from the flowers ofLonicera caerulea cultivar varieties".Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis.131: 316-326.doi:10.1016/j.jpba.2016.09.010.PMID 27622313. 
  15. ^South, Richard (1907).The Moths of the British Isles (İngilizce). F. Warne & Company. s. 1.elephant hawk moth. 
  16. ^"GRIN Species Records ofLonicera".Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 13 Aralık 2012 tarihindekaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2010. 

Dış bağlantılar

[değiştir |kaynağı değiştir]
Takson belirleyicileri
Otorite kontrolüBunu Vikiveri'de düzenleyin
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lonicera&oldid=32920493" sayfasından alınmıştır
Kategori:
Gizli kategoriler:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp